Een advocaat met passie voor vreemdelingenrecht helpt een vzw voor vluchtelingen

Mr. Marileen Vandenberghe: Heel toevallig eigenlijk. In de fitness hoorde ik mensen spreken over iets dat met vreemdelingen te maken had, we raakten aan de praat en ik werd uitgenodigd op een kennismakingsavond van de vzw voor nieuwe vrijwilligers en zo ben ik er ingerold. Ik was toen nog geen advocaat want na mijn rechtenstudies vond ik niet meteen een advocatenkantoor waar ik stage kon lopen en dus heb ik eerst nog vier jaar als juriste vreemdelingenrecht gewerkt.

In het begin hielp ik dus binnen de vzw alleen met juridisch advies, maar zodra ik advocaat was kon ik ook dossiers opstarten als er een procedure vreemdelingenrecht moest worden gevoerd. Als mensen juridisch advies nodig hebben over iets waar ik minder in thuis ben (een huurgeschil, een verkeersboete, een echtscheiding, …) , dan kan de vzw een beroep doen op andere advocaten die de vzw helpen waar het kan.

Mr. Marileen Vandenberghe: Dat gebeurt niet op vaste tijdstippen of tijdens een spreekuur, ik geef advies als er mij om gevraagd wordt, de vrijwilligers die verbonden zijn aan de vzw kennen mij intussen en weten hoe ze me kunnen bereiken.

Mr. Marileen Vandenberghe: Inderdaad, ik ben echt maar een heel klein radartje binnen de vzw. De organisatie staat voor een hele waaier aan activiteiten, zo heeft de vzw een huis in Aarschot verbouwd tot een vluchtelingenhuis maar er zijn ook particulieren die migranten en vluchtelingen opvangen. Dat is dan bijvoorbeeld iemand die daar soms maanden verblijft, tot er een beslissing valt over zijn asielaanvraag. In totaal vangt de vzw op die manier om en bij de 25 mensen op: alleenstaande mannen, alleenstaande vrouwen of gezinnen met kinderen en aangezien er vaak veel verschillende nationaliteiten onder hetzelfde dak gehuisvest zijn brengt dat soms wel wat ambiance met zich mee!

Daarnaast begeleidt de vzw ook zowat 65 families die verblijfspapieren hebben maar voor wie het moeilijk is om gestart te geraken nadat ze verblijfsrecht gekregen hebben, zij krijgen dan een buddy toegewezen die hen helpt om een huis, werk of een school voor de kinderen te vinden. Dat gebeurt vaak in nauwe samenwerking met het OCMW, het CAW en andere organisaties.

De vzw heeft een 120-tal vrijwilligers en iedereen beslist hoeveel of voor welke taken hij zich wil inzetten. Er zijn mensen die huiswerkbegeleiding geven aan kinderen, anderen helpen om een sollicitatiebrief te schrijven, nog anderen geven fiets-, zwem- of autorijlessen. Kortom: de vzw probeert op alle mogelijke hulpvragen een antwoord te bieden en slaagt daar meestal ook in. Uiteraard zijn er ook vrijwilligers nodig die activiteiten organiseren om geld in het laatje van de vzw te krijgen. Jaarlijks is er de zogenaamde sauzendag. Dan bereiden we vier soorten spaghettisaus die we aan de man brengen, dit jaar ging het om meer dan 1200 liter saus die we gemaakt en verkocht hebben, dat was een hele organisatorische uitdaging!

Mr. Marileen Vandenberghe: Ik stel vast dat theorie en praktijk vaak ver uit elkaar liggen. Ik geef een voorbeeld: een procedure gezinshereniging voor een Afghaans gezin, er moet een aanvraag ingediend worden en de wet schrijft voor welke documenten toegevoegd moeten worden, dat lijkt vrij duidelijk. Maar er is geen Belgische ambassade in Afghanistan, de aanvraag moet gebeuren in Islamabad (Pakistan) en dat is echt niet altijd eenvoudig, gewoon al door de afstand. Als de echtgenoot zich in België bevindt en zijn vrouw en kinderen naar België willen komen is dat niet evident want voor Afghaanse vrouwen is het namelijk zo goed als onmogelijk om zich over lange afstanden te verplaatsen zonder mannelijke begeleider.

Er zijn dus allerlei drempels waar je als advocaat rekening moet mee houden maar waar de asielinstanties niet wakker van liggen. Stilaan leer je ook meedenken naar oplossingen voor een aantal praktische problemen. zoals bijvoorbeeld hoe je een afspraak bij de ambassade in Islamabad kan krijgen, die kennis komt mij van pas bij mijn werk voor de vzw.

Mr. Marileen Vandenberghe: Ik heb het er moeilijk mee dat asielinstanties vreemdelingen niet meer als mensen maar als dossiers benaderen, dossiers die aan bepaalde voorwaarden moeten voldoen. Neem nu nog eens dat voorbeeld van de gezinshereniging. Er wordt alleen gekeken of alle documenten er zijn maar er wordt geen rekening gehouden met de praktische problemen die erbij komen kijken, empathie ontbreekt vaak. Door mijn werk bij de vzw probeer ik altijd de mens in de vreemdeling te benaderen en dat neem ik ook mee in mijn advocatenpraktijk. Dat is natuurlijk niet altijd evident want soms ben ik meer psycholoog of sociaal assistent terwijl er van mij wel verwacht wordt dat ik uiteindelijk juridisch werk lever.