Historisch Studiecentrum Alden Biesen - HiSAB
Het Historisch Studiecentrum Alden Biesen (HiSAB) is een onafhankelijke vzw die zich bezighoudt met historische uitgaven en tentoonstellingen over de geschiedenis van de Duitse Orde in de regio, de geschiedenis van Alden Biesen en bij uitbreiding van het Land van Loon en het Prinsbisdom Luik.
De VZW kreeg enkele jaren geleden een nieuw bestuur dat meer dan ooit vorm geeft aan lokale verankering. Het is een gedreven organisatie die zich toelegt op het bevorderen van deze intrigerende geschiedenis.
​
Een van de belangrijkste activiteiten is het organiseren van studiedagen. Hier komen experts en geïnteresseerden samen om kennis te delen en te vergaren.
Ze zijn ook erg trots op hun eigen historisch-wetenschappelijke reeks met de titel ‘Bijdragen tot de geschiedenis van de Duitse Orde in de balije Biesen’. In deze reeks zijn tot hiertoe elf lijvige delen verschenen.
Daarnaast hebben ze zich ingezet voor het publiceren van een inventaris van het archief van de balije Biesen dat o.m. wordt bewaard in het Rijksarchief te Hasselt Ook het ontsluiten van de historische bibliotheek in Alden Biesen behoort tot haar taken. .
​
Bij het HISAB staat de rijke geschiedenis van de Duitse Orde, van Alden Biesen en haar omgeving centraal, en wordt u van harte uitgenodigd om deze wereld samen te verkennen.
Lezing 26 oktober 2023: Magische gebouwbescherming: tekens van (bij)geloof - lezing door Marc Robben
​
Wat deed je wanneer de pest de helft van het dorp weg veegde en je wist niet hoe dat kwam… Wat had men verkeerd gedaan? De tijd dat men een bedevaart deed naar Sinte Apollonia tegen tandpijn is nog niet zover weg… Het (bij)-geloof is tijdens de voorbije eeuw sterk afgezwakt. Wij kunnen het ons niet echt meer voorstellen. Maar voor onze voorouders was het echter bittere ernst.
Op oude gebouwen vinden we tal van tekens en symbolen terug, van heel klein tot meters groot. Metselaarstekens zijn in West-Europa op meer dan 2200 locaties terug te vinden, zeker ook in Limburg. Ook in dakbedekkingen kwamen vergelijkbare symbolen voor. Muurankers waren steevast voorzien van smidstekens. Metselaars verwerkten (in onze regio) oude grafkruisen in kerkwanden. Vakwerkgebouwen zijn hier eerder beperkt maar ook hier zijn dezelfde tekens in terug te vinden…
​
Je hoeft niet ver te zoeken waarom dit thema voor Alden Biesen bijzonder interessant is: de hele site en in het bijzonder het waterkasteel zelf heeft talloze metseltekens, muurankers, en andere intrigerende bouwelementen. Maar ongetwijfeld vind je in je eigen omgeving oude hoeven, kastelen maar ook modernere gebouwen met geheimzinnige symbolen…
​
In deze lezing vertrekt Marc Robben van een analyse van het verschijnsel bijgeloof en gaat dieper in op het bezwerend/beschermend gebruik van tekens. Na de focus te hebben gelegd op het waarom, wordt aan de hand van tal van voorbeelden ingegaan op de gekozen symbolen als metselaarstekens, smidstekens, tekens in dakpannen en vakwerkbouw, paardenschedels, dierenroosters voor kerkdeuren, diverse inserties in kerkmuren….
​
Wanneer: donderdag 26 oktober om 19u30
Waar: Landcommanderij Alden Biesen, zaal Bocholtz
Prijs: € 8 in voorverkoop. €10 aan de kassa.
-for-web.jpg)
Dak in Bilzen
Erekoer Alden Biesen
Lezing 30 november 2023: Hospitaliteit als hoeksteen in de missie van de Duitse Orde, kloosterlingen en begijnen - lezing door Paul Marchal
Caritas (liefdadigheid) en hospitaliteit zijn fundamentele christelijke waarden. In een eerste stadium gebeurde de opvang van zieken en behoeftigen in geïmproviseerde omstandigheden, zoals aan het kerkportaal of in een zuilengang. De bouw van hospitalen kadert in de stedelijke ontwikkelingen van de 12de eeuw. Vooral kloosterlingen, hospitaalbroeders en begijnen werden ingezet als verplegers en zij brachten zo de zeven werken van barmhartigheid in praktijk. Daarbij was het gebed in de ziekenzalen belangrijker dan de fysieke therapie. Begijnen waren daarenboven gespecialiseerd in de dienst voor de doden.
Schenkingen van welgestelde burgers en van de adel waren noodzakelijk voor een goed functioneren van hospitalen. Voorbeeld bij uitstek op dit vlak is wel de heilige Elisabeth van Thüringen. Na een leven van inzet voor zieken en behoeftigen werd zij de overkoepelende patrones van de Duitse Orde, die als hospitaalorde was ontstaan in het Heilig Land, van heel wat kloosters en begijnhoven.
Hoe organiseerden de Duitse Orde - en bij uitbreiding de Johannieters – hun ziekenzorg?
In hoeverre verschilde hun aanpak en organisatie van die van kloosterlingen en begijnen? Beïnvloedden zij elkaar of waren zij aan elkaar gelinkt? Welke evolutie is merkbaar van de middeleeuwen tot de Franse tijd?
Paul Marchal is de auteur van “De begijnen, een Europees verhaal. 800 jaar begijnen in Europa.” (2020). Sedert 1992 is hij gids in Alden Biesen.
​
Wanneer: donderdag 30 november om 19u30
Waar: Landcommanderij Alden Biesen, zaal Bocholtz
Prijs: € 8 in voorverkoop. €10 aan de kassa.
Brugge, Sint Jan: middeleeuwse ziekenzaal rond 1778