zwemvijver

door

De ecologische zwemvijver (3)

Heel lang voor gespaard en jaren en jaren naar uitgekeken. Dit is de eerste zomer van de zwemvijver hier.

Geen chloor zoals in een zwembad. Het water wordt zuiver gehouden dankzij een plantenfilter. Daardoor heb je ook ‘randbeleving’ en geef je kansen aan de natuur. Wij hebben er hier een ‘home cinema’ van gemaakt. Je vindt ons dikwijls naast het water waar we al dat leven observeren en genieten van de capriolen van al die beestjes.

Naast het zwemgedeelte en de filter van de vijver wilden we ook een amfibieënpoel met stilstaand water. Hier krioelt het van het leven. Libellen komen er hun eitjes leggen. Da’s echt zalig om te zien! Bootsmannetjes roeien heen en weer. Schaatsenrijders wandelen over het water. Een geelgerande watertor laat zich af en toe zien. Mini salamandertjes schieten vlug onder de planten als ik te dichtbij kom. Er wonen nu zelfs twee groene kikkers. Froggy was de eerste. Ze is niet zo groot en ze heeft mooie bruine billetjes waarmee ze graag in de zon ligt. In de ingegraven metserskuip met waterplanten aan de andere kant van het terras zat enkele weken daarna Kermit. Hij is wat groter en heeft groene billetjes. We ontdekten hem toen hij op een avond ineens begon te kwaken en Froggy vanuit de vijver antwoordde. Een ontluikende romance waar wij getuigen van waren, spannend hoor! Ondertussen zijn de twee gaan samenwonen in de vijver.

Zelf hebben we ook al veel gezwommen, de eerste keer op paasmaandag. Er is nochtans geen verwarming geïnstalleerd. De combinatie van een zwarte folie en de zon is voldoende. Het water is zalig zacht en ruikt heerlijk.

Dinsdag ben ik na een zwoele nacht in het woonzorgcentrum en een warme middag in mijn bed, van mijn pyjama in mijn bikini recht de vijver ingedoken. Relaxed dobberde ik op mijn rug in het water. Alleen mijn neus kwam boven en af en toe bewoog ik eens sloom om niet kopje onder te gaan. De blauwe lucht sidderde van de hitte, het was 40°C en het was toen dat Menck een ei gebakken heeft op zijn terrastegels. Het water in de vijver was zalig lauw, puur genieten was dat.

Vanuit het water zag ik ineens dat de Zwanebloem in de amfibieënpoel twee bloeistengels gekregen had. Stilletjes zei ik vol bewondering “wauw” zodat de twee zonen nieuwsgierig kwamen aangelopen. “Moeder toch!” grinnikten ze toen ze zagen dat het ‘maar’ over een bloem ging. Ze doken met veel misbaar net naast mij in het water. Gedaan met de rust … 😉

door

De ecologische zwemvijver (2)

Het was een werk van lange adem. Door de Covid-crisis was materiaal niet voorhanden en zo, ge kent dat he. Maar ondertussen is hij helemaal af en wachten we ongeduldig op de lente.

De vijver bestaat uit drie delen: een zwemzone, een filterzone en een amfibieënzone met stilstaand water. Tussen de zwemzone en de andere twee zones is een muur gemetst. In heel de kuip ligt een folie in EPDM Greenyard. In de filterzone liggen lavasteentjes waar waterplanten in gezet zijn. Ik koos voor grote waterweegbree (Alisma plantago aquatica), gewone dotterbloem (Caltha palustris), Japanse Iris (Iris ensata), kattenstaart (Lythrum salicaria), watermunt (Mentha aquatica), witte waterkers (Nasturtium officinale) en pijlkruid (Sagittaria sagittifolia). Ik zie het al helemaal zitten als die allemaal gaan bloeien! En al dat leven dat daar gaat naartoe komen!

De planten in de amfibieënzone ga ik zetten in het voorjaar. De zone is zo’n 30 cm diep en ongeveer 2 m2 groot. Tips voor mooie planten die niet woekeren, zijn altijd welkom.

Toen kwam het moment dat we mochten vullen met water. Blijkbaar raadt men aan om een zwemvijver met leidingwater te vullen. Maar Ecoworks zei dat we de helft regenwater mochten gebruiken. Da’s zelfs beter voor de pH. Dan is het water niet te basisch of te zuur. Wij vulden met 2/3 regenwater en 1/3 leidingwater. Daarna voegden we een ‘starter’ voor het vijverwater toe. Dit zijn heterotrofe microörganismen. In mensentaal wil dit zeggen: reinigingsbacteriën die vuil in het water opeten en zo kunnen blijven leven. Zij zorgen ervoor dat nitriet en ammonium wordt afgebroken en het water zuiver blijft. Eigenlijk kan je dit vergelijken met de microörganismen in onze darmen (probiotica) en de schimmels en bacteriën in een gezonde tuinbodem. Zij zorgen er ook voor dat ons lichaam voedingsstoffen kan opnemen.

‘Levende’ darmen waar geen antibiotica nodig is. Een ‘levende’ bodem waar geen pesticiden nodig zijn. En ‘levend’ zwemwater waar geen chloor nodig is.

Daarbij sturen de pompen ook nog eens al dat water vier keer per dag door de filterzone. Je kan je dus wel voorstellen dat zo’n water zeer aangenaam en zacht gaat zijn om in te zwemmen.

Dat zwemmen, daar kon hier trouwens niet mee gewacht worden. Twee weken geleden om twee uur ’s nachts heeft een kameraad van jongste zoon de vijver ‘ingezwommen’. Hilarisch! Ik zat nog beneden wegens niet kunnen slapen door de nachtdiensten die nog niet verteerd waren. Ik hoorde hen overleggen: “Gaat ge dat nu wel doen?” “Ja, hou de handdoek klaar.” En toen een plons en brullen van de kou. Welgeteld 24 seconden en hij was er terug uit! Ik ben toen lekker warm wat dieper onder mijn dekentje gekropen en heb zitten lachen met zoveel jeugdig enthousiasme.

door

De ecologische zwemvijver (1)

Naast dat ene, zijn we hier nog met een ander project bezig. Den hof is hier momenteel een bouwwerf en ligt helemaal overhoop. De lieve wederhelft kan het bijna niet meer zien, al die rommel. Maar het resultaat zal zalig zijn. Volgende zomer geven we hier de ene poolparty na de andere! 😉

Ik droomde er allang van maar het duurde wel eventjes voor we daar tijd voor hadden (en terwijl wrijf ik met mijn duim en wijsvinger over elkaar). Op hete zomerdagen zwemmen in de tuin, in natuurlijk levend water, ik zag dat helemaal zitten.

Wat ons helemaal over de streep trok om dit project op te starten, waren de problemen met onze poel. Waar vroeger het weiland achter onze tuin een charmante bloemenweide was, is dat de laatste jaren een grasland geworden dat over bemest wordt. In april, juni en augustus komt de ‘beerkar’ tonnen stalmest lozen. Als ik ’s morgens van mijn werk naar huis gefietst kom, ruik ik al waar ik moet zijn als ik onze straat in kom. Door al die mest is de waterkwaliteit van onze poel natuurlijk sterk achteruit gegaan. Twaalf jaar geleden hadden we hier bruine en groene kikkers, padden, verschillende soorten salamanders, prachtige libellen in alle kleuren, …

Nu hebben we alleen nog padden en af en toe een salamander. Libellen zien we hier niet meer, ook al wordt gezegd dat het een goed libellenjaar was. Het water heeft een bruine schijn en draadalgen tieren weelderig. Ook brandnetels staan te dringen aan de perceelsgrens. Ik heb nog geen bodem- of waterstaal genomen maar het is zo wel duidelijk dat hier veel te veel stikstof aanwezig is.

Maar veel kunnen we daar niet aan doen. Ons huidig, niet zo gezond landbouwsysteem is zeer machtig. Wie ons wilde helpen, stootte op allerlei uitzonderingsregeltjes in de wetgeving waardoor het nog steeds toegelaten is onze natuur te verstikken. Voorlopig blijft de weide achter ons een ‘kakweide’ en het waterleven in onze poel zal langzaam allemaal verdwijnen.

Daarom sloegen we twee vliegen in één klap.

Wat hier niet zo moeilijk is, want met al die kak, veel vliegen 😉 : Een zwemvijver waardoor wij kunnen zwemmen in de tuin én gezond water hebben voor al die diertjes.

Op de website van Velt vond ik een firma die ecologische zwemvijvers aanlegt, Ecoworks uit Vilvoorde. Hoe die mensen meedenken, da’s echt tof. Ik vertelde Geoffrey die de tuin kwam bekijken over mijn bezorgdheid over onze poel. Hij maakte me erop attent dat een zwemvijver geen oplossing zou zijn. Amfibieën en libellen zouden wel kunnen komen drinken. Maar om zich te kunnen voortplanten, is het water in een zwemvijver teveel in beweging. Het wordt vier keer per dag door pompen door een plantenfilter gestuwd.

Geoffrey zag mijn teleurstelling en kwam prompt met een oplossing. We zouden naast de zwemzone en de filter ook nog een amfibieënpoel kunnen maken. Een stukje dat niet zo diep is en waar het water min of meer stilstaat. Top idee!

Deze maand begonnen Olivier en Michael met de graafwerken en maakten ze de kuip. Steven kwam opmeten en nu wordt er een folie in EPDM Greenyard op maat gemaakt. Zo ver zijn we al. Ik ben benieuwd naar het vervolg…