Tysmans, Angela

Angela Tysmans stamde uit een cultureel geïnteresseerde familie die, zoals zij het zelf omschreef, ‘Vlaams voelend was, maar waarvan toch niemand in de rangen van de strijders stond’. Zij behaalde het diploma van onderwijzeres aan de katholieke normaalschool van Herentals en werkte als dusdanig in scholen in Hoboken (1909-1911) en Willebroek (1911-1914 en 1919-1922).

Onderwijzeres en studente

Tijdens de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer verbleef zijn met haar familie in het Midden-Engelse havenstadje Cleethorpes, waar zij van 1916 tot 1919 enerzijds lessen Frans gaf aan het Municipal College van Grimsby en anderzijds zelf een certificaat English for foreigners first class behaalde. Van 1919 tot 1922 combineerde Tysmans een studie ‘wijsbegeerte en letteren’ aan de pas opgerichte Katholieke Vlaamse Hogeschool voor Vrouwen Katholieke Vlaamse Hogeschool voor Vrouwen
De Katholieke Vlaamse Hogeschool (voor Vrouwen) is een instituut dat in 1919 werd opgericht dankzij Marie-Elisabeth Belpaire, die het gebouwencomplex aan de De Bomstraat in Antwerpen ter ... Lees meer in Antwerpen met een job als onderwijzeres. Van 1923 tot 1930 was zij de eerste voorzitster van de bond van oud-studentinnen van deze school voor hoger onderwijs.

Lodewijk Dosfel

Tijdens een bezoek aan de Gentse gevangenis De Nieuwe Wandeling met haar leraar Jules Persyn Persyn, Jules
Lees meer , Jozef Goossenaerts Goossenaerts, Jozef
Jozef Goossenaerts (1882-1963) was een Vlaams-nationalistische duivel-doet-al, die gedurende meer dan een halve eeuw betrokken was bij uiteenlopende socioculturele, (partij)politieke en i... Lees meer en enkele medestudentinnen maakte zij in 1920 kennis met Lodewijk Dosfel Dosfel, Lodewijk
Lodewijk Dosfel (1881–1925) was een jurist die in de Vlaamse beweging bekendheid verwierf door zijn engagement in de Vlaamse katholieke studentenbeweging en in de campagne voor Vlaamse ta... Lees meer , die daar opgesloten zat nadat hij was veroordeeld omwille van betrokkenheid bij het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer .

Op 6 september 1922 trouwden zij in Hemiksem en het daaropvolgende jaar werd hun dochter Lutgard geboren, genoemd naar de gelijknamige patrones van Vlaanderen. Drie jaar later overleed haar echtgenoot op amper 44-jarige leeftijd. Tijdens hun kortstondige huwelijk assisteerde Tysmans hem onder meer bij de vertaling van publicaties over de Ierse Vrijheidsstrijd en het schrijven van bijdragen in Engelse bladen over de Vlaamse beweging.

Katholieke Vlaamse Meisjesbeweging

Tysmans, die al in de laatste jaren vóór de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer sympathie koesterde voor de beginnende Katholieke Vlaamse Meisjesbeweging Katholieke Vlaamse Meisjesbeweging
De Katholieke Vlaamse Meisjesbeweging was een beweging van katholieke, Vlaamsgezinde burgermeisjes en vrouwen ontstaan in 1912 naar het model van de katholieke Vlaamse studentenbeweging, ... Lees meer , stichtte in 1919 in haar geboorte- en woonplaats Hemiksem een afdeling van deze organisatie onder de naam Hageroos. Later werd zij leidster van de gouw Antwerpen. In 1924 publiceerde zij het boek De Katholieke Vlaamsche Meisjesbeweging over de geschiedenis en de doelstellingen van deze jeugdbeweging. Twee maanden na de dood van haar echtgenoot volgde zij begin 1926 Julia Putman Putman, Julia
Julia Putman (1901-1959) was van eind 1920 tot begin 1925 voorzitster van de Katholieke Vlaamsche Landsbond voor Meisjes. In 1926 trad ze in bij de Zusters van de Jacht en vervolgens werk... Lees meer op als voorzitster van de Katholieke Vlaamsche Landsbond voor Meisjes Katholieke Vlaamse Meisjesbeweging
De Katholieke Vlaamse Meisjesbeweging was een beweging van katholieke, Vlaamsgezinde burgermeisjes en vrouwen ontstaan in 1912 naar het model van de katholieke Vlaamse studentenbeweging, ... Lees meer , later de Vlaamsche Landsbond voor Roomsch-Katholieke Vrouwen en Meisjes Katholieke Vlaamse Meisjesbeweging
De Katholieke Vlaamse Meisjesbeweging was een beweging van katholieke, Vlaamsgezinde burgermeisjes en vrouwen ontstaan in 1912 naar het model van de katholieke Vlaamse studentenbeweging, ... Lees meer genoemd en daarna de Dietsche Bond voor Vrouwen en Meisjes ‘Ik Dien’ Dietsche Bond voor Roomsch-Katholieke Vrouwen en Meisjes Ik Dien
Lees meer . Tysmans bekleedde het voorzitterschap tot 1944. Zij was ook hoofdredactrice van het ledenblad Gudrun Gudrun
Gudrun was het bewegingstijdschrift van de Katholieke Vlaamse meisjes- en vrouwenbeweging tussen 1919-1942 en 1952-1964. Lees meer van 1926 tot 1942, toen het tijdelijk ophield te bestaan.

Katholicisme en Vlaams-nationalisme

Van bij de oprichting in 1927 tot haar ontslag in 1932 fungeerde zij als redactiesecretaris van het katholieke Vlaams-nationalistische weekblad Jong Dietschland Jong Dietschland (1926-1933)
Jong Dietschland (1926-1933) was een radicaal Vlaamsgezind en Groot-Nederlands weekblad met veel interesse voor kunst en literatuur en met aandacht voor de Nieuwe Orde-stromingen. Het bla... Lees meer , waarin zij herhaaldelijk publiceerde. Bij de Bevrijding in september 1944 werd Tysmans enkele maanden geïnterneerd, maar zonder proces weer vrijgelaten.

Tysmans, net als haar man overtuigd en fervent katholiek, wilde de Vlaamse meisjesbeweging modelleren naar die geestesgesteldheid. Het ‘nationale en het godsdienstige’ gingen volgens haar hand in hand, want de katholieke godsdienst steunde in haar optiek ‘in alles op het nationale als op zijn hechtste grondslag’. Tysmans bepleitte levenslang ‘de zuiverheid van de Vlaams-nationalistische idee’, die zij beschouwde als de intellectuele erfenis van haar overleden echtgenoot. ‘Af en toe worden de sterke richtlijnen van het aktivisme door de politiekers van de dag prijsgegeven, en willen zij het nog eens met België beproeven. Zelfbegoocheling! Verkeerde staatkunde! Wat men te niet wil doen, moet men niet herinrichten, maar ontwrichten’, zo verklaarde zij in 1937. Daarbij aansluitend zag zij Groot-Nederland Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer als het einddoel. Robrecht de Smet De Smet, Robrecht
Robrecht de Smet (1875-1937) was een West-Vlaamse priester en kapelaan. Hij evolueerde in radicale anti-Belgische en autoritaire richting en was betrokken bij het Verbond van Vlaamsche Na... Lees meer , Wies Moens Moens, Wies
Lees meer , Desideratus Stracke Stracke, Desideratus
Desideratus (Desideer) A. Stracke (1875-1970) was een jezuïet en literatuurhistoricus, die een invloedrijke rol speelde in de katholieke Vlaamse beweging en het Vlaams-nationalisme. ... Lees meer en Cyriel Verschaeve Verschaeve, Cyriel
Cyriel Verschaeve (1874-1949) was een West-Vlaamse priester, literair auteur, kunstbeschouwer en publicist, die bekend werd als icoon van de Frontbeweging en het opkomende Vlaams-national... Lees meer , die er min of meer gelijkaardige ideeën op nahielden, behoorden tot haar dichte vriendenkring.

Latere levensjaren

Om in haar levensonderhoud en dat van haar dochter te voorzien runde Angela Tysmans van 1926 tot haar pensioen in 1956 een verzendboekhandel.

In 1967 verleende zij de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer (VU) de toestemming om haar vormingscentrum naar haar echtgenoot Lodewijk Dosfel Vormingscentrum Lodewijk Dosfel
Het Vormingscentrum Lodewijk Dosfel werd opgericht in 1966 en fungeerde als vormingsinstituut en denktank van de Volksunie. Sinds de opheffing van deze partij in 2001 en de oprichting van... Lees meer te noemen (Dosfelinstituut). In 1974 distantieerde zij zich echter van de VU omdat zij de niet complete afwijzing van abortus door de partij niet kon accepteren. Evenzeer illustratief voor haar positionering in de radicale en uitgesproken conservatieve rechtervleugel van het Vlaams-nationalisme was wat zij in 1981 verklaarde in een interview: ‘Want al die praat over algemene vrijheid, daar komt toch niets van dan chaos en anarchie’. Net als het feit dat Karel Dillen Dillen, Karel
Karel Dillen (1925-2007) was, na een aanloop als radicaal Vlaams-nationalistisch spreker en publicist, de oprichter en eerste volksvertegenwoordiger van het Vlaams Blok. Hij zetelde in de... Lees meer , oprichter en jarenlang voorzitter van het toenmalige Vlaams Blok Vlaams Belang
Vlaams Belang is een radicaal-rechtse Vlaams-nationalistische partij, die in 1978 ontstond onder de naam ‘Vlaams Blok’, als verkiezingskartel van de Vlaamse Volkspartij en de Vlaams Natio... Lees meer , de gelegenheidstoespraak verzorgde op een hulde naar aanleiding van haar 90ste verjaardag en op haar begrafenis. Zij was lid van de Vlaams Nationale Partij Vlaams Nationale Partij (1977-1979)
Lees meer (VNP), die in 1977 werd opgericht door hem en een aantal medestanders – na een al lang sluimerende onvrede – naar aanleiding van het Egmontpact Gemeenschapspact
Het Egmontpact of Egmontakkoord maakt samen met de Stuyvenbergakkoorden deel uit van het zogenaamde Gemeenschapspact, dat de definitieve pacificatie van de communautaire problemen tot doe... Lees meer en de regeringsdeelname van de VU. Het motto van Angela Tysmans’ overlijdensprentje vatte de richtlijn van haar publieke even samen: ‘Steek de leeuwenvaan bij het kruis, dan zijn we weer in Vlaanderen thuis’.