Bosgazet 36

bosgazet

Beste lezer,

De dagen worden korter en de herfst kleurt het bladerdak van onze bossen. Met droge en natte dagen blikken we terug op een typische Belgische zomer. Er waren vele mooie momenten in onze bossen en andere bossen in het buitenland. Zo trokken we in juni voor de jaarlijkse bosgroepreis naar de Lorraine, met 869.000 ha bos de derde grootste bosregio van Frankrijk. Hiervan is 36%, ofwel 300.000 ha, in handen van privéboseigenaars. We kijken terug op een inspirerende reis met een fotoverslag op de volgende pagina’s .

Ook tijdens de herfst genieten we van het bos. Ga er eens op uit om bijvoorbeeld paddenstoelen te zoeken! Eerlijk gezegd vind ik het jammer om ze te oogsten. Het is zo’n mooi zicht die grote hoeden die daar boven het gras uitpiepen. Maar met goede voorkennis kunt u wel wat eetbare exemplaren vinden. En anders… toch maar naar de winkel (waar steeds meer verschillende soorten paddenstoelen te koop zijn). In deze herfsteditie vindt u informatie over het plukken van paddenstoelen, plus een heerlijk recept.

Om de biologische diversiteit te waarborgen wil de Europese Unie de natuurlijke habitats en de wilde fauna en flora in stand houden. Daartoe werd het ecologisch netwerk van speciale beschermingszones “Natura 2000” opgericht. Evaluatie van de algemene toestand van de biodiversiteit heeft aangetoond dat er meer werk gemaakt moet worden van monitoring van de staat van instandhouding van de soorten en habitats. Zonder betrouwbare gegevens is het immers onmogelijk het effect van de instandhoudingsmaatregelen in te schatten, alsook de realisatie van de vooropgestelde doelstellingen. Hoe de monitoring van soorten en habitats binnen Natura 2000 in zijn werk zal gaan, lees je in deze Bosgazet. Tot slot wil ik u nog herinneren aan de dag van de boseigenaar. Op woensdag 14 oktober heten de Bosgroepen u welkom om samen aan tafel te gaan tijdens de bospicknick. Eet u ook mee?

In dit nummer:

pg. 3 Herfst

pg. 4 Natura 2000

pg. 8 Kwaliteitshoutveiling

pg. 10 BosgroepNieuws

pg. 20 Zoekertjes en advertenties

pg. 21 Bosgroepreis 2015

pg. 22 Kalender

Digitale Bosgazet!

De bosgazet is vanaf nu ook digitaal verkrijgbaar. Wilt u deze vanaf de volgende editie enkel via e-mail ontvangen, geef dan een seintje via antwerpennoord@bosgroep.be op deze manier kunnen we heel wat papier besparen!

Waarom samenwerken met de Bosgroepen?

In Vlaanderen is 70% van het bosareaal in privé-eigendom, maar de meeste eigendommen zijn kleiner dan 1 ha. Door deze enorme versnippering van kleine ‘minibosjes’ is het voor de boseigenaar financieel onrendabel met als gevolg dat het beheer van deze sterk versnipperde bospercelen meestal achterwege blijft. Wanneer verschillende boseigenaars samen voor het bosbeheer zorgen, kan dit zonder de boseigenaars op al te veel kosten te jagen. Om deze samenwerking te stimuleren en te coördineren zijn de Bosgroepen vzw door de Vlaamse overheid in leven geroepen. In een Bosgroep komen boseigenaars vrijwillig samen om het beheer van hun bossen te verbeteren. Elke boseigenaar is vrij om al dan niet gebruik te maken van onze diensten. Iedere eigenaar behoudt de volledige zeggenschap over het beheer van zijn eigendom. Een kans om te grijpen!

Wat kan de Bosgroep voor u doen?

De belangrijkste taken van de bosgroep zijn informeren, sensibiliseren en organiseren. U kan ons contacteren voor:

• gratis en onafhankelijk advies

• informatie over hoe uw bos duurzaam kan beheerd worden

• organisatie van wandelingen, cursussen en excursies;

• hulp bij het aanduiden van dunningen;

• hulp bij de bestrijding van Amerikaanse vogelkers en exoten;

• hulp bij het invullen van kapaanvragen, subsidiedossiers en het opstellen van beheerplannen;

• coördinatie van gezamenlijke boswerkzaamheden en houtverkopen voor meerdere boseigenaars zodat goedkoper en efficiënter werk geleverd kan worden.

Paddenstoelen plukken in het bos

Herfst! Tijd voor kleurrijke boswandelingen en overheerlijke wildschotels. Paddenstoelen schieten massaal uit de grond en floreren op het in het bos aanwezige organisch materiaal (dood hout, gevallen bladeren, het strooisel,…). Ze zijn niet alleen zeer nuttig voor het bosecosysteem, de eetbare soorten vinden bovendien heerlijke toepassingen in de keuken. Maar voor je je laarzen en plukmand opdiept, zoeken we uit of we de paddenstoelen die in onze bossen voorkomen zomaar mogen plukken.

In onze Vlaamse bossen zijn heel wat activiteiten verboden. De verbodsbepalingen staan opgesomd in art. 97 van het Bosdecreet. Het artikel maakt een onderscheid tussen openbare en private bossen.

In de openbare bossen en bosreservaten is het zonder toestemming van de eigenaar en machtiging van het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) of zonder dat het opgenomen is in een goedgekeurd beheerplan verboden om vruchten (lees: ook paddenstoelen) te verwijderen. Bovendien moet hier ook rekening gehouden worden met de afspraken inzake toegankelijkheid: wegen en paden in het bos mogen immers niet verlaten worden zonder machtiging van het ANB!

van een maximaal te plukken gewicht of volume en bepaalde voorwaarden die ervoor zorgen dat de sporen van de paddenstoelen zich nog kunnen verspreiden (bv. niet verzamelen in plastic zakken, maar eerder in rieten manden of ander permeabel materiaal…), …

In Vlaanderen is het plukken van paddenstoelen duidelijk geen sinecure. Sporen we dus best met zijn allen richting Wallonië om daar enthousiast onze

voorraad in te slaan?

Op private eigendommen of eigendomen van gemeenten is het er mits toestemming van de eigenaar wettelijk gezien toegelaten om paddenstoelen te plukken. Op eigendommen van het Waalse gewest - de domaniale eigendommen - kan plukken voor persoonlijk verbruik van zonsopgang tot zonsondergang, behalve op de dagen waarop op het domein gejaagd wordt. Een volume van 10 liter (een emmer) per persoon per dag is weliswaar de maximale toegelaten hoeveelheid te plukken paddenstoelen. Bovendien mogen wegen en paden van het domein waar geplukt wordt niet met motorvoertuigen betreden worden. Deze regels zijn uitgevaardigd om het plukken voor commerciële doelstellingen, wat er verboden is, uit te sluiten. Maar, met een emmer paddenstoelen kan je al heel wat lekkers bereiden. Veel (pluk)plezier en … smakelijk!

Auteur: Liselot Ledene (Inverde)

In private bossen is het plukken van vruchten niet opgenomen in de verbodsbepalingen opgesomd in het Bosdecreet. Het moet dan ook niet gemachtigd worden door het ANB maar je hebt er wel de toestemming van de eigenaar voor nodig eer je enthousiast aan het plukken gaat. Als beheerder is het sowieso zeer nuttig om goed na te denken over wat wel en niet kan in je bos en welke activiteiten je er wel of niet wil toelaten. Je kan het ‘verzamelen van paddenstoelen’ eventueel opnemen als onderdeel van de – goedgekeurde- toegankelijkheidsregeling (TR). Hieraan kunnen dan ook beperkingen gekoppeld worden: bv. enkel plukken voor eigen gebruik, eventueel met opgave

"Paddenstoelen plukken in het bos"

Natura 2000: Monitoring van habitats en soorten

Voor de implementatie van de instandhoudingsdoelstellingen (IHD’s) verwacht Europa om de zes jaar een evaluatie van de monitoring. Op die manier kan Europa nagaan of de genomen maatregelen toereikend zijn. In het kader van die monitoring kan de Vlaamse overheid zich toegang verschaffen tot bossen, velden en akkers. Hoewel het Natuurdecreet in de wettelijke mogelijkheid voorziet om het toegangsrecht eenzijdig op te leggen heeft het Aanspreekpunt Privaat Beheer - Natuur en Bos (APB-NB) garanties voor de eerbiediging van het eigendomsrecht gevraagd en gekregen.

Monitoring

De monitoring van de habitats, waarvoor een degelijke expertise vereist is, zal op Vlaams niveau door het INBO (Instituut voor Natuur en Bosonderzoek) gebeuren. In het verleden ontwikkelde het INBO al de nodige expertise bij het opstellen van de Biologische Waarderingskaart (BWK = digitale laag die per eenheid weergeeft welk biotoop of biotoopcluster er voorkomt) en nadien ook de habitatkaart (update van de BWK die aangeeft welke biotopen geklasseerd worden als Europese habitattypes of habitatclusters). Daarnaast zal op perceelsniveau de monitoring van habitats door de eigenaar of de beheerder zelf op basis van de nieuwe natuurbeheerplannen worden aangevuld en dat mits gerichte controles van overheidsambtenaren. Om subsidies voor natuurbeheer- en ontwikkeling te krijgen, moet er immers worden nagegaan dat de maatregelen op een correcte manier worden genomen zodat het vooropgestelde resultaat wordt behaald.

Voor soorten vereist de monitoring een lager expertiseniveau, maar vaak wel een hogere intensiteit. Om de aanwezigheid, aantallen en zo de evolutie van een soort te bepalen, moet in de juiste periode een voldoende aantal keer geteld worden om een correct beeld te krijgen. De jagers onder ons weten zeer goed dat men niet op basis van één dag in het veld een correct zicht op het aantal aanwezige hazen of fazanten krijgt. Voor reewild is zelfs een telling over drie jaar nodig. En zo moeten we ook niet in de winter onze broedpopulatie zomertalingen gaan tellen...

Als meest gerenommeerde onderzoeksinstelling voor de natuur in Vlaanderen zal INBO instaan voor de correcte rapportering

aan Europa. Maar aangezien INBO zelf niet voldoende capaciteit voor de begeleiding en de vorming van vrijwilligers heeft, wordt dit aan de hand van een bestek uitbesteed. Volgens het APB-NB en Hubertus Vereniging Vlaanderen (HVV) worden er in het bestek een aantal zaken over het hoofd gezien. APB-NB heeft zodoende samen met het HVV het initiatief genomen om met INBO in overleg te treden. Zo werd er tot een afsprakenkader gekomen opdat vrijwilligers niet zomaar en naar willekeur zich toegang zouden kunnen verschaffen tot private terreinen.

Het afsprakenkader

Om op een statistisch verantwoorde manier de monitoring uit te voeren, moeten voor een aantal zeldzame soorten alle plaatsen van voorkomen worden onderzocht.

Voor minder zeldzame soorten zal een willekeurig aantal gebieden van voorkomen worden geselecteerd om zo een representatief beeld te krijgen.

Voor de overheid staat het als een paal boven water dat ook private terreinen zullen worden betreden. De bosgroepen zijn zich zeer bewust van de weerstand die zulke eigendomsbeperking opwekt bij hun leden.

Een strikt en haalbaar afsprakenkader moet vermijden dat de monitoring zou worden afgewend van zijn wettig doel, bijvoorbeeld om afbreuk te doen aan de private rechten van de eigenaar en/of de jachtrechthouder.

De afspraken

Vooreerst zullen de eigenaars en de jachtrechthouders van de betreffende percelen door INBO per brief tijdig worden verwittigd dat er zal worden gemonitord en wat dat precies zal inhouden. Wie niet akkoord is dat diens perceel door een vrijwilliger wordt betreden, kan (behalve voor vogelmonitoring*) meteen bezwaar indienen met als gevolg dat INBO zelf de monitoring zal uitvoeren. Indien er geen onmiddellijk bezwaar volgt, dan zal de vrijwilliger de contactgegevens van de eigenaar en de jachtrechthouder krijgen. De vrijwilliger dient dan tijdig contact op te nemen met de eigenaar en de jachtrechthouder om goede afspraken te maken over het tijdstip van de betreding,

het toezicht door de eigenaar en/of de jachtrechthouder, de terugkoppeling, enz. Die afspraken kunnen onderling sterk verschillen, maar moeten wel de vooropgestelde monitoringsmethodologie toelaten (*Voor vogelmonitoring leidt het bezwaar van een eigenaar of jachtrechthouder tegen de betreding door een welbepaalde bij naam genoemde vrijwilliger ertoe dat een andere vrijwilliger zal worden ingezet)

Verder is het voor eigenaars en jachtrechthouders belangrijk om te weten dat, tenzij met expliciete schriftelijke toestemming door de eigenaar, de monitoringsgegevens nooit aan het perceel teruggelinkt kunnen worden. De vrijwilliger kan de gegevens slechts linken aan een 5x5 kilometerhok dat op Vlaams niveau verrasterd is. Op die manier blijft de privacy gegarandeerd en kan toch een trend op Vlaamse schaal worden bepaald.

De vrijwilliger dient de afspraken met de eigenaar en jachtrechthouder te respecteren. Hij mag enkel de monitoring strikt uitvoeren zoals beschreven en dient zich te onthouden van elke andere monitoring dan waarvoor hij bevoegd is. Ook het fotograferen en dergelijke meer is niet toegelaten, tenzij dit in uitzonderlijke gevallen nodig zou zijn voor de monitoring zelf. De eigenaar en jachtrechthouder zullen hiervan dan vooraf op de hoogte worden gebracht.

Bij niet naleven van de afspraken door de vrijwilliger, heeft de eigenaar of jachtrechthouder het recht deze meteen de toegang te ontzeggen. De eigenaar of jachtrechthouder brengt – liefst binnen de 24 uur – het INBO op de hoogte, die de hem verleende machtiging voor de monitoring onherroepelijk intrekt.

Het INBO voorziet tevens een verplicht aanmeld- en verificatiesysteem (web-applicatie), waar de vrijwilliger zich binnen de 24 uren na de uitvoering van de monitoring registreert, de relevante informatie invult (dag, uur van aankomst, aantal personen en identiteit van elke persoon, welke instelling, in het kader van welke opdracht, verrichte activiteiten, op welke gronden, voor hoeveel tijd en moment vertrek) en tevens bevestigt aan al zijn verplichtingen te hebben voldaan. Dit systeem laat de Bosgroepen (via APB-NB), HVV, INBO en de betrokken gemeente (-politie) toe informatie na te gaan in geval van problemen en de betrokken eigenaars of jachtrechthouders hierover snel te informeren.

INBO, de Bosgroepen (via APB-NB) en HVV engageren zich binnen dit afsprakenkader ook om op regelmatige basis samen te zitten om het systeem te evalueren en indien nodig het afsprakenkader bij te schaven.

Tot slot geven wij ook nog mee dat ieder die wilt, zichzelf als kandidaat-vrijwilliger zal kunnen opgeven bij de opdrachtnemer om de monitoring van de soort naar wens in het gewenste gebied uit te voeren. Let wel, dat elke vrijwilliger na de opleiding zal moeten kunnen bewijzen de nodige kennis te hebben om de monitoring uit te voeren. Wie zichzelf geroepen voelt, kan dit alvast laten weten aan: valerie.vandenabeele@landelijkvlaanderen.be.

Auteur: Valérie Vandenabeele (Aanspreekpunt Privaat Beheer –Natuur en Bos)

Natura 2000 is een Europees natuurnetwerk. Natura 2000 verzekert de toekomst van Europa’s meest kwetsbare dier- en plantensoorten en hun leefgebieden (habitats). Alle lidstaten van de Europese Unie nemen in de Natura 2000-gebieden maatregelen om de Europese soorten en hun leefgebieden ook in de toekomst kansen te geven. Dat doen ze samen met de gebruikers van deze gebieden.

In 1992 werd een Europese richtlijn met betrekking tot natuurbehoud uitgevaardigd. Deze richtlijn is gericht op het waarborgen van de biologische diversiteit door het instandhouden van de natuurlijke habitats en de wilde flora en fauna. De Habitatrichtlijn vraagt dan ook een doelgerichte bescherming van zeldzame en bijzondere habitattypen, gaande van Scandinavische natuurlijke bossen, over kalkhoudende rotsbodems aan de Atlantische kust tot de heidegebieden in de Vlaamse Kempen.

De hiervoor aangeduide gebieden noemt men de SBZ-H (Speciale Beschermingszone in het kader van de Habitatrichtlijn). De S-IHD of “specifieke instandhoudingsdoelstellingen” zijn de maatregelen die nodig zijn om Europees beschermde habitats en soorten in een speciale beschermingszone (SBZ) duurzaam te beschermen zoals opgelegd in de Europese Habitat- en Vogelrichtlijn.

Op www.geopunt.be vind je een overzicht van de SBZ’s, weergegeven op kaart.

bron: Agentschap voor Natuur en Bos

Vergissing!

Helaas zijn er in de vorige Bosgazet 2 foutjes geslopen.

Die willen we graag even rechtzetten: Op pagina 7 werd vermeld dat u gratis een A14-bordje kan verkrijgen als u in het bezit bent van een goedgekeurd bosbeheerplan.

Het Agentschap van Natuur en Bos heeft ons laten weten dat dit alleen van toepassing is als aan het bosbeheerplan een goedgekeurd toegankelijkheidsreglement gekoppeld is.

Onze excuses voor deze vergissing.

Nog op pagina 7 stond een foto van iets wat op kaviaar leek, maar dat zeker niet was!

Onterecht vermeldden wij dat het zou gaan om tekeneitjes.

Maar op de foto staat kikkerdril. Tekeneitjes kun je niet met het blote oog waarnemen!

Tekeneitjes

Wie is uw favoriet?

Jaarlijkse kwaliteitshoutveiling van Saint-Avold

Samenwerking tussen ANB en de Bosgroepen om kwaliteitshout beter te waarderen

Ieder jaar vindt in Saint-Avold, Frankrijk, de veiling plaats waar rondhout van uitzonderlijke kwaliteit wordt verhandeld. Op deze veiling worden de mooiste boomstammen uit bos en plantsoen door middel van inschrijvingen verkocht. Het rondhout dat wordt aangeboden is van topkwaliteit en wordt gebruikt voor bijzondere toepassingen zoals fineer, meubels, vloeren, vaten, restauraties en ander fijnhout. De veiling is bedoeld om hout van hoge kwaliteit de waarde te geven die het verdient.

lende stappen waaronder een strenge kwaliteitscontrole.

De boseigenaar heeft een boom geteeld met een uitzonderlijke houtkwaliteit. Vervolgens contacteert de boseigenaar (al dan niet via een coöperatie zoals de bosgroep) de veilingorganisatie. De boom wordt omgezaagd en de keurmeesters van de veiling taxeren de stam en bepalen of deze geschikt is voor de veiling. Dit kan pas na dat de boom is omgezaagd omdat een deel van de kwaliteitseisen niet eerder kan worden waargenomen. Indien goedgekeurd moet de stammen vervolgens getransporteerd worden naar Saint-Avold en worden ‘tentoongesteld’ op de veiling. Kandidaat-kopers krijgen op voorhand een catalogus met de aangeboden loten en kunnen inschrijven op een lot. Op de dag van de veiling kunnen de kopers bijkomend bieden op de aangeboden loten.

De houtkwaliteit van de stam is afhankelijk van een aantal factoren. Hierbij gaat het onder andere om:

- de lengte en diameter van de stam, hoe langer het rechte foutvrije stuk hoe beter, want er zijn dan meer mogelijkheden voor verwerking.

- de rechtheid van de stam. De stam moet in zijn lengte niet afwijken en de nerven moeten recht lopen. Dit betekent ook dat het toelopen van de stam minimaal moet zijn.

- het tak- en littekenvrije stamdeel. De bomen moeten vanaf een bepaalde diameter en tot een bepaalde hoogte zijn opgesnoeid zodat het kernhout geen ‘fouten’ bevat.

Hoe zit de veiling in elkaar?

De veiling van Saint-Avold vindt ieder jaar plaats in de maand februari en wordt georganiseerd door het Office National des Forêts (ONF), de Franse collega`s van het Vlaamse Agentschap Natuur en Bos (ANB). Rondhout uit de landen

Frankrijk, Duitsland, Luxemburg en België wordt aangeboden. De veiling is een centrale plaats waar uitsluitend kwaliteitshout wordt verkocht. Dit zorgt ervoor dat ook de nodige klandizie aanwezig is. De weg die het hout maakt van het bos naar de koper bestaat uit verschil-

- een gelijkmatige jaarringopbouw. Dit betekent dat de stam gelijkmatig in dikte moet zijn gegroeid. De kern van het hout moet zich in het midden van de boom bevinden

Houtverkoop ANB

Het Agentschap Natuur en Bos verkoopt het grootste deel van het jaarlijks geoogste hout via de traditionele openbare verkoop. Erkende houtexploitanten en

handelaren kunnen dan inschrijven op een lot. Afhankelijk van de geboden prijs en voorwaarden krijgen ze de koop toebedeeld.

Het ANB is op zoek naar alternatieve manieren van houtverkoop en heeft in 2014 een proefproject gestart waarbij stammen uit het Meerdaalwoud zijn geselecteerd voor verkoop via de veiling van Saint-Avold om dit kwaliteitshout optimaal te valideren. Dit is echter niet de enige reden. Het ANB wil ook zijn middelen en mankracht optimaal inzetten en inspelen op de lokale vraag en op een lokale markt. Hiervoor is de veiling in Saint-Avold een opportuniteit om te leren van collega bosbeheerders. Niet in de laatste plaats is het van belang dat alle functies die het bos biedt worden benut. Naast de ecologische en recreatieve eigenschappen van het bos is het financiële draagvlak van groot belang.

In samenwerking met de Franse collega`s van het ONF is er op de terreinen van ANB in 2014 een inschatting gemaakt van de houtkwaliteit van het ‘hout op stam’. Uiteindelijk zijn er negen bomen geselecteerd met de vereiste potentiële topkwaliteit. Keurmeesters van de veiling hebben van deze negen bomen vijf onderstammen van Zomereik geselecteerd voor de verkoop in Saint-Avold. De overige zeven stamstukken zijn liggend in het Meerdaalwoud verkocht.

De vijf onderstammen hadden een gezamenlijk volume van 18,42 m3 en zijn verkocht voor een gemiddelde prijs van 583 euro per m3. De overige stamdelen met een volume van 32 m3 werden verkocht voor gemiddelde prijs van 156 euro per m3. De gegeven prijzen zijn exclusief BTW en bijkomende veilingkosten.

Het aanleveren van hout op de veiling van Saint-Avold heeft voor ANB verschillende voordelen gehad. Het belangrijkste doel was het uitwisselen van ervaringen en kennis tussen bosbeheerders uit Frankrijk, Duitsland, Luxemburg en België, zowel in de manier van verkopen als het taxeren van de te verkopen stammen. Daarnaast biedt de veiling van Saint-Avold een ruim klantenbestand voor kwaliteitshout.

Mogelijkheden voor de Bosgroep

Het Agentschap voor Natuur en Bos onderzoekt de mogelijkheden tot samenwerking met de bosgroepen om in het jaar 2015 hout aan te leveren voor

Meer weten?

de veiling in Saint-Avold. De leden van de bosgroep kunnen hiervan profiteren, zowel op organisatorische als financiële wijze. Op dit moment is het Aanspreekpunt Privaat Beheer – Natuur en Bos (APB-NB) met het ANB in gesprek om de mogelijkheden voor samenwerking te bespreken. De uitkomsten van deze gesprekken zullen via de website van de bosgroepen en via de bosgroepcoördinatoren worden gecommuniceerd.

Toekomst

Het streven is om samen kennis op te bouwen en te investeren in een goede houtkwaliteit. Het telen van een goede houtkwaliteit is een overwogen keuze. Het is dan ook de kroon op het werk van generaties bosbeheerders als een zorgvuldig geteelde en verzorgde stam wordt verwerkt tot een kwaliteitsproduct.

Denkt u een boom met uitzonderlijke houtkwaliteit te bezitten en wilt u deze via de veiling verkopen? Contacteer dan uw bosgroepcoördinator voor meer informatie!

Bekijk het filmpje in de volgende link. www.youtube.com/watch?v=z9NNC2sfxUI

Hierin legt de bosbeheerder van het Meerdaalwoud uit hoe de keuring en verkoop van de stammen in zijn werk is gegaan. Wilt u meer weten over het Aanspreekpunt Privaat Beheer – Natuur en Bos, kijk dan op www.privaatbeheer.be

Jan gaat, Dennis komt

Beste bosliefhebbers, Met enkele duizenden kilometers op de fietsteller en ongetwijfeld onvergetelijke ervaringen rijker, zal collega (en ondertussen wereldburger) Dennis vanaf 1 november 2015 terug op post zijn bij Bosgroep Kempense Heuvelrug. Dennis’ terugkeer betekent ook mijn vertrek. Met spijt in het hart, want ik heb het voorbije 1,5 jaar met veel liefde en plezier de Kempense boseigenaars trachten verder te helpen met het duurzaam beheer van zijn/haar bossen. Ik bedank mijn fijne collega’s, onze enthousiaste vrijwilligers, onze toegewijde Raad van Bestuur en natuurlijk niet te vergeten onze geëngageerde boseigenaars van harte voor de aangename, boeiende en vruchtbare samenwerking!

Ik wens jullie het allerbeste, en ongetwijfeld gaan we elkaar nog tegen het lijf lopen.

Dat zou wel eens sneller kunnen zijn dan je denkt. Nieuwsgierigen lezen er alles over op de pagina 17 …

Jan

Bramen in het bos: vanwaar komen ze?

Iedere bosliefhebber heeft de stekels van de braam al wel eens uit armen of benen moeten halen. Ondanks deze vervelende eigenschap is de braam een interessante bosplant voor mens en dier.

De gewone braam (Rubus fruticosus) komt algemeen voor in de Vlaamse bossen. Onder normale omstandigheden zal hij niet gauw domineren en gedraagt hij zich redelijk onopvallend. Maar aangezien hij sterk profiteert van oppervlakkige aanrijking van de bodem, kan hij dominant worden. Braamstruiken breiden zich dan enorm snel en sterk uit waardoor andere planten in de struiklaag verdrukt worden. Boomverjonging heeft het meestal niet zo moeilijk met bramen. Bramen geven bijvoorbeeld bescherming aan bomen, zoals eik, om tot wasdom te komen. Soms kunnen zaailingen wel last krijgen van het gewicht van de braamstruik en scheef gaan groeien.

Braam reageert vooral op stikstofaanrijking in de bodem. Door bemesting van landbouwpercelen, uitlaatgassen van verkeer en woningen komt er veel stikstof in de lucht die langzaam neerdwarrelt o.a. in de bossen. Overmatige aanwezig-

heid van bramen verraadt ook dikwijls een grond met vroegere landbouwactiviteiten. Denk bijvoorbeeld maar aan populierenbossen die vaak vol met braam of brandnetels (nog zo’n stikstofliefhebber!) staan.

Naast de ondoordringbaarheid van een braamstruweel biedt de plant veel voordelen. Niet alleen de bessen zijn lekker (mensen, vogels, vos), maar ook

de bloemen bieden gedurende een lange periode nectar voor bijen en vlinders. De bladeren zijn geliefd bij ree en hert. En zo’n complex van braamstengels biedt ook nog een bijzonder goede beschutting voor nestelende vogels en kleine zoogdieren. Bovendien maakt de braam met z’n goed afbreekbaar strooisel een arme bodem geschikter voor sommige boomsoorten!

Risotto met Eekhoorntjesbrood

Ingrediënten:

- 350 g vers eekhoorntjesbrood of andere boleten (of 35 gedroogde boleten)

-1 L kippen,- groenten,- of paddenstoelenbouillon

-2 uien

-1 stengel selderij

-400 g risottorijst

-2 glazen droge witte wijn

-2 eetlepels olijfolie

-75 g boter

-125 g Parmezaanse kaas

-2 tenen knoflook

-peper en zout

Week de gedroogde boleten of snijd de verse boleten in plakjes. Breng de bouillon aan de kook en zet hem op een warmhoudplaatje. Verhit de olijfolie en bak daarin zachtjes de uien, knoflook, selderij en paddenstoelen (de geweekte uitgeknepen) gedurende ongeveer vier minuten. Voeg dan de rijst toe en roerbak die op een hoger vuur totdat de korrels doorzichtig beginnen te worden. Giet de wijn erbij, blijf roeren totdat de wijn (vrijwel) is verdampt. Zet het vuur lager en doe er dan de eerste schep bouillon bij. Zodra de bouillon is opgenomen door de rijst kan de volgende schep erbij, roer af en toe. Ga zo door totdat de bouillon op is. Als de rijst gaar en romig is, van het vuur halen en de boter en kaas door de risotto roeren. Nog twee minuten met de deksel op de pan laten staan. Daarna direct serveren.

BRON: Lekker Landschap –Michiel Bussink

Schoorsteenperikelen

Na enkele klachten over de slechte werking van de verwarmingsinstallatie en herhaaldelijk controleren van de verwarming bij mijn schoonouders was het zover! Op een gegeven moment kwamen de uitlaatgassen overal tevoorschijn behalve dan uit de schoorsteen en kon de verwarming niet meer aangezet worden...

Oorzaak van het mankement was een nest van een koppeltje kauwen in de schoorsteen. Op de foto kun je zien dat de volledige schoorsteen mooi is dichtgemetseld door de gevederde vrienden. De schoorsteenopening bedraagt 20x20cm en het nest bevond zich op 70cm diepte in de schoorsteen. De onderste bouwstenen van het nest zaten nog eens ongeveer een metertje onder de bovenkant van de nest! Met twee personen was er een dikke halve dag werk nodig om een stelling te bouwen tot aan de schoorsteen en het nest te verwijderen. Uiteindelijk is er een volle kruiwagen aan nestmateriaal (vooral takjes) van het dak gekomen. U bent dus gewaarschuwd: vanaf dat de bouwwerken aan het nest beginnen heeft dit invloed op de goede werking van uw verwarmingsinstallatie! Er moet wel bij verteld worden dat de verwarmingsinstallatie niet zo vaak gebruikt wordt en de vogels dus voldoende kans hebben gehad om hun nest te bouwen. Zelfs na het proper maken van de schoorsteen en een schouwkapje

geplaatst te hebben, bleven ze toch nog enkele dagen rond de schoorsteen zwermen.

Hieruit blijkt toch dat het echt nodig is om een jaarlijkse controle uit te voeren en/of je schoorsteen te reinigen, al dan niet door jezelf of door vakmensen. Het zal niet alleen de trek bevorderen maar ook gevaarlijke situaties op tijd ontdekken!

Stafson, vrijwilliger

Grote Brandhoutverkoop

Naar jaarlijkse gewoonte organiseert de Bosgroep Zuiderkempen vzw dit najaar een brandhoutverkoop. In totaal wordt een 160-tal brandhoutloten verkocht, ongeveer 2.000m³, verspreid over de verschillende gemeentes van de Zuiderkempen. Het meeste hout wordt op stam verkocht, al wordt ook een 20-tal loten liggend hout te koop aangeboden (verkoop Meerhout). Het volume van de loten varieert van 1 tot 70m³.

De verkoop wordt gespreid over 2 dagen, op onderstaande locaties:

• Vrijdag 6 november om 19.00u: Parochiezaal Gildenhuis - Beerstraat 54, 2450 Meerhout voor de loten in de gemeenten Geel, Mol, Balen, Meerhout en Laakdal.

• Zaterdag 7 november om 9.30u: Zaal ‘Het 4e oor’ (Domein Teunenberg) - Boerenkrijglaan 51E, 2250 Olen voor de loten in de gemeenten Herselt, Westerlo, Olen, Herentals, Hulshout, Herenthout en Heist-o/d-Berg Wie interesse heeft in brandhout kan de brandhoutcataloog opvragen. Deze zal beschikbaar zijn vanaf 1 oktober aan de balie van de milieudienst van de 12 gemeentes, op het kantoor van Bosgroep Zuiderkempen of digitaal op www.bosgroep.be/activiteit/147

Aanpak boscomplexen op volle toeren

Begin 2015: de eerste infovergadering in Heist-op-den-Berg waarbij alle boseigenaars van de gemeente uitgenodigd werden. De interesse was enorm en ondertussen heeft Jeroen zo’n 100 terreinbezoeken afgewerkt. Komende winter zullen al enkele kaalslagen van fijnspar uitgevoerd worden. Deze bossen staan immers op instorten na aantasting door de plaagkever letterzetter. In de loop van volgend jaar worden nog andere beheerwerken ingepland. Jeroen zal in het najaar ook in Herentals een

infovergadering organiseren voor de boseigenaars.

2015 was ook een actief jaar voor de boseigenaars van Hulshout. Het zijn er niet zoveel als in andere gemeentes maar de bossen waren des te interessanter! Enkele percelen populier zullen omgevormd of verjongd worden, de eerste contacten voor een speelbos voor de kinderen van Hulshout zijn gelegd en de biodiversiteit kan ook zijn graantje meepikken door de aanplant

van kloempen en bosranden. Dit najaar zal Hans ook boscomplex HeultjeVoortkapel onder handen nemen. De eerste eigenaars hebben al advies gekregen op het terrein en velen staan nog te popelen om naar hun bos te gaan kijken met de Bosgroep.

Voorts zal Pieter-Jan eind september van start gaan met terreinbezoeken in Heidehuizen en komende winter met schalmwerkzaamheden in dit gebied alsook in Straalheide-Stotert (Balen).

Ervaringen bij aanplantingen

Reeds drie jaar is de Bosgroep Zuiderkempen vzw bezig met het aanplanten van kloempen en bosranden. Het is een groot succes gebleken want intussen staan reeds 462 kloempen in onze regio te groeien en hebben we 30 bosranden aangeplant met een totale lengte van 4,4 km. De komende jaren zal dit aantal alleen nog maar toenemen dankzij de betrokkenheid en het engagement van de boseigenaars en de hulp van onze vrijwilligers. De voorbije jaren hebben we dan ook heel wat ervaring opgedaan bij het aanplanten. Daarom enkele aandachtspunten:

• Zorgen dat wortels in de minerale grond zitten. Nadien kan je de bodem wat bedekken met strooisel.

• Oppassen met te lang in te kuilen.

• Tubexkokers bij douglasspar is ok (vermijdt het uitdrogen door oostenwinden).

• Heel goede resultaten met esdoorn, winterlinde, boskers en beuk.

• Eik start moeilijker en trager.

• Wildbescherming. Op locaties waar reewild zit, is het sterk aan te raden om het plantsoen te beschermen. Vraatgevoelige soorten zijn zomereik, wintereik, boskers, linde, haagbeuk, esdoorn, meidoorn, lijsterbes, sleedoorn en hondsroos. Je kan deze boompjes individueel beschermen met een koker van 1,2m hoogte of collectief beschermen met een omheining van 1,5m hoogte. Zwarte els en beuk zijn minder gevoelig voor reevraat, toch is het ook aan te raden hun stammetjes te beschermen (vb. met een spiraal) om veegschade te vermijden (het schuren met hun gewei).

• Herkenningspalen met markering zijn nodig om de kloempen na een aantal jaren terug te vinden.

• Concurrenten van de bomen in de kloemp gewoon wegknikken is voldoende.

• Dubbele toppen en zuigers wegnemen door te snoeien (snoei is niet nodig tot aan hoofdstengel enkel wat groeikracht wegnemen van de tak is voldoende).

• Bomen dicht bij elkaar planten is belangrijk voor begeleiding (vb. 1 meter van elkaar).

Vooral belangrijk als er niet veel concurrentie is met natuurlijke verjonging.

• Oppassen met winterlinde. Zorg dat de top van het boompje niet naar beneden krult. Trek ze uit de koker zodat de top naar boven groeit.

• Best in het najaar planten vanaf november (wel zien dat de knoppen en stengels uitgehard zijn).

EHBO voor bomen

Elke zomer gaan de vrijwilligers van Bosgroep Zuiderkempen vzw op pad met een machete en snoeischaar. De aangeplante kloempen en bosranden worden dan onder handen genomen: vrijstellen van bomen, wegkappen of knikken van Amerikaanse vogelkers, herstellen van wildbescherming, opsnoeien van toekomstbomen,… Niets is te lastig voor deze gemotiveerde bosliefhebbers!

Heb jij interesse om af en toe eens mee de bossen in te duiken met Bosgroep Zuiderkempen vzw?

Ben jij de geknipte persoon om bomen aan te planten of mee te gaan schalmen, contacteer ons en word vrijwilliger bij de Bosgroep!

Charlotte brengt leden in kaart

Tijdens de maand augustus kreeg de Bosgroep Noorderkempen versterking van een jobstudent. Charlotte Corthals uit Herenthout werkte rond ons ledenbestand. Wij stelden haar enkele vragen rond haar motivatie, taken en plannen.

Kun je je even kort voorstellen?

Ik ben Charlotte Corthals, 23 jaar en woon in Herenthout. In juni van dit jaar ben ik afgestudeerd als bachelor in agroen biotechnologie met als specialisatie milieubeheer. Het was een heel boeiende opleiding die ik met plezier heb gevolgd. Zo heb ik voor mijn thesis, veldwerk kunnen uitvoeren in het Taurusgebergte in Turkije. Ik werkte er mee aan een herbebossingsproject. In mijn vrije tijd hou ik me voornamelijk bezig met lezen, wandelen, volleybal en akabe. Akabe staat voor ‘anders kan best’. Het is een scouts voor jongeren met een beperking.

Hoe ben je bij de Bosgroep terecht gekomen?

Mijn docent en stagebegeleider, Michael Cassaert, stuurde me de vacature toe. Een vakantiejob bij de Bosgroep leek me wel tof. Het is een organisatie waar ik later zelf voor zou willen werken. Dat ik nu zo al kennis kan maken met de werking van de Bosgroep beschouw ik als een unieke kans.

Wat is je taak bij de Bosgroep?

Ik werk aan een digitale kaart, waarop alle bospercelen staan aangegeven van de leden van de Bosgroep Noorderkempen. De Bosgroep had wel al losse kaarten van beheerplannen die ze opstelde, maar een overzichtskaart bestond nog niet. Ik moet de percelen intekenen via een geografisch informatiesysteem (GIS). Dat is een computerprogramma waarmee je allerlei plaatsgebonden informatie kan opslaan. Tegelijk controleer ik ook de ledendatabank van de Bosgroep. In

de loop der jaren durven bospercelen al eens van eigenaar te verwisselen en de Bosgroep wordt daarvan niet altijd op de hoogte gebracht. Ik ga na of de informatie nog up-to-date is en als nodig, breng ik correcties aan. Het einddoel is een overzichtelijke kaart van alle bospercelen die beheerd worden door leden van de Bosgroep Noorderkempen.

En wat zijn je plannen na deze vakantiejobs?

Volgend academiejaar zet ik mijn studies verder en start ik met een master biowetenschappen, specialisatie natuur & milieu. Ik wil dit diploma graag behalen om in mijn latere loopbaan meer doorgroeimogelijkheden te hebben. Eenmaal het zover is, zou ik graag aan het werk gaan in de bosof natuurbeheersector. Een job als bosgroepcoördinator bijvoorbeeld lijkt me wel wat.

Brandhoutverkopen, najaar 2015

Ook dit jaar organiseert de Bosgroep Noorderkempen twee houtverkopen, eentje in Merksplas en eentje in Ravels.

De eerste houtverkoop zal plaatsvinden op dinsdag 3 november in Merksplas, in GC De Marc/kt (Markt 1, 2330, Merksplas). Hier zullen om 19.15u de brandhoutloten uit Merksplas, Rijkevorsel, Hoogstraten, Oud-Turnhout en Lille aan de man gebracht worden. De houtcatalogus is beschikbaar vanaf 30 september op onze website en bij de betreffende gemeentes. Kandidaat-kopers moeten zich op voorhand inschrijven. Dit kan telefonisch via 014/85.90.19 of per e-mail op noorderkempen@bosgroep be. Inschrijven kan tot en met maandag 2 november. Elke koper mag slechts 50 kubieke meter hout kopen tenzij hij in het bezit is van een erkenningskaart!

Voor de loten in Rijkevorsel en Merksplas is er een schouwing voorzien op 24

oktober. Meer informatie hierover is te vinden in de houtcatalogus.

Een tweede brandhoutverkoop organiseren we samen met de gemeente Ravels. Die houtverkoop vindt plaats in

zaal ’t Molenslop op dinsdag 1 december. Tijdens deze verkoop bieden we loten aan uit Ravels, Arendonk en Turnhout. Inschrijven is voor deze loten niet verplicht. De verkoop start om 19.00u.

Opvolging bosbeheerplan Epelaar-Schrieken

Op 22 juni organiseerde onze Bosgroep een infovergadering voor de boseigenaars in boscomplex Epelaar-Schrieken. Daarbij kregen we de medewerking van de gemeente Beerse.

Met de infovergadering werd de start gegeven aan de tweede opvolging binnen dit boscomplex. De opstart dateert immers van 2006, de eerste opvolging van 2010. Deze opvolging zal echter anders zijn dan de voorgaande. Omdat een deel van het boscomplex binnen habitatrichtlijngebied ligt, kan er hiervoor geen gewoon beperkt beheerplan meer worden opgemaakt. Door de veranderde wetgeving moet in deze zone een natuurbeheerplan type 2 (zie Bosgazet van april 2015) opgesteld worden. Adjunct-coördinator Kevin Greeven leidde de vergadering.

Na de vergadering volgde nog een kort wandeling in het nabijgelegen bos om een blik te werpen op een aantal beheerwerken die door de bosgroep in het verleden werden uitgevoerd. Slechts drie mensen konden zich warm maken om de regen te trotseren en het bos in te trekken. Kevin kwam bij de eerste geïnteresseerden al over de vloer en zet deze contacten in de komende weken verder.

Voor vragen in en rondom deze regio kan u contact opnemen met Kevin Greeven op het nummer 0477/63.12.47.

Nieuwigheden tijdens de Demo

Forest in Libramont!

We konden er niet naast kijken, op 29 juli ging de tweejaarlijks bosbouwbeurs van start. Na 4 edities in de omgeving van Paliseul, ging dit jaar het evenement door in de bossen van Bertrix .

In het 150 ha grote domein gaven een 150-tal standhouders demonstraties van 500 verschillende bosbouw gerelateerde machines en toestellen.

Daarnaast konden we meegenieten van een internationale wedstrijd ‘bomen slepen voor paarden’, het kampioenschap kettingzagen en de bouw van schitterende houtconstructies.

Ook bosbouwverenigingen, universiteiten en bosarbeiders stelden zich voor aan de meer dan 30.000 toeschouwers. En ook dit jaar waren wij, bosconsulenten van Bosgroep Antwerpen Noord (Jan, Tom, Luc en Guy) van de partij.

Naar gewoonte besteedt de beurs van Libramont veel aandacht aan aspecten rond bosbeheer, de mogelijkheden van handel en het gebruik van houtachtige producten. Werkgelegenheid binnen de bosbouwsector werd sterk belicht.

Het thema energiehout blijft duidelijk een uitdaging. Welk hout mag worden verbrand, in welke hoeveelheden en met welke methodes en hoeveelheden. Keuze aan klievers, zaagmachines en verhakselaars in overvloed.

Ook aan de klimaatverandering werd gedacht, verschillende instellingen laten zien dat ze toekomstgericht bezig zijn en stellen zich vragen bij de draagwijdte van dit verschijnsel. Wat zal de reactie van het bos zijn op de verschillen in temperatuur en neerslag. De aanwezige universiteiten en hogescholen zoeken mee naar oplossingen.

Er wordt op deze beurs inderdaad sterk vooruit gedacht, we zijn benieuwd waar we binnen twee jaar staan, zowel op technisch als economisch gebied. Afspraak in 2017?

Ook in Brecht krijgen eigenaars de kans tot deelname aan een beheerplan!

Voor heel wat boseigenaars betekent de stap naar bosbeheer in het begin nog een stap in het onbekende. De ervaring leert ons dat de motivatie van iedere eigenaar stijgt naarmate hij/zij meer te weten komt over zijn eigen bos. Voor de Bosgroep is dit een schitterend proces om van nabij mee te maken.

Ben je een boseigenaar uit Brecht en is je bos gelegen ten noorden van de Vaart? Dan horen we graag waar jij met je bos naartoe wil de volgende jaren. Alle geïnteresseerden worden verzameld tegen 20 oktober zodat we met een groep enthousiaste eigenaars kunnen starten.

Brandhout te koop!

Beste brandhoutliefhebbers!

De jaarlijkse brandhoutverkoop van Bosgroep Antwerpen Noord vzw ligt weer in het verschiet. Net als de voorbije jaren zal weer heel wat Amerikaanse eik en Amerikaanse vogelkers op stam te koop worden aangeboden in onze catalogus. Ook verschillende loten met kroonhout van de uitgevoerde industriële exploitaties zijn hierin opgenomen!

De brandhoutcataloog zal vanaf begin oktober beschikbaar zijn op ons kantoor en op onze website: www.bosgroepen.be.

Brandhoutverkoop van Bosgroep Antwerpen Noord vzw:

Wanneer? Donderdag 29 oktober 2015 starten we om 19.30 u Locatie? Perron Noord, Licht Vliegwezenlaan 11, 2930 Brasschaat

Voor meer info kan u steeds contact opnemen met de Bosgroep! Telefonisch op 03/355.09.40 of per e-mail naar antwerpennoord@bosgroep.be

Nog niet geabonneerd op onze jaarlijkse brandhoutcatalogus?

Heeft u interesse in brandhout en wenst u jaarlijks automatisch onze catalogus te ontvangen?

Vul dan snel het brandhoutkopersformulier op de website in of contacteer ons per email of telefoon!

De nieuwe adjunct-coördinator van Bosgroep Antwerpen Noord: Jan Valckx

Voor sommigen zal ik geen totale onbekende zijn. Tot 30 september was ik namelijk aan de slag bij de collega’s van Bosgroep Kempense Heuvelrug (zie pg. 10).

Van jongs af aan vond je mij in de natuur in mijn Kempense Heimat. Professioneel zet ik mij in om een aangename groene omgeving met en voor anderen te creëren. Na mijn studies bio-ingenieur bosbouw –met een thesis in het teken van natuurlijk bosherstel in de Ethiopische hooglanden - maakte ik een doctoraat over de sleutelrol van regenwormen in erosiecontrole en duurzaam bodembeheer. Als bodemecoloog ben ik dus gefascineerd door het effect van de bodem op de bomen, maar ook van de bomen op de bodem!

In mijn vrije tijd ben ik gepassioneerd bezig met alles wat met duurzaam tuinieren te maken heeft (o.a. voedselbossen, permacultuur, tuinontwerp, …).

Ik kijk er bijzonder naar uit om mijn groen hart en groene vingers in te zetten om de boseigenaars te ondersteunen bij het duurzaam beheer van hun bossen. Heb je vragen over het beheer van je bos, aarzel dan niet om mij te contacteren voor een (terrein)afspraak. Mijn gegevens vind je op de achterkant van deze Bosgazet.

Tot in het bos, Jan

Een geslaagde samenwerking in Oude Gracht!

In 2010 werd een uitgebreid bosbeheerplan opgesteld voor een aantal geïnteresseerde eigenaars in Kapellen en Brasschaat (Het beheerplan werd toen uitgewerkt onder de naam KaBraS). De tijd was toen nog niet rijp om ook de bossen van Oude Gracht mee te nemen. Nu enkele jaren later zijn de eigenaars van Oude Gracht mee op de kar gesprongen voor de opmaak van een bos-en landschapsbeheerplan. Het unieke park decor biedt de mogelijkheid om open ruimte en bos samen te beheren tot een schitterend plaatje landschapsnatuur. Met de gemotiveerde eigenaars is het proces van inventarisatie, formuleren van doelstellingen en oplijsten van maatregelen doorlopen. Er werd ook een visie geformuleerd waarbij het behoud, het herstel en de toekomst van dit parkgebied centraal staat. Na talrijke terreinbezoeken, wordt in september nog met iedere eigenaar samengezeten zodat het beheerplan een plan op maat is, waarbij realisaties , behoud en verhoging kwaliteit voorop staan!

Jouw bijdrage aan meer variatie en soortenrijkdom in de bossen?

Onze aanpak!

Uit de lijst hieronder stel je zelf een bosrandpakket samen om als in het najaar van 2015 aan te planten. De Bosgroep Antwerpen Noord en Zuid stimuleren de aanleg van bosranden door 60% korting op het plantsoen aan te bieden aan al haar leden-boseigenaars! We bieden verschillende soorten aan, die al naargelang uw bosbodem geschikt zijn voor uw bosrand. Er is bewust gekozen om zoveel als mogelijk met plantsoen van hier te werken (voorzien van het label “plant van hier”) om de natuur nog een stapje vooruit te brengen. Neem zeker een kijkje op www.plantvanhier.be om meer te weten te komen over de verschillende boomsoorten! Houd daarnaast ook rekening met de vooropgestelde voorwaarden en dan zien we uw bestelling graag binnenkomen tegen 26 oktober 2015.

Wat is een bosrand ?

Een bosrand is een geleidelijke overgang tussen het echte bos en het omliggende landschap. Ze bestaat uit struiken en kleine bomen, hakhout of knotbomen.

Een mooie bosrand is minstens 6m breed. De maximale breedte is afhankelijk van de boomhoogte en oriëntatie.

Waarom een bosrand?

DE BOSRAND BIEDT:

• Voedselaanbod voor tal van dieren (van vleermuizen, vlinders tot vogels)

• Dekking voor fauna

• Rust in het bos (voor reeën en ander wild)

• Opbrengst (als hakhoutsoorten in de rand aanwezig zijn)

• Bloeiende struiken, wat voor een schitterend bosbeeld zorgt

DE BOSRAND VOORKOMT:

• Kolonisatie door ruigtekruiden of exoten

• Overhangende takken langs wegen, paden en andere eigendommen

• Loslopende honden of sluikstorten

Voorwaarden Bosrandactie

� Boseigenaar-lid zijn van de Bosgroep Antwerpen Noord of Bosgroep

Antwerpen Zuid � Per pakket minimum 100 plantjes (in totaal) � Per pakket minimum 4 verschillende boomsoorten � Per boomsoort afname per 10 stuks � Bij de keuze van haagbeuk of liguster, mogen deze maximaal 20% van de bestelling uitmaken.

 Ik plant zelf aan:

 Afhalen bij boomkweker Armand Op de Beeck (Lierbaan 108, Putte) op zaterdag 14 november 2015, tussen 8 en 12u

 Afhalen op het kantoor van de Bosgroepen (Schildesteenweg 99, 2520 Ranst) op donderdag 12 november 2015, tussen 9 en 16u

 Aanplant door boomkweker: richtprijs 1,85€/boompje vanaf 500 plantjes (excl. BTW) (na terreinbezoek)

 Aanplant door bosgroep contacteer ons op 03/355.09.40 of antwerpennoord@bosgroep.be

Uw bosrand bestellen:

U kan uw bestelformulier downloaden op onze website: http://bosgroep.be/nieuws/144. Tegen woensdag 26 oktober 2015 bij bosgroep Antwerpen Noord/Zuid, Schildesteenweg 99, 2520 Ranst: • per mail: antwerpennoord@bosgroep.be • per telefoon: 03/355 09 40 Na bestelling gebeurt een voorlopige toewijzing van de bestelde bosrandpakketten, onder voorwaarde van beschikbaarheid en goedkeuring van de Raad van Bestuur. Prijzen zelf zijn exclusief 6% BTW. De factuur wordt door de boomkweker rechtstreeks naar de eigenaar verstuurd na afhaling. Prijzen kunnen nog licht wijzigen. Bij aankoop van wildbescherming in combinatie met aankoop van plantsoen valt dit onder de 6% btw, anders 21%.

Houtzagerij Peleman, een staaltje vakmanschap in onze regio

Eén van de weinige loofhoutzagerijen in Vlaanderen is gelegen in Puurs. Houtzagerij Peleman is gespecialiseerd in het verzagen van eik voor parketvloeren. Het bedrijf is sinds 1848 actief, reeds vijf generaties lang, en staat bekend voor zijn Belgische topkwaliteit en vakmanschap.

Op 8 mei ontving de familie Peleman onze Bosgroep en Bosgroep Groene Corridor voor een rondleiding. Het eikenhout komt voornamelijk uit FSC gecertificeerde bossen uit Frankrijk. Daar is voldoende en goede kwaliteit aanwezig.

Ze selecteren het hout op stam, kappen de bomen, transporteren en verzagen de stammen zelf .

De stammen worden buiten opgeslagen, totdat ze naar de zagerij worden gebracht. Vervolgens worden ze in planken gezaagd op de juiste breedte en dikte, gestapeld en buiten aan de lucht gedroogd. De natuurlijke droging duurt meer dan een jaar en draagt bij tot de duurzame kwaliteit van de plankenvloer. Daarna worden ze in de droogkamer gebracht, zodat er een perfect en stabiel resultaat bekomen wordt. De planken worden vervolgens geschaafd en krijgen de tand en groef vorm. Gezien het bedrijf start van de bron tot het legklaar product, kan

het topkwaliteit leveren aan onklopbare prijzen.

Na een zeer interessante rondleiding werden we verwend met heerlijke wijn en hapjes. Meneer Peleman gaf ons nog mee dat hij zich zorgen maakt over een mogelijk tekort aan grondstof ‘hout’ naar de toekomst toe.

Ook nog even vermelden dat de houtzagerij Peleman nog andere houtsoorten verzaagt en andere producten aanbiedt.

Bekijk zeker de prachtige website www.houtzagerijpeleman.be (foto’s : Geertrui Dehandschutter)

Bosgroep Antwerpen Zuid krijgt versterking van een nieuwe adjunct-coördinator : Bert Van Gils

Mijn jeugd speelde zich af in Ravels. In deze bosrijke gemeente is mijn interesse voor bos en het landelijk gebied gegroeid. Na mijn studie voor bio-ingenieur in het land- en bosbeheer, heb ik zes jaar onderzoek gedaan bij het ILVO – Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek, op het thema ‘raakvlakken landbouw en natuur’. Met het opstarten van onderzoek naar agroforestry bleef ik ook enigszins in contact met de onderwerpen bomen en houtproductie.

Sinds 15 juli kom ik Bosgroep Antwerpen Zuid versterken als adjunct-coördinator. Mijn doel is een goed contact opbouwen met zoveel mogelijk boseigenaren in onze regio en samen met hen een mooie toekomst voor hun bossen uitwerken. Op deze manier kan de Bosgroep Antwerpen Zuid verder uitgroeien tot een sterk merk voor bosbeheer en zo bijdragen aan de instandhouding en het welzijn van de Antwerpse bossen.

ZOEKERTJES

Particulieren die bos, hout of tweedehands bosmateriaal zoeken of willen verkopen, kunnen hier gratis een zoekertje plaatsen. Via deze rubriek komen geïnteresseerden met elkaar in contact. De bosgroep beperkt haar inbreng tot het geven van informatie en advies en waakt erover dat het zoekertje bosgerelateerd is. Voordat het zoekertje gepubliceerd wordt, ondertekent de eigenaar een toelating. Het zoekertje bevat maximum 200 tekens (incl. spaties). Het zoekertje verschijnt eenmalig in de Bosgazet. Als u het wil herhalen, dient u opnieuw een aanvraag in. De publicatie van het zoekertje is geen garantie voor de verkoop. De zoekertjes worden ten laatste op 15 mei, 15 augustus, 15 november of 15 februari naar antwerpennoord@bosgroep.be gestuurd. Een zoekertje bevat minstens volgende informatie:

• Bos: ligging, oppervlakte, type bos (loof/gemengd/naald/populier), telefoon en/of e-mailadres

• Hout: gemeente, staand/liggend/gekliefd, soort, hoeveelheid, prijs, telefoon en/of e-mailadres

• Tweedehands machines/hulpmiddelen/veiligheidskledij: gemeente, beschrijving, merk, prijs, telefoon en/of e-mailadres

Hebt u interesse? Ga dan zeker naar www.provincieantwerpen.be en druk in het vakje ‘zoeken’ het trefwoord “BOSGAZET” in en laat hier uw zoekertje en gegevens achter!

TE KOOp

Gemengd bos te koop

0,1445 ha

Essen.

Prijs overeen te komen

Nadia Urbain: nadia.urbain@telenet.be

0475/90.85.00

0494/56.01.20

Gemengd bos te koop

0,2000 ha

Heist op den Berg

Prijs overeen te komen

D. Dewever

03/480.80.03

ddewever@skynet.be

Gemengd bos te koop

5,3000 ha

Gelegen te Westmeerbeek (baan Westmeerbeek – Westerlo)

Prijs overeen te komen

André Van den Eynde: 015/31.14.42 (tijdens kantooruren) info@bandenvandeneynde.be

Bungalow in naaldbos

0,6725 ha

Ginderbuiten te Mol “Kalminksche Hoeve”, langsheen Zuiderring via Lentestraat

Prijs overeen te komen

Stijn: 03/667.77.66 of Gert: 0479/27.90.53 info@verhuurbeheer.be

Goed bereikbare bosgrond te Vorselaar

0,6300 ha

Vraagprijs: 15.000 EURO

Van Tendeloo Alfons: 0498/23.15.87

ADVERTENTIES

Gemengd bos te koop

Herentals Sectie A 335/A = 0,2310 ha en A 358/A = 0,2340 ha

Herentals langsheen de weg genaamd “Bosbergen”

3,00 euro /m²

Jan Anthonis: anthonispersico@skynet.be

Gemengd bos te koop

0,3084 ha

Herentals (Herentals 1 B 580H)

Prijs overeen te komen

Carl Piron: 0475/54.44.60

carl.piron@telenet.be

Bedrijven die een advertentie willen plaatsen in de Bosgazet, kunnen het reglement en de prijzen opvragen op antwerpennoord@bosgroep.be. De advertenties moeten een meerwaarde zijn voor de boseigenaars in kader van bosbeheer of bosarbeid. Ze worden daarom gescreend of ze al dan niet bosgerelateerd zijn.

Bosgroepreis 2015: Lorraine

De jaarlijkse studiereis, georganiseerd door Inverde voor de Vlaamse Bosgroepen had dit jaar weer een heleboel interessante zaken in petto:

• gelijkvormig en ongelijkvormig hooghout, bosbeheer voor kwaliteit en structuurdiversiteit

• beheer van en voor (kwaliteits)eik, boskers, berk, esdoorn,

• het huwelijk tussen natura2000 en privébos

• blokkades voor (natuurlijke) verjonging: concurrerende vegetatie

• problematiek wildschade

• prachtige kalkgraslanden (met orchideeën- en vlinderweelde)

Kon je er zelf niet bij zijn? De belangrijkste conclusies en beelden hebben we samengevat in een fotoverslag.

Het volledige verslag vindt u op: http://www.slideshare.net/winnocma/fotoverslag-bosgroepenreis-2015-lorraine

een opwaartse beweging ook zijtakken afgesneden worden.

Dag 4. Dunningsoefenig a.d.h.v. een marteloscope in de geest van ‘futaie irrégulière’ (ongelijkvormig hooghout). Alle fasen van verjonging tot kaprijpe bomen komen in eenzelfde opstand voor. Essentie van deze oefening: (1) hou het grondvlak laag genoeg (bestand van eik en beuk rond 18 m²/ha) om voldoende (diffuus) licht in het bos te hebben; (2) doe dit vooral door kaprijpe (dikke) bomen te oogsten. Foto- Jakob Derks

Een fantastische editie alweer van de bosgroepenreis! Met dank aan onze lokale gidsen/beheerders: Gérard Muller (ONF), Jean-Claude Lincker (ONF), Arnaud Apert (chambagri Meuse), Stéphane Hasel (CRPF), Frederik Vaes (DCB), Geert Bruynseels (DCB) Ter info: enkele, schaduw opzoekende personen ontbre- ken op de groepsfoto. Foto- Leen Meerschaert

zie je de link tussen bosbeheeR eN boDeMoNt WIkkeLINg?

Vraag je je ook wel eens af wat er in de onzichtbare bodemlaag gebeurt onder je bos? Lig je soms ook wakker van de vraag waarom linde de bodem zou verrijken? En hoe zit dat nu met schade door betreding van je bosbodem? Op deze cursusdag proberen we al deze onzichtbare maar essentiële zaken in verband met bodem en bosbeheer bloot te leggen. We kijken naar de bosontwikkeling na aanplant, de effecten van boomsoorten en beheer. Inzichten rond vernatting en verdroging, bosexploitatie en bodemverdichting, maar ook bodemverzuring betreft oorzaken, effecten op bos en maatregelen. Plaatsen zijn beperkt!

datum: woensdag 21 oktober 2015

van 9.30 u – 16.30 u

locatie: centraal in Provincie Antwerpen, nog te bepalen

prijs: Leden-boseigenaars: 10 euro

Leden-niet-boseigenaars: 15 euro

Vrijwilligers/bosconsulenten: gratis

cursuscode: BOSBODEM

Werken met de kettingzaag

De Bosgroep organiseert in samenwerking met Inverde elk jaar opleidingen om veiliger te werken met de kettingzaag. Inverde volgt de Europese Kettingzaagnormen (European Chainsaw Standards of ECS’s). Er zijn verschillende modules. De inhoud van elke module kan je vinden op de website van Inverde: www.inverde.be

Volgende data zijn nog beschikbaar:

ECS 1 -op 3 en 10 oktober 2015 in het Prinsenpark te Retie, van 09u tot 16u. NOG 1 PLAATS (= ECS1A)

-op 8 en 9 oktober 2015 in Kamp C te Westerlo, van 08.30u tot 15.30u. NOG 3 PLAATSEN (= ECS1B)

-op 17 en 24 oktober 2015 in de regio Antwerpen, van 09u tot 16u. NOG 2 PLAATSEN (= ECS1C)

ECS 2 -op 12 en 13 november 2015 in Kamp C te Westerlo, van 08.30u tot 15.30u. NOG 1 PLAATSEN (= ECS2A)

DE PRIJZEN VAN DE CURSUSSEN ZIJN ALS VOLGT : LEDEN-BOSEIGENAARS : 40,00 euro

LEDEN-NIETBOSEIGENAARS : 120,00 euro

inschrijvingsstrook

Voor info neem contact op met antwerpenzuid@bosgroep.be of 03/355.09.40

Terug te sturen naar antwerpenzuid@bosgroep.be of via fax 03/355.09.45 of per post naar Bosgroep Antwerpen Zuid vzw, Schildesteenweg 99, 2520 Ranst

Naam :

Adres :

Telefoon :

E-mailadres :

:

de 5 antwerpse bosgroepen presenteren: de dag van de boseigenaar

Woensdag 14 oktober

vanaf 12 u domein heihuizen te malle gratis toegang en gratis parking

bospicknick met allerlei bosactiviteiten

Iedereen is van harte welkom: jong en oud, maar we willen vooral alle boshelden in de kijker zetten, met name de boseigenaars!

prachtige locatie, boswandelingen, groot bosspel, bos- en natuurinfomarkt, verhaaltjes voor kinderen, houten spelen, randanimatie, uitgestippelde fietstocht, boscafé,..

Doorlopend

� Mini-heldenpicknick: drankje, stuk fruit, een zoetje en 2 sandwiches met kaas, hesp of salami € 5

� Grote heldenpicknick: drankje, stuk fruit, een zoetje en 2 pistolets met kaas, hesp of salami € 5

� Extra heldenhonger: pistolet met kaas, hesp of salami € 1

Boseigenaars die lid zijn van de Bosgroep, krijgen een gratis picknick aangeboden ter waarde van €5!

Hiervoor moet je ook een bestelling plaatsen! Breng zelf een picknickdeken of stoeltje mee.

bosgroep antwerpen Noord vzw

Vrieselhof, Schildesteenweg 99, 2520 Ranst

Tel.: 03/355.09.40

Fax.: 03/355.09.45

Mail: antwerpennoord@bosgroep.be

Coördinator: Karolien Devriendt • 0475/75.77.98

Adj.-coördin.: Jan Valckx • 0472/45.19.70

Adviseur: Gijs Bracke • 0470/21.38.94

Medewerkster: Britt Van Cotthem

bosgroep noorderkempen vzw

Hoge Mouw, Lichtaartsebaan 45, 2460 Kasterlee

Tel.: 014/85.90.19

Fax.: 014/85.90.21

Mail: noorderkempen@bosgroep.be

Coördinator : Wim Boonen • 0474/74.17.31

Adj.-coördin.: Greeven Kevin • 0477/63.12.47

Medewerkster : Elly Maes

bosgroep kempense heuvelrug vzw

Hoge Mouw, Lichtaartsebaan 45, 2460 Kasterlee

Tel.: 014/85.90.17

Fax.: 014/85.90.21

Mail: kempenseheuvelrug@bosgroep.be

Coördinator : Noor de Laat • 014/85.90.17

Adj.-coördin.: Dennis Berckmans • 0472/50.05.11

Joost Malliet • 0477/93.25.51

Medewerkster: Annick Vangenechten en Elly Maes

bosgroep antwerpen zuid vzw

Vrieselhof, Schildesteenweg 99, 2520 Ranst

Tel.: 03/355.09.40

Fax.: 03/355.09.45

Mail: antwerpenzuid@bosgroep.be

Coördinator: Kathleen Vanderheyden • 0476/76.18.25

Adj.-coördin.: Bert Van Gils • 0476/86.80.01

Adviseur: Gijs Bracke • 0470/21.38.94

Medewerkster: Marleen Brosens

bosgroep Zuiderkempen vzw

Kamp C, Britselaan 20, 2260 Westerlo

Tel.: 014/27.96.57

Fax.: 014/27.96.69

Mail: zuiderkempen@bosgroep.be

Coördinator: Jan Seynaeve • 0474/99.99.35

Adj.-coördin.: Pieter-Jan Swinnen • 0478/78.20.22

Jeroen Truyen • 0475/80.73.36

Hans Van Lommel • 0474/85.91.11

Medewerkster: Rebecca Himschoot

edewerker terreinwerkzaamheden

Chris Meeuws : 0478/45.51.38

chris.meeuws@provincieantwerpen.be

In samenwerking met:

De Bosgazet verschijnt viermaal per jaar, het is een uitgave van de Antwerpse Bosgroepen en wordt zowel digitaal als per post verstuurd naar onze leden en geïnteresseerden. Verantwoordelijke uitgever en eindredactie: Noor de Laat, Secretariaat en vormgeving: Britt Van Cotthem, Bosgazet: Schildesteenweg 99, 2520 Ranst , tel: 03/355.09.40, fax: 03/355.09.45, e-mail: antwerpennoord@bosgroep.be

website: www.bosgroepen.be