Sociaal engagement: van buurthulp tot pastorale zorg - ideeën voor jouw sociaal vrijwilligerswerk

Wil je in je vrije tijd iets terugdoen en andere mensen helpen, maar heb je nog steeds geen idee waar je sociaal betrokken kunt raken? Het maakt niet uit of het thuis is, in de buurt of in een maatschappelijke instelling of organisatie, de vraag naar vrijwilligers is groot en iedereen die bereid is om zijn vrije tijd te investeren in een goed doel wordt dankbaar ontvangen. Daarom presenteren we hier veel verschillende mogelijkheden voor vrijwilligerswerk in de sociale sector, zodat je zeker een vrijwilligersfunctie vindt die past bij je ideeën en je tijdsbudget.

Waarom zou ik sociaal engagement nastreven?

Vrijwilligers zijn nodig op alle gebieden van ons leven: van de brandweer tot de kleine sportvereniging. Vooral in de sociale sector is echter elke helpende hand nodig om mensen van alle leeftijden en in elke situatie te ondersteunen. Op die manier kun je jouw medemensen steunen, want zelfs met een kleine bijdrage maak je de wereld een beetje beter.

Bovendien geeft sociale betrokkenheid je de kans om verder te groeien en meer over jezelf te leren. Tijdens je vrijwilligerswerk zul je veel nieuwe mensen ontmoeten, hun verhalen leren kennen en zo je eigen horizon verbreden. Bovendien kun je voortdurend belangrijke vaardigheden trainen, zoals het vermogen om in een team te werken, verantwoordelijkheidsgevoel, het vermogen om met conflicten om te gaan en je emotionele intelligentie. Daar heb je ook in het dagelijks leven iets aan.

Hoe raak ik maatschappelijk betrokken? Welke mogelijkheden zijn er?

Ongeacht of je alleen selectieve steun wilt verlenen, een roeping zoekt naast je baan of een zinvolle taak wilt vinden tijdens je pensioen - er is zeker een geschikte plaats voor je in sociaal vrijwilligerswerk. Hieronder laten we je kennismaken met enkele mogelijkheden, organisaties en taken die je ook bij jou in de buurt kunt vinden en informeren we je over vacatures en de vereisten.

Of wil je vrijwilliger worden voor senioren in jouw buurt? Je kunt voor hen boodschappen doen, de hond uitlaten of doordeweeks wat tijd met hen doorbrengen. Je kunt ook voor een buurvrouw tolken of tijdelijk voor een gezin zorgen. Zelfs deze kleine dingen, die gemakkelijk in je eigen dagelijks leven kunnen worden geïntegreerd, maken een verschil.

Als je op zoek bent naar een geschikte verbintenis in de buurtbijstand, of jouw hulp in een andere sector wilt bieden, op online portalen zoals "vrijwilligerswerk.be" of "giveaday.be/nl-be", vind je informatie waar jij je kunt inzetten.

Vrijwilligerswerk op het gebied van zelfhulp, rouwbegeleiding en pastorale zorg

Als je empathisch bent en een talent hebt voor communicatie, dan zou een functie in de vrijwillige counseling en pastorale zorg wel eens iets voor jou kunnen zijn. Mogelijke werkterreinen zijn bijvoorbeeld:

• Zelfhulpgroep: Een zelfhulpgroep geeft mensen de gelegenheid om over vergelijkbare levenssituaties en/of ziekten te praten, steun te krijgen en hulp te krijgen. Als lid van een steungroep kun je andere leden aanmoedigen en jouw ervaringen delen. Bovendien kun je actief worden in het leiderschap van de groep of zelfs een groep oprichten als er geen geschikte groep bij jou in de buurt is.

• Begeleiding bij sterfgevallen: Een sterfgeval in de familie is een tragisch verlies dat vaak plotseling of na een lange ziekte kan plaatsvinden. Rouwbegeleiders ontfermen zich over mensen die iemand verloren hebben en helpen hen hun verdriet te verwerken door met hen te praten. Daartoe krijg je een opleiding tot rouwbegeleider en kun je als vertegenwoordiger van liefdadigheidsverenigingen en hospice-diensten mensen bijstaan die dringend behoefte hebben aan steun en troost.

• Pastorale zorg: Pastorale zorg is een belangrijk aanspreekpunt voor alle mensen die zich in een moeilijke levenssituatie bevinden. Als pastoraal werker bied je een luisterend oor en advies om de persoon met wie je praat te helpen in zijn of haar noodsituatie. Als je vrijwillig hulpverlener wilt worden, dan volg je eerst een opleiding bij een hulporganisatie, zodat je de juiste adviezen kunt geven en een geschikte gesprekspartner kunt zijn.

Vrijwilligerswerk in de vluchtelingenhulp

Vluchtelingen die hun leven achter zich hebben gelaten en zich nu in een nieuw land moeten zien te redden, hebben steun nodig op hun weg naar een nieuw leven. Als vrijwilliger kun je deze mensen helpen een nieuw bestaan op te bouwen. Je kunt bijvoorbeeld vluchtelingen helpen in contact met autoriteiten, hen adviseren bij het invullen van formulieren en aanvragen of hen ondersteunen bij het doen van boodschappen. Als je een organisatietalent hebt, kun je ook evenementen organiseren of gezamenlijke excursies plannen in het kader van vluchtelingenhulp.

Vrijwillige zorg en hulp voor ouderen en zieken

Naast burenhulp voor ouderen kun je je ook inzetten voor maatschappelijke organisaties, ziekenhuizen en hospices en zo een positieve invloed hebben op het leven van veel mensen. Denk bijvoorbeeld aan:

• Seniorenzorg: Als je graag oude mensen gezelschap houdt, dan is een bezoekdienst in een senioreninstelling de juiste vrijwilligersfunctie voor jou. De regelmatige gesprekken, gezamenlijke activiteiten en hulp bij dagelijkse taken is niet alleen een grote steun voor senioren, maar verrijkt ook jouw leven. Je kunt leren van de ervaringen van een oudere generatie en nieuwe mensen ontmoeten met interessante levensverhalen.

• Ondersteuning bij dementie: Mensen met dementie en hun naasten hebben vaak behoefte aan ondersteuning in het dagelijks leven, zodat de persoon met dementie nog lange tijd thuis kan worden verzorgd. Als dementiebegeleider kun je mensen met dementie ondersteunen bij hun dagelijkse taken, gesprekken voeren en gezamenlijke activiteiten plannen, zoals zingen of wandelen. Deze hulp is een onvervangbare steun voor mensen met dementie en hun familie.

• Hospicehulp: Hospicehelpers begeleiden ernstig zieke mensen en hun naasten op een moeilijke, laatste reis. Na een intensieve opleiding kun je als hospicehulp troost bieden, gesprekken voeren, maar ook de zieke en zijn of haar familie leuke ervaringen bezorgen (bijvoorbeeld door samen te spelen of een uitstapje te maken), waardoor ze hun ziekte even vergeten.

• De voedselbank: De missie van de voedselbank is mensen in nood een warme maaltijd te bezorgen en hen van voedsel te voorzien. Om de organisatie te ondersteunen, kun je verschillende taken op je nemen: van werken in het magazijn tot chauffeursdiensten, voedseldistributie en coördinatie. Er is een baan voor iedereen.

• Vrijwilligerswerk bij daklozenhulporganisatie: warme maaltijden uitdelen, gedoneerde kleding wassen en testen, dagelijkse levensbehoeften verzorgen en op ooghoogte met mensen praten: al deze taken en meer kun je bij de daklozenhulporganisatie op je nemen.

Sociaal engagement voor jongeren – dit kun je doen

Als je naast je school, opleiding of studie iets goeds wilt doen en een deel van je vrije tijd aan een goed doel wilt besteden, dan heb je als jongere ook veel mogelijkheden. Naast het sociale vrijwilligerswerk dat we al hebben benoemd, kun je ook gebruik maken van deze mogelijkheden:

• Vrijwilligerswerk.be is waarschijnlijk een van de meest bekende organisaties. Het platform geeft je de mogelijkheid om een test af te leggen en zo uit te vinden of vrijwilligerswerk iets voor jou is. Naast hun hoge aantal aan leden is er een speciale focus op jongeren. Ontdek voor jezelf welke positieve invloeden vrijwilligerswerk in je jongere jaren voor je kan hebben.

• European Solidarity Corps is een Europees vrijwilligersproject dat gericht is op jongeren. Uitdagend en zinvol werk doe je hier niet alleen, maar met een groep. Samen gaan jullie nieuwe avonturen aan, leren een hoop bij en maken jullie nieuwe vrienden. Een project duurt meestal één tot twaalf maanden.

• De laatste in de lijst is Erfgoed Vrijwilliger. Vrijwilligerswerk in de erfgoedsector is vooral voor jongeren een interessante ervaring. Het kan natuurlijk zijn dat vrijwilligerswerk in de erfgoedsector mooi bij jouw stage of opleiding aansluit. Je leert er niet alleen veel nieuwe mensen kennen, maar ook meer over het verleden. Een paar uurtjes per week of in het weekend als vrijwilliger in musea, kastelen of monumenten staat ook mooi op je CV.

Conclusie: je vindt gegarandeerd je plaats in sociaal engagement

Wie graag tijd doorbrengt met andere mensen en open en communicatief is, vindt de perfecte vrijwilligersfunctie in de sociale sector. Het maakt niet uit of je veel tijd hebt of niet, of je bijdrage klein of groot is, of je helpt in je buurt of betrokken bent bij een vereniging - iedereen kan een bijdrage leveren om ons leven samen op een positieve manier vorm te geven. Vraag maar eens rond in je buurt, want overal zijn helpende handen nodig. Je medemens helpen in moeilijke situaties is waardevol en vrijwilligerswerk biedt vaak nieuwe perspectieven.

______________________________________________

Bronnen en aanvullende informatie

https://www.vlaanderen.be/vrijwilligerswerk

(geraadpleegd op 02-02-2023)

https://www.vlaanderenvrijwilligt.be/wetgeving/de-vrijwilligerswet/

(geraadpleegd op 02-02-2023)

https://www.foodbanks.be/nl/particulier

(geraadpleegd op 02-02-2023)

https://www.wep.be/nl/vrijwilligerswerk-doen/verblijven

(geraadpleegd op 02-02-2023)

Bronnen van de afbeeldingen

iStock.com/FredFroese

iStock.com/Halfpoint

iStock.com/Daisy-Daisy

iStock.com/Jub Job

iStock.com/SolStock