Loones, Jan

Jan Loones, zoon van Honoré Loones en vader van Sander Loones, studeerde rechten aan de Rijksuniversiteit Gent en verzekeringsrecht en notariaat aan de Vrije Universiteit Brussel. In 1975 werd hij lid van de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer , maar hij brak met de partij wegens het Egmontpact Gemeenschapspact
Het Egmontpact of Egmontakkoord maakt samen met de Stuyvenbergakkoorden deel uit van het zogenaamde Gemeenschapspact, dat de definitieve pacificatie van de communautaire problemen tot doe... Lees meer . Van 1983 tot 2018 was Loones gemeenteraadslid in Oostduinkerke, aanvankelijk op een lokale lijst die in 1988 met de Volksunie samenging, later voor de Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA) Nieuw-Vlaamse Alliantie
De N-VA is op electoraal vlak de meest succesvolle Vlaams-nationalistische partij ooit en slaagde er ook in om de grootste Belgische partij te worden. Ze zit bijna 20 jaar in de Vlaamse R... Lees meer . Van 1994 tot 2015 was Loones tevens eerste schepen van Oostduinkerke.

Nationale politiek & de Volksunie

In 1987 keerde Loones, in het kader van de verruimingsoperatie van VU-voorzitter Jaak Gabriëls Gabriëls, Jaak
Jaak Gabriëls (1943-2024) werd in 1965 actief in de Volksunie (VU). Hij werd burgemeester in Bree, volksvertegenwoordiger en in 1986 partijvoorzitter van de VU. Hij trachtte de partij inh... Lees meer , terug naar de Volksunie. Hij volgde in 1989 Julien Desseyn Desseyn, Julien
Julien Desseyn (1932) was gemeentesecretaris en burgemeester in Middelkerke en Kamerlid voor de Volksunie. Lees meer op als Kamerlid tot in 1991. Gedurende zijn jaren als Kamerlid zetelde hij tevens in de Vlaamse Raad.

Van 1991 tot 1995 was Loones provinciaal senator voor West-Vlaanderen en van 1995 tot 1999 werd hij als senator rechtstreeks gekozen door het Nederlandse kiescollege. Van 1993 tot 1999 was hij eveneens fractievoorzitter van de Volksunie. Van 1999 tot 2008 was hij Vlaams volksvertegenwoordiger, eerst voor de Volksunie, daarna voor de N-VA.

Als senator stond Loones mee aan de basis van het beschermingsdecreet voor de Vlaamse duinen uit 1993. Hij inspireerde ook het Volksunie-congres van Wachtebeke in 1993, waar de partij haar communautaire standpunten bepaalde nadat eerder, op het congres van Leuven en onder impuls van voorzitter Bert Anciaux Anciaux, Bert
Bert Anciaux (1959) is advocaat en doctor in de Pedagogie. Hij stapte al vroeg in de politiek. Voor de Volksunie was hij zes jaar voorzitter en twee jaar voor VU&ID. Hij was schepen i... Lees meer , het maatschappelijke luik aan bod kwam. In Wachtebeke sprak de Volksunie zich uit voor een onafhankelijk Vlaanderen binnen een federaal Europa Europa
Lees meer . De partij pleitte voor de rechtstreekse vertegenwoordiging van Vlaanderen in de internationale structuren.

In 1995 gaf Loones mee vorm aan de nieuwe Volksunie-campagne omtrent amnestie Amnestie na de Tweede Wereldoorlog
Lees meer na de Tweede Wereldoorlog. Hij heeft bovendien meegewerkt aan het internationale imago van de volksnationalistische Vlaamse partij met verbindingen naar andere staatsvormende volkeren zoals de Palestijnen en de Koerden.

Jaren 2000-2001: Splitsing van de Volksunie

Loones behoorde tot de traditioneel Vlaams-nationale vleugel van de Volksunie die sceptisch stond tegenover de samenwerking met iD21 ID21
ID21 was een politieke beweging die in 1998 boven de doopvont werd gehouden door Volksunie (VU)-politicus Bert Anciaux. Eind november 1997 kreeg de Brusselse VU’er van zijn partij de toel... Lees meer , een politieke vernieuwingsbeweging van oud-voorzitter Anciaux.

Toen Geert Bourgeois Bourgeois, Geert
Geert Bourgeois (1951) is een Vlaams-nationalistisch politicus voor de N-VA. Hij was van 2014 tot 2019 minister-president van Vlaanderen. Lees meer zich in 2000 kandidaat stelde om Volksunie-voorzitter te worden, deed hij een beroep op de steun van de rond hem gevormde en geheime Oranjehofgroep, waarbij Loones zich had aangesloten. Deze groep was ontevreden met de progressieve vernieuwingskoers en steunde Bourgeois’ wens om van de Volksunie opnieuw een traditionele Vlaams-nationale partij te maken.

Spanningen in de VU-ID werden versterkt toen Bourgeois op 15 januari 2000 werd verkozen tot Volksunie-voorzitter. Loones werd, samen met Paul van Grembergen Van Grembergen, Paul
Paul van Grembergen (1937-2016) was een politicus die zijn politieke carrière startte bij de Volksunie (VU). Voor die partij werd hij gemeente- en provincieraadslid, alsook kamerlid, sena... Lees meer en Herman Lauwers Lauwers, Herman
Herman Lauwers (1953) was een politicus die voor de Volksunie (en later voor Spirit) verkozen werd tot Vlaams volksvertegenwoordiger. Daarna vervulde hij nog diverse functies, waaronder h... Lees meer , op 23 oktober door het partijbestuur aangeduid om een oplossing te zoeken voor de impasse en voorstellen uit te werken over de toekomst van de VU&ID-alliantie. Op 15 november legden deze zogenaamde ‘drie wijzen’ een voorstel aan het dagelijks bestuur van de VU voor. Het bestond uit drie delen: de hoofdaccenten van de partij, de doelstellingen en het doelpubliek, en het voorstel om iD21 te integreren in de Volksunie. De iD’ers zouden dan in ruil een ondervoorzitter mogen leveren en een lid in het dagelijks bestuur van de partij afvaardigen. Bovendien zou in het voorjaar van 2001 de VU&ID-alliantie omgevormd worden tot een nieuwe partij. Het beginselprogramma werd door zowel de groep Anciaux-Vankrunkelsven afgewezen als door de groep rond Bourgeois. Loones gaf de opdracht nadien terug aan de partij.

Op 22 juni 2000 beslisten de partijraadsleden dat er een ledenbevraging zou komen die zou beslissen over de toekomst van de Volksunie. Loones werd, als lid van de groep-Bourgeois, op die manier lid van de reglementscommissie die de voorwaarden en de gevolgen van de bevraging moest vastleggen. De uitslag was een overwinning van de door Bourgeois geleide groep ‘Vlaams-Nationaal’ op de progressieve ‘Toekomstgroep’ en de neutrale groep ‘Niet Splitsen’. Hoewel ‘Vlaams-Nationaal’ geen meerderheid behaalde, kreeg deze groep de facto de leiding over de partij.

N-VA’er van het eerste uur

Op 13 oktober 2001 doopte de groep van Bourgeois de Volksunie officieel om tot de Nieuw-Vlaamse Alliantie in de zaal onder het Vlaams Parlement Vlaams Parlement
Het Vlaams Parlement is de parlementaire vergadering van de Vlaamse deelstaat in het federale België. Zijn geschiedenis kent drie grote fasen: de periode van de Cultuurraad voor de Neder... Lees meer . Loones werd die dag, met negen anderen, aangeduid tot lid van het voorlopige partijbestuur. Op 8 juni 2002 werd Loones, als voorzitter van de fractie in het Vlaams Parlement, officieel stemgerechtigd lid van het definitieve partijbestuur.

Tijdens de zomer van 2003 ontmoetten onderhandelaars van de N-VA en Christen-Democratisch en Vlaams (CD&V) Christen Democratisch & Vlaams
Lees meer elkaar regelmatig om in stilte de mogelijkheid van een kartel te bespreken. Op 1 september blies het partijbestuur van de N-VA dit echter af. Loones was een van de N-VA kopstukken die zich, aanvankelijk verzette tegen een samenwerking met de christendemocraten.

Als Vlaams parlementslid was Loones samen met voormalig Vlaams minister-president Luc van den Brande Van den Brande, Luc
Luc van den Brande (°1945) was een christendemocratisch federaal minister van Tewerkstelling en Arbeid (1988-1991) en leidde van eind 1992 tot 1999 de Vlaamse executieve/Vlaamse Regering.... Lees meer de initiatiefnemer van een Vlaamse grondwet, die hij in 2006 indiende in het Vlaams Parlement. Sindsdien werd hij veel minder actief in het Vlaams Parlement. Op 1 oktober 2008 legde hij definitief na 19 jaar zijn mandaat als Vlaams parlementslid neer en gaf die door aan Gino de Craemer uit Brugge.