Euregio Scheldemond: Samenwerken creeërt kansen by Provincie Oost-Vlaanderen dienst Ondernemen & Innovatie

EUREGIO SCHELDEMOND

Samenwerken creĂŤert kansen.

Overzichtspublicatie Interreg III-projecten Euregio Scheldemond

Voorwoord Sinds het begin van de jaren negentig werken de provincies Oost-Vlaanderen, West-Vlaanderen en Zeeland grensoverschrijdend samen binnen Euregio Scheldemond. Niet alleen via de opeenvolgende Interreg-programma’s, maar ook via de Scheldemondraad, de structurele samenwerking tussen de drie provincies. De drie Scheldemondprovincies onderkennen al langer het belang van grensoverschrijdende samenwerking en hebben enthousiast ingespeeld op het initiatief van de Europese Commissie om via de Interreg-programma’s te trachten grenzen weg te halen. De provinciebesturen zijn bij uitstek geschikt om deze uitdagingen aan te gaan omdat ze weten wat er speelt in de regio. Het derde Interreg-programma is ondertussen afgerond en het vierde programma is in volle uitvoering. In Interreg III werd een aanvang gemaakt met de verruiming van het programmagebied. De vroeger afzonderlijke programma’s van Euregio Scheldemond en Euregio Benelux Middengebied werden ondergebracht in één programma “Grensregio Vlaanderen – Nederland”. Er werd in de Interreg III-periode wel nog gewerkt met twee afzonderlijke budgetten en twee afzonderlijke Stuurgroepen die instonden voor de goedkeuring van de projecten. In Interreg IV is de samenvoeging nog verder doorgevoerd en is er echt sprake van één gezamenlijk Grensregio-programma, met één budget en één Stuurgroep. Met dit eindverslag willen we u een overzicht geven van alle gerealiseerde projecten in het deelprogramma Interreg III Euregio Scheldemond.

Marc De Buck Gedeputeerde provincie Oost-Vlaanderen

Marleen Titeca-De Craene Gedeputeerde provincie West-Vlaanderen

Marten Wiersma Gedeputeerde provincie Zeeland

Inhoudstafel

Interreg III-programma

Totaaloverzicht projecten

PRIORITEIT 1 VERBETEREN VAN DE FYSIEKE INFRASTRUCTUUR

Maatregel 1.1 Infrastructurele voorzieningen

Maatregel 1.2 Ruimtelijke ordening en grensoverschrijdende mobiliteit

PRIORITEIT 2 ECONOMISCHE EN WETENSCHAPPELIJK/TECHNOLOGISCHE SAMENWERKING

Maatregel 2.1 Bevorderen economische structuur

Maatregel 2.2 Innovatie en kennistransfer en samenwerking

PRIORITEIT 3 BESCHERMING VAN HET LEEFMILIEU

Maatregel 3.1 Natuur en milieu

Maatregel 3.2 Behoud en vernieuwing gebiedseigen landschapskenmerken

PRIORITEIT 4 ONTWIKKELING EN BENUTTING MENSELIJK POTENTIEEL

Maatregel 4

Verbetering werking arbeidsmarkt

PRIORITEIT 5 BEVORDEREN MAATSCHAPPELIJKE INTEGRATIE

Maatregel 5.1 Sociaal-maatschappelijke integratie

Maatregel 5.2 Cultuur

Interreg III-programma

Interreg is een gemeenschapsinitiatief van de Europese Commissie dat erop gericht is grensoverschrijdende samenwerking te stimuleren om op die manier de binnengrenzen te doen vervagen. Ondanks het voortschrijdende eenwordingsproces in Europa en de voltooiing van één Europese markt vormen nationale grenzen in de praktijk nog steeds een barrière voor verdergaande grensoverschrijdende samenwerking. Knelpunten worden veroorzaakt door zowel geschreven als ongeschreven regels. Bovendien belemmert de aanwezigheid van een grens de samenhangende economische ontwikkeling van de grensregio. De grens biedt echter ook kansen. Door de verschillende ontwikkelingen aan beide zijden ervan kan men van elkaar leren en zijn er schaalvoordelen te behalen. Grensoverschrijdende samenwerking moet dan ook gestimuleerd worden om de barrièrewerking van de grens tegen te gaan en de kansen die de grens biedt te benutten. Europa stelt voor deze grensoverschrijdende projecten middelen ter beschikking vanuit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). Voor Interreg III Euregio Scheldemond was dat een bedrag van 20,8 miljoen euro. Het derde Interreg-programma liep van 2000 tot en met 2006, met een uitloop tot 2008.

Projecten konden ingediend worden binnen vijf prioriteiten: Prioriteit 1: Verbeteren fysieke infrastructuur Infrastructuur en mobiliteit Prioriteit 2: Bevorderen van economische en wetenschappelijk-technologische samenwerking Economie en innovatie Prioriteit 3: Bescherming van het leefmilieu Natuur en milieu Prioriteit 4: Ontwikkeling en benutting van het menselijk potentieel Werk en opleiding Prioriteit 5: Bevorderen van de maatschappelijke integratie Maatschappij en cultuur Naast de Europese middelen kon het programma vanuit de overheid ook rekenen op de steun van de volgende partners: de Vlaamse overheid, het Nederlandse Ministerie van Economische Zaken en de drie Scheldemondprovincies.

Totaaloverzicht projecten Infrastructuur en mobiliteit Kustfietspad der Lage Landen Restauratie en ontsluiting Maritiem Erfgoed Bezoekerscentra op het platteland Ruimte voor Molens ROMA Van Maurits tot Napoleon Bezoekerscentra op het platteland bis Maritiem Erfgoed Scheldemond WESP Optimalisatie watersysteem Leopoldskanaal-Braakman

9 10 11 12 13 14 15 16 18 19

Economie en innovatie Quadrant Streekproducten Euregionaal Grenswijzer Duurzame bedrijfsvoering Strategische visie bedrijventerreinen Koppeling veiligheidsplannen havengebied Gent en Zeeland Seaports Onderzoeksproject integratie havengebieden Gent en Zeeland Seaports Grensoverschrijdende bezoekersstromen Euregio Scheldemond Integrale theaterpromotie in Euregio Scheldemond GO Market Scheldemond Chartervaart in de Delta Grenswijzer Ambassadeur Werkgevers Actieplan Kanaalzone Startconferentie Kanaalzone Gent-Terneuzen Grenswijzer.net Kennisontwikkeling impact toerisme ENFO Bedrijventerreinmanagement Doorlopende leerlijnen leercompetenties Grensoverschrijdend biologisch boeren

21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 38 39 40 41

Natuur en milieu Milieuclusters op bedrijventerreinen Watermanagement op bedrijfsniveau Realisatie duurzame watersystemen Schone Kreken III - fase 2 De Schelde Natuurlijk!

43 44 45 46 47

Grensoverschrijdende evaluatie muskusratten Streekidentiteit (natuur en cultuur) in bezoekersattracties Boeren bouwen aan het landschap Integraal waterbeheer Zwinregio Schone Kreken III - fase 1

49 50 51 52 53

Werk en opleiding Regionaal Innovatief Trainings- en Opleidings Netwerk (RITON) Restauratie en Ontsluiting Maritiem Erfgoed Scholen naar Duurzaamheid Linker InnOtech Empower KAT Ken uw gasten Procesindustrie 2010 Scheldemond Master of Science Watermanagement

55 56 57 58 59 60 61 62 63 64

Maatschappij en cultuur Pleegzorg aan de Scheldemond Grensoverschrijdende tandheelkunde onder narcose voor mensen met een verstandelijke handicap Over de Grens, van Mens tot Mens III, fase 1 Grensoverschrijdend winkeltoerisme Blog zonder grenzen Jeugdadviseurs Internationaal Kleurencarrousel Uitgevaren voor de Kamer Zeeland KET Opera Publiciteitsplan Internationaal Folkfestival Banda Azufaifo, een grenzen overschrijdende fanfare Restauratie en Ontsluiting Maritiem Erfgoed II Promotie en Communicatie Culturele Biografie Delphi Regionale Televisie Scheldemond Staats-Spaanse Linies 1 Vergeten Veldslagen uit WO II Rasa Communicatie Staats-Spaanse Linies 1 bis Communicatieproject Scheldemondraad

66 67 68 70 71 72 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87

PRIORITEIT 1 VERBETEREN VAN DE FYSIEKE INFRASTRUCTUUR Maatregel 1.1 Infrastructurele voorzieningen

Maatregel 1.1 richt zich op de fysieke en economische infrastructuur als voorwaarde voor een duurzame economische ontwikkeling. Binnen deze maatregel werd daarom onder meer aandacht besteed aan het aanbod van bedrijventerreinen en de grensoverschrijdende afstemming daarvan en aan ondersteuning van infrastructurele werken.

Een belangrijk onderdeel van economische infrastructuur in Euregio Scheldemond is de toeristisch-recreatieve infrastructuur. Binnen deze maatregel was daarom ruimte voor de ontwikkeling van infrastructurele aspecten van nieuwe toeristisch-recreatieve producten en de kwaliteitsverbetering en professionalisering van het bestaande aanbod.

Goedgekeurde projecten Projectnaam Kustfietspad der Lage Landen

Interreg-bijdrage

724.180,06 euro

362.090,03 euro

Restauratie en ontsluiting Maritiem Erfgoed

2.336.374,62 euro

1.037.565,28 euro

Bezoekerscentra op het platteland

1.373.986,02 euro

621.632,50 euro

976.692,96 euro

307.983,00 euro

ROMA

1.473.473,36 euro

722.357,05 euro

Van Maurits tot Napoleon

1.266.894,59 euro

595.711,57 euro

134.348,24 euro

62.100,19 euro

92.992,58 euro

46.496,29 euro

8.378.942,43 euro

3.755.935,91 euro

Ruimte voor Molens

Bezoekerscentra op het platteland bis Maritiem Erfgoed Scheldemond

Definitief budget

Infrastructuur & Mobiliteit

Kustfietspad der Lage Landen

Het project Het project ‘Kustfietspad der Lage Landen’ resulteerde in een attractieve, veilige en aaneensluitende fietsverbinding tussen het Vlaamse Blankenberge en het Zeeuwse Westkapelle. Een aantrekkelijke route die een concreet antwoord biedt op de stijgende vraag naar veiligheid en alternatieve mobiliteit in de regio. Voor het efficiënt functioneren van toerisme en recreatie in de kuststreek zijn goede en aantrekkelijke verbindingen immers van cruciaal belang. Ze vormen de onontbeerlijke schakel tussen de pittoreske badplaatsen, waterpret en culturele manifestaties. En deze nieuwe fietsroute combineert dat allemaal.

De resultaten • Effectieve realisatie van een functionele en grensoverschrijdende fietsverbinding tussen Blankenberge en Westkapelle. • Op deze route zijn 4 fietsknooppunten die individuele routeplanning vergemakkelijken. • Langs het fietspad zijn 2 vogelkijkwanden met uitkijkposten geïnstalleerd.

• D aardoor kan de fietstocht op een aangename en informatieve wijze onderbroken worden. • Informatie over de nieuwe fietsroute is te consulteren op een website. • Een overzichtelijke fietskaart vergemakkelijkt de routeplanning en kan via het internet geraadpleegd worden.

Projectleider Partners

Gemeente Sluis (NL) Nederland: Provincie Zeeland, Gemeente Veere, Gemeente Vlissingen, Waterschap Zeeuwse Eilanden Vlaanderen: Westtoer, Provincie West- Vlaanderen, Stad Brugge, Stad Blankenberge, Gemeente Knokke-Heist Budget 724.180,06 euro Interreg-bijdrage 362.090,03 euro Looptijd 1 mei 2003 - 30 april 2004, verlenging tot 30 juni 2007 Contactpersoon Tiny Maenhout T +31 (0)117 45 71 31 E tmaenhout@gemeentesluis.nl Website www.kustfietsroute.com

Infrastructuur & Mobiliteit

Restauratie en ontsluiting Maritiem Erfgoed

Het project De regio rondom de Scheldemonding kent een rijke maritieme geschiedenis. Getuige daarvan is het uitgebreide scala maritiem erfgoed. Vaak is dit echter onvoldoende toegankelijk voor het grote publiek. Het project beoogde op de eerste plaats het behoud van het maritieme erfgoed in de Euregio Scheldemond. Daarnaast wilde het de huidige cultuurhistorische en toeristische infrastructuur versterken. Verder was het de uitdrukkelijke bedoeling om dit erfgoed te ontsluiten voor inwoners en toeristen. Het project werd opgedeeld in 2 clusters die elk meerdere deelprojecten bundelden. Projecten uit de eerste cluster wilden voornamelijk de ontwikkeling bevorderen van toeristische maritieme sites. Bijkomend wilde het ook initiatieven steunen die historische vaartuigen restaureren. De tweede cluster combineerde voornamelijk projecten gericht op educatie en werkgelegenheid in de restauratie van schepen en de scheepsbouw.

aan de maritieme geschiedenis van de Zwinstreek. • S tichting Museumhaven Zeeland: restauratie van de ‘ARM 17’, een eikenhouten hoogaars uit 1870. Na restauratie wordt het ingericht als zeilende garnalenvisser. • Stichting Tolerant: restauratie van de blazerhengst ‘D’n Bruinen’. • Stichting Traditioneel Zeilend Zeeland: restauratie van de Zeeuwse klipper ‘De Avontuur’ van 1914. • Stichting Zeeuwse Schouw: restauratie van het laatste zeilende houten veerschip in Nederland. • Maritieme Site Oostende: inventarisering van en opleiding in oude scheepsbouwtechnieken. • Loods 13 en vzw De Steenschuit: het in de vaart brengen van de Gentse ‘Barge’.

De resultaten • • • • •

website. 1 3 ingerichte sites maritiem erfgoed. 3 gerestaureerde sites maritiem erfgoed. 5 gerestaureerde vaartuigen. 2 gerestaureerde visserssloepen.

De deelprojecten: • S tad Blankenberge: Ontwikkeling van het toeristische aanbod. Hier beoogde men de verbinding tussen de stad en het havengebied. Aan de wal zouden daarvoor oude vissersvaartuigen geplaatst worden. • Stad Dendermonde: Scheepvaartdomein Baasrode. Restauratie van het domein en de museumsite. • Gemeente Kruibeke: herstel scheepshelling van de vroegere werf CNR Rupelmonde. • Stichting Museumhaven Zeeland: restauratie van het stalen motorschip ‘De Zuidvliet’. De stichting gebruikt dit vaartuig als promotieschip en voor sponsorreizen. • Stad Knokke-Heist: uitbreiding en herinrichting van het museum ‘Sincfala’. • Rode draad doorheen de nieuwe tentoonstelling is het vissersleven door de eeuwen heen, gekoppeld

Projectleider Partners

Provincie Zeeland (NL) Nederland: Stichting Museumhaven Zeeland, Stichting Traditioneel Zeilend Zeeland, Stichting Zeeuwse Schouw nr. 1 Vlaanderen: Jachthaven Blankenberge, Stad Dendermonde, Gemeente Kruibeke, Stichting Tolerant, Maritieme Site Oostende, De Gentse Barge vzw, Gemeente KnokkeHeist Budget 2.336.374,62 euro Interreg-bijdrage 1.037.565,28 euro Looptijd 1 januari 2002 - 31 december 2006 Contactpersoon Conny Boersma T +31(0)118 63 14 79 E cj.boersma@zeeland.nl

Infrastructuur & Mobiliteit

Bezoekerscentra op het platteland

Het project In het verleden is veel aandacht besteed aan de toeristische valorisatie van het platteland. Er zijn toen vooral investeringen gedaan in de bewegwijzering van wandel-, fiets-, ruiter- en autoroutes. Maar de wensen van de toerist evolueren. Vroeger volstond het om de toerist door een zeer fraai landschap te begeleiden. Tegenwoordig heeft diezelfde toerist ook behoefte aan meer informatie over het landschap. De partners in dit project wilden tegemoet komen aan die wensen van de moderne toerist. Daarvoor werd er gekozen om vijf bezoekerscentra in te richten op strategisch gelegen plaatsen. Dit zijn de belangrijkste startpunten van het recreatieve wandel-, fiets-, ruiter- en autoroute netwerk. Ze fungeren als uitvalsbasis voor de verkenning van de omgeving. Daarbij stellen ze recreanten in de gelegenheid om inzicht te verwerven in de toeristische en recreatieve mogelijkheden van de streek. De locaties: • ‘ Bulskampveld’: gelegen op een provinciaal domein centraal in het Houtland, vlak naast het landbouwopenlucht museum. • ‘Euregiotuinen’: gelegen in Sluis. Het bezoekerscentrum fungeert als startplaats voor diverse attractieve routes. • ‘Huis Mulle de Terschueren’ in Tienen doet dienst als onthaalpunt voor de stad en het omliggende gebied. Door de centrale ligging in de stadskern is het bezoekerscentrum de ideale vertrekplaats voor een verkenning van Tielt en omgeving. • ‘Drongengoed’: deze abdijhoeve is gelegen in Knesselare. Het bezoekerscentrum is ingericht als startpunt voor de verkenning van het Meetjesland.

• ‘ Polderhuis’: gelegen in Westkapelle. In het ‘Polderhuis’ is het museum ‘Zeefront Westkapelle’ ingericht. Voor de naam ‘Zeefront’ is gekozen omdat die synoniem staat voor zowel de verdediging tegen water (dijk en duinen) als voor de verdediging tegen de vijand in tijden van oorlog.

De resultaten • D e vijf voorziene bezoekerscentra zijn allemaal gerealiseerd. • Voor elk bezoekerscentrum is er 1 informatieve brochure uitgegeven. • Vanwege financiële perikelen heeft het centrum ‘Euregiotuinen’ ondertussen helaas weer de deuren moeten sluiten.

Projectleider Partners

Westtoer (VL) Nederland: Provincie Zeeland, Gemeente Oostburg, Bureau voor Toerisme Zeeland, Gemeente Veere, Stichting Zeefront Westkapelle Vlaanderen: Provincie West-Vlaanderen, Provincie Oost-Vlaanderen, Toerisme Vlaanderen, Toerisme Oost-Vlaanderen, Stad Tielt, Regionaal Landschap Meetjesland, Drongengoedhoeve, Gemeente Knesselare Budget 1.373.986,02 euro Interreg-bijdrage 621.632,50 euro Looptijd 1 mei 2003 - 1 mei 2006, verlenging tot 1 mei 2007 Contactpersoon Stefaan Gheysen T +32 (0)50 30 55 00 E stefaan.gheysen@westtoer.be

Infrastructuur & Mobiliteit

Ruimte voor molens

Het project Het project ‘Ruimte voor Molens’ wilde aantonen dat wind- en watermolens een voor de gemeenschap economische en duurzame meerwaarde kunnen genereren. Het project speelde daarmee in op actuele verzuchtingen en maatschappelijke vraagstukken. Dat zijn onder andere de vraag naar kwaliteitsvolle ruimten en het zinvolle en respectvolle gebruik ervan. Maar ook de sterk gestegen belangstelling voor duurzaam toerisme. De molen is een cultuurmonument dat hoog scoort tussen de toeristische bezienswaardigheden van een streek. Zeker wanneer de molens nog effectief werken. De inbreng van een functionerende molen bezorgt een opvallende dynamiek aan het landschap en de leefwereld errond. Het functioneren van een molen is sterk afhankelijk van de omgevingskwaliteit. Molens fungeren effectief als koortsmeter voor een al dan niet gezonde ruimtelijke inplanting. Dit project streeft daarom naar kleinschaligheid en een sterke persoonlijke betrokkenheid. Daarom is geopteerd voor deelprojecten waarin de molen centraal staat, maar elk met een eigen accent.

De resultaten • E r is een informatiestrategie ontwikkeld rond de inbreng van de deelprojecten in het ‘Interreg III’programma en omgekeerd, maar ook voor de bestaande banden tussen de deelprojecten. • Realisatie van een rondreizende tentoonstelling met als thema ‘Molens van de Zwinstreek’. • Organisatie van een studieproject over de ‘Molenbiotoop’. Dat zijn de voorwaarden waaraan de ideale omgeving van een molen moet voldoen. • Organisatie van ontmoetingsdagen tussen de provincies West-Vlaanderen, Zeeland, Oost-Vlaanderen en Nord-Pas-de-Calais. • Infrastructuurwerken aan de verschillende molens die partner zijn in het project.

Projectleider

Provincie Oost-Vlaanderen - Provinciaal Molenmuseum (VL) Partners Nederland: Gemeente Sluis, Stichting de Graanhalm Vlaanderen: vzw West-Vlaamse molens, Gemeente Gistel, vzw Vinkemolen, vzw Boembeke, vzw Vanhauwermeirsmolen, Gemeente Wetteren Budget 976.692,96 euro Interreg-bijdrage 307.983,00 euro Looptijd 1 augustus 2002 – 31 juli 2005, verlenging tot 31 maart 2007 Contactpersoon Walter Van den Branden T +32 (0)9 342 42 40 E walter.van.den.branden@oost-vlaanderen.be

Infrastructuur & Mobiliteit

ROMA

Het project Oudenburg, Maldegem en Aardenburg zijn gesticht door het Romeinse leger. De Romeinen bouwden er 3 forten die deel uitmaakten van de Romeinse kustverdediging. Deze bestrijkt het gebied tussen de monding van de Oude Rijn tot in Boulogne. De meeste forten van deze kustverdediging zijn reeds lang verdwenen. Maar in Oudenburg, Maldegem en Aardenburg bleven nog restanten bewaard. Deze drie vormen nu een stedenrij met een unieke, bovenlokale betekenis in de Euregio Scheldemond. Oorspronkelijk waren ze met elkaar verbonden via een Romeinse weg waarvan het tracé nog steeds bestaat. In het kader van ‘ROMA’ zijn Oudenburg, Aardenburg en Maldegem uitgebouwd tot attractieve toeristischrecreatieve ‘belevingspunten’. In de 3 kernen en hun omgeving is getracht de Romeinse tijd en de Middeleeuwen te doen herleven. Dit met een breed doelpubliek voor ogen.

De resultaten • I n Aardenburg is het Gemeentelijk Archeologisch Museum gemoderniseerd. De voorheen niet gebruikte bovenverdieping is nu geheel gewijd aan de

Middeleeuwen. Deze afdeling opende op 13 april 2007 officieel de deuren. • Realisatie van een maquette van het Romeinse fort van Aardenburg, compleet met vestingwerken, wegen en gebouwen. De maquette geeft een beeld van hoe het fort er op het einde van de tweede eeuw kan uitgezien hebben en komt tegemoet aan een oude verzuchting in Aardenburg. • In Oudenburg is het Archeologisch Museum heringericht. • In Maldegem-Middelburg is een bezoekerscentrum en onthaalpunt gerealiseerd. Bezoekers maken er nu kennis met de rijke geschiedenis van Middelburg.

Projectleider Partners

Gemeente Sluis (NL) Nederland: Provincie Zeeland Vlaanderen: Stad Oudenburg, Gemeente Maldegem, Provincie West-Vlaanderen, Toerisme Oost-Vlaanderen, Westtoer Budget 1.473.473,36 euro Interreg-bijdrage 722.357,05 euro Looptijd 1 april 2004 - 31 maart 2007, verlenging tot 30 november 2008 Contactpersoon Tiny Maenhout T +31 (0)117 45 71 33 E tmaenhout@gemeentesluis.nl

Infrastructuur & Mobiliteit

Van Maurits tot Napoleon

Het project Vanwege de militair-strategische ligging was het noorden van Vlaanderen eeuwenlang bevochten gebied. Resultaat daarvan zijn een hele reeks vestingsteden, forten, wallen en overstromingsgebieden. Dit geheel van verdedigingen vormt een aantal linies waarvan het ontstaan terug gaat tot in de Romeinse tijd en zich ontwikkelde tot aan de Tweede Wereldoorlog. De belangrijkste ervan zijn aangelegd of vernieuwd tijdens de periode tussen 1600 (Maurits) en 1800 (Napoleon). Voor dit project verenigden de gemeenten Sluis en Beveren de krachten om te ijveren voor een betere toeristische positionering van de Staats-Spaanse Linies in Noord- en Zeeuws Vlaanderen. Daarbij stond een historisch correcte en zoveel mogelijk beleefbaar gemaakte informatieoverdracht centraal. Het belangrijkste streefdoel was de militaire vestingen onder de aandacht te brengen van de eigen inwoners. Het project bestond uit drie grote onderdelen: • De inrichting van het ‘Fort Liefkenshoek’. Het accent lag daarbij op de betrachting om voor een breed publiek een overzicht aan te bieden van de geschiedenis van het fort. En dit samen met informatie over de culturele biografie van de ruime omgeving. • De inrichting van het museum in IJzendijke als bezoekers-, informatie- en documentatiecentrum voor alle Staats-Spaanse Linies. • Diverse gezamenlijke acties om beide locaties met elkaar te verbinden.

De resultaten • ‘ Fort Liefkenshoek’ is ingericht en gerestaureerd. • ‘Het Bolwerk’ is uitgebouwd tot een volwaardig themamuseum en informatiecentrum over de StaatsSpaanse Linies in Zeeuws-Vlaanderen. • De officiële opening gebeurde op 28 april 2006. • Met de ‘Storyteller’, een voor Nederland uniek digitaal gidssysteem, wordt de bezoeker nu auditief door het zeventiende-eeuwse IJzendijke geleid. • Het verdedigingswerk ‘Ravelijn’ in IJzendijke is door de aanleg van een wandelpad ontsloten voor het publiek. • Realisatie van een gezamenlijke brochure over de Staats-Spaanse Linies. Deze bevat het hele historische verhaal, foto’s en kaarten. De presentatie ervan vond plaats op 28 april 2006. • Aanmaak van een handige overzichtskaart van de Staats-Spaanse Linies. • Productie van een audiovisuele documentaire over de Staats-Spaanse Linies door regisseur Rens Oomens. De première vond plaats op 2 maart 2007.

Projectleider Partners

Gemeente Sluis (NL) Nederland: Provincie Zeeland Vlaanderen: Gemeente Beveren, Provincie Oost-Vlaanderen, Toerisme Oost-Vlaanderen Budget 1.266.894,59 euro Interreg-bijdrage 595.711,57 euro Looptijd 1 januari 2004 - 31 december 2006, verlenging tot 30 juni 2007 Contactpersoon Tiny Maenhout T +31 (0)117 45 71 33 E tmaenhout@gemeentesluis.nl

Infrastructuur & Mobiliteit

Bezoekerscentra op het platteland bis

Het project Dit project kwam tot stand door het wegvallen van het onderdeel ‘Euregio-tuinen’ bij het initiatief ‘Bezoekerscentra op het Platteland’. De daardoor vrijgekomen financiële middelen zijn maximaal geïnvesteerd in de optimalisatie van de overige bezoekerscentra.

De resultaten • E r zijn bijkomende investeringen gedaan voor het museum ‘Polderhuis’ in Westkapelle maar ook in de bezoekerscentra Tielt, Bulskampveld en de Drongengoedhoeve.

Projectleider Partners Budget Interreg-bijdrage Looptijd Contactpersoon

Westtoer (VL) Nederland: Stichting Zeefront Westkapelle Vlaanderen: Gemeente Knesselare, Gemeente Tielt, Provincie West-Vlaanderen 134.348,24 euro 62.100,19 euro 1 maart 2007 - 31 maart 2008, verlenging tot 15 juni 2008 Stefaan Gheysen T +32 (0)50 30 55 00 E stefaan.gheysen@westtoer.be

Infrastructuur & Mobiliteit

Maritiem Erfgoed Scheldemond

Het project De rijke maritieme geschiedenis van de Euregio Scheldemond is nog steeds traceerbaar via het rijke aanbod van maritiem erfgoed. De provincies wilden door het behoud van dit erfgoed een significante bijdrage leveren aan het zichtbaar maken van dit gemeenschappelijke verleden. Een aantal partners uit de eerdere ‘Maritiem Erfgoed’projecten budgetteerden daarvoor een beperkte investering met het oog op het herstel en de toegankelijkheid van hun maritiem erfgoed. Deze initiatieven werden samengebracht in een nieuw kaderproject. Daardoor is een deel van de resterende ‘Interreg III’middelen besteed aan het verder zichtbaar maken van de gezamenlijke maritieme geschiedenis.

• S tichting Zeeuwse Klipper Avontuur: verdere restauratie van de ‘Avontuur’, een klipper van Zeeuwse origine. • Tolerant vzw: restauratie van een 12-voets jol, in 1913 ontworpen door de Engelsman George Cockshott en een jaar later op het vasteland reeds erkend als wedstrijdklasse. • Zeeuws Maritiem MuZEEum: toevoeging van een educatief element in het museum. Daarmee wordt het strategische belang van de Westerschelde-regio in de kijker gezet. • De Gentse Barge: diverse technische herstellingen aan de Gentse ‘Barge’ om de veiligheid ervan te verzekeren. • Maritieme Site Oostende: diverse verbeteringswerken aan de ‘Nele’. Dit is een replica van een Oostendse tweemaster, ontworpen naar het historische type van een visserssloep uit de 19e eeuw.

De resultaten • S tad Blankenberge: het oorspronkelijke project, de restauratie van een originele reddingssloep, is afgelast. In de plaats daarvan is op de ‘Scheepswerf Jan Vandamme’ een tentoonstelling ingericht rond maritiem erfgoed. Bijkomend werd de folder ‘Maritiem Erfgoed Blankenberge - Getuigen uit het Maritieme Verleden’ verbreed en herdrukt. • Stichting Behoud Hoogaars: restauratie van de sleephelling van de historische scheepswerf. • Provincie Oost-Vlaanderen: realisatie van een tentoonstelling over de binnenscheepvaart in Vlaanderen tijdens de 19e en 20e eeuw. Dit als bijkomende toeristische attractie op de erfgoedsite van de voormalige ‘Scheepswerven Baasrode’.

Projectleider Partners

Gemeente Blankenberge (VL) Nederland: Stichting Behoud Hoogaars, Stichting Zeeuwse Klipper ‘Avontuur’, Zeeuws Maritiem MuZEEum Vlaanderen: De Gentse Barge vzw, Maritieme Site Oostende, Provincie Oost- Vlaanderen, Stichting Tolerant Budget 92.992,58 euro Interreg-bijdrage 46.496,29 euro Looptijd 1 september 2007 - 30 juni 2008 Contactpersoon Alain Mengé T +32 (0)50 42 99 42 E milieu@blankenberge.be

PRIORITEIT 1 VERBETEREN VAN DE FYSIEKE INFRASTRUCTUUR Maatregel 1.2 Ruimtelijke ordening en grensoverschrijdende mobiliteit

De nadruk binnen deze maatregel lag op de harmonisering van de ruimtelijke planning in de regio en dit met behulp van grensoverschrijdende samenwerking. De maatregel richtte zich ook op mobiliteit, meer in het bijzonder op het stimuleren van duurzame mobiliteit.

Door de relatief gunstige ligging van de regio was er een kans voor de vorming van een logistiek- en distributienetwerk. Voor wat betreft personenvervoer werd gedacht aan de realisatie van een samenhangend netwerk van openbaar vervoer.

Goedgekeurde projecten Projectnaam

Definitief budget

Interreg-bijdrage

WESP

2.321.007,34 euro

812.352,57 euro

Optimalisatie watersysteem Leopoldskanaal-Braakman

2.944.180,46 euro

700.000,00 euro

5.265.187,80 euro

1.512.352,57 euro

Infrastructuur & Mobiliteit

WESP

Het project De Westerschelde is de toegangsweg tot een aantal drukke Nederlandse en Belgische havens zoals Vlissingen, Terneuzen, Gent en Antwerpen. Op de Westerschelde varen verschillende soorten zeeschepen, maar ook binnenvaartschepen, loodsboten, veerboten, visserij- en pleziervaartuigen. Behalve met elkaar dienen deze schepen ook rekening te houden met het horizontaal of verticaal getij, golven, wind en ondieptes. Vermits ook de hoofd- en nevengeulen in gebruik zijn ontstaat er op diverse delen van de vaarweg een complex verkeersbeeld. Begeleiding van de scheepvaart op de Westerschelde is daardoor onontbeerlijk. Het project ‘Westerschelde Planner’ beoogde begeleiding voor een vlotte en veilige vaart door de verkeersstromen te sturen. Dit aan de hand van vooraf bepaalde en opgelegde vaarplannen. De verkeersleiding in het Schelde Coördinatie Centrum, de Scheepvaartdienst Westerschelde en de Afdeling Scheepvaartbegeleiding gebruiken hiervoor nu een ondersteunend computerprogramma. Dat stelt hen in staat de verkeersstroom efficiënter te sturen. Aan de schippers worden minimale wachttijden

aangeboden. Dit uiteraard met behoud van een veiligheidsmarge. Deze is afhankelijk van beschikbare waterdiepte en potentieel gevaar voor aanvaring.

De resultaten • H et WESP-systeem is operationeel sinds 1 april 2006. • De vermindering van incidenten wordt geschat op 25% in plaats van de voorziene 10%. • De verkeersleiders werken intensiever samen op één werkvloer.

Projectleider

Nederlands Ministerie van Verkeer en Waterstaat (NL) Partners Administratie Waterwegen en Zeewezen van de Vlaamse Gemeenschap (VL) Budget 2.321.007,34 euro Interreg-bijdrage 812.352,57 euro Looptijd 30 juni 2003 - 30 juni 2006, verlenging tot 30 september 2007 Contactpersoon Martin de Goffau T +31 (0)118 62 20 00 E mart.de.goffau@rws.nl

Infrastructuur & Mobiliteit

Optimalisatie watersysteem Leopoldskanaal-Braakman

Het project Water is vaak de drager van grensoverschrijdende samenwerkingsverbanden. Het stroomgebied van het Leopoldskanaal is hiervan een goed voorbeeld. Westelijk mondt het kanaal uit in de Noordzee ter hoogte van Zeebrugge. In het oosten mondt het -via het Isabellagemaal en de Braakman- uit in de Westerschelde ter hoogte van Terneuzen. Doordat het watersysteem van de Braakman en het Leopoldskanaal grensoverschrijdend is, vraagt het beheer ervan intensief internationaal overleg. De algemene doelstellingen van het project zijn de ontwikkeling van een modelmatige doorlichting en een aansluitende visievorming voor het waterbeheer langs het Leopoldskanaal en de Braakman. Om deze te realiseren waren drie concrete acties voorzien: • Analyse van het grensoverschrijdende watersysteem, de noodzaak tot bemaling en de effecten ervan. • Bouw van een gemaal in de Braakman. • Metingen in verband met waterpeilbeheer en de bekkenplannen.

De resultaten • De analyse van het watersysteem heeft een beter inzicht gegeven in het grensoverschrijdende functio neren ervan. De studie werd in 2006 afgerond. • Eind 2006 was de bouw van het gemaal in de Braakman klaar. Na uitgebreid testen is het gemaal op 11 oktober 2007 officieel in gebruik genomen. • In 2006 is ook gestart met het opmeten van de waterlopen. Dit is nodig voor de aanmaak van digitale bestanden, kaarten, detailmodellen en voor het vormen van een visie op het vlak van integraal waterbeheer. Het controleren en verbeteren van de gegevens werd eind 2007 voltooid.

Projectleider Partners

Waterschap Zeeuws-Vlaanderen (NL) Nederland: Provincie Zeeland Vlaanderen: Aminal (afdeling Water), Provincie Oost-Vlaanderen, Provincie West- Vlaanderen Budget 2.944.180,46 euro Interreg-bijdrage 700.000 euro Looptijd 1 februari 2005 - 31 januari 2008 Contactpersoon Bram de Keuninck T +31 (0)115 64 12 46 E bdke@wszv.nl

PRIORITEIT 2 ECONOMISCHE EN WETENSCHAPPELIJK/ TECHNOLOGISCHE SAMENWERKING Maatregel 2.1 Bevorderen economische structuur

Met maatregel 2.1 werd de belangrijke rol van het kmo/mkb in de regio erkend. Deze bedrijven konden via deze maatregel verder ondersteund worden. Er konden hierbij verschillende invalshoeken gehanteerd worden, zoals ondersteuning van de professionalisering van bedrijven, bedrijfsinterne milieuzorg, ketenbeheer, kennisuitwisseling en ondersteuning van startende ondernemers. Sectorspecifiek werd gestreefd naar het maximaliseren van het economische

nut van de zeehavens, de agrarische sector, de toeristische sector en de logistieke sector. Grensoverschrijdende samenwerking binnen deze maatregel had als voordeel dat een verscheidenheid aan bronnen kon worden aangeboord en geografische en thematische spreiding werd gewaarborgd. In dit verband werd vooral gedacht aan initiatieven ter promotie van het toeristisch product.

Goedgekeurde projecten Projectnaam

Interreg-bijdrage

Quadrant

429.942,78 euro

171.977,11 euro

Streekproducten Eu-regionaal

375.572,87 euro

180.274,98 euro

Grenswijzer

524.865,74 euro

262.432,87 euro

Duurzame bedrijfsvoering

374.056,54 euro

187.028,26 euro

Strategische visie bedrijventerreinen

361.224,97 euro

180.612,49 euro

Koppeling veiligheidsplannen havengebieden Gent en Zeeland Seaports

323.651,47 euro

161.825,74 euro

Onderzoeksproject integratie havengebieden Gent en Zeeland Seaports

119.725,15 euro

59.862,58 euro

Grensoverschrijdende bezoekersstromen Euregio Scheldemond

413.685,50 euro

200.000,00 euro

Integrale theaterpromotie in Euregio Scheldemond

600.000,00 euro

300.000,00 euro

Go Market Scheldemond

316.949,23 euro

158.474,61 euro

4.198.515,54 euro

133.743,47 euro

320.815,18 euro

160.407,59 euro

Werkgevers Actieplan Kanaalzone

79.955,02 euro

39.977,51 euro

Startconferentie Kanaalzone Gent-Terneuzen

37.567,40 euro

18.783,70 euro

Grenswijzer.net

76.753,83 euro

38.376,07 euro

361.840,00 euro

82.681,00 euro

8.915.121,22 euro

2.336.457,98 euro

Chartervaart in de Delta Grenswijzer Ambassadeur

Kennisontwikkeling impact toerisme

Definitief budget

Economie & Innovatie

Quadrant

Het project Het project Quadrant wilde bedrijven stimuleren en begeleiden bij het uitbreiden en invoeren van een economische structuur. Het accent lag daarbij op duurzaam ondernemen. Quadrant was een lerend netwerk voor ondernemers die de werking van hun bedrijf duurzaam wilden verbeteren. Ze kregen daarvoor begeleiding van een ervaren consulent en collega-ondernemers. Voor de beheersing van kwaliteit, veiligheid, milieu en coaching van personeel werd een geïntegreerd zorgsysteem ingeschakeld. Verder was er aandacht voor opleiding en grensoverschrijdend contact tussen kaderleden. Via het project hebben tal van bedrijven kennis opgedaan van de vereisten voor een duurzame bedrijfsstructuur.

De resultaten • Ontwikkeling van een systeem waarmee de resultaten van de deelnemers bepaald en vergeleken worden.

• De deelnemende bedrijven zijn gestimuleerd, begeleid en geholpen bij het uitbouwen en implementeren van een geïntegreerd zorgsysteem. Dat is gerealiseerd via inleidende activiteiten, maandelijkse vergaderingen, grensoverschrijdende sessies, info-avonden en opleiding. • Er is speciale aandacht gecreëerd voor duurzaam ondernemen. • Meerdere bedrijven hebben kleine en grote veranderingen doorgevoerd. • De aanvang van het project ging gepaard met een omvangrijke promotie- en sensibiliseringscampagne.

Projectleider Partners

Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen (VL) Nederland: Kamer van Koophandel Zeeland Vlaanderen: Kamer van Koophandel West- Vlaanderen Budget 429.942,78 euro Interreg-bijdrage 171.977,11 euro Looptijd 1 juli 2001 - 31 mei 2004 Contactpersoon Marc D’Hoore T +32 (0)52 33 98 34 E marc.dhoore@voka.be

Economie & Innovatie

Streekproducten EU-regionaal

Het project Typische streekproducten introduceren bij een breder publiek in de Euregio Scheldemond, was het uitgangspunt voor dit project. Om dat te bereiken zijn meerdere uiteenlopende en consumentgerichte acties georganiseerd. Deze omvatten onder meer de deelname aan gespecialiseerde beurzen, markten en de verspreiding van promotiemateriaal. Het project was een opvolging van het ‘Interreg II’-project ‘Promotie van Streekproducten’ uit de Euregio Scheldemond. Maar ‘Streekproducten EU-Regionaal’ wilde nog breder gaan. Bijkomende doelstelling was een grensoverschrijdend netwerk van bedrijven die streekproducten produceren. Centrale gedachte daarbij was het uitwisselen van ervaring. Om die doelstellingen te verwezenlijken werd een platform voor producenten opgericht en een imagoonderzoek uitgevoerd.

De resultaten • E r is een promotiecampagne gevoerd met als thema ‘Proef het Vlakke Land’. Daarvoor zijn affiches, folders en brochures gedrukt. Het initiatief werd

verder kenbaar gemaakt door deelname aan diverse evenementen, geconcentreerd in de Kustregio. • Om de productbekendheid te bepalen en de promotie-acties te evalueren, deed de Vakgroep Landbouweconomie zowel een nul- als een postmeting. De resultaten van beide metingen zijn gebundeld in het rapport ‘Eindevaluatie van de promotiecampagne ‘Proef het Vlakke Land.’ • In totaal hebben 24 bedrijven die streekproducten produceren zich bij het platform voor producenten aangesloten.

Projectleider Partners Budget Interreg-bijdrage Looptijd Contactpersoon

Economische Raad voor Oost-Vlaanderen (VL) Nederland: Kamer van Koophandel Zeeland Vlaanderen: Westtoer 375.572,87 euro 180.274,98 euro 1 maart 2003 - 28 februari 2006 Carolien Ongena T +32 (0)9 267 87 26 E carolien.ongena@oost-vlaanderen.be

Economie & Innovatie

Grenswijzer

Het project Binnen de Europese eenheidsmarkt zou grensoverschrijdend zakendoen, zoeken naar samenwerking en kopen of verkopen van producten en diensten vanzelfsprekend moeten zijn. De realiteit leert echter dat de verschillende nationale wetgevingen deze betrachting nog vaak in de weg staan. Vooral microondernemingen ondervinden hiervan hinder. Ze botsen op barrières om op een wettelijk correcte manier zaken te doen over de grenzen heen. Het project ‘Grenswijzer’ werd opgestart om precies dit grensoverschrijdend ondernemerschap te stimuleren en de positie van de micro-ondernemingen te versterken. Dit gebeurt door informatie, advies, begeleiding en opleiding. De micro-ondernemingen worden intensief bijgestaan in hun grensoverschrijdende activiteiten. Daarvoor is onder meer een website opgestart.

De resultaten • Oprichting van ‘Grenswijzer vzw’. Dit is een structureel samenwerkingsverband tussen UNIZO OostVlaanderen, UNIZO West-Vlaanderen en MKB-Zeeland. • Inrichting van een adviesloket. Tijdens het project zijn 293 persoonlijke adviesdossiers behandeld. • Praktische ervaring met dit adviesloket stelde de vzw in staat de structurele knelpunten bij grensoverschrijdend zakendoen in kaart te brengen. Analyse leerde dat méér dan een kwart van het totaal aantal adviezen problemen met de BTW-wetgevingen behandelde. • Realisatie van twee rapporten waarbij concrete beleidsadviezen zijn geformuleerd en overgemaakt

aan de respectievelijke federale overheidsdiensten. Deze adviezen betreffen de administratieve vereenvoudiging van de BTW-wetgeving. • Organisatie van 20 infosessies voor Vlaamse en Nederlandse ondernemers betreffende alle mogelijke aspecten van grensoverschrijdend zakendoen. Daarbij kwamen thema’s aan bod als BTW en fiscaliteit, cultuurverschillen, tijdelijke werken, grensoverschrijdende reclame, grensoverschrijdend werken, opstarten van een zaak in het buitenland enz. • De infosessies haalden een gemiddelde aanwezigheid van 92 deelnemers. In totaal zijn 551 ondernemingen bereikt, aangevuld met externe partners, lokale besturen en diverse organisaties. 60 procent van de deelnemers waren Vlaming, 40 procent had de Nederlandse nationaliteit. • In de loop van het project zijn ook specifieke netwerk-evenementen georganiseerd waarbij het onderling contact tussen Vlaamse en Nederlandse ondernemers is gestimuleerd. Voorbeelden daarvan zijn een bezoek aan de Gentse Feesten, met officiële ontvangst op het stadhuis, en een netwerk-event in het Scheldetheater van Terneuzen.

Projectleider Partners Budget Interreg-bijdrage Looptijd Contactpersoon Website

UNIZO Oost-Vlaanderen (VL) Nederland: MKB Nederland Vlaanderen: UNIZO West-Vlaanderen 524.865,74 euro 262.432,87 euro 1 augustus 2003 - 31 juli 2006, verlenging tot 31 oktober 2006 Tom Schiettecat T +32 (0)9 235 49 96 E tom.schiettecat@unizo.be www.grenswijzer.be

Economie & Innovatie

Duurzame bedrijfsvoering

Het project Het project ‘Duurzame bedrijfsvoering’ wilde binnen een netwerk van voorbeeldbedrijven aantonen hoe men in landen tuinbouw op duurzame wijze kan werken. Per provincie zijn daarvoor drie bedrijven geselecteerd. Daar werden investeringen gedaan inzake beredeneerde bemesting, gewasbescherming, hergebruik van grondstoffen en verantwoord energieverbruik. De betrokken bedrijven werden geselecteerd op basis van bereidheid tot eigen financiële inspanning, uitstraling en een evenwichtige verdeling tussen diverse bedrijfsactiviteiten. In de uiteindelijke selectie is gekozen voor ondernemers uit onder andere De Haan, Koekelaare, Wannegem-Lede, Kortemark-Werken, Deinze en Nokere. Voor ieder deelnemend bedrijf werden actieplannen opgesteld en uitgevoerd. Daarbij werd rekening gehouden met de wensen van de eigenaars en de expertise van de projectpartners. Over de vernieuwde elementen en investeringen is ruim gecommuniceerd. Daardoor kunnen nu ook andere bedrijven in Zeeland, Oost-Vlaanderen en WestVlaanderen van deze verbeteringen inzake duurzaam ondernemen leren én profiteren. Tussen het project ‘Duurzame Bedrijfsvoering’ en het project ‘Watermanagement op Bedrijfsniveau’ is inmiddels een belangrijke link ontstaan. Beide projecten kaderen immers binnen het project ‘Het Bedrijf van de Toekomst’, dat is opgezet door de Vakgroep Landbouw.

De resultaten • In totaal is op 9 pilootbedrijven een actieplan uitgewerkt waarbij diverse parameters zijn gemeten en geregistreerd. Tot dat pakket behoren onder meer energieverbruik, voorkomen van landbouwfolie, gebruik van meststoffen en gewasbescherming. Van de 9 pilootbedrijven lagen er 3 in Oost-Vlaanderen, 4 in West-Vlaanderen en 2 in Zeeland. • Verspreid over het werkingsgebied zijn in totaal 4 vormingsavonden en 10 infomomenten georganiseerd. • Tijdens 2 provinciale uitwisselingsdagen werden bezoeken aan de geselecteerde pilootbedrijven georganiseerd. • Organisatie van een alomvattende themadag ‘Duurzaam boeren naar 2010’. Het initiatief daarvoor ging uit van de Vakgroep Landbouw en Visserij van de Scheldemond-raad. Dit gebeurde in nauw overleg met het ‘Interreg’-secretariaat en het project ‘Watermanagement op Bedrijfsniveau’. • Algemeen kan gesteld worden dat er maximaal geïnvesteerd is in de bewustmaking bij landbouwbedrijven over het belang van duurzame bedrijfsvoering.

Projectleider

Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt Oost-Vlaanderen (VL) Partners Nederland: DLV Adviesgroep Vlaanderen: West-Vlaamse Proeftuin voor Industriële Groenten, Interprovinciaal Proefcentrum voor de Aardappelteelt Budget 374.056,54 euro Interreg-bijdrage 187.028,26 euro Looptijd 1 januari 2004 - 31 december 2006 Contactpersoon Johan Mahieu T +32 (0)51 27 33 80 E Johan.mahieu.povlt@west-vlaanderen.be

Economie & Innovatie

Strategische visie bedrijventerreinen

Het project Het ontwikkelen van een strategische en grensoverschrijdende visie inzake inplanting, ontsluiting en beheer van bedrijventerreinen. Dat was het uitgangspunt van de Kamers van Koophandel uit Oost-Vlaanderen en Zeeland. Bedoeling was een nóg sterkere internationale en competitieve economische regio uit te bouwen. Om die nieuwe visie te ontwikkelen is een synthese gemaakt van eerdere studies over bedrijventerreinen in Oost-Vlaanderen en Zeeland. Uiteindelijk resultaat is een omvangrijke nota met nuttige aanbevelingen voor de betrokken overheden en aanzetten voor actie vanuit het bedrijfsleven zelf. Dat concretiseert zich in het ‘Werkgevers Actieplan Kanaalzone’. Daarin ontwikkelen de werkgeversorganisaties projecten om hun eigen toekomstvisie te realiseren.

De resultaten • Organisatie van een ‘Start’-symposium • Opmaak van een inventaris en analyse van studies rond bedrijventerreinen. • Onderzoek naar de situatie van bodemvervuiling, de zogeheten ‘brownfields’. Focus daarbij lag op de provincie op Oost-Vlaanderen. • Er is een enquête uitgevoerd bij 101 bedrijven. • Er is een nota opgesteld inzake economische visie en profilering. • Organisatie ‘Slot’-symposium.

Projectleider

Voka - Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen (VL) Partners Kamer van Koophandel Zeeland (NL) Budget 361.224,97 euro Interreg-bijdrage 180.612,49 euro Looptijd 1 november 2004 - 31 oktober 2006, verlenging tot 31 januari 2007 Contactpersoon Marc D’Hoore T +32 (0)52 33 98 34 E marc.dhoore@voka.be

Economie & Innovatie

Koppeling veiligheidsplannen havengebied Gent en Zeeland Seaports

Het project Centraal in dit project stond een verbeterde veiligheid in het enige grensoverschrijdende havengebied binnen de Euregio: het havengebied Gent-Terneuzen. De genomen initiatieven waren in de eerste plaats gericht op de bedrijven in het gebied zelf, maar de wijdere omgeving kwam ook aan bod. Voorop stond een efficiënter communicatiebeleid. Ervaring leerde immers dat de communicatie in crisissituaties eerder moeizaam verliep. Oorzaak daarvan waren een gebrek aan efficiënte communicatieplannen en ingewikkelde procedures voor contact met overheden en betrokken instanties. Verder werd uitgegaan van mogelijke economische voordelen. Dit op voorwaarde dat de overheid beter voorbereid is en adequater reageert op crisissituaties. Economische belangen, veiligheidsbeleid en rampenplanning gingen bij dit project hand in hand. De reeds bestaande veiligheidsplannen aan weerszijden van de grens zijn uiteindelijk zonder problemen aan elkaar gekoppeld. Ze zijn uiteindelijk gebundeld tot één allesomvattend en grensoverschrijdend veiligheidsplan.

De resultaten • Formuleren van een ‘Leidraad Veiligheid Kanaalzone’. Dit is de neerslag van een zeer uitgebreide stu-

die naar de plannen voor veiligheid en beveiliging van het havengebied. • Ontwikkeling van een website waarop alle veiligheidspartners op hetzelfde moment dezelfde informatie over een crisis kunnen raadplegen. Via deze website kunnen ze ook met elkaar communiceren. Daarvoor is een een gezamenlijk logboek aangemaakt.

Projectleider Partners

Provincie Zeeland (NL) Nederland: Zeeland Seaports, Ministerie Verkeer en Waterstaat - dir. Zeeland, Gemeente Terneuzen Vlaanderen: Provincie Oost-Vlaanderen, Havenbedrijf Gent GAB, Ministerie Mobiliteit en Vervoer - adm. Waterwegen en Zeewezen, Stad Gent, Gemeente Zelzate, Gemeente Evergem Budget 323.651,47 euro Interreg-bijdrage 161.825,74 euro Looptijd 1 maart 2005 - 31 mei 2007 Contactpersoon Ron de Meyer T +31 (0)118 63 13 47 E r.de.meyer@zeeland.nl

Economie & Innovatie

Onderzoeksproject integratie havengebieden Gent en Zeeland Seaports

Het project Aanleiding voor dit project was het samenwerkingsakkoord dat tussen het Havenbedrijf Gent en Zeeland Seaports is gesloten. Het doel was de ontwikkeling van een grensoverschrijdende haven- en milieucluster. Dit project onderzocht dus of de havengebieden van Gent en Zeeland Seaports strategische voordelen kunnen realiseren door intensiever te gaan samenwerken. Het onderzoek wees uit dat de twee havengebieden op verschillende terreinen inderdaad structureel kunnen samenwerken. Er bestaat immers reeds een sterke integratie tussen beide haven- en industriecomplexen.

De resultaten â&#x20AC;˘ Realisatie van de studie bestaande uit 4 modules.

Projectleider Partners

Havenbedrijf Gent GAB (VL) Nederland: Provincie Zeeland, Zeeland Seaports Vlaanderen: Provincie Oost-Vlaanderen Budget 119.725,15 euro Interreg-bijdrage 59.862,58 euro Looptijd 1 maart 2005 - 1 juni 2006 Contactpersoon Kate Verslype T +32 (0)9 251 05 50 E k.verslype@havengent.be

Toch zijn er ook factoren gedetecteerd die een verregaande samenwerking in de vorm van gezamenlijke commerciĂŤle exploitatie vooralsnog onhaalbaar maken.

Economie & Innovatie

Grensoverschrijdende bezoekersstromen Euregio Scheldemond

Het project Doelstelling van het project was een beeld te krijgen van de bezoekersstromen tussen de provincies WestVlaanderen, Oost-Vlaanderen en Zeeland. Bij aanvang werd aangenomen dat die bezoekersstromen in de loop der jaren grondig gewijzigd waren. Dit als gevolg van de invoering van de Euro en de realisatie van de Westerscheldetunnel. Na onderzoek werd dit vermoeden gedeeltelijk bevestigd. Het oorspronkelijke onderzoeksgebied werd voor een klein gedeelte uitgebreid naar het arrondissement Antwerpen. Dit vanwege de geografische ligging ten opzichte van enkele grotere Oost-Vlaamse steden. Grondig inzicht inzake de commercieel-hiërarchische structuur van steden en gemeenten in de Euregio Scheldemond werd verkregen door het uitvoeren van een toegepaste studie. Aan de hand daarvan werden beleidsaanbevelingen opgesteld met betrekking tot de gewenste ontwikkelingen van de bestedingspatronen in de Scheldemondregio. En dit zowel op middellange als op lange termijn. Het onderzoek verzamelde ook statistische gegevens bij verschillende instanties in alle gemeenten van de provincies Oost-Vlaanderen, West-Vlaanderen en Zeeland. Na een gedetailleerde analyse van de huidige bestedingspatronen in de Euregio hebben de onderzoekers

concrete actiepunten geformuleerd. Die vormen de basis voor een strategische geleiding van de bezoekersstromen in het onderzochte gebied. Het onderzoek bleek vooral nuttig voor steden en gemeenten die het moeten hebben van kooptoerisme. Concreet gaat het daarbij om Hulst, Sluis, Brugge, Maldegem en Gent.

De resultaten • Er is onderzoek gevoerd naar de grensoverschrijdende bezoekersstromen in de Euregio Scheldemond. • De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in een informatieve brochure met de titel ‘(Ver)ken uw grens’.

Projectleider Partners

Economische Raad voor Oost-Vlaanderen (VL) Nederland: Kamer van Koophandel Zeeland Vlaanderen: Provincie Oost-Vlaanderen, Provincie West-Vlaanderen, Provincie Zeeland, WES Budget 413.685,50 euro Interreg-bijdrage 200.000 euro Looptijd 1 april (mei) 2005 - 31 maart 2007, verlenging tot 30 oktober 2007 Contactpersoon Emly Windels T +32 (0)9 267 86 29 E emly.windels@oost-vlaanderen.be

Economie & Innovatie

Integrale theaterpromotie in Euregio Scheldemond

Het project Binnen dit project bundelden drie culturele instellingen uit de Euregio Scheldemond hun krachten. Het gaat daarbij om het Brugse Concertgebouw, het Scheldetheater uit Terneuzen en de Bijloke in Gent. Bedoeling van het project was een onderlinge publieksuitwisseling en -opbouw te realiseren. Deze doelstelling werd ook gehaald door de realisatie van enkele grensoverschrijdende investeringen op het vlak van communicatie, promotie en mobiliteit. Het leverde de drie betrokken theaters winst op.

•

• Concreet werd er een grensoverschrijdende cultuurbus én een grensoverschrijdend taxi-systeem opgezet. Daardoor is het makkelijker geworden om vanuit de ene locatie een theaterstuk te gaan bekijken op één van de andere locaties. Voor deze cultuurbus werd samengewerkt met de Vlaamse vervoersmaatschappij De Lijn. Er werd ook een systeem van grensoverschrijdende taxi’s bedacht. Verder zijn zowel in Brugge, Gent als Terneuzen digitale ‘cultuurkiosken’ oftewel plasmaschermen geplaatst en voor elke individuele locatie is ook een display-systeem aangekocht. Tijdens de duur van het project hebben 483 Vlamingen en Zeeuwen gebruik gemaakt van de cultuurbus en het grensoverschrijdende taxisysteem.

De resultaten • Er is een gezamenlijke database ontwikkeld met daarin alle informatie die elk theater op de andere locaties gepresenteerd wil zien. • In de drie schouwburgen zijn plasmaschermen ge-

•

ïnstalleerd die het mogelijk maken elk theater apart te promoten. Dit door concrete informatie te projecteren over hun activiteiten. Deze plasmaschermen worden lokaal aangestuurd maar gevoed vanuit de centrale database. In het Concertgebouw van Brugge zijn touchscreens geplaatst in het toeristenkantoor en in het café van het Concertgebouw. Daar kunnen geïnteresseerden zelf informatie opvragen over het programma. In de zalen van het Scheldetheater van Terneuzen is het nu mogelijk live uitzendingen bij te wonen van concerten in Brugge of Gent. De concerten worden via beamers in de zaal geprojecteerd. Er zijn 12 concertreizen georganiseerd naar de drie schouwburgen. In de ticketprijs was ook de voorstelling inbegrepen. In totaal maakten 500 mensen hiervan gebruik. Via het Aeolus-displaysysteem is informatie van de 3 theaters verspreid in Vlaanderen en Zeeland. De 30 displays voor Zeeuws-Vlaanderen zijn gekocht als onderdeel van het project en worden gratis onderhouden door Aeolus.

Projectleider Partners

Stichting Euregiopodia (NL) Nederland: Scheldetheater Terneuzen Vlaanderen: De Bijloke Gent, Concert gebouw Brugge Budget 600.000,00 euro Interreg-bijdrage 300.000,00 euro Looptijd 1 juli 2005 - 31 maart 2008, verlenging tot 30 april 2008 Contactpersoon Marion van Dierendonck T +31 (0)117 30 12 34 E euregiopodia@zeelandnet.nl

Economie & Innovatie

GO Market Scheldemond

Het project De belangrijkste doelstelling bij dit project was het in kaart brengen van mogelijkheden voor grensoverschrijdende marketing. En dit voor Vlaamse producten en bedrijven in Zeeland en vice versa. Een product of het bedrijf in de markt zetten is zeker voor kleine en middelgrote ondernemingen een moeilijke klus. Behalve financiële implicaties bestaan er aan de overkant van de grens bij potentiële klanten ook andere percepties en verwachtingen. Het project ‘Go-Market Scheldemond’ biedt voor deze hinderpalen nu een aantal oplossingen. Die zijn uitgewerkt door het stimuleren van netwerkvorming en de uitwisseling van ervaringen tussen Zeeuwse en Oost- en West-Vlaamse ondernemers. Bijkomende doelstelling van het ‘GO-Market Scheldemond’-project was het bevorderen van de transnationale samenwerking tussen ondernemingen én tussen opleidings- en onderwijsinstellingen. Er wordt nu up-to-date en online lesmateriaal aangeboden voor marktonderzoek binnen de Euregio Scheldemond.

De resultaten • De hoofddoelstellingen van het project zijn gerealiseerd. • In totaal werden er 19 informatiesessies georganiseerd. • Ontwikkeling en activering van bruikbare onlinemodules. • Diverse deelnames aan handelsbeurzen in Zeeland en Oost-Vlaanderen.

Projectleider

VOKA - Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen (VL) Partners Nederland: Kamer van Koophandel Zeeland, ROC Westerschelde Vlaanderen: Kamer van Koophandel WestVlaanderen, Hogeschool Gent, Katholieke Hogeschool Sint-Lieven, Syntra West Budget 316.949,23 euro Interreg-bijdrage 158.474,61 euro Looptijd 1 juli 2006 - 31 maart 2008 Contactpersoon Wim Keygnaert T +32 (0)9 266 14 51 E wim.keygnaert@voka.be Website www.gomarket.org

Economie & Innovatie

Chartervaart in de Delta

Het project Dit project beoogde de begeleiding en omvorming van de detailhandel in het Deltagebied tot een volwaardige toeristische bedrijfstak. Horeca en handelaars uit deze regio zijn immers voor een groot gedeelte afhankelijk van de charter- en de pleziervaart.

De resultaten • Er is een markt voor meerdaagse rondvaarten georganiseerd. • Bestaande aanleg- en nutsvoorzieningen voor de chartervaart zijn grondig verbeterd. • Het is nu mogelijk om via de waterweg bezoeken te organiseren aan attracties, dorpen en steden.

• Er is geïnvesteerd in de informatievoorziening voor passagiers en impulsen gegeven om hun bestedingen te activeren.

Projectleider Partners

Stad Antwerpen (VL) Nederland: Gemeente SchouwenDuiveland, Gemeente Veere, Gemeente Borsele, Stichting Marketing en Promotie Zeeland Delta Budget 4.198.515,54 euro Interreg-bijdrage ESM 133.743,47 euro Looptijd 1 juni 2004 - 31 mei 2007, verlenging tot 31 januari 2008 Contactpersoon Annik Bogaert T +32 (0)3 203 95 01 E annik.bogaert@stad.antwerpen.be

Economie & Innovatie

Grenswijzer Ambassadeur

Het project Het pilootproject ‘Grenswijzer Ambassadeur’ is specifiek opgezet voor de horeca en detailhandel actief in de afgebakende regio’s Waasland en Oost-ZeeuwsVlaanderen. Bedoeling is de aantrekkingskracht van de betrokken micro-ondernemingen te vergroten en het kooptoerisme te stimuleren. Daarvoor biedt ‘Grenswijzer Ambassadeur’ nu een vormings- en promotietraject aan. De partners van ‘Grenswijzer Ambassadeur’ werkten al eerder samen onder de koepel ‘Grenswijzer’. Ze benaderden kleine en middelgrote ondernemingen uit Vlaanderen en Zeeland en hielpen hen bij de uitbouw van hun grensoverschrijdende bedrijfsrelaties.

De resultaten • Er is een opleiding en testmodule uitgewerkt rond grensoverschrijdend ondernemerschap specifiek gericht op micro-ondernemingen. Beiden kwamen tot stand na een bevraging en in overleg met de partners van het project.

• Ruim 80 ondernemers uit de grensregio hebben het hele opleidingstraject doorlopen. Uiteindelijk kregen 36 van hen de titel ‘Grenswijzer Ambassadeur’. • Participerende ondernemers bouwden tijdens de opleiding en training ook hun grensoverschrijdend netwerk verder uit. • De bijhorende promotiecampagne beoogde specifiek de stimulering van het grensoverschrijdende kooptoerisme.

Projectleider Partners

Grenswijzer vzw (VL) Nederland: MKB Zeeland, ROC Westerschelde Vlaanderen: Syntra Midden-Vlaanderen, UNIZO Oost-Vlaanderen, UNIZO West-Vlaanderen Budget 320.815,18 euro Interreg-bijdrage 160.407,59 euro Looptijd 15 maart 2006 - 15 maart 2008, verlenging tot 30 juni 2008 Contactpersoon Tom Schiettecat T +32 (0)9 235 49 96 E tom.schiettecat@unizo.be

Economie & Innovatie

Werkgevers Actieplan Kanaalzone

Het project Doelstelling was het stimuleren en versterken van bedrijvigheid en grensoverschrijdende samenwerking in de ‘Kanaalzone Gent-Terneuzen’ Om deze doelstelling te realiseren hebben de partners een masterplan uitgewerkt. Dit plan is gebaseerd op de conclusies van het ‘Interreg III’-project ‘Strategische Visie Bedrijventerreinen’. Het project is een samenwerking van de 4 belangrijkste organisaties voor ondernemingen uit de regio. Het betreft de ‘Voka – Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen’, de ‘Kamer van Koophandel Zeeland’, ‘VeGHO’ en de ‘Kring van Werkgevers in de Kanaalzone’. Het masterplan was een grensoverschrijdend actieplan. De opgenomen acties worden op dit moment voor een deel al in uitvoering gebracht.

De resultaten • Realisatie van een masterplan. Dit omvat de bundeling van alle grensoverschrijdende actieplannen.

Projectleider

VOKA - Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen (VL) Partners Kamer van Koophandel Zeeland (NL) Budget 79.955,02 euro Interreg-bijdrage 39.977,51 euro Looptijd 1 oktober 2007 - 31 maart 2008, verlenging tot 30 juni 2008 Contactpersoon Marc D’Hoore T +32 (0)52 33 98 34 E marc.dhoore@voka.be

Economie & Innovatie

Startconferentie Kanaalzone Gent-Terneuzen

Het project Betrachting was een visie op lange termijn te ontwikkelen voor de grensoverschrijdende samenwerking tussen de provincies Oost-Vlaanderen en Zeeland. En dit specifiek voor de ‘Kanaalzone Gent-Terneuzen’. De eerste aanzet daarvoor werd gegeven met de organisatie van een ‘Startconferentie’. Centrale thema’s waren het benutten van economische mogelijkheden, streven naar ruimtelijke kwaliteit en het inplanten van de nodige infrastructuur. Om een zo breed mogelijk draagvlak te creëren stond de conferentie open voor het grote publiek en alle partijen of mogelijke partners uit de Kanaalzone aan weerszijden van de grens. Daarbij kreeg iedereen de kans om ideeën te formuleren of projecten te suggereren. Speciale aandacht ging uit naar het verhogen van de herkenbaarheid van het project. Daarvoor is er een gezamenlijk logo ontworpen en een brochure gedrukt waarin het volledige project wordt uiteengezet. De ‘Startconferentie Kanaalzone Gent-Terneuzen’ was een logisch gevolg van een ander ‘Interreg III’-project. Uit dat ‘Onderzoeksproject Integratie Havengebieden Gent en Zeeland Seaports’ bleek immers al welke kansen zich aanbieden bij een nauwere samenwerking binnen de kanaalzone. Essentiële partners daarbij zijn

beide havenbedrijven en de verenigde Kanaalzonegemeenten Gent en Terneuzen. Aanvullend werden hiervoor ook het bedrijfsleven en milieugroeperingen benaderd.

De resultaten • Ruim 100 geïnteresseerden namen deel aan de ‘Startconferentie’ en leverden stof voor een geanimeerde discussie. • Na de ‘Startconferentie’ is binnen ‘Interreg IV’ gewerkt aan een groter en concreet plan voor de uitvoering het project ‘Grenzeloze Kanaalzone’. • In 2008 werd er niettemin al een eerste concrete actie uitgewerkt. Die is tijdens de ‘Startconferentie’ voorgesteld door Professor Wim Soetaert. Rechtstreeks gevolg daarvan is het innovatieproject ‘Bio Base Europe’.

Projectleider Partners Budget Interreg-bijdrage Looptijd Contactpersoon

Provincie Zeeland (NL) Nederland: Gemeente Terneuzen Vlaanderen: Provincie Oost-Vlaanderen 37.567,40 euro 18.783,70 euro 1 november 2007 - 1 maart 2008, verlenging tot 31 maart 2008 Ad Segers T +31(0)118 63 13 17 E ajm.segers@zeeland.nl

Economie & Innovatie

Grenswijzer.net

Het project Het doel voor ‘Grenswijzer.net’ was het creëren en stimuleren van een grensoverschrijdend netwerk van ondernemers binnen de Euregio Scheldemond. Dit om het economische weefsel van de regio te verstevigen. Daarvoor werden in de grensregio sectoraal gestructureerde bijeenkomsten georganiseerd. Buitenlandse markten bieden ook voor micro-ondernemingen volop economische kansen. Zéker wanneer die ondernemingen gelegen zijn in een grensgebied als de ‘Euregio Scheldemond’. Vaak staan bedrijfsleiders echter wantrouwend tegenover grensoverschrijdend zakendoen. Ze ondervinden immers hinder van de bijkomende administratieve verplichtingen, de complexiteit van de BTW-wetgeving en andere verschillen in de regelgeving. Als oplossing voor de aanpak van deze administratieve hinderpalen is het ‘Interreg III’-project ‘Grenswijzer’ opgezet. Hier kunnen ondernemers terecht voor informatie en advies over alle mogelijke aspecten van grensoverschrijdend zakendoen. ‘Grenswijzer’ is een initiatief van UNIZO Oost-Vlaanderen, UNIZO West-Vlaanderen en MKB-Zeeland.

De resultaten • Er is een systeem voor ‘Speed Business Dating’ opgezet in een grensoverschrijdende context. Tijdens deze sessies krijgen lokale overheden een forum om initiatieven met betrekking tot grensoverschrijdende samenwerking in de verf te zetten. Deelnemers krijgen er een korte inleiding met concrete tips rond kennismaking en netwerken in de regio. • De samenwerking met de betrokken stads- en gemeentebesturen verliep bijzonder vlot. • De onderlinge contacten tijdens deze sessies hebben op korte termijn geleid tot concrete grensoverschrijdende samenwerking, bestellingen en gezamenlijke werken.

Projectleider Partners

Grenswijzer vzw (VL) Nederland: MKB Zeeland Vlaanderen: UNIZO Oost-Vlaanderen, UNIZO West-Vlaanderen Budget 76.753,83 euro Interreg-bijdrage 38.376,07 euro Looptijd 1 juli 2007 - 31 maart 2008, verlenging tot 30 april 2008 Contactpersoon Tom Schiettecat T +32 (0)9 235 49 96 E tom.schiettecat@unizo.be Website www.grenswijzer.be

Economie & Innovatie

Kennisontwikkeling impact toerisme

Het project Met het project kon de economische impact van toerisme & recreatie in de grensregio Vlaanderen-Nederland beter in kaart worden gebracht. Dit was een samenwerkingsproject van de toeristische diensten uit de 8 betrokken provincies. Vergelijkbare onderzoeksgegevens en methodes zijn uitgewisseld en gebundeld om een uniforme aanpak te garanderen. Dit resulteerde in een verbeterde registratie van de economische activiteit in de sector en regio.

De resultaten • Er zijn concrete indicatoren uitgewerkt waarmee gemeten wordt welke economische effecten ontstaan door bestedingen via specifieke vormen van toerisme.

• Opstart van het allereerste grensoverschrijdende project ‘Kennisontwikkeling Impact Toerisme’ met partners uit de 8 betrokken provincies. • Financiering is gevonden bij de deelbudgetten van ‘Euregio Scheldemond’ en ‘Benelux Middengebied’. • Het project was daarmee een voorloper van ‘Interreg IV’ waaruit later vergelijkbare grensoverschrijdende projecten ontstonden.

Projectleider Partners

Brabants Bureau voor Toerisme (NL) Nederland: Hogeschool Zeeland, VVV, Maastricht, VVV Zuid-Limburg Vlaanderen: Toerisme Limburg vzw, Toerisme Oost-Vlaanderen, Westtoer Budget 361.840,00 euro Interreg-bijdrage ESM 82.681,00 euro Looptijd 1 maart 2007 - 1 mei 2008 Contactpersoon Diana Korteweg Maris T +31 (0)13 465 67 16

PRIORITEIT 2 ECONOMISCHE EN WETENSCHAPPELIJK/ TECHNOLOGISCHE SAMENWERKING Maatregel 2.2 Innovatie en kennistransfer en samenwerking

Technologie, innovatie, clustervorming, netwerken en zeker niet in de laatste plaats toepassingsgericht wetenschappelijk onderzoek zijn van belang voor de concurrentiekracht van het bedrijfsleven en daarmee voor de economische ontwikkeling van de regio. De

netwerkvorming tussen het kmo/mkb werd in de verschillende provincies en over de provinciegrenzen heen aangemoedigd via clustervorming en kennistransfer. Voor deze acties was ruimte binnen maatregel 2.2.

Goedgekeurde projecten Projectnaam

Definitief budget

Interreg-bijdrage

Grensoverschrijdend biologisch boeren

655.434,00 euro

327.717,00 euro

ENFO

301.416,98 euro

141.665,98 euro

2.078.162,72 euro

1.039.081,36 euro

301.596,00 euro

54.983,00 euro

3.336.609,70 euro

1.563.447,34 euro

Bedrijventerreinenmanagement Doorlopende leerlijnen leercompetenties

Economie & Innovatie

ENFO

Het project Het ‘ENFO’-project wilde met een drempelverlagende aanpak kleine en middelgrote bedrijven aanzetten tot gebruik van nuttige informaticatoepassingen. Om de doelstelling te realiseren werden bedrijven in eerste instantie aangezet om eenvoudige toepassingen voor e-business te gaan gebruiken. Met die opgedane kennis konden de ondernemingen dan later overschakelen naar meer gespecialiseerde instrumenten. Het is voor kleine en middelgrote bedrijven immers niet altijd eenvoudig om in te spelen op de snelle ontwikkeling van voor bedrijfsprocessen interessante informatica-technologieën. Het project ENFO speelde daarop in door onafhankelijke informatie, opleiding en ondersteuning aan te bieden. De doelstelling werd concreet gerealiseerd in de vorm van een website. Die fungeert als informatiebalie die tevens een gegevensbank en een forum combineert.

De resultaten • Aan de georganiseerde opleidingen namen in totaal 256 geïnteresseerden deel. • Er werden thema-avonden en workshops georganiseerd in onder andere Gent, Rilland-Bath, Aalst en Kortrijk. • Er werd een minibeurs georganiseerd om het initiatief te promoten. • De oprichting van een alumnivereniging garandeert ondertussen een voortdurende uitwisseling van informatie. Voormalige deelnemers onderhouden langs deze weg ook nog steeds contacten. • Organisatie slotmanifestatie.

Projectleider Partners

Economische Raad voor Oost-Vlaanderen (VL) Nederland: Hogeschool Zeeland Vlaanderen: Hogeschool West-Vlaanderen – departement PIH Budget 301.416,98 euro Interreg-bijdrage 141.665,98 euro Looptijd 1 januari 2004 - 31 december 2006, verlenging tot 30 juni 2007 Contactpersoon Geert Deweerdt T +32 (0)9 267 86 17 E geert.deweerdt@oost-vlaanderen.be Website www.enfo.be

Economie & Innovatie

Bedrijventerreinmanagement

Het project De belangrijkste doelstelling was het structureel verankeren van het management van bedrijventerreinen. En dit in nauwe samenwerking met alle betrokken partijen. Bedrijventerreinmanagement is een geheel van proactieve instrumenten dat de verduurzaming van een handelspark beoogt. Daarbij is er aandacht voor maatregelen inzake milieu, sociale componenten, infrastructuur, opwaardering en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Concreet zijn er op 8 handelsparken initiatieven genomen om deze vernieuwende aanpak te ondersteunen. Daarbij zijn terreinen in de Kanaalzone en het Sloegebied. De communicatie over het project verliep via de bestaande website die was opgestart voor het project ‘Milieuclusters op Bedrijventerreinen’.

De resultaten In het kader van het project zijn diverse acties opgestart op bedrijventerreinen in de 3 betrokken provincies: • Organisatie van opruimacties zwerfvuil. • Organisatie van groepsaankopen voor electriciteit en gas. • Organisatie van gezamenlijke kinderopvang. • Organisatie van gelijktijdige ophalingen voor klein en gevaarlijk afval. • Organisatie van collectieve bewaking.

• Organisatie van groepsaankopen voor groenvoorzieningen. • Organisatie van groepsaankoop voor persluchtlekdetectoren. • Organisatie van gezamenlijke afvalwaterbehandeling. • Organisatie van uitzendbussen voor woon- en werkverkeer. • Organisatie van systemen om pendelen te bevorderen. • Organisatie van bewegwijzering naar en op bedrijventerreinen. • Verder waren er intensieve inspanningen voor het verspreiden van de resultaten. • Dit gebeurde via twee websites, nieuwsbrieven, brochures, workshops, themadagen en een slotconferentie.

Projectleider Partners

POM West-Vlaanderen - Afdeling Milieu (VL) Nederland: Hogeschool Zeeland, Zeeland Seaports, Provincie Zeeland - Directie Ruimte, Kring van Werkgevers in de Kanaalzone, Gemeente Schouwen-Duiveland Vlaanderen: POM Oost-Vlaanderen, Universiteit Gent, Intercommunale WVI, MBZ nv, VEGHO vzw, De Prijkels vzw, Stad Gent Dienst Economie Budget 2.078.162,72 euro Interreg-bijdrage 1.039.081,36 euro Looptijd 1 januari 2006 - 31 maart 2008, verlenging tot 31 mei 2008 Contactpersoon Philippe Tavernier T +32 (0)50 40 31 66 E philippe.tavernier@gomwvl.be Website www.bedrijventerrein-management.be

Economie & Innovatie

Doorlopende leerlijnen leercompetenties

Het project Doelstelling was het verbeteren van de doorstroming van studenten naar het hoger onderwijs. Specifieke aandacht ging daarbij uit naar de vergroting van het studiesucces. Om dat te bereiken werd er over de grenzen heen een samenwerking opgezet tussen instellingen voor middelbaar en hoger onderwijs. Ook vanuit het oogpunt van de jongere is een gekwalificeerde instroom naar de arbeidsmarkt immers een doelstelling. Die hangt samen met het vinden van werk dat aansluit bij eigen mogelijkheden, motivatie en ambities. De onderzoeksresultaten van het driejarig project ‘Instroom-Doorstroom-Uitstroom’ (IDU) hebben aangetoond dat je goed studeren wel degelijk kan leren. De manier waarop je leert bepaalt in sterke mate je studiesucces. Leerstijlen zijn dus wel degelijk veranderbaar. Voor het project ‘Doorlopende Leerlijnen Leercompetenties’ werd er gezocht naar cruciale leercompetenties. Daarbij stonden twee vragen voorop: • Welke leercompetenties hebben studenten nodig om succesvol verder te kunnen studeren? • Welke leercompetenties zijn cruciaal voor een goed functioneren in het werkveld?

De resultaten • Er zijn zes cruciale leercompetenties bepaald: zelfkennis over leren, zelfsturing, concretiseren, kritisch verwerken, analyseren-relateren-structureren en samenwerken.

• Vanuit de projectwerking zijn pedagogisch-didactische tips verzameld om deze zes leercompetenties te versterken. Op basis daarvan stelden de projectpartners een handwijzer samen voor het coachen van leren. • Elke instelling die meewerkte zette één of meerdere proefprojecten op om de ontwikkeling van deze leercompetenties te ondersteunen. • De Vlaamse partnerscholen werkten in mei 2008 mee aan een herziening van de vakoverschrijdende eindtermen ‘Leren Leren’ voor het secundair onderwijs in Vlaanderen. • De 2.300 leerlingen en studenten van de partnerscholen kregen zicht op hun leercompetenties via een leerstijlen motivatietest. Het individueel rapport dat elke leerling kreeg was meteen ook de aanzet voor individuele studiebegeleiding. • De projectconferentie op 11 maart 2008 in Antwerpen kon bogen op ruim 200 deelnemers uit Vlaanderen en Nederland.

Projectleider

Plantijn Hogeschool Provincie Antwerpen (VL) Partners Nederland: Hogeschool Zeeland, Regionale Scholengemeenschap ’t Rijks, Reynaertcollege Vlaanderen: Onderzoekscentrum EduBROn Provincie Antwerpen, SintJozefinstituut Budget 301.596,00 euro Interreg-bijdrage ESM 54.983,00 euro Looptijd 2 juli 2007 - 31 mei 2008 Contactpersoon Herman Van de Mosselaer T +32 (0)3 221 07 12 E herman.vandemosselaer@plantijn.be

Economie & Innovatie

Grensoverschrijdend biologisch boeren

Het project Streefdoel was het verhogen van de biologische landbouwactiviteit in de ‘Euregio Scheldemond’ naar het niveau van 10% tijdens de periode 2003-2010. De drie betrokken provincies wilden daarmee de achterstand van de regionale biologische teelt wegwerken en inspelen op de grote vraag naar biologische producten. Centraal in het project stonden de ontwikkeling en de uitwisseling van kennis tussen de biologische telers. Daarmee hoopte men voldoende landbouwers over te halen om over te schakelen naar biologische teelt. Het project kwam er na advies van de Vakgroep Landbouw. Die ligt ook aan basis van de themadag ‘Biologische Landbouw in Grensoverschrijdend Perspectief’.

De resultaten • De ambitieuze doelstelling van 10% biologische teelt is uiteindelijk niet gehaald. Toch is er een groei waarneembaar. Maar voor een vlotte overschakeling naar biologische teelt blijven voor landbouwers nog veel obstakels bestaan. • De oorspronkelijke doelstelling is daarom in samenspraak met het ‘Interreg’-secretariaat bijgesteld. Van dan af werd er getracht om traditionele landbouwers biologische technieken bij te brengen in deelaspecten van hun activiteit. Focus daarbij lag op die onderdelen waarvoor biologisch produceren

daadwerkelijk efficiënter of goedkoper is. • De bijgestelde doelstelling is ondertussen gerealiseerd. • 670 geïnteresseerde landbouwers woonden activiteiten bij die het biologisch produceren voorstelden. • 125 landbouwers namen deel aan grensoverschrijdende activiteiten. • Er werden ook 15 bedrijfsbezoeken georganiseerd. • Verder was er concrete opvolging van 10 landbouwbedrijven. 4 daarvan uit Oost-Vlaanderen, 2 uit West-Vlaanderen en 4 uit Zeeland. • Alle initiatieven samen hebben ongetwijfeld een belangrijke invloed uitgeoefend op de verdere ontwikkeling van de biologische landbouw in de ‘Euregio Scheldemond’.

Projectleider

Interprovinciaal Proefcentrum voor de Biologische Teelt (VL) Partners Nederland: Stichting ter Exploitatie van de Proefboerderij Rusthoeve, DLV Adviesgroep Vlaanderen: Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt Oost-Vlaanderen Budget 655.434,00 euro Interreg-bijdrage 327.717,00 euro Looptijd 1 januari 2003 - 31 december 2005, verlenging tot 31 maart 2006 Contactpersoon Lieven Delanote T +32 (0)51 27 32 50 E lieven.delanote@west-vlaanderen.be

PRIORITEIT 3 BESCHERMING VAN HET LEEFMILIEU Maatregel 3.1 Natuur en milieu

Maatregel 3.1 focuste op acties die gericht waren op een duurzame economische ontwikkeling van de regio. Aangezien milieuproblemen niet stoppen bij de grens is grensoverschrijdende samenwerking bij deze acties van groot belang. Door landbouw, industrie en het toenemende verkeer is in een aantal gebieden een degradatie van de milieukwaliteit opgetreden. Daarom werd in eerste instantie gestreefd naar het te-

rugdringen van de lucht-, water- en bodemverontreiniging en het beheren en beschermen van de natuur. Binnen deze maatregel konden ook projecten worden uitgevoerd op het gebied van afvalpreventie, -verwerking en â&#x20AC;&#x201C;hergebruik, het saneren van grensoverschrijdende vervuilde (bedrijfs)locaties, duurzaam ondernemen en duurzaam bouwen.

Goedgekeurde projecten Projectnaam Milieuclusters op bedrijventerreinen Watermanagement op bedrijfsniveau Realisatie duurzame watersystemen De Schelde Natuurlijk! Schone Kreken III - fase 2

Definitief budget

Interreg-bijdrage

1.223.356,37 euro

611.678,19 euro

355.692,98 euro

177.846,49 euro

1.675.203,49 euro

517.197,76 euro

609.943,56 euro

289.471,89 euro

1.101.699,19 euro

405.429,71 euro

4.965.895,59 euro

2.001.624,04 euro

Natuur & Milieu

Milieuclusters op bedrijventerreinen

Het project Dit project beoogde de duurzame uitbouw van bedrijventerreinen in de drie Euregio-provincies. Daarvoor werden op het vlak van milieu en ruimtegebruik samenwerkingen opgestart tussen bedrijven. Concreet ging het over gezamenlijk afvalbeheer, hergebruik van afval uit het ene bedrijf als grondstof voor het andere en daarmee vergelijkbare initiatieven. Samenwerken dus voor bedrijfswinst én milieuwinst. Om dat soort clustering te organiseren werd een kenniscentrum uitgebouwd. Dat centrum staat tevens in voor de verspreiding van de opgedane kennis. Na het project werd dit centrum verder uitgebouwd voor het volledige gebied van de ‘Rijn-Schelde Delta’.

• Groepsaankoop electriciteit. Door het afsluiten van betere leveringscontracten wordt de electriciteitsfactuur van de deelnemende bedrijven verlaagd. • Organisatie van gemeenschappelijke lozing van afvalwater. • Energiescan voor alle bedrijven op het Skaldenpark en Moervaart in Gent en bij de Blauwe Toren, Herdersbrug en Nijverheidsdok in Brugge. Daarbij is ook advies van externe adviseurs voorzien. • Organisatie van een meetcampagne voor persluchtlekken. Die zijn immers een belangrijke oorzaak van een hoge energiefactuur. • Er waren ook onderzoeken naar warmte-uitwisseling, rationeel energieverbruik en gezamenlijke waterzuivering. • In totaal zijn ruim 250 deelnemende bedrijven bereikt. Daarvan zijn er 81 volledig doorgelicht.

Communicatie over het project gebeurde via een specifiek daartoe bestemde website.

De resultaten • Oprichting van het ‘Kenniscentrum Clusters en Duurzame Bedrijventerreinen’ (CDB). Dit kenniscentrum stimuleert duurzame uitbouw van bedrijfsparken. • Uitwerking van een overkoepelend bedrijfsvervoerplan voor het Skaldenpark in Oost-Vlaanderen. Bij gebrek aan openbaar vervoer is in samenwerking met de Stad Gent het systeem ‘Max Mobiel’ opgestart. Via pendelbussen en -fietsen worden nu oplossingen aangereikt voor woon- en werkverkeer in de Gentse Haven.

Projectleider Partners

POM West-Vlaanderen (VL) Nederland: Kring van Werkgevers in de Kanaalzone Zeeuws-Vlaanderen, Industriegroep Midden Zeeland, Provincie Zeeland Vlaanderen: POM Oost-Vlaanderen Budget 1.223.356,37 euro Interreg-bijdrage 611.678,19 euro Looptijd 1 januari 2003 - 31 december 2005, verlenging tot 31 maart 2006 Contactpersoon Philippe Tavernier T +32 (0)50 40 31 66 E philippe.tavernier@gomwvl.be Website www.bedrijventerrein-management.be

Natuur & Milieu

Watermanagement op bedrijfsniveau

Het project Aantonen dat een vermindering van het grondwaterverbruik en verbetering van de kwaliteit van het oppervlaktewater realiseerbaar is. Dat waren de concrete doelstellingen voor dit project. Om dergelijke doelstellingen te realiseren dient een probleem bij de bron, hier het boerenbedrijf, aangepakt te worden. Het Provinciaal Centrum voor Landbouw en Milieu (Proclam) selecteerde daarom enkele pilootbedrijven uit diverse sectoren. Bij deze ondernemingen werd op een praktische, duurzame en toekomstgerichte manier een realistisch watermanagement ingevoerd. Efficiënt watermanagement op bedrijfsniveau verhindert dat vervuilende stoffen in het oppervlaktewater terechtkomen. Bovendien wordt een belangrijke vermindering van het drinkwaterverbruik gerealiseerd. De gekozen pilootbedrijven uit de drie provincies zijn elk op hun manier gecombineerd actief in de sectoren veeteelt, akkerbouw, groenteteelt en fruitteelt.

De resultaten • In totaal zijn 10 pilootbedrijven structureel geadviseerd inzake watermanagement. 3 in Oost-Vlaanderen, 4 in West-Vlaanderen en 3 in Zeeland.

• Extra begeleiding was er voor 28 bedrijven in OostVlaanderen, 31 in West-Vlaanderen en 15 in Zeeland. • 15 georganiseerde infomomenten lokten samen 662 belangstellenden. • Het project werkte ook mee aan de themadag ‘Duurzaam boeren naar 2010’ van de Vakgroep Landbouw en Visserij van de Scheldemondraad. • Het project heeft uiteindelijk méér bedrijven bereikt én begeleid dan vooropgesteld. Ongetwijfeld is er bij landbouwbedrijven in de regio daardoor een grotere bewustwording ontstaan inzake duurzaam waterverbruik.

Projectleider Partners

PROCLAM vzw (VL) Nederland: DLV Adviesgroep Vlaanderen: Provinciale Landbouwkamer voor Oost-Vlaanderen Budget 355.692,98 euro Interreg-bijdrage 177.846,49 euro Looptijd 1 juli 2003 - 30 juni 2006, verlenging tot 28 februari 2007 Contactpersoon Johan Mahieu T +32 (0)51 27 33 80 E Johan.mahieu.povlt@west-vlaanderen.be

Natuur & Milieu

Realisatie duurzame watersystemen

Het project Hier werd uitdrukkelijk gestreefd naar een optimalisering van waterbeheersing en -kwaliteit in het gebied rond het Kanaal van Gent naar Terneuzen. Dit is een project van het Waterschap Zeeuws-Vlaanderen en de Zwarte Sluispolder. Het past binnen de uitvoering van het ‘Grensoverschrijdend Kreken-beleidsplan’ voor de regio. Voor de realisatie zijn uiteindelijk meerdere aanpassingen gedaan aan de watersystemen rond het Kanaal. Zo was er bijvoorbeeld de bouw van een bemaling in de Westelijke Rijkswaterleiding nabij Terneuzen. Maar er zijn ook stuwen geplaatst in het zuidelijk stroomgebied van de Zwarte Sluispolder. Verder werden er ecologische baggerwerken uitgevoerd langs de waterlopen nabij Philippine en Sas van Gent. Behalve die structurele aanpassingen werd ook een studie uitgevoerd naar de sanering van de waterafvoer in het Poelgebied.

De resultaten • 3 stuwen en vistrappen werden effectief gebouwd. • De bijbemaling van de Westelijke Rijkswaterleiding is gerealiseerd.

• Meerdere ecologische baggerwerken zijn uitgevoerd. • Er is een studie gedaan waarvoor de waterlopen ook zijn opgemeten. • Diverse opmetingen die nuttig zijn voor de aanleg van oevers werden uitgevoerd. Globaal resultaat van dit project is de versterking van het integrale karakter tussen de kwaliteit en kwantiteit van het water. Daardoor is een duurzame beheersing van de grensoverschrijdende waterafvoer gerealiseerd. De infrastructuurwerken zorgen ook voor een beter waterpeil wat op termijn bevorderlijk is voor de milieu-ontwikkeling.

Projectleider Partners Budget Interreg-bijdrage Looptijd Contactpersoon

Waterschap Zeeuws-Vlaanderen (NL) Zwarte Sluispolder (VL) 1.675.203,49 euro 517.197,76 euro 15 maart 2003 - 15 maart 2006, verlenging tot 28 februari 2007 Bram de Keuninck T +31 (0)115 64 12 46 E bdke@wszv.nl

Natuur & Milieu

Schone Kreken III - fase 2

Het project De belangrijkste doelstelling was de continuïteit verzekeren van bestaande plannen om kreken te onderhouden en de kwaliteit ervan te verhogen. Dit project was het vervolg op de uitvoeringsprojecten Schone Kreken I en II. Die projecten kwamen op hun beurt tot stand in het kader van het ‘Interreg II’programma. De ‘Schone Kreken’-projecten passen allemaal binnen het ‘Grensoverschrijdend Krekenbeleidsplan’. Ditmaal zijn werken uitgevoerd voor het saneren van de Meulenkreek op de grens nabij Middelburg (in Vlaanderen). Bijkomend voorzag het project in het natuurvriendelijk inrichten van de Meulenkreek en Papenkreek, en het aanleggen van kerkpaden.

De resultaten • De deels verontreinigde bodem van de Meulekreek is weggebaggerd.

• In het zuidelijk deel van de Meulekreek is een waterkolom gecreëerd. Hierdoor verbeterden zowel de waterkwaliteit als het visbestand. • De Meulekreek en de Papenkreek zijn ook natuurvriendelijk ingericht. • Er werden ook 2 grensoverschrijdende kerkpaden aangelegd: het Middelburg-Heille-pad en het Fortunepad-Eedschen kerkwegel.

Projectleider Partners

Waterschap Zeeuws-Vlaanderen (NL) Nederland: Gemeente Sluis, Provincie Zeeland Vlaanderen: Gemeente Maldegem, Provincie Oost-Vlaanderen Budget 1.101.699,19 euro Interreg-bijdrage 405.429,71 euro Looptijd 1 maart 2005 - 28 februari 2008 Contactpersoon Bram de Keuninck T +31 (0)115 64 12 46 E bdke@wszv.nl

Natuur & Milieu

De Schelde Natuurlijk!

Het project De belangrijkste ambitie van dit project was het ijveren voor een brede maatschappelijke erkenning en het behoud van het Schelde-estuarium als belangrijk water- en ecosysteem. De Schelde wordt vaak maar onterecht gezien als een niet-natuurlijke rivier, vooral bestemd voor scheepvaart. Daarom werd getracht om meer bekendheid te geven aan de natuurwaarden van de rivier. Politieke en bestuurlijke besluitvormers zijn ook geïnformeerd over efficiëntere functietoekenning, inrichting en beheer van het estuarium. Voor de sensibilisering van het grote publiek is een autobus ingericht met informatie over de natuurwaarden van de Schelde. Deze bus toerde in 2005 en 2006 doorheen de regio. Deze campagne maakte ook gebruik van brochures, internet en audiovisuele middelen. Ook zijn meerdere spots uitgezonden op nationale en regionale radiostations en er is tevens een video geproduceerd. Een en ander resulteerde uiteindelijk in de daadwerkelijke inplanting van natuur langs de Westerschelde.

De resultaten • De integrale visie over het natuurbehoud en –herstel in het Schelde-estuarium is op 2.000 exemplaren gedrukt. Ze werd verspreid onder Vlaamse en Nederlandse administraties, beleidsmedewerkers en andere stakeholders betrokken bij de Scheldeproblematiek. • Enkele onderdelen van de beleidsvisie zijn geheel of gedeeltelijk opgenomen in de Vlaamse ‘Ontwikkelingsschets 2010’.

• 58.421 belangstellenden kwamen een kijkje nemen in de ‘Scheldebus’. Die was ingericht rond het thema ‘Ontdek de schatten van de Schelde’. De bus heeft zo’n 250 locaties in de regio aangedaan. • Ontwikkeling van 3 exposities met ‘kijkbox’ en een banier over de Scheldenatuur. • Productie van de folder ‘Wegwijzer naar de mooiste Scheldenatuur’ en verspreiding op 60.000 exemplaren. • Creatie van een website, videofilm, radio- en TVspot en de uitgave van een Scheldeboek. • Organisatie van het ‘Schelde Ontdekkingsweekend’ op 11 en 12 juni 2005. Dit grensoverschrijdende evenement lokte 15.000 bezoekers naar de oevers van de Schelde. • In de natuurgebieden Noordelijk Eiland, Ketenisschoor en Fort Ellewoutsdijk zijn technische ingrepen uitgevoerd waardoor ze nu toegankelijker zijn voor het publiek.

Projectleider Partners

WWF België (VL) Nederland: Vogelbescherming Nederland, Stichting Het Zeeuwse Landschap, De Zeeuwse Milieufederatie, Natuurmonumenten Vlaanderen: Bond Beter Leefmilieu Vlaanderen, Natuurpunt vzw, AMINAL, AWZ - afdeling Zeeschelde Budget 609.943,56 euro Interreg-bijdrage 289.471,89 euro Looptijd 17 februari 2004 - 16 februari 2006, verlenging tot 16 augustus 2006 Contactpersoon Philippe Weiler T +32 (0)2 340 09 74 E philippe.weiler@wwf.be Website www.descheldenatuurlijk.be

PRIORITEIT 3 BESCHERMING VAN HET LEEFMILIEU Maatregel 3.2 Behoud en vernieuwing gebiedseigen landschapskenmerken

Maatregel 3.2 had als primaire doelstelling de bestaande landschapskenmerken te behouden en te vernieuwen en het gebiedseigen karakter verder te ontwikkelen. De landschappelijke structuur wordt bedreigd door een toenemende versnippering en daarom dienden acties te worden gestimuleerd die tot doel hebben de omgevingskwaliteiten te behouden en te versterken. Speciale aandacht binnen deze maatregel ging uit naar landschappelijke structuren op het platteland.

De leefbaarheid van het platteland, en daarmee haar karakter, wordt bedreigd door de herstructurering van de agrarische sector. Binnen deze maatregel werden om die reden projecten beoogd die de commerciĂŤle mogelijkheden van plattelandsgebieden tot ontwikkeling brengen op educatief, recreatief en toeristisch gebied. De ontwikkeling van het toeristisch product kon als onderdeel van de functieverbreding op het platteland een bijdrage leveren aan het draagvlak van de regio en daarmee het behoud van het gebiedseigen karakter.

Goedgekeurde projecten Projectnaam Schone Kreken III - fase 1

Interreg-bijdrage

1.023.550,06 euro

203.899,36 euro

494.517,70 euro

247.258,85 euro

2.673.348,26 euro

751.352,55 euro

Boeren bouwen aan het landschap

765.843,39 euro

382.921,69 euro

Integraal waterbeheer Zwinregio

736.585,84 euro

189.773,24 euro

5.693.845,25 euro

1.775.205,69 euro

Grensoverschrijdende evaluatie muskusratten Streekidentiteit (natuur en cultuur) in bezoekersattracties

Definitief budget

Natuur & Milieu

Grensoverschrijdende evaluatie muskusratten

Het project RATO vzw en z’n partners wilden een grensoverschrijdend en uniform registratiemodel ontwikkelen om de bestrijding van de muskusrat te verbeteren. In de centrale gegevensbank worden de locaties geregistreerd waar muskusratten leven. Ook de hoeveelheid ratten, het aantal vangsten en aanverwante informatie wordt opgenomen. Met een up-to-date gegevensbank kan elke bevoegde organisatie in het Scheldemondgebied vervolgens de muskusrat efficiënt bestrijden. Voor de landbouw en het beheer van dijken is het immers van groot belang dat de verspreiding van de muskusrat in toom wordt gehouden. Dit is zonder grensoverschrijdend samenwerken niet mogelijk. De muskusrat migreert namelijk gemakkelijk over de grens. De doelstellingen van het project zijn bereikt. Er bestaat nu een uniforme en grensoverschrijdende registratie van muskusratten. Daardoor kan de populatie efficiënt bestreden worden.

De resultaten • Elke organisatie bevoegd voor bestrijding van muskusratten in het Euregio Scheldemondgebied kreeg een uniform registratie- en evaluatiemodel. • Er werd een computerprogramma geïnstalleerd voor het verwerken van de registratiegegevens op basis van het GIS.

• De aantallen en locaties van de gevangen ratten worden geregistreerd. • Uitvoering van een onderzoek naar de restpopulatie in 6 grensoverschrijdende sectoren. • De minimale inzet per bestrijdingsgebied voor onderhoudsbestrijding is berekend. • Er is een inhaalbeweging gemaakt waardoor de grensoverschrijdende normen inzake ‘populatie- en schade onder controle’ behaald en behouden worden. Daardoor kan er overgeschakeld worden op zogenaamde onderhoudsbestrijding. • Door de overschakeling naar onderhoudsbestrijding werden lagere kosten gerealiseerd voor bestrijding, onderhoud van de waterinfrastructuur en herstelling van schade. • Over de bestrijding van de muskusrat werd een informatieve brochure verspreid. • Tevens werd 2 keer per jaar een infodag georganiseerd en ook een slotdag bij het einde van het project.

Projectleider Partners

RATO vzw (VL) Nederland: Waterschap Zeeuwse Eilanden afdeling muskusrattenbestrijding Vlaanderen: Provincie West-Vlaanderen, Provincie Oost-Vlaanderen, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap – afdeling water Budget 494.517,70 euro Interreg-bijdrage 247.258,85 euro Looptijd 1 juli 2003 - 30 juni 2006, verlenging tot 30 november 2006 Contactpersoon Koen Van Roeyen T +32 (0)9 267 89 34 E koen.van.roeyen@oost-vlaanderen.be

Natuur & Milieu

Streekidentiteit: Natuur en cultuur in bezoekersattracties

Het project Bedoeling was het voor toeristen makkelijker te maken om de identiteit van een bezochte streek te ontdekken en te leren waarderen. Daarmee speelde dit project in op een actuele trend in de toeristische sector. Natuur en cultuur zijn daarbij sleutelbegrippen. Het project ‘Streekidentiteit: Natuur en Cultuur’ laat toeristen kennismaken met de regio rond Torhout in West-Vlaanderen en Domburg in Zeeland. In het kader van het project werden het Kasteel Wijnendale in Torhout en het Zeeuws Biologisch Museum in Domburg uitgebouwd als uitvalsbasis voor de verdere verkenning van beide regio’s. Het Kasteel Wijnendale is vooral bekend als locatie waar koning Leopold III op 25 mei 1940 besliste zijn ministers niet te volgen naar Frankrijk. Daarmee was de koningskwestie een feit. Het ‘Zeeuws Biologisch Museum’ werd in de loop van het project omgedoopt tot ‘Zeeuws Natuur- en Landschapsmuseum’.

De resultaten • Inrichting van Kasteel Wijnendale als museum. De officiële opening vond plaats op 1 juli 2007. • Realisatie van een ‘sprookjesspeurtocht’ op de site van Kasteel Wijnendale. • Ontwikkeling van een PDA-systeem dat gebruikt wordt voor rondleidingen in Kasteel Wijnendale.

• Realisatie van een bezoekersgids voor anderstaligen. • Merchandising voor Kasteel Wijnendale. • In het ‘Zeeuws Natuur- en Landschapsmuseum’ is een ontvangstruimte gecreëerd. Er is ook een tentoonstelling geïnstalleerd. • De beoogde verbetering van de tuin rond het museum werd gedeeltelijk afgewerkt. • Realisatie van een thematentoonstelling die afwisselend op beide locaties te zien zal zijn. • Uitwisseling van basisschoolgroepen. Door een wedstrijdformule konden verschillende scholen intekenen en deelnemen. • Er werden in totaal 3 studiedagen georganiseerd. • Voor het project ‘Culturele Biografie’ zijn diverse promo-acties werden uitgevoerd.

Projectleider Partners

Westtoer (VL) Nederland: Stichting Het Zeeuwse Landschap, Stichting Zeeuws Biologisch Museum, Buitenplaats Westhove, Provincie Zeeland, Bureau voor Toerisme Zeeland Vlaanderen: Stad Torhout, Provincie West-Vlaanderen, Behoud en beheer van historische en natuurmonumenten Budget 2.673.348,26 euro Interreg-bijdrage 751.352,55 euro Looptijd 1 juli 2004 - 30 juni 2007 Contactpersoon Stefaan Gheysen T +32 (0)50 30 55 E stefaan.gheysen@westtoer.be

Natuur & Milieu

Boeren bouwen aan het landschap

Het project De partners in dit project probeerden de verdrukking van de leefbaarheid en het karakter van het platteland tegen te gaan. Daarvoor werd gezocht naar een nieuw evenwicht tussen een kwaliteitsvol landschap en een behoorlijk bedrijfsinkomen voor landbouwers. De agrarische sector is al enkele decennia in volle beweging. Minder biodiversiteit en steeds grotere bedrijven zetten de economische component van de sector onder druk. De leefbaarheid en het eigen karakter van het platteland komen daardoor steeds meer in de verdrukking. Deze conclusie werd getrokken op de themadag ‘Agrarisch Natuurbeheer’ van de Vakgroep Landbouw. Mede naar aanleiding van deze dag ontstond het project ‘Boeren Bouwen aan het Landschap’, ook afgekort tot ‘BoBoL’. Tijdens het project kon de sector rekenen op begeleiding en advies op het gebied van natuur- en landschapsbeheer. De landbouwers zelf kregen een beter inzicht in de rol die ze kunnen spelen bij de verdere ontwikkeling van de open ruimte.

De resultaten • In totaal werden 74 landschapsbedrijfsplannen opgemaakt, wat aanzienlijk meer is dan de beoogde 45. (37 in West-Vlaanderen, 16 in Oost-Vlaanderen en 23 in Zeeland).

• Door een efficiënte communicatiecampagne lag het finale bereik van landbouwbedrijven veel hoger. Maar liefst 355 landen tuinbouwbedrijven in Euregio Scheldemond verleenden hun medewerking aan het project. • Er werden regiospecifieke demo’s gemaakt over thema’s als perceelsranden (17), landschapselementen (17) en agrarische architectuur (18). • Er werden 10 gezamenlijke excursies georganiseerd naar demonstratieprojecten en vormingsmomenten. • Er werden 36 initiatieven genomen om samenwerkingsverbanden te stimuleren tussen boeren op het vlak van agrarisch natuurbeheer. Ruime aandacht ging daarbij ook naar de uitwisseling van ervaringen tussen reeds bestaande samenwerkingsverbanden en groepen. In totaal vonden er 17 uitwisselingen plaats.

Projectleider Partners

PROCLAM vzw (VL) Nederland: NCB Ontwikkeling, Stichting Landschapsbeheer Zeeland, Stichting Het Zeeuwse Gezicht Vlaanderen: POVLT, Provinciale Landbouwkamer Oost-Vlaanderen Budget 765.843,39 euro Interreg-bijdrage 382.921,69 euro Looptijd 1 oktober 2004 - 30 juni 2007, verlenging tot 29 februari 2008 Contactpersoon Johan Mahieu T +32 (0)51 27 33 80 E Johan.mahieu.povlt@west-vlaanderen.be

Natuur & Milieu

Integraal waterbeheer Zwinregio

Het project Dit project wilde de natuur- en landschapsfunctie van het ecologische gebied tussen de Zwinstreek en de Braakman gevoelig versterken. Dit door het aanleggen van een verbindingszone tussen het Erasmusbos in de Strijdersgatpolder en de onder water gezette Zwarte Polder in Nieuwvliet. Bijkomend wilde men de waterhuishouding zowel kwalitatief als kwantitatief optimaliseren. De gestelde objectieven werden finaal gerealiseerd. De ecologische verbindingszone naar de onder water gezette Zwarte Polder is aangelegd. Dit werd gedaan met 6 meter brede natuurvriendelijke oevers en het verwerken van de vrijgekomen grond.

De resultaten • Tussen de Vierhonderd-, de Strijdergat-, de Sint-Jans en de Zwartepolder is een ecologische verbindszone aangelegd. • In totaal zijn zo’n 6.500 meter natuurvriendelijke oevers en 1.600 meter betuining aangebracht. Hierdoor zijn de natuurwaarden en waterberging in het

gebied in belangrijke mate verhoogd. • De stuwen en terugslagkleppen op de 2 uitwateringspunten van de Isabellavaart en de Zwinnevaart op het Leopoldkanaal werden geautomatiseerd. Bij hevige regen of onweer kunnen nu vanuit de centrale besturingspost in het polderkantoor correcties worden uitgevoerd. Dat voorkomt wateroverlast bij acute noodsituaties. • De wateruitwisseling en -berging in het gebied zijn verbeterd. • De milieubelasting van landbouw op het oppervlaktewater is sterk verlaagd. • Het totale project heeft een duurzaam effect op de natuurwaarden in het gebied.

Projectleider Partners Budget Interreg-bijdrage Looptijd Contactpersoon

Waterschap Zeeuws-Vlaanderen (NL) Zwinpolder (VL) 736.585,84 euro 189.773,24 euro 1 juli 2007 - 30 juni 2008 Bram de Keuninck T +31 (0)115 64 12 46 E bdke@wszv.nl

Natuur & Milieu

Schone Kreken III - fase 1

Het project Het doel van deze stap uit het ‘Schone Kreken’-project was om op verschillende locaties de aantrekkelijkheid en leefomgeving van het krekengebied te verbeteren. Dit door bescherming en herstel van natuur en landschap. Voor deze fase kwam het grensgebied tussen Maldegem en Aardenburg in aanmerking. Dit project was het vervolg op de projecten Schone Kreken I en II. Die kwamen tot stand in het kader van het ‘Interreg II’-programma. Deze Schone Kreken-projecten passen allemaal binnen het ‘Grensoverschrijdend Krekenbeleidsplan’.

De resultaten • Een gescheiden rioleringsstelsel werd aangelegd in de Fortuinstraat (B). • De bestaande riolering van de Scheidingsstraat (Nl) werd vervangen door een gescheiden stelsel. • De Fortuinstraat (B) werd aangesloten op de Schei-

dingsstraat (Nl) zodat één grensoverschrijdend rioleringsstelsel werd gerealiseerd. • Het afvalwater vanuit het café-restaurant ‘De Tol’(Nl) wordt voortaan geloosd in het rioleringsstelsel van Middelburg (B) en komt dus niet meer terecht in de Molenkreek. Naast deze fysieke ingreep is ook gezocht naar een oplossing voor de grensoverschrijdende lozings- en heffingsproblematiek. • Het natuurgebiedje tussen de kleine waterzuiveringsinstallatie (K.W.Z.I.) en de Meulekreek werd ingericht.

Projectleider Partners Budget Interreg-bijdrage Looptijd Contactpersoon

Waterschap Zeeuws-Vlaanderen (NL) Nederland: Gemeente Sluis-Aardenburg Vlaanderen: Gemeente Maldegem 1.023.550,06 euro 203.899,36 euro 1 januari 2001 - 31 december 2003 Bram de Keuninck T +31 (0)115 64 12 46 E bdke@wszv.nl

PRIORITEIT 4 ONTWIKKELING EN BENUTTING MENSELIJK POTENTIEEL Maatregel 4 Verbetering werking arbeidsmarkt

Onder prioriteit 4 was slechts ĂŠĂŠn maatregel opgenomen. Deze maatregel had tot doel bestaande knelpunten op de arbeidsmarkt te bestrijden en de werking van de arbeidsmarkt te verbeteren. Projecten binnen deze maatregel konden globaal in drie hoofd-

groepen worden ingedeeld: verbeteren van grensoverschrijdende informatievoorziening, verbeteren van de positie van grensarbeiders en het behouden van werknemers voor bedrijven.

Goedgekeurde projecten Projectnaam Regionaal Innovatief Trainings- en Opleidings Netwerk (RITON)

Interreg-bijdrage

696.642,85 euro

348.321,43 euro

1.872.698,77 euro

935.959,86 euro

Scholen naar Duurzaamheid

111.670,31 euro

55.835,15 euro

Linker

615.502,25 euro

307.751,13 euro

InnOtech

202.683,73 euro

101.341,87 euro

Empower

186.000,00 euro

93.000,00 euro

KAT

224.870,42 euro

112.435,21 euro

76.549,46 euro

38.274,73 euro

Restauratie en Ontsluiting Maritiem Erfgoed

Ken uw gasten

Definitief budget

Procesindustrie 2010 Scheldemond

142.050,35 euro

71.025,17 euro

Master of Science Watermanagement

373.466,81 euro

186.733,41 euro

4.502.134,95 euro

2.250.677,96 euro

Werk & Opleiding

Regionaal Innovatief Trainings- en Opleidings Netwerk (RITON)

Het project Hoofddoelstelling was een innovatief regionaal trainings- en opleidingsnetwerk op te richten in de Kanaalzone. Daarbij werd de nodige aandacht geschonken aan de anticipatie op nieuwe, wisselende opleidingsbehoeften van de ondernemingen. De wisselwerking tussen de onderwijswereld en de bedrijfswereld is van essentieel belang. Binnen het kenniscentrum werden dan ook niet alleen opleidingsmodules ontwikkeld voor de bedrijfswereld, de onderwijswereld kon eveneens profiteren van de aanwezige knowhow in de bedrijfswereld. Tijdens het project werden online cursussen ontwikkeld rond basiskennis ICT, E-Business, logistiek, preventie en kwaliteitszorg. Daarnaast werd er ook een overzicht gegeven van andere projecten die eerder al werkten rond de problematiek van grensoverschrijdende samenwerking tussen bedrijven.

De resultaten • Twee projectverantwoordelijken, één van de KaHo Sint-Lieven en één van ROC Westerschelde, stonden in voor de dagelijkse coördinatie. De verantwoordelijken werden opgevolgd door de agendacommissie, die maandelijks vergaderde om een vlotte implementatie van de projectdoelstellingen mogelijk te maken en te kunnen bijsturen waar nodig. • De stuurgroepvergaderingen vonden gemiddeld één keer per kwartaal plaats. • De online modules werden ontwikkeld op maat van de bedrijven en in onderling overleg tussen de 3 onderwijspartners. Volgende modules kwamen tot stand: • Basiskennis ICT • E-business

• •

•

• Logistiek • Preventie • Kwaliteitszorg Er werden 5 bedrijvendagen georganiseerd. Als platformfunctie werd er een grensoverschrijdend netwerk opgestart met opleidingsverantwoordelijken uit grote en kleine bedrijven, vanuit beide zijden van de Kanaalzone. Het netwerk vergaderde in totaal vier keer. De realisatie van een samenwerking met het project ‘grenswijzer’ door de face-to-face themasessies om te zetten in een online naslagwerk. De website www.riton.biz bevat alle relevante informatie over het project. De website registreerde tijdens het project gemiddeld 65 Vlaamse en 36 Nederlandse bezoekers per week. Er verschenen 11 elektronische nieuwsbrieven. Op het einde van het project telde deze nieuwsbrief 238 abonnees. Het project RITON kreeg een ‘cross border award voor bijzondere verdiensten voor Europese grensoverschrijdende samenwerking’, een initiatief van de Werkgemeenschap van Europese Grensregio’s.

Projectleider Partners Budget Interreg-bijdrage Looptijd Contactpersoon Website

Katholieke Hogeschool Sint-Lieven (VL) Nederland: ROC Westerschelde Vlaanderen: Hogeschool Gent 696.642,85 euro 348.321,43 euro 1 januari 2003 - 31 december 2005, verlenging tot 31 augustus 2006 Geert De Lepeleer T +32 (0)9 265 86 46 E geert.delepeleer@kahosl.be www.riton.biz

Werk & Opleiding

Restauratie en Ontsluiting Maritiem Erfgoed

Het project De klemtoon van de projecten die onder prioriteit 4 vallen, ligt voornamelijk op de opleiding (en eventuele tewerkstelling) van langdurig werklozen. Voor dit sociale doel vormt de restauratie of de bouw van historische vaartuigen (of replica’s daarvan) een ideaal kader. Niet alle opgeleide, langdurig werklozen stromen automatisch door naar de reguliere arbeidsmarkt. Deze werklozen worden binnen de organisatie opgevangen. Vaak staan vrijwilligers in voor de begeleiding van de werklozen. Er is een nauwe samenwerking tussen de betrokken projectindieners en andere instanties die instaan voor de opvang van langdurig werklozen (onder andere het Werkvoorzieningsschap, het Bureau voor alcohol en drugs, Emergis, het CIW, Archonaut vzw, enzovoort)

De resultaten • 2 gerestaureerde sites voor maritiem erfgoed • 4 gerestaureerde historische vaartuigen

• 1 nieuwe visserssloep (gebouwd met oude scheepsbouwtechnieken). • 10 instellingen die werken rond maritiem erfgoed en die een duurzaam netwerk vormen, waarin ervaringsuitwisseling en samenwerking op het vlak van toeristische ontsluiting en promotie de drijfveer is.

Projectleider Partners

Provincie Zeeland (NL) Nederland: Stichting Museumhaven Zeeland, Stichting Tolerant, Stichting Traditioneel Zeilend Zeeland, Stichting Zeeuwse Schouw nr. 1 Vlaanderen: Jachthaven Blankenberge, Stad Dendermonde, Gemeente Kruibeke, De Gentse Barge vzw, Gemeente Knokke-Heist, Maritieme Site Oostende Budget 1.872.698,77 euro Interreg-bijdrage 935.959,86 euro Looptijd 1 januari 2002 - 30 juni 2006, verlenging tot 31 december 2006 Contactpersoon Conny Boersma T +31(0)118 63 14 79 E cj.boersma@zeeland.nl

Werk & Opleiding

Scholen naar Duurzaamheid

Het project De doelstelling was om zowel het personeel als de leerlingen van de betrokken scholen te sensibiliseren rond duurzaam ondernemen. Op die manier werd een breed en duurzaam draagvlak gecreëerd, dat resulteerde in een concreet actieplan. Dat bestaat uit een aantal grensoverschrijdende, praktische pilootprojecten. In een eerste fase kwamen de directies, het onderwijzend en ondersteunend personeel en de leerlingen van de scholen en de experten tot een werkbare en meetbare definitie van het begrip ‘duurzame school’. De specificiteit van de schoolinstelling werd daarbij als uitgangspunt genomen. In een tweede fase werd deze definitie vertaald naar een meetinstrument dat de scholen in staat stelt om de eigen situatie in kaart te brengen. Daarnaast werd een enquête rondgedeeld in de andere scholen uit de Euregio. De bevindingen daarvan werden verspreid via een kennisplatform, een website en een seminarie. Verder werden implementatievoorstellen op papier gezet, met concrete initiatieven om de eigen school te laten evolueren naar een ‘duurzame school’.

De resultaten • Een duurzaamheidsconcept in de vorm van een definitie van de verschillende (meetbare) aspecten van een duurzame school.

• Een meetinstrument om het duurzaamheidsgehalte binnen de scholen in kaart te brengen. • Enquêteresultaten bij de scholen uit de Euregio en enkele goede praktijkvoorbeelden. • Concrete implementatievoorstellen in de vorm van een blauwdruk van een actieplan. • Een kennisplatform, een website en een slotseminarie.

Projectleider Partners

VTI Oostende (VL) Nederland: Hogeschool Zeeland, ROC Westerschelde Vlaanderen: Provinciaal Technisch Instituut Zottegem Budget 111.670,31 euro Interreg-bijdrage 55.835,15 euro Looptijd 1 januari 2003 - 30 september 2004, verlenging tot 31 oktober 2004 Contactpersoon Wim Simoens T +32 (0)59 55 64 74 E wim.simoens@vtioostende.be Website www.greenscool.be

Werk & Opleiding

Linker

Het project Steeds meer volwassenen kunnen niet (of moeilijk) op de arbeidsmarkt ingezet worden door gedragsproblemen. Heel wat initiatieven, zoals werkbegeleiding en jobcoaching, worden ondersteund om dit menselijke potentieel toch aan te boren. Het succes is echter zeer relatief. Bij volwassenen is het immers heel moeilijk om werkhouding en arbeidsattitudes duurzaam te beïnvloeden. Het probleem wordt bovendien alsmaar groter en begint ook maatschappelijk ontwrichtend te werken. Getuige daarvan het vele buitensporige gebruik van geweld in om het even welke maatschappelijke context.

•

• •

Om het probleem tegen te gaan, kregen de betrokken hulpverleningsinstanties versterking bij de vroegtijdige preventie van gedragsproblemen bij jonge kinderen. Het vroegtijdig detecteren en voorkomen van ernstige gedragsproblemen heeft immers belangrijke gevolgen voor de toekomst. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat een vroegtijdige aanpak bij kleuters gedragsproblemen en delinquentie op latere leeftijd voorkomt. Samen met een 30-tal medewerkers van centra voor leerlingenbegeleiding en schoolbegeleidingsdiensten in Oost- en West-Vlaanderen en Zeeland werd telkens op minstens 1 kleuterschool de aanpak naar gedragsmoeilijke 4- en 5-jarigen gesystematiseerd (ongeveer 10% van de klasgroep) en laagdrempelig georganiseerd. Dit bood de gelegenheid om het zorgbeleid op die scholen te verbeteren en de overstap naar Buitengewoon Onderwijs type 3 (speciaal onderwijs voor gedragsmoeilijke kinderen) af te remmen. Momenteel is dit de enige categorie van buitengewoon onderwijs waarin het aantal leerlingen blijft stijgen.

De resultaten • De implementatie van een geïntegreerde preventieve aanpak van gedragsproblemen bij jonge

• • •

kinderen: vormingen werden georganiseerd en uitgewerkt materiaal vanuit het project werd ter beschikking gesteld aan de veldmedewerkers en de scholen. Opmaak van een strategisch draaiboek. Het boek geeft een goede synthese van de theoretische achtergrond van het project. Heel wat hoofdstukken werden gewijd aan de praktische uitvoering van de Linker-methodiek. Daarnaast bevat het boek ook een hoofdstuk dat de aanpak van het project beschrijft en bijna een handleiding is voor kwalitatief projectmanagement. Ondersteuning van de veldwerkers vanuit een duidelijk omschreven theoretische visie. Afstemming op het zorgbeleid van basisscholen door werking met en op scholen en door oudercursussen. Publicaties in kranten en tijdschriften en reportages op televisie. Organisatie van symposia en evenementen. Opmaak van een film voor het slotcongres.

Projectleider Partners

Artevelde Hogeschool Gent (VL) Nederland: Regionaal Pedagogisch Centrum Zeeland, GGD Zeeland, Seminarium voor Orthopedagogiek – regiokantoor Zeeland Vlaanderen: Vrij CLB Regio Gent, Interstedelijk CLB, CLB van het Gemeenschapsonderwijs, Hogeschool WestVlaanderen – departement lerarenopleiding, Universiteit Gent Budget 615.502,25 euro Interreg-bijdrage 307.751,13 euro Looptijd 3 mei 2004 - 31 december 2006, verlenging tot 31 maart 2007 Contactpersoon Erwin Van den Broeck T +32 (0)9 269 98 05 E erwin.vandenbroeck@arteveldehs.be

Werk & Opleiding

InnOtech

Het project Zowel op de Vlaamse als op de Nederlandse arbeidsmarkt is er een hardnekkig tekort aan technisch geschoolden. Wanneer we bijvoorbeeld de bouwsector in Vlaanderen onder de loep nemen, zien we dat de discrepantie tussen het aantal beschikbare, gekwalificeerde werkkrachten en het aantal vacatures nog nooit zo groot was. Dat gebrek aan arbeidskrachten leidt tot bottlenecks die de economische groei afremmen. Verder krijgen de technische sectoren te maken met enorm snelle evoluties. Innovatieve, competentiegerichte en korte opleidingen zijn dan essentieel voor zelfstandigen, de KMO-werknemers en de afgestudeerden en werkzoekenden. Naast de ontwikkeling van nieuwe opleidingen voor deze doelgroepen binnen de drie technische vakdomeinen, werden ook drie technische studiedagen gehouden. Daarbij werden cursisten uit de verschillende regio’s samengebracht rond specifieke technische materies. De studiedagen werden verzorgd door vakspecialisten uit Nederland en Vlaanderen.

De resultaten • 3 uitgewerkte opleidingsinhouden: • mechanisch onderhoud • installatietechniek • renovatie en restauratie van gebouwen • Een projectflyer. • Gezamenlijke folder per technisch vakdomein. • 5 studiemomenten (2 installatietechniek, 3 mechanisch onderhoud). • Uitwisseling van vakspecialisten. • Disseminatiemomenten.

Projectleider Partners Budget Interreg-bijdrage Looptijd Contactpersoon

Syntra West (VL) Nederland: ROC Zeeland, ROC Westerschelde Vlaanderen: Syntra Midden-Vlaanderen 202.683,73 euro 101.341,87 euro 1 januari 2005 - 31 december 2006, verlenging tot 30 juni 2007 Aline Nissene T +32 (0)50 40 30 81 E aline.nissene@syntrawest.be

Werk & Opleiding

Empower

Het project Primaire doelstelling was het ontwikkelen van een methodiek en een instrumentarium voor professionelen uit de sector, meer bepaald opvoeders, vormingswerkers of jobcoaches, die werken met werkzoekende personen met een handicap. Met het project wilde men een vormingsmodel ontwikkelen en verspreiden waarmee deze professionelen de kansen op opleiding, tewerkstelling (of behoud van werk) en de promotie van de doelgroep konden verhogen. De beoogde secundaire doelgroep waren jongeren uit het buitengewoon onderwijs met een fysieke handicap, jongeren met een handicap die hoger onderwijs hebben genoten en mensen die op latere leeftijd een handicap hebben verworven.

De resultaten • De concrete output van het project was een afstandsopleiding (CD-roms en webbased) voor professionelen, begeleiders en vormingswerkers die in de dagelijkse praktijk werken rond handicap en tewerkstelling. In die opleiding leren ze hoe ze de training of delen ervan kunnen toepassen bij hun cliënten. • De ontwikkeling van een training voor personen met een handicap, waarin hulpmiddelen worden aangereikt om de communicatie met hun werkgevers en collega’s efficiënter te maken. Een greep uit het pakket: • Hoe leg ik mijn werkgever het best uit wat mijn handicap is?

• Hoe vermijd ik communicatiefouten? • Hoe weerleg ik mogelijke vooroordelen van werkgevers en collega’s? • Hoe vertel ik iemand dat ik niet akkoord ga? • Welke indruk maak ik op anderen? • Hoe reageer ik op kritiek? • Het belang van lichaamstaal bij sollicitatiegesprekken. • Hoe los ik conflicten op de werkvloer op? • Hoe reageer ik op handicapgebonden vragen tijdens sollicitatiegesprekken? • Het concrete gevolg van de ontwikkelde methodiek is empowerment van de doelgroep werkzoekenden met een handicap. • Eindresultaat was een voor de sector innoverend pakket, zowel naar inhoud (sterke klemtoon op de empowerment-gedachte) als naar vorm, waarbij gekozen werd voor de implementatie van ICT-toepassingen in functie van de methodiekoverdracht (innovatie).

Projectleider

Jong-KVG werkbank Oost-Vlaanderen vzw (VL) Partners Nederland: Stichting ‘t Gors Vlaanderen: Jong-KVG werkbank WestVlaanderen vzw Budget 186.000,00 euro Interreg-bijdrage 93.000,00 euro Looptijd 1 april (juni) 2005 - 31 maart (31 mei) 2007, verlenging tot 30 juni 2007 Contactpersoon Patrick Vandeweerd T +32 (0)9 224 77 89 E patrick.vandeweerd@kvg.be

Werk & Opleiding

KAT

Het project Doelstelling was het bevorderen van de kennis over aluminium en de toepassingsmogelijkheden ervan bij technici in de aluminiumsector. Anderzijds was het de bedoeling om opleidingsinhouden over aluminium in het algemeen en het bewerken ervan in het bijzonder te ontwikkelen voor de industrie en het technisch hoger onderwijs en volwassenenonderwijs.

• Bezoek aan de partnerorganisaties/bedrijfsbezoek. • Methodiekbepaling behoefteanalyse van de opleiding. • Interregionale vergelijking van curricula en competenties en kennisuitwisseling. • Definiëren van de te ontwikkelen opleidingsinhouden. • Ontwikkelen van het opleidingsmateriaal (ppt’s, cursusteksten). • Testopleidingen plannen, organiseren en realiseren.

Met dit project speelden de partners in op de dringende opleidingsbehoefte bij bedrijven uit de aluminiumsector in de samenwerkende regio’s. Dat gebeurde door wederzijdse kennis- en ervaringsoverdracht en de gezamenlijke ontwikkeling van innovatieve, korte specifieke opleidingen. Het project draaide rond drie hoofdpijlers: 1. De markt van de verschillende regio’s in kaart brengen. 2. Nieuwe opleidingsinhouden opmaken: het opstellen van nieuwe curricula en de ontwikkeling van bijpassende syllabi en didactisch materiaal. 3. De ontwikkelde opleidingen testen en evalueren.

De resultaten • Oprichting van een interregionale stuurgroep. • Oprichting van een interregionale werkgroep.

Projectleider Partners

Syntra West (VL) Nederland: ROC Westerschelde, Aluminiumcenter Nederland Vlaanderen: Syntra Midden-Vlaanderen, Aluminiumcenter Vlaanderen, VIZO, Katholieke Hogeschool Sint-Lieven Budget 224.870,42 euro Interreg-bijdrage 112.435,21 euro Looptijd 1 september 2005 - 31 augustus 2007, verlenging tot 31 december 2007 Contactpersoon Aline Nissene T +32 (0)50 40 30 81 E aline.nissene@syntrawest.be

Werk & Opleiding

Ken uw gasten

Het project Het beginnend personeel in de horeca mist soms de kennis om buitenlandse gasten correct te ontvangen en bedienen. Dat leidt tot een lagere klanttevredenheid en een geringer terugkomeffect. Vooral in het seizoen gebruikt men vaak tijdelijke horecakrachten. Regelmatig zijn dat studenten uit het voortgezet onderwijs of uit het middelbaar en hoger beroepsonderwijs. Restauranthouders hebben dikwijls de tijd en de middelen niet om extra begeleiding en scholingstrajecten te geven aan dit tijdelijke personeel. Uit onderzoek samengesteld door het ‘World Economic forum’ blijkt dat Nederland slechts op de 19e plaats van de toeristische ranglijst staat. Nederland faalt bij toeristen vooral op het vlak van gastvrijheid, vriendelijkheid en prijsniveau. België, dat doorgaans ervaren wordt als uiterst gemoedelijk en Bourgondisch, behaalt slechts een 21e plaats op de ranglijst. Door hun deelname aan dit project, onderschrijven de organisaties uit de branche de behoefte aan dit initiatief. Primaire doelstelling was dan ook het verbeteren van de grensoverschrijdende gastvrijheid, meer gerichte horecakennis en het realiseren van een kwalitatief hogere dienstverlening. Op die manier moet de klanttevredenheid stijgen en moeten de toeristen aange-

spoord worden om vaker terug te keren naar Zeeland en Vlaanderen. Een tweede doelstelling was het verbeteren van grensoverschrijdende contacten, zowel tussen bedrijven onderling als tussen bedrijven en kennisinstellingen. Als laatste doelstelling werd via het project een cursus voor werklozen aangeboden door de VDAB. Die cursus gaf extra scholingskansen aan laagopgeleiden en wilde zo een bijdrage leveren om de werkloosheid bij deze zwakke bevolkingsgroep terug te dringen.

De resultaten • E-learningmodule ‘Ken uw Gasten’. • Website.

Projectleider Partners

ROC Westerschelde (NL) Nederland: Horeca Nederland Vlaanderen: Grenswijzer vzw, Syntra West, VDAB Competentiecentra Budget 76.549,46 euro Interreg-bijdrage 38.274,73 euro Looptijd 1 augustus 2007 - 31 maart 2008, verlenging tot 30 april 2008 Contactpersoon Frank Van Oorschot T +31 (0)115 64 16 59 E fvanoorschot@rocwesterschelde.nl

Werk & Opleiding

Procesindustrie 2010 Scheldemond

Het project In 2005 keurde de Stuurgroep Benelux Middengebied het project ‘Actie Procesindustrie 2010’ goed. Het project wilde grensoverschrijdend de problemen aanpakken waarmee de procesindustrie zowel in Vlaanderen als in Nederland te kampen heeft. De strenge regelgeving en milieu-eisen die in Europa gehanteerd worden, zetten talrijke bedrijven onder druk om uit te wijken naar regio’s met een minder stringente wetgeving. Bovendien wordt deze sector bijzonder hard getroffen door het gebrek aan technisch en technologisch geschoold personeel. In het project streefden de partners naar de uitwerking van gezamenlijke initiatieven rond drie krachtlijnen: slimmer produceren (via de creatie van kenniscentra), duurzaamheid bevorderen (door het inrichten van een masterclass) en competentiemanagement (met voornamelijk de nadruk op de doorstroming vanuit het onderwijs). Gezien het eerdere succes en de goede samenwerking binnen de Euregio Benelux Middengebied, gaven Essenscia Vlaanderen en PZW te kennen dat ze samen in hun volledige actiegebied wilde opereren. Daar horen dus ook Oost-Vlaanderen, West-Vlaanderen en Zeeland bij. Met het project wilde de partners enkele initiatieven die binnen Euregio Benelux Middengebied al werden gerealiseerd, versneld introduceren in de Euregio Scheldemond.

De resultaten • Plaatsing van 4 mobiele werkplekken procestechniek, de zogenaamde ‘Proces-Labs’. Via deze werkplekken maken jongeren concreet kennis met verschillende industriële processen (Sint-Carolus Instituut in Sint-Niklaas (Vl), KTA Vesaliusinstituut in Oostende (Vl), Don Bosco in Sint-Denijs-Westrem (Vl) en Nehalennia in Middelburg (Nl)). • Verspreiding van 80 lespakketten ‘Mooi en Cool met Chemie’ in basisscholen in de Euregio Scheldemond. Dit cursusmateriaal maakt kinderen op een ludieke manier vertrouwd met de geheimen van de chemie. • Er werd begonnen met het actief informeren van bedrijven over de voordelen van grensoverschrijdende samenwerking.

Projectleider Partners

POM Antwerpen (VL) Nederland: PZW Vlaanderen: POM Oost-Vlaanderen, POM West-Vlaanderen, Essenscia Budget 142.050,35 euro Interreg-bijdrage 71.025,17 euro Looptijd 1 juli 2007 - 31 maart 2008, verlenging tot 30 juni 2008 Contactpersoon Jade Verrept T +32 (0)3 240 68 39 E jade.verrept@pomantwerpen.be

Werk & Opleiding

Master of Science in Watermanagement

Het project Hoofddoel was het ontwikkelen van een internationale en toonaangevende opleiding ‘Master of Science in Watermanagement’ in de Euregio Scheldemond. Gezien de problematiek van klimaatverandering – en de daaraan inherente stijging van de zeespiegel, wisselende afvoer van rivierwater, hevigere regens en stormen – lag de focus op beleidsvorming en op de veilige en duurzame ontwikkeling van de Scheldemondregio, met als casus de Scheldedelta. Het project wilde het grensoverschrijdend onderwijs en onderzoek op het vlak van duurzaam watermanagement stimuleren. Er was behoefte aan een nieuw type van watermanagers en ruimtelijke planners in de Euregio, experts die op een geïntegreerde wijze factoren vanuit een interregionaal en internationaal oogpunt kunnen beschouwen. Dit project was dus een belangrijke factor in het opleiden van experts voor onderwijs, overheden en ondernemingen. Om dat te realiseren, werd de expertise gebundeld. Nederland en Vlaanderen hebben een unieke kennisinfrastructuur met internationaal gerenommeerde onderzoekscentra en technologische instituten. De ‘Master of Science in Watermanagement’ werd gebaseerd op kennistransfer, kennisontwikkeling en toepassing, steunend op de reputatie voor watermanagement van de Euregio. Het ontwikkelen van de internationale master leverde professionals af die weten hoe ze kennis moeten bundelen. Zo dragen ze bij aan zowel fundamenteel als toegepast onderzoek, beleidsadviezen en praktijkgerichte ontwerpen en onderhoudsplannen. Het project wou ook aan zoveel mogelijk mensen de kans bieden om de opleiding of gedeelten ervan te volgen.

De resultaten • Een internationale ‘Master of Science in Watermanagement’ werd ontwikkeld. De accreditatie van de master was echter nog niet afgerond tegen de einddatum van het project. Bijgevolg kon de opleiding nog niet officieel starten. Daardoor werden enkele indicatoren niet behaald, zoals de creatie van 1,5 FTE arbeidsplaatsen (0,9 FTE behaald) en acties om de opleiding te promoten. • Een ander knelpunt was het vinden van hooggekwalificeerd personeel met zowel theoretisch wetenschappelijke kennis van civiele techniek als praktische en maatschappelijke kennis. Door de oprichting van de ‘Delta Academie Zeeland’ en de ‘Dutch Delta Academy’ heeft de projectpromotor dat probleem kunnen omzeilen. Beide initiatieven konden rekenen op veel bijval. Er werden al enkele samenwerkingsovereenkomsten met bedrijven afgesloten en subsidies van overheden toegekend. Met de ‘Delta Academie Zeeland’ hoopt de promotor het nodige personeel te mobiliseren en voldoende financiële middelen bij elkaar te krijgen om de opleiding tot een goed einde te brengen.

Projectleider Partners Budget Interreg-bijdrage Looptijd Contactpersoon

Hogeschool Zeeland (NL) Nederland: Open Universiteit Nederland Vlaanderen: Hogeschool West-Vlaanderen 373.466,81 euro 186.733,41 euro 1 oktober 2007 - 30 juni 2008, verlenging tot 30 november 2008 Anja de Groene T +31 (0)118 48 92 24 E jgroene@hz.nl

PRIORITEIT 5 BEVORDEREN MAATSCHAPPELIJKE INTEGRATIE Maatregel 5.1 Sociaal-maatschappelijke integratie

Het doel van deze maatregel was de integratie van maatschappelijke achterstandsgroepen. Hiermee werd o.a. gedoeld op uitkeringsgerechtigden, gehandicapten, daklozen, immigranten, jeugdige de-

linquenten, maar ook bv. op woonwagenbewoners, asielzoekers en vluchtelingen. Het accent lag op het creĂŤren van gelijke kansen en emancipatie.

Goedgekeurde projecten Projectnaam Jeugdadviseur Internationaal

Definitief budget

Interreg-bijdrage

239.020,00 euro

119.510,00 euro

88.238,27 euro

44.119,14 euro

Over de Grens, van Mens tot Mens III, fase 1

398.092,37 euro

199.046,19 euro

Grensoverschrijdende tandheelkunde onder narcose voor mensen met een verstandelijke handicap

156.200,15 euro

78.100,08 euro

Grensoverschrijdend winkeltoerisme

134.124,44 euro

67.060,74 euro

92.366,57 euro

46.183,28 euro

1.108.041,80 euro

554.019,43 euro

Pleegzorg aan de Scheldemond

Blog zonder grenzen

Maatschappij & Cultuur

Pleegzorg aan de Scheldemond

Het project Het project kwam voort uit het kleinschalige project ‘Pleegzorg zonder Grenzen’. Doel was om – met behulp van internationale samenwerking en uitwisseling tussen pleegzorgorganisaties – te komen tot nieuwe beleidsvoorstellen die een kwaliteitsverbetering van de pleegzorg beogen. Deze voorstellen handelden zowel over de regelgeving als de organisatie. De partners kwamen onder meer tot de conclusie dat grensoverschrijdende pleegzorg binnen de huidige regelgeving niet mogelijk is. Na een presentatie over de specifieke juridische knelpunten, probeerde de Vakgroep Welzijn van de Scheldemondraad te zorgen voor een aanpassing van de regels, door nationale ministeries over dit onderwerp aan te spreken. Dat is niet gelukt omdat er te veel andere, tegenstrijdige belangen ten aanzien van de kinderbescherming in het geding bleken te zijn. Een kind uit Aardenburg kan bijvoorbeeld niet naar pleegouders in Maldegem gaan, maar wordt opgevangen op een andere locatie in Nederland, veel verder weg van huis. Het afschaffen van de regels die dit soort absurditeiten veroorzaken, is nog altijd een uitdaging voor Euregio Scheldemond. De partners in Pleegzorg aan de Scheldemond werkten ook aan een gunstiger beeldvorming over het pleegouderschap bij aspirant-pleegouders. Een positieve beeldvorming zou er voor zorgen dat er zich

meer kandidaat-pleegouders aanmelden bij de organisaties. In elke concrete actie van dit project lag de nadruk op een wetenschappelijke, participatieve, resultaatgerichte en grensoverschrijdende benadering. Door deze acties rond beeldvorming heeft het project toch nog een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan meer opvang voor pleegkinderen.

De resultaten • Er werden 3 onderzoeken uitgevoerd: een vergelijkend onderzoek, een tevredenheidsonderzoek bij pleegouders en een onderzoek naar regelgeving. • Er werd een studiedag gehouden in het kader van de deskundigheidsbevordering.

Projectleider Partners

Stichting Jeugdzorg Zeeland (NL) Vlaanderen: Open Thuis - dienst voor pleegzorg, Dienst Gezinsplaatsing Sociaal Centrum, Oikonde Brugge-Oostende Budget 88.238,27 euro Interreg-bijdrage 44.119,14 euro Looptijd 18 oktober 2002 - 31 december 2004, verlenging tot 1 juni 2005 Contactpersoon Martin Schoolmeester T +31 (0)118 63 55 10 E m.schoolmeester@stichtingazz.nl

Maatschappij & Cultuur

Grensoverschrijdende tandheelkunde onder narcose voor mensen met een verstandelijke handicap

Het project Voor mensen met een verstandelijke handicap is het niet altijd evident om een bezoek te brengen aan de tandarts. Zij zijn vaak zeer angstig en kunnen daarom soms agressief worden. Nochtans hebben mensen met een verstandelijke handicap vaak een slecht gebit door te tandenknarsen. Juist daarom was het noodzakelijk om een uitweg te vinden. Die uitweg komt er door mensen met een verstandelijke handicap te behandelen onder volledige narcose. Voor dergelijke behandelingen bestonden er anno 2004 echter enorme wachtlijsten in Nederland. Zeeuws-Vlaamse verstandelijk gehandicapten moesten bovendien helemaal naar Goes, Vlissingen of zelfs Rotterdam. In Gent waren er weliswaar geen wachtlijsten, maar ook daar was er een maximale bezetting. In Zeeuws-Vlaanderen kon men in het ziekenhuis van Terneuzen een ruimte vrijmaken voor tandheelkundige behandelingen, maar op deze locatie waren er geen specialisten aanwezig. Die werden gevonden in Gent. Zo werden de wachtlijsten weggewerkt en de problemen met tandheelkundige behandelingen voor Zeeuws-Vlaamse gehandicapten opgelost. Inmiddels gaan ook Vlaamse verstandelijk gehandicapten al naar Terneuzen voor een behandeling.

De resultaten Het project kende een moeizame opstartperiode en er vonden heel wat verschuivingen plaats in de begroting wegens onder meer verkeerde inschattingen

bij het begin. Uiteindelijk werden er tijdens de duur van het project 88 patiënten behandeld. De wachttijd werd daarbij gereduceerd van 9 maanden tot 2 à 3 maanden. Naar schatting veroorzaakte deze kortere wachttijd een kostendaling van 25% voor de zorgverzekeraars van de patiënten, omdat de tandproblemen sneller werden verholpen. Het project werd maatschappelijk heel positief onthaald en kreeg aandacht in diverse bladen. Wegens het succes kwam er echter extra vraag vanuit andere regio’s, met nog langere wachtlijsten. Daardoor werd de daling in de wachtlijsten op het einde van het project deels tenietgedaan. De Vlaamse en Zeeuwse tandheelkundigen, huisartsen en begeleiders van mensen met een verstandelijke handicap hebben veel van elkaar geleerd door de hechte samenwerking. Er werden gesprekken gevoerd met zorgverzekeraars en betrokken handelaars om na het project de samenwerking te kunnen voortzetten, met de intentie om deze uit te bouwen tot een centrum voor bijzondere tandheelkunde.

Projectleider Partners

ROZ Zeeuws-Vlaanderen (NL) Nederland: Stichting Tragel, Ziekenhuis Zeeuws-Vlaanderen Vlaanderen: UZ Gent Budget 156.200,15 euro Interreg-bijdrage 78.100,08 euro Looptijd 1 januari 2004 - 31 december 2006, verlenging tot 1 mei 2007 Contactpersoon Mario De Lijser / Marc Neyt T +31 (0)115 68 80 00 E marc@zzv.nl

Maatschappij & Cultuur

Over de Grens, van Mens tot Mens III, fase 1

Het project

De resultaten

Het raamproject ‘Over de Grens, van Mens tot Mens III’ wilde de mogelijkheid creëren om kleine grensoverschrijdende pilootacties van nog onervaren organisaties op te sporen, te begeleiden, te ondersteunen en (waar mogelijk) te voorzien van een vervolg. Binnen het kaderproject konden kleinschalige grensoverschrijdende projecten van Zeeuwse en Oost- en West-Vlaamse organisaties ondersteund worden. Doelstelling was de samenwerking te bevorderen op een niveau dat dicht bij de burger staat. Op die manier wilde men de grensoverschrijdende contactvorming stimuleren tussen burgers aan weerszijden van de grens.

Het project behaalde zijn doelstellingen. De 24 grensoverschrijdende acties samen hebben naar schatting ruim 200.000 mensen op de been gebracht of betrokken in een bepaalde activiteit, vaak over de grens. Dit bereik ‘over de grens’ is heel wat groter dan het bereik van eender welk ander regulier project. Dat is mede te danken aan de grote media-aandacht van de projecten. De activiteiten (studiedagen, sportevenementen, recreatieve, kunstzinnige of culturele evenementen) werden op poten gezet door 135 Vlaamse en Zeeuwse projectuitvoerders van 97 projectorganisaties. Heel wat van die organisaties hadden nog nooit eerder een grensoverschrijdend project uitgevoerd.

Binnen het project werd het mogelijk gemaakt om tegen Interreg- en aanvullende voorwaarden, grensoverschrijdende projecten te ondersteunen. De begroting hiervoor bedroeg telkens 5.000 tot 50.000 euro. De kleinschalige projecten of acties konden worden ingepast binnen het thema ‘Maatschappelijke Integratie’ (5.1 en 5.2). Ze betrokken in hoge mate burgers in de grensoverschrijdende contactvorming en waren sterk zichtbaar voor burgers aan weerszijden van de grens.

De volgende 24 acties werden goedgekeurd in ‘Over de grens, van mens tot mens’. Ze werden stuk voor stuk succesvol afgerond. Elk project voldeed inhoudelijk aan de regels en aan de vooropgestelde doelen. 1 HRM: over de Grenzen heen! Kennisuitwisseling rond human resource management 2 Interregionale Sportmanifestatie 2002 Sportweekend voor ambtenaren van alle overheids-

Maatschappij & Cultuur

niveaus uit beide landen 3 Juridische Structuur - Bedrijvencluster Onderzoek naar juridische mogelijkheden voor consortia van bedrijven 4 Kunst Creëert Ontmoeting Versterken maatschappelijke participatie kunstenaars met verstandelijke beperking 5 Rembert en Ayse Toneelproject voor en door Zeeuwse, Vlaamse en Turkse jongeren 6 Senioren Grenzeloos Actief Sportstimulering van Vlaamse en Zeeuwse jongsenioren 7 Steden Onderstroom Culturele uitwisseling tussen Goes en Diksmuide 8 NovES Ontwikkelen van een Euregionaal netwerk voor onderwijsvernieuwing 9 EMKIVEZ Ervaringsgericht leren voor Vlaamse en Zeeuwse jongeren met leerproblemen 10 Vossenstreken Kinderen leren spelenderwijs aan de hand van Reynaert de Vos de Euregio kennen 11 Switchback Herdenkingsmars Herdenken van de bevrijding van ‘t Vlaams-Zeeuws grensgebied door de Canadezen 12 Scheldemond Havenbezoeken Vlaamse en Zeeuwse ondernemers in de havengebieden in contact 13 Projectweek Duurzaamheid en Water Gezamenlijke themaweek rond water voor hogeschoolstudenten in de Euregio 14 Biblio-Auteursproject Vergroten van ‘t leesaanbod en leesplezier van kinderen in Kieldrecht-Nieuw-Namen 15 Grensoverschrijdende Wegwijsexcursies Grensoverschrijdende excursies voor badgasten in de grensstreek 16 CST - Grensoverschrijdend De Vlaamse onderwijsdagen gaan over de grens 17 El Camino de Santiago Een tour langs de Vlaams-Nederlandse grens van het

spektakel rond El Camino 18 Rescue 2004 - Grenzeloos Veilig op het Water Vlaamse en Zeeuwse redders oefenen samen en de recreant vergaapt zich eraan 19 Op naar Grensoverschrijdende Drugspreventie Onderzoek naar middelengebruik in de Euregio en grensoverschrijdende verschillen 20 Studiedag Vrijwilligers Vlaams-Zeeuwse studiedag rond het enthousiasmeren van vrijwilligers 21 Draaiboek Nafase Rampenplannen Een gezamenlijk draaiboek voor de psychosociale hulp na rampen 22 Ontmoeting tussen Werelden Gentse studenten geven Zeeuwse klederdracht een ‘nieuw jasje’ 23 Haalbaarheidsstudie Grensoverschrijdend Bedrijventerrein Onderzoek naar de opzet van een bedrijventerrein in gezamenlijk beheer 24 Boomkikkers - Over Grenzen Vlaanderen en Zeeland samen in de weer om de boomkikker te helpen overleven 25 Zeeuws Vlaanderen Nederlandsch! Euregio-documentaire over de Belgische annexatieplannen

Projectleider Partners

Provincie Zeeland (NL) Vlaanderen: Provincie Oost-Vlaanderen, Provincie West-Vlaanderen Budget 398.092,37 euro Interreg-bijdrage 199.046,19 euro Looptijd 1 maart 2002 - 1 maart 2006, verlenging tot 31 maart 2008 Contactpersoon Guus van Wilgenburg / Arnoud Guikema T +31 (0)118 63 14 40 E aop.guikema@zeeland.nl

Maatschappij & Cultuur

Grensoverschrijdend winkeltoerisme

Het project Doelstelling was het ontwikkelen van een werkboek/ vormingsmodule, promotiemateriaal en andere instrumenten om het economische nut van de toegankelijkheid van winkels aan te tonen en te promoten, in het kader van grensoverschrijdend winkeltoerisme. Hiermee wilde men de handelaars en de vastgoedsector sensibiliseren en hen een vorming aanbieden rond de basisbeginselen van toegankelijkheid en de toepassing ervan. Eenduidige informatie over de toegankelijkheid van winkels en de onmiddellijke omgeving werd verzameld en aangeboden aan o.a. personen met een functiebeperking en ouderen. Een stimulatie om deel te nemen aan het grensoverschrijdend winkeltoerisme. Handelaars zijn zich vaak niet voldoende bewust van het belang van toegankelijkheid. Dat vormt nochtans een uitstekend instrument om bepaalde doelgroepen zoals personen met een functiebeperking en ouderen te laten deelnemen aan het economisch leven. Hetzelfde geldt bij het grensoverschrijdend winkeltoerisme. De handelaars en de vastgoedsector zijn echter vaak niet bekend met toegankelijkheid en het hoe en waarom ervan. Bovendien wordt de grootte van de doelgroep en het economisch gewicht ervan onderschat. De doelgroep gaat dikwijls niet winkelen of winkelt enkel op de ‘vertrouwde’ plekjes. Dat komt vaak doordat er een gebrek is aan informatie over de toegankelijkheid van winkels. Er was dus nood aan eenduidige en overzichtelijke informatie voor de doelgroep, om een ‘dagje winkelen’ vooraf te kunnen plannen.

De resultaten

Er werden werkbezoeken aan bedrijven georganiseerd. Verder werd er een handleiding gekoppeld aan een vormingsmodule, die de handelaars en de vastgoedsector moet sensibiliseren en wegwijs maken in

toegankelijkheid en het economische belang ervan. Ook werd telkens in 1 pilootstad per provincie toegankelijkheidsinformatie verzameld en aangeboden. Omdat het om grensoverschrijdend winkelen gaat, gingen de projectpartners ervan uit dat toeristen behoefte hebben aan meer dan alleen toegankelijke winkels. Daarom werden ook de parkeermogelijkheden, de eet- en drankgelegenheden, de openbare toiletten, de bioscopen en de schouwburgen in de directe omgeving onderzocht op hun toegankelijkheid. Ook de bereikbaarheid van de stad werd onder de loep genomen. In totaal werden een 375-tal winkels, busstations, openbare toiletten, etc. onderzocht. De betrokkenen kregen specifieke aanbevelingen om het kooptoerisme zo veel mogelijk te stimuleren. Een toegankelijkheidsformule werd opgemaakt en ter beschikking gesteld van de winkeleigenaars en gemeentebesturen. Zo kon iedereen min of meer evenwaardige aanpassingen uitvoeren. De toegankelijkheidsinformatie, ook voor het Nederlandse Vlissingen, werd via de website van Toegankelijk Vlaanderen aangeboden. Dezelfde informatie werd ook beschikbaar gesteld via een brochure.

Projectleider Partners

Westkans vzw (VL) Nederland: Stichting ‘t Klaverblad, Provincie Zeeland, Stad Vlissingen Vlaanderen: ATO vzw, Provincie OostVlaanderen, Provincie West-Vlaanderen, Stad Sint-Niklaas, Stad Roeselare Budget 134.124,44 euro Interreg-bijdrage 67.060,74 euro Looptijd 1 januari 2005 - 31 december 2007, verlenging tot 31 maart 2008 Contactpersoon Kamran Raes / Bart Vermandere T +32-(0)50 40 73 80 (Kamran Raes) T +32 (0)50 40 73 82 (Bart Vermandere) E bart.vermandere@westkans.be Website www.toegankelijkvlaanderen.be

Maatschappij & Cultuur

Blog zonder grenzen

Het project Met het project wilde men het creëren en hanteren van weblogs op een veilige en aantrekkelijke manier toegankelijk maken voor kinderen en jongeren met een beperking. De uitwerking gebeurde op klasniveau. In de 3 betrokken provincies werden telkens 2 klassen (vijfde of zesde leerjaar / groep 7 of 8) geselecteerd, waarvan steeds 1 klas buitengewoon/speciaal en 1 klas gewoon/regulier onderwijs. In totaal namen er dus zes klassen deel die in hun school met de inclusiegedachte aan de slag wilden. Leerlingen met en zonder beperkingen hielpen elkaar om een toffe, boeiende blog op poten te zetten. De deelnemende klassen gingen bovendien de interprovinciale en internationale (Vlaanderen-Zeeland) interactie aan door bij elkaar reacties te plaatsen.

De resultaten • Er werd een aantrekkelijk, gebruiksvriendelijk en beveiligd blogsysteem ontwikkeld op maat van leerlingen en onderwijzend personeel.

Projectleider Partners

CST vzw (VL) Nederland: ROC Westerschelde Vlaanderen: KHBO, Hogeschool Gent, EduWEST.be vzw, Provinciale School voor Buitengewoon Lager Onderwijs Claevervelt, BuSo Sint-Rafaël, Stedelijke Scholengemeenschap De Rede Budget 92.366,57 euro Interreg-bijdrage 46.183,28 euro Looptijd 1 juli 2007 - 31 maart 2008 Contactpersoon Sonja De Nollin T +32 (0)3 609 52 36 E sonja.denollin@ua.ac.be

Maatschappij & Cultuur

Jeugdadviseurs Internationaal

Het project Het project wilde jongeren een betere toegang verschaffen tot jongereninformatie en jeugdhulpverlening. Hiervoor werden jongeren opgeleid tot jeugdadviseurs (antenneposten in het veld). Deze jeugdadviseurs leren om andere jongeren te informeren over enkele bestaande diensten en thematieken zoals drugs en seksualiteit. Ze moeten ook een luisterend oor zijn voor leeftijdgenoten. In Vlaanderen zien we dat de Jeugd Advies Centra meestal gesitueerd zijn in de grote steden. In de kleinere gemeenten, de dunbevolkte regio’s en de grensstreek is de eerstelijnshulpverlening in de sector van het algemeen welzijnswerk meestal maar gebrekkig aanwezig. Door met jeugdadviseurs te werken, wilden de partners dit gebrek verhelpen. Ook in ZeeuwsVlaanderen bleek interesse te bestaan voor deze aanpak.

De resultaten • Tijdens de duur van het project werden in totaal 106 jongeren opgeleid tot jeugdadviseur. De ontwikkelde en gebruikte methodiek werd geëvalueerd als zeer bruikbaar en waardevol voor de jongeren. • Er waren een dertigtal overlegmomenten tussen de partners. • Per organisatie werden een aantal activiteiten op poten gezet: • In Knokke werd jaarlijks een opleiding georganiseerd. Die bestond telkens uit een kennismakingsmoment, een briefing, een bezoek aan het JAC Brugge en het weekend zelf. Verder

waren er nog enkele aanvullende activiteiten. • Het JAC Gent organiseerde in totaal vier opleidingen. Elke opleiding bestond uit minstens acht bijeenkomsten en een weekend. • Voor de provincie Zeeland werden vier cursussen georganiseerd. Per cursus werden naast het weekend drie samenkomsten gepland. Op vraag van de jongeren zelf werd ook gestart met enkele themabijeenkomsten. • Daarnaast waren de drie partners ook aanwezig op de O3-dag (ontmoetingsdag voor alle jeugdadviseurs uit Vlaanderen en Nederland). Bovendien werden er vijf uitwisselingen georganiseerd tussen de drie partners. • Tijdens het project waren er enkele ontmoetingsmomenten tussen de jeugdadviseurs uit de verschillende regio’s.

Projectleider Partners

Jeugddienst In Petto (VL) Nederland: Provincie Zeeland – Jeugddienst, Stichting Welzijn West-ZeeuwsVlaanderen, Stichting Welzijn Terneuzen, Gemeente Oostburg Vlaanderen: Provincie Oost-Vlaanderen – Jeugddienst, Provincie West-Vlaanderen – Jeugddienst Budget 239.020,00 euro Interreg-bijdrage 119.510,00 euro Looptijd 1 juli 2002 - 30 juni 2005, verlenging tot 30 september 2005 Contactpersoon Hilde Heughebaert T +32 (0)3 366 15 20 E hilde@inpetto-jeugddienst.be

PRIORITEIT 5 BEVORDEREN MAATSCHAPPELIJKE INTEGRATIE Maatregel 5.2 Cultuur

De maatregel beoogde in eerste instantie bij te dragen aan het behoud, de vernieuwing en de opwaardering van de aanwezige culturele bezienswaardigheden, voorzieningen en activiteiten. Naast het versterken van het aanwezige culturele erfgoed was het ook van belang om de culturele identiteit en de regionale samenhang van de Grensregio Vlaanderen-Nederland te versterken.

Om de culturele identiteit en de regionale samenhang te versterken, was het belangrijk om verschillende bevolkingsgroepen actief te laten participeren. Hierbij werd met name gedacht aan jongeren, omdat zij de toekomst zijn en aangespoord moeten worden om grensoverschrijdend te gaan samenwerken.

Goedgekeurde projecten Projectnaam Kleurencarrousel

Definitief budget

Interreg-bijdrage

69.738,94 euro

34.869,47 euro

Uitgevaren voor de Kamer Zeeland

237.068,46 euro

118.534,23 euro

KET Opera

139.303,06 euro

69.651,53 euro

Publiciteitsplan Internationaal Folkfestival

388.905,16 euro

194.452,58 euro

Banda Azufaifo

191.143,08 euro

95.571,53 euro

1.761.794,29 euro

837.710,43 euro

Promotie en Communicatie Culturele Biografie

180.188,22 euro

90.094,11 euro

Delphi

950.000,00 euro

200.000,00 euro

Regionale Televisie Scheldemond

778.290,41 euro

385.466,23 euro

Staat-Spaanse Linies 1

757.574,58 euro

378.787,29 euro

1.065.059,84euro

137.722,89 euro

Rasa Communicatie

115.886,17 euro

57.943,08 euro

Staat-Spaanse Linies 1 bis

120.674,00 euro

60.337,00 euro

Communicatieproject Scheldemondraad

113.612,42 euro

56.806,21 euro

6.869.238,63 euro

2.717.946,58 euro

Restauratie en Ontsluiting Maritiem Erfgoed II

Vergeten Veldslagen uit WO II

Maatschappij & Cultuur

Kleurencarrousel

Het project Kleurencarrousel staat voor een reizende, educatieve tentoonstelling met hedendaagse beeldende kunst voor kinderen van vier tot acht jaar. De tentoonstelling wilde jonge kinderen de kans geven om op een volwaardige manier met cultuur in contact te komen. Het project was op maat van de kleine kijkers en stimuleerde de kunstbeleving op een speelse manier. De kinderen ontdekten spelenderwijs hoe ze konden toveren met kleur. Ze leerden niet enkel de hoofdkleuren kennen, maar ook de kleurfamilies en de verschillende tonaliteiten. Bovendien ontdekten ze hoe kleuren muziek kunnen maken. Kleuren zijn magisch: ze prikkelen de zintuigen en beroeren het hart. Zowel in Vlaanderen als in Nederland was er vanuit het onderwijs een grote vraag naar projecten, materialen, kennis en methoden om de eindtermen en kerndoelen muzische vorming van de basisschool in te vullen. Ook hieraan kwam het project tegemoet.

De resultaten • De educatieve tentoonstelling werd opgesteld in Sint-Niklaas, Torhout, Hulst en Beveren. • Er werd een lespakket ontwikkeld voor het onderwijs waarmee leerkrachten in de klas rond kleur en beeldende kunst kunnen werken. • Er werden tevens studiedagen rond kunsteducatie op school gehouden voor leerkrachten.

Projectleider Partners

Rasa vzw (VL) Nederland: Gemeente Hulst, Scoop Vlaanderen: CC Sint-Niklaas, CC De Brouckère, CC Ter Vesten Budget 69.738,94 euro Interreg-bijdrage 34.869,47 euro Looptijd 2 april 2001 - 2 februari 2002 Contactpersoon Danny van Rumste T +32 (0)3 776 86 88 E rasa@rasa.be

Maatschappij & Cultuur

Uitgevaren voor de Kamer Zeeland

Het project Naast Zeeland speelden ook de Zuidelijke Nederlanden een belangrijke rol voor de Kamer Zeeland van de Vereenigde Oost-Indische Compagnie (VOC). Als grootste werkgever in de regio van de Scheldemonding oefende de Kamer Zeeland een enorme aantrekkingskracht uit op zowel Zeeland als Vlaanderen.

•

• •

Het project wilde de persoonlijke gegevens van de opvarenden van de Kamer Zeeland publiek maken. Er is vrijwel niets bekend over de demografische rol die de Zuidelijke Nederlanden (naast Zeeland) speelden voor de Kamer Zeeland. Die blinde vlek kan aan de hand van de scheepssoldijboeken voor een lange periode worden opgevuld. De scheepssoldijboeken bevatten de persoonlijke en financiële gegevens van al wie uitvoer voor de (in Middelburg gevestigde) Kamer Zeeland. Deze gegevens werden opgenomen in een database, voor een breed publiek toegankelijk.

De resultaten • Alle persoonsgebonden gegevens uit de scheepssoldijboeken in het archief van de Kamer Zeeland werden gemicrofilmd en vervolgens in een data-

•

base ingevoerd. Ze worden nu aan een zo breed mogelijk publiek ter beschikking gesteld. De database vormt hiermee ook een bron voor wetenschappelijk historisch onderzoek naar de demografische en sociaal-economische impact van de Kamer Zeeland op de Scheldemondregio. De eerste resultaten zijn gepubliceerd in de bundel ‘Uitgevaren voor de Kamer Zeeland’. Met het project zijn ook de voorwaarden opgesteld voor interactieve museale presentaties rond het thema ‘de mens binnen de VOC’. De website: http://vocopvarenden.nationaalarchief.nl met de database van de gegevens uit de scheepssoldijboeken.

Projectleider Partners

Zeeuws Archief (NL) Nederland: Stichting Tragel Vlaanderen: Universiteit Gent - Vakgroepen Nieuwe en Nieuwste Geschiedenis Budget 237.068,46 euro Interreg-bijdrage 118.534,23 euro Looptijd 1 november 2002 - 31 december 2004, verlenging tot 31 januari 2006 Contactpersoon Roelof Koops T +31 (0)118 67 88 04 E r.koops@zeeuwsarchief.nl Website http://vocopvarenden.nationaalarchief.nl

Maatschappij & Cultuur

KET Opera

Het project Afstuderende en pas afgestudeerde jongeren uit Vlaanderen en Nederland beleefden met het project een unieke opera-ervaring. Ze kregen de gelegenheid om zes weken lang op hoog niveau samen te werken met professionelen. Dankzij de realisatie van een jongerenopera konden ze zich op internationale podia voorstellen aan pers en publiek. KET was een cross-over-opera in hedendaagse klassieke stijl, gecombineerd met pop- en rapelementen. Het libretto werd geschreven door Geert van Istendael. Koen Dejonghe stond in voor de compositie. Beiden gingen ook langs in jeugdclubs, kringen en scholen om er te vertellen over ‘the making of’ van de opera.

De resultaten • Het stuk werd geopend op 5 september 2003 in het Scheldetheater in Terneuzen, in het kader van het Festival van Zeeuws-Vlaanderen. • Tijdens de maanden september en oktober 2003 werd de opera opgevoerd in Gent, in het kader van het Festival van Vlaanderen.

Projectleider Partners

Festival van Zeeuws-Vlaanderen (NL) Festival van Vlaanderen, Gent en Historische Steden (VL) Budget 139.303,06 euro Interreg-bijdrage 69.651,53 euro Looptijd 15 mei 2002 - 30 maart 2005 Contactpersoon Walter De Clercq T +31 (0)115 64 97 51 E info@festivalvanzeeuwschvlaanderen.be

Maatschappij & Cultuur

Publiciteitsplan Internationaal Folkfestival

Het project Hoofdbedoeling was een gezamenlijke promotie te ontwikkelen van de 5-daagse folkfestivals, zoals die jaarlijks in Tilburg (Concertzaal 013) en Gent (Handelsbeurs) plaatsvinden. Al sinds juni 2000 werd er af en toe samengewerkt. In januari 2002 werd overeengekomen de festivals stapsgewijs te laten samensmelten. Om dat te realiseren was een gemeenschappelijke promotie van groot belang. Via deze gezamenlijke promotiecampagne wilden de partners grotere publieksgroepen mobiliseren dan gewoonlijk: publieksgroepen die over het algemeen zeer geïnteresseerd zijn in de specifieke programmering van de festivals en zich daarvoor graag willen verplaatsen. Door de festivals samen te brengen werd het ook mogelijk om grotere namen binnen te halen. In 2004 was de samensmelting een feit. Het gezamenlijke folkfestival leeft sindsdien verder onder de naam

‘Route 04’. Nog altijd wordt het duofestival beschouwd als een van de beste festivals van de Lage Landen.

De resultaten • Samenstelling van de twee folkfestivals vanaf 2004, met gezamenlijke promotie en gezamenlijke programmering.

Projectleider Partners Budget Interreg-bijdrage Looptijd Contactpersoon

Stichting Internationaal Folkfestival (NL) Handelsbeurs (VL) 388.905,16 euro 194.452,58 euro 1 oktober 2002 - 1 juli 2005 Albert Siebelink T +31 (0)13 580 114 24 E info@folkfestival.nl

Maatschappij & Cultuur

Banda Azufaifo, een grenzen overschrijdende fanfare

Het project Het project wilde verloren gegaan muzikaal erfgoed herwaarderen. Speciaal daarvoor werd ‘Banda Azufaifo’ opgericht. Een 33-koppige grensoverschrijdende brassband. Die trad met een vernieuwd repertoire op in de provincies Oost-Vlaanderen en Zeeland. Orkestleider Dick van der Harst schreef en bewerkte muziek voor fanfares en accordeonorkesten. Hij verlegde daarbij de marges van samenstelling en repertoire. De ‘Banda Azufaifo’ had een echte voorbeeldfunctie voor andere orkesten. Het repertoire werd gebundeld in een partituurboek en gratis aangeboden aan andere amateurorkesten. Binnen het project werd ook veel aandacht besteed aan scholing, met als uitgangspunt dat de deelnemers eigen initiatieven zouden ontwikkelen in hun eigen omgeving. Het door de brassband gespeelde repertoire was telkens gebaseerd op en geïnspireerd door de muzikale geschiedenis van de regio. In die zin gaf de fanfare de lokale muzikale geschiedenis terug aan het publiek. De brassband ging de confrontatie aan met amateurorkesten uit de verschillende provincies. Voor

de samenstelling van de brassband werd doelbewust en grensoverschrijdend gezocht naar muzikanten uit beide provincies.

De resultaten • Aan het project namen 7 accordeonorkesten deel. In totaal participeerden 246 muzikanten. • Er zijn 27 publieke activiteiten georganiseerd. • Bundeling en uitgifte van 1 partituurboek. • In totaal bezochten 20.950 geïnteresseerden de optredens.

Projectleider Partners Budget Interreg-bijdrage Looptijd Contactpersoon

Het Muziek Lod vzw (VL) Nederland: Stichting Nazomerfestival Vlaanderen: CC Brugge 191.143,08 euro 95.571,53 euro 15 januari 2004 - 31 december 2004 Hans Bruneel T +32 (0)9 266 11 33 E Hans@hetmuzieklod.be

Maatschappij & Cultuur

Restauratie en Ontsluiting Maritiem Erfgoed II

Het project

• 2 gerestaureerde vaartuigen. • 1 netwerk van instellingen.

Dit bijkomende project wilde een aanvulling zijn van het reeds lopende kaderproject. Het bevatte bijvoorbeeld een deelproject uit de provincie Antwerpen. Daardoor ging het verder dan de oorspronkelijke opzet. Het aanbod van maritiem erfgoed in de Euregio Scheldemond is immers ruimer dan enkel de sites en vaartuigen die in het oorspronkelijk goedgekeurde project zijn opgenomen. Nieuw erfgoed moet erkend kunnen worden als onderdeel van de maritieme geschiedenis van de Euregio Scheldemond. En de ontsluiting ervan smeedt een nauwere band met het grote publiek.

De resultaten • 1 website online. • 1 nieuwsbrief. • 3 ingerichte sites maritiem erfgoed.

Projectleider Partners

Provincie Zeeland (NL) Nederland: Stichting Behoud Hoogaars, Stichting Behoud Loodsensteiger Vlissingen, Gemeente Middelburg - afdeling Ruimtelijk Beleid Vlaanderen: Toerisme Rupelstreek, Loods 13 Budget 1.761.794,29 euro Interreg-bijdrage 837.710,43 euro Looptijd 1 september 2003 - 31 december 2006 Contactpersoon Conny Boersma T +31 (0)118 63 14 79 E cj.boersma@zeeland.nl

Maatschappij & Cultuur

Promotie en Communicatie Culturele Biografie

Het project Dit project wilde de verschillende regio’s binnen de ‘Euregio Scheldemond’ beter positioneren bij de bevolking en toeristen. Het bundelde daarom alle elementen uit de ‘Culturele Biografie’.

• •

• Voor dat doel is onder meer een website gebouwd. Daarop kreeg de eigen bevolking en toerist een globale kijk op het specifieke karakter van een bepaalde streek of plaats. Aan toeristen werd zo bovendien gesuggereerd dat een bepaalde regio niet enkel goed is voor ‘een dagje uit’, maar ook voor een langer verblijf.

De resultaten • Ontwikkeling van een logo en de naam ‘Tijdsporen, herbeleef wat ooit was … ‘. • Aan de participerende sites werd gevraagd het logo op te nemen in de eigen publicaties. • Ontwikkeling van de website www.tijdsporen.eu. • Uitgifte van een flyer. • Om herhalingsbezoek aan de 12 sites te stimuleren zijn voor iedere site speciale scripts uitgeschreven ten behoeve van een ‘Verhalen-CD met klanksfeer’.

•

Deze CD werd gratis verspreid bij de bezoekers van de verschillend sites. Organisatie van twee persbijeenkomsten. Opstellen van een mediaplan voor advertenties in belangrijke magazines, toeristische uitgaven en kranten. Verspreiding van interne nieuwsbrief naar de deelnemende partners. Creatie van een ‘Tijdsporen-passe-partout’. Die gaf aan bestuursleden en medewerkers van de deelnemende sites de kans gratis de andere sites te bezoeken.

Projectleider Partners

Provincie Zeeland (NL) Vlaanderen: Provincie Oost-Vlaanderen, Toerisme Oost-Vlaanderen, Provincie WestVlaanderen, Westtoer Budget 180.188,22 euro Interreg-bijdrage 90.094,11 euro Looptijd 1 oktober 2004 - 30 september 2007, verlenging tot 1 november 2007 Contactpersoon Arjen Bastiaanse T +31 (0)118 63 16 09 E a.bastiaanse@zeeland.nl

Maatschappij & Cultuur

Delphi

Het project Dit project wilde een netwerk van bibliotheken realiseren die samen een eenduidige en moderne werking organiseren. Daarvoor werden rond 9 onderwerpen theoretische modellen ontwikkeld en in praktijk omgezet. 1. Ontwikkeling van een referentiekader: Met wat voor vragen zitten burgers en wat voor informatiebronnen zijn daarvoor beschikbaar? Kan de bibliotheek hierin patronen herkennen om zo te leren pro-actief te werken? 2. Opzet van marktonderzoek: Wat zijn de reële behoeften aan informatie van mensen? Wie biedt daarop antwoorden? Welke informatieverstrekkende instellingen zijn er naast de bibliotheek? Wat zijn ieders sterke en zwakke kanten? Kan dit dienen om samenwerking op te enten? 3. Verbreding van de functie van de bibliotheek: Welke vragen kunnen het beste door de bibliotheek beantwoord worden? Hoe verhoudt zich dat tot de functie van de instellingen die tot nu dergelijke diensten te leveren? 4. Een vraaggestuurde inrichting van de bibliotheek: Hoe ziet de fysieke vraaggestuurde bibliotheek eruit als het vraag- en zoekgedrag van gebruikers uitgangspunt is voor inrichting, plaatsing en presentatie van de diensten? 5. Vernieuwing van het inlichtingenwerk: Hoe behandelt de bibliotheek vragen van de klanten aan de inlichtingenbalie als de bibliothecaris zich verdiept heeft in vraagpatronen en voorkeuren voor media en mediavormen? 6. Opbouw van een virtuele bibliotheek: Hoe kan de bibliotheek gebruik maken van digitale middelen om burgers beter toegang te geven tot informatiebronnen, thuis en in de bibliotheek?

7. Vraaggestuurd collectiebeheer: Hoe stemt de bibliotheek het collectiebeleid af op de vraag van de burger? Hoe vindt de bibliothecaris een goed antwoord op de vraag of bepaalde media vanwege een beperkt gebruik niet in de collectie thuishoren? Moet het gebruik ervan niet juist gestimuleerd worden? 8. Marketing en promotie: Hoe kunnen bibliotheekgebruikers gestimuleerd worden om informatie te vragen? 9. Aandacht voor veranderingsmanagement: Hoe maken individuele bibliotheken de cultuuromslag door? Welke strategieën volgen zij om intern en extern alle actoren enthousiast te maken voor verandering?

De resultaten • 1 duurzaam grensoverschrijdend netwerk van bibliotheken is opgezet. • 1 website gecreëerd. • Verhoging van het aantal vragen aan de respectievelijke informatiepunten is gerealiseerd.

Projectleider Partners

Gemeente Middelkerke (VL) Nederland: Gemeente Vlissingen Vlaanderen: Gemeente Oostkamp, Gemeente Zottegem Budget 950.000,00 euro Interreg-bijdrage 200.000,00 euro Looptijd 1 januari 2005 - 31 december 2007, verlenging tot 29 februari 2008 Contactpersoon Edwin Van Troostenberghe T +32 (0)59 31 99 10 E edwin.vantroostenberghe@middelkerke.be Website www.info.bronnenwijzer.be/delphi

Maatschappij & Cultuur

Regionale Televisie Scheldemond

Het project Dit project beoogde een samenwerking tussen de regionale televisie-omroepen in de Euregio Scheldemond. Dat resulteerde in een grensoverschrijdend informatief programma: ‘Zeeuw van Vlaanderen’. Daarmee werd het publiek van de hele Euregio bereikt.

De resultaten • Intensieve samenwerking tussen drie regionale zenders. • 40 wekelijkse uitzendingen x 2 jaar = 80 uitzendingen. • Omvang van het te bereiken gebied: 7.931 km². • Omvang van het kijkbereik: 2.393.605 kijkers. • 3 redacteurs waren bij het project betrokken.

Projectleider Partners

Provincie Zeeland (NL) Nederland: Stichting Omroep Zeeland Vlaanderen: Provincie West-Vlaanderen, Provincie Oost-Vlaanderen, Focus TV, AVS Oost-Vlaamse Televisie Budget 778.290,41 euro Interreg-bijdrage 385.466,23 euro Looptijd 1 november 2004 - 31 oktober 2006 (1 september 2004 - 31 augustus 2007), verlenging tot 31 oktober 2007 Contactpersoon Jan-Leendert Verduijn T +31 (0)118 63 13 08 E jl.verduijn@zeeland.nl

Maatschappij & Cultuur

Staats-Spaanse Linies 1

Het project Het overkoepelende project ‘Staat-Spaanse Linies’ focust op de herwaardering van de forten, verdedigingswerken en linies uit de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648). Dit specifieke project beoogde de herwaardering van 150 verdedigingspunten in het gebied tussen Brugge, Knokke en Antwerpen. Die verdedigingen hebben immers historische waarde. Na de Vrede van Munster in 1648 bepaalden ze de grens tussen de vrijgevochten Lage Landen en het Spaanse Rijk. Later vormden ze ook de huidige grens tussen Nederland en Vlaanderen. De forten zijn dus nauw verbonden met het grensgebied tussen Zeeuws-Vlaanderen en Oost- en West-Vlaanderen. Ze symboliseren ook de verbondenheid tussen Vlamingen en Zeeuwen. Om de herwaardering te concretiseren, zijn er verschillende deelprojecten uitgewerkt. Een deel van de Stadswallen van Damme werd heringericht na eerdere investeringen in de ‘Stadswallen-Steenen Beer’. Een deel van het ‘Fort van Beieren’ in Koolkerke werd uitgebouwd. ‘De Olieschans’ in Aardenburg werd ingericht en ook de forten ‘Sint-Joseph’, ‘Sint-Livinus’ en ‘Sint-Jacob’ in Axel zijn verder ontwikkeld.

De resultaten • Het project slaagde erin om een breed draagvlak te creëren rond de ‘Staats-Spaanse linies’. Er is door en voor de 3 provincies een toekomstvisie ‘Linies langs de grens’ ontwikkeld. Ook is aansluiting gezocht met partners uit de provincies Antwerpen en Noord-Brabant. • Opmaak van een inventaris van versterkingswerken. • De stadswallen van Damme zijn heringericht en

• •

•

• • •

voorzien van een educatief wandelpad met 5 infoborden. Voor het ‘Fort van Beieren’ is een inrichtingsplan opgemaakt. In de ‘Olieschans’ is een gedeelte van gracht en wal heringericht. Er werd ook een wandelpad aangelegd, een poel uitgegraven en er zijn 1.200 bomen geplant. Er is ook werk gemaakt van een parkeerplaats. Het fort ‘Sint-Joseph’ werd ingericht met een fortgracht. Er is een fietsstelplaats gebouwd, een parkeerplaats en een wandelpad aangelegd en een podium gebouwd. Er zijn ook 55 bomen aangeplant. Het fort ‘Sint-Livius’ werd ingericht met een trap, een wandelpad, 220 meter gracht en 25 bomen. Fort ‘Sint-Jacobs’ kreeg een wandelpad en een podium. Hoewel in dit project de inrichting van een aantal forten centraal stond, was er ook aandacht voor communicatie. Daarvoor zijn meerdere brochures opgemaakt en een website ontwikkeld. Het ‘in de markt zetten’ en de ontsluiting van de linies zijn belangrijke aandachtspunten voor de toekomst.

Projectleider Partners

Provincie West-Vlaanderen (VL) Nederland: Provincie Zeeland, Staatsbosbeheer, Stichting Het Zeeuwse Landschap Vlaanderen: Natuurpunt vzw, Stad Damme, Vlaamse Gemeenschap Budget 757.574,58 euro Interreg-bijdrage 378.787,29 euro Looptijd 1 januari 2005 - 31 december 2007, verlenging tot 30 juni 2008 Contactpersoon Mathieu De Meyer T +32 (0)40 70 28 E mathieu.de_meyer@west-vlaanderen.be Website www.staatsspaanselinies.nl

Maatschappij & Cultuur

Vergeten Veldslagen uit WO II

Het project Het project streefde naar een versterking van de cultuurhistorische identiteit en de regionale samenhang van de Scheldemondregio. En dit door het thema ‘Vergeten Veldslagen uit de Tweede Wereldoorlog’ via thematische musea en bezoekerscentra dichter bij het publiek te brengen. Concreet werd voor dit project gewerkt aan: • Een nieuwe thematische attractie in het WestVlaamse Ramskapelle: Bezoekerscentrum Bevrijding. • Een tijdelijke tentoonstelling en andere activiteiten met als thema ‘De Wederopbouw’ in het Dijk- en Oorlogsmuseum in het Zeeuwse Westkapelle. • Een expositie met als thema ‘60 jaar Dijken Dicht’. Deze is zowel in Ramskapelle als in het Polderhuis te bezichtigen. • Een studie naar de toeristische waardering van erfgoed uit de Tweede wereldoorlog in de Euregio Scheldemond.

De resultaten • Sterk uitgebouwd netwerk tussen de twee sites. • Site ‘Polderhuis Westkapelle’.

• Tentoonstelling. Deze was oorspronkelijk als tijdelijk bedoeld, maar wegens succes is ze vast onderdeel in het museum geworden. • Diverse publicaties. • Meerdere lezingen en presentaties. • Verplaatsbare expositie. • Site ‘Bezoekerscentrum bevrijding’ in Ramskapelle. • Verbouwing en inrichting van het bezoekerscentrum. • Afgeronde studie naar de toeristische waardering van WO II.

Projectleider Partners

Westtoer (VL) Nederland: Stichting Polderhuis, Provincie Zeeland Vlaanderen: Gemeente Knokke-Heist, Bevrijding vzw, Provincie Oost-Vlaanderen, Toerisme Oost-Vlaanderen, Provincie WestVlaanderen - dienst Cultuur Budget 1.065.059,84 euro Interreg-bijdrage 137.722,89 euro Looptijd 1 juli 2005 - 31 december 2007, verlenging tot 30 juni 2008 Contactpersoon Liesbeth Vercruysse T +32 (0)50 30 55 28 E liesbeth.vercruysse@westtoer.be

Maatschappij & Cultuur

Rasa Communicatie

Het project Voor dit project werd onderzocht hoe jongeren tussen 10 en 14 jaar omgaan met internet en mobiele telefonie. Bedoeling was het gedrag en de visie van deze jongeren te registreren. Sinds de introductie van internet en mobiele telefonie is er immers een sterk gewijzigde manier van communiceren ontstaan.

•

Men wilde uitzoeken hoe jongeren die veranderingen ervaren en hoe dat hun identiteit beïnvloedt. Hebben ze minder fysieke ontmoetingen? Zijn hun vriendschappen er sterker door geworden? Kan je liefde doorgeven in bits en bytes? Dit thema werd in relatie geplaatst tot kunst als communicatievorm. Kunnen nieuwe media een rol spelen in de hedendaagse beeldende kunsten? Op die manier ontstond er een boeiende confrontatie tussen de jongerencultuur en de hedendaagse kunst.

•

De resultaten • Vooronderzoek naar hoe jongeren van 10 tot 14 jaar uit de Euregio Scheldemond omgaan met de nieuwe media. • Realisatie tentoonstelling ‘PIXELme’. In deze tentoonstelling komt zowel digitaal als twee- en driedimensionaal beeldend werk voor. Het gaat om 20 kunstwerken van 12 verschillende kunstenaars. De tentoonstelling is tijdens het project op 10 locaties getoond. In totaal bezochten 3.965 jongeren en leerkrachten de tentoonstelling. • Realisatie van de website www.pixelme.be. Die is tijdens de looptijd van het project door 57.612 unieke bezoekers bezocht. • Om de website te promoten werden 5 stickers gelanceerd met daarop figuurtjes die ook op de web-

site voorkomen. De stickers werden verdeeld onder de jongeren die de tentoonstelling bezochten en werden uitgedeeld bij promotiecampagnes. Bij de tentoonstelling ‘PIXELme’ ontwikkelde RASA een begeleidende werkmap die stap voor stap beschrijft hoe een rondleiding verloopt. Tijdens de herfstvakantie van 2006 organiseerde RASA in samenwerking met kunstenaar Pierre Mertens en het Cultuurcentrum van Sint-Niklaas een ‘Tingatinga-workshop’ van vijf dagen in het Rode Kruis Opvangcentrum voor Vluchtelingen van SintNiklaas. Een groepje Sint-Niklaase jongeren werkte er samen met niet-begeleide asielzoekers aan een muurschildering in de ontspanningsruimte van het centrum. Op 10 januari 2007 organiseerde RASA een studienamiddag over kunst, nieuwe media en onderwijs voor leerkrachten en de cultuursector. Er namen 94 mensen deel aan deze studiedag in het ‘CC Ter Vesten’ van Beveren. RASA organiseerde meerdere vormingssessies voor begeleiders van cultuurcentra en leerkrachten en infosessies over PIXELme voor leerkrachten.

Projectleider Partners

Rasa vzw (VL) Nederland: Gemeente Hulst, Scoop Vlaanderen: CC Sint-Niklaas, CC De Brouckère, CC Ter Vesten Budget 156.200,00 (115.886,17) euro Interreg-bijdrage 78.100,08 (57.943,08) euro Looptijd 2 april 2001 - 2 februari 2002 (1 februari 2006 - 30 september 2007) Contactpersoon Gerd Dierckx T +32 (0)3 776 86 88 E rasa@rasa.be

Maatschappij & Cultuur

Staats-Spaanse Linies 1 bis

Het project Het project ‘Staats-Spaanse Linies Bis’ was het tweede luik in de herwaardering van het militaire erfgoed uit de Tachtigjarige Oorlog en de Spaanse Successieoorlog in het grensoverschrijdende krekengebied. De verschillende forten en verdedigingswerken werden beter onder de aandacht gebracht van de lokale bevolking, recreanten en betrokken besturen. Educatie en sensibilisering waren daarbij van groot belang. Op deze manier werd de culturele identiteit van de streek en haar bewoners verrijkt maar ook ‘beleefbaar’ gemaakt voor de bezoekers. Bijkomend zijn concrete plannen gemaakt voor de herinrichting van een aantal overgebleven verdedigingswerken. Er is ook een website ontworpen als kenningsmakingspunt tot de linies en de streek. Voor alle verschillende communicatiemiddelen werd een uniforme stijl ontworpen. In functie van de geplande herinrichting werd een gericht archiefonderzoek uitgevoerd naar specifieke verdedigingswerken. Dit om alle informatie en de herinrichting zo correct mogelijk weer te geven. In elke regio gebeurde deze herinrichting aan de hand van verschillende stappen. Zo zijn in dit laatste project de stadswallen van Damme definitief afgewerkt. In Oost-Vlaanderen, dat niet betrokken was in het eerste project, werden de eerste werkzaamheden gestart. In Zeeland werd er gezorgd voor begeleiding bij het op-

maken van nieuwe inrichtingsplannen voor forten en verdedigingswerken.

De resultaten • Er werd een studie gewijd aan ander militair erfgoed in de streek. Verder archiefonderzoek werd verricht. • Een ander gedeelte van de stadswallen van Damme werd ingericht. Voor het ‘Fort van Beieren’ werd een technisch verslag opgesteld. • Meer aandacht ging uit naar communicatie. Er werd daarvoor een nieuwe website ontwikkeld. Verder werd ook een nieuw logo ontworpen, samen met een huisstijl voor infoborden, brochures, website en alle briefwisseling. Die stijl is vastgelegd in een huisstijlhandboek.

Projectleider Partners

Provincie West-Vlaanderen (VL) Nederland: Provincie Zeeland Vlaanderen: Provincie Oost-Vlaanderen, NV Dalipan Budget 120.674,00 euro Interreg-bijdrage 60.337,00 euro Looptijd 14 juli 2007 - 30 juni 2008 Contactpersoon Mathieu De Meyer T +32 (0)50 40 70 28 E mathieu.de_meyer@west-vlaanderen.be

Maatschappij & Cultuur

Communicatieproject Scheldemondraad

Het project

De resultaten

De Scheldemondraad wilde door een specifiek communicatiebeleid de eigen werking verduidelijken. Daarbij inbegrepen alles wat met grensoverschrijdende samenwerking in Europa te maken heeft. Concreet betekende dat het opstellen van een communicatiestrategie, een communicatieplan en het uitwerken en vervaardigen van communicatiemiddelen.

• Opmaak van een communicatiestrategie en communicatieplan. • Ontwikkeling website www.euregioscheldemond.be. • Ontwikkeling van een elektronische nieuwsbrief. • Aanmaak van een kennismakingsbrochure.

Op die manier wil ‘Euregio Scheldemond’ meegroeien met de belangrijke communicatie-evolutie en up-todate blijven voor zichzelf, alle projectmedewerkers en geïnteresseerden. De belangrijkste doelstelling was om via communicatie meer aanzet te geven tot concrete projecten van gemeenten, provinciale diensten, bedrijven en verenigingen.

Projectleider Partners Budget Interreg-bijdrage Looptijd Contactpersoon Website

Provincie Oost-Vlaanderen (VL) Nederland: Provincie Zeeland Vlaanderen: Provincie West-Vlaanderen 113.612,42 euro 56.806,21 euro 1 november 2007 - 30 juni 2008, verlenging tot 30 juni 2009 Hedwig De Pauw T +32 (0)9 267 86 82 E hedwig.de.pauw@oost-vlaanderen.be www.euregioscheldemond.be

Colofon Aan deze uitgave werkten mee Bram de Kort, Leen Ervinck, Kaatje Gevaert, Manon Klein Hesseling, Iris Lafaut, Els Piqueur, Heidi Tency, Miguel Verstringe Realisatie f-twee uitgeverij, www.f-twee.be Verantwoordelijke uitgever De heer gedeputeerde Marc De Buck Fotoâ&#x20AC;&#x2122;s Archief Euregio Scheldemond, www.klikdubbelklik.be, DaniĂŤl de Kievith, Frederik Vercruysse, Anda Van Riet en Karina Leijnse Archieven projecten

Inlichtingen Secretariaat Euregio Scheldemond Gouvernementstraat 1 B-9000 Gent tel (0032) (0)9/223 88 47 fax (0032) (0)9/233 63 21 euregio.scheldemond@oost-vlaanderen.be