Liberale Vlaamsche Bond van Antwerpen

De Liberale Vlaamsche Bond werd op 26 september 1866 in Antwerpen opgericht door Julius de Geyter De Geyter, Julius
Julius de Geyter (1830-1905) was een progressief-liberale en Groot-Nederlandse flamingant in Antwerpen, die Nederlandstalige gedichten, liederen en krantenartikelen schreef. Lees meer , Hendrik Lenaerts Lenaerts, Hendrik
Hendrik Lenaerts (1842-1870) was een Antwerpse schrijver, dichter en redenaar. Hij was achtereenvolgens secretaris en voorzitter van de Liberale Vlaamsche Bond. Lees meer en anderen, in navolging van de Vlaamsche Liberale Vereeniging Vlaamsche Liberale Vereeniging
De Vlaamsche Liberale Vereeniging (1866-circa 1940) werd opgericht als drukkingsgroep binnen de Liberale Associatie van Gent. Door haar gematigde standpunten slaagde zij er gedurende enke... Lees meer te Gent. De Bond telde vlug een ruim aantal leden, mede omdat De Geyter een deel van zijn aanhang uit de Nederduitsche Bond Nederduitsche Bond
De Nederduitsche Bond (1861-1914) was een Antwerpse kiesvereniging die flamingantische katholieken en liberalen verenigde. De Bond was een invloedrijke machtsfactor binnen de Meeting, voo... Lees meer , die hij in januari 1866 had verlaten omdat ze volgens hem te weinig aandacht besteedde aan de taalstrijd, had meegetrokken.

Niettemin was de Liberale Vlaamsche Bond aanvankelijk meer antiklerikaal en democratisch dan Vlaamsgezind. Het programma omvatte: ‘in Vlaanderen Vlaamsch’ (zie Leuzen Leuzen
Lees meer ), de volledige scheiding van Kerk en staat, de stoffelijke en geestelijke verbetering van de arbeiders, verplicht onderwijs Onderwijs
Lees meer , uitbreiding van het stemrecht, afschaffing van het lotelingensysteem in het leger Leger
Lees meer , vrijhandel en eerbiediging van de grondwettelijke vrijheden. Spreekbuis van de Bond was De Vooruitgang De Vooruitgang
De Vooruitgang was een volksblad voor politiek, kunst, wetenschap en handel, verschenen in Antwerpen van 13 oktober 1866 tot 24 maart 1867. Lees meer , later Recht door Zee Recht door Zee (1891)
Recht door Zee was een pamflet van de katholieke Vlaamse studentenbeweging, dat verscheen in september 1891. Het tekende protest aan tegen het verbod van Kardinaal Goossens tegen de katho... Lees meer . De positie die de Bond in de Liberale Associatie innam blijkt uit de kiesovereenkomst in 1872 toen de Bond eenderde van de kandidaten mocht aanduiden.

In 1880 rezen er in de Liberale Vlaamsche Bond moeilijkheden tussen de oudere gematigde leden en de radicale jongeren. De ouderen (met Jan van Rijswijck Van Rijswijck, Jan
De liberaal Jan van Rijswijck (1853-1906) was burgemeester van Antwerpen. Zijn inzet voor de rol van het Nederlands in de lokale politiek en het verenigingswezen alsook zijn volksgezinde ... Lees meer ) bleven in de Bond maar stichtten daarnaast een Vlaamsche Vrijzinnige Vereeniging die De Kleine Gazet De Kleine Gazet
De Kleine Gazet (1874-1888) was een Antwerps liberaal, progressief en Vlaamsgezind dag- en weekblad. Het fungeerde als het orgaan van diverse organisaties. Lees meer als spreekbuis in handen kreeg. De scheiding binnen de Bond duurde twee jaar. In 1883 ging de Vlaamsche Vrijzinnige Vereeniging op in de Bond en namen de jonge radicale elementen het roer over. De Bond werd 'gezuiverd' van zijn doctrinaire en franskiljonse Franskiljon
'Franskiljon' is in het traditionele flamingantische discours de benaming van een voorstander en bevorderaar van de verfransing in Vlaanderen. Het begrip kenmerkt iemand die overtuigd is ... Lees meer meerderheid door een herziening van het reglement; van 1885 af hadden enkel de leden die niet kiesgerechtigd waren in een andere organisatie nog stemrecht binnen de Bond. De grotere invloed van de radicale fractie weerspiegelde zich meteen in het nieuwe programma (1885), waarin een Nederlandstalige universiteit en algemeen kiesrecht geëist werd.

De Antwerpse Bond sloot aan bij het in 1886 te Brugge opgerichte overkoepelende Liberaal Vlaamsch Verbond (of ook Algemeen Verbond der Vlaamsche Liberale Vereenigingen). In 1889 werd een verdrag gesloten met de liberale maatschappijen van Antwerpen en omgeving met als doel ‘het behoud van het Vlaamsch karakter onzer bevolking en de verdediging onzer taalrechten’. Tot hoelang de Bond precies actief bleef is niet duidelijk.