Welkom in het sociaal gehuisveste bordeel

Te midden van de 117 sociale-huisvestingsmaatschappijen (shm's) die Vlaanderen rijk is, behoort de cvba Tongershuis tot de kleintjes. Ze beheert een patrimonium van een 700-tal sociale woningen. De maatschappij haalde twee jaar geleden al eens het nieuws dankzij de prachtige BMW 730i (met injectiemotor) die gedelegeerd bestuurder Guy Clerinx leased voor rekening van Tongershuis - en dus op kosten van de belastingbetaler. Die BMW, de duurste die hij in Tongeren kon vinden, was een noodzaak, vond Clerinx. Het actieterrein van de cvba Tongershuis strekt zich uit over de megapolissen Tongeren, Borgloon, Riemst en Heers. Bovendien moet hij zich elke dag verplaatsen van Tongeren naar Tongeren. Binnen het veel geplaagde Antwerpse schepencollege mag een schepen maandelijks maximaal 935 euro (37.400 frank) spenderen aan een dienstwagen. Die van Clerinx kostte maandelijks 63.068 frank.

Het was maar een van de vele anekdotes in de artikelreeks over misbruiken in de sociale huisvesting, twee jaar geleden in deze krant. De 117 shm's zijn dan wel stuk voor stuk privé-vennootschappen, veelal bevolkt met losers uit de lokale politiek, maar ze werken met overheidsgelden. Ze staan daarom onder de feitelijke voogdij van de Vlaamse Huisvestingsmaatschappij (VHM), die erop moet toezien dat de gelden nuttig worden besteed - wat niet altijd het geval is.

De behoefte aan sociale woningen in en rond Tongeren is groot. Tegenover 700 woningen staat een lijst van meer dan 500 gezinnen die volgens hun inkomen recht hebben op een sociale woning, maar voorlopig niets anders kunnen doen dan wachten. Niet iedereen hoeft in Tongeren even lang te wachten. Een van de paradepaardjes van de cvba Tongershuis is het begin jaren tachtig opgetrokken complex van sociale appartementsblokken in de Paspoelwijk. En daar, aan de Paquaylaan nummer 4, woont op de zesde verdieping in appartement 55 Jean K., een gepensioneerde man uit Tongeren. "K. is een persoonlijke vriend van Guy Clerinx", zegt de zegsman van een groep sociale huurders die zich uit angst voor uitzetting liever zo omschreven ziet en De Morgen aanschreef. "Het is algemeen bekend dat vriendjespolitiek nog altijd de kortste weg is naar een sociale woning, maar hier in Tongeren is het wel heel erg."

Er is iets bijzonders aan wat Jean K. in zijn sociaal appartement uitspookt. In het huis-aan-huis-blad De Belleman (editie Tongeren-Bilzen) staat deze week deze advertentie: 'Tina - 21 j. van maand. tot zaterd van 10 tot 22 tel 0494-14.14.76.' We vormen het nummer en krijgen op een bandje de krakerige stem van een wat oudere Limburger te horen: 'Hier Privé. U vindt ons in de Pacquaylaan 4 te Tongeren, appartement 55, zesde verdieping. Vanaf 50 euro.'

Daarheen dus. Ons bewust van het gevaar de Raad voor Journalistiek over ons dak te krijgen in verband met deontologische regels inzake undercover-journalistiek, besluiten we ons toch maar meteen voor te stellen als journalist. Geen goed idee, blijkt achteraf, we geraken niet verder dan de parlofoon.

U baat hier dus een soort bordeel uit?

Jean K.: "Nee, het is geen bordeel. Mijn vriendin is een Nigeriaanse en ze werkt hier in de streek in een club. U moet daar verder niks achter zoeken."

In de advertentie staat: 'Van 10 tot 22 uur.' Op uw bandje is duidelijk te horen dat we hier moeten wezen.

"Ik zeg u dat u daar niks achter moet zoeken, mijnheer."

Kent u Guy Clerinx?

"Ja, natuurlijk, maar ik zou willen dat u mij met rust laat."

En dat was dat. 'Tina - 21 j.' is niet de enige prostituée die vanuit appartement 55 in de Paspoelwijk opereert. Ook ene 'Leyla' bood tot voor kort via hetzelfde contactnummer haar diensten aan in De Weekkrant. Er verschenen advertenties waarin je kon kiezen tussen Leyla of Tina, of voor een triootje.

Onrust veroorzaken de Nigeriaanse vrouwen onder de huurders in de Paspoelwijk niet echt. "Het cliënteel gedraagt zich vrij discreet en er zijn niet geen vermeldenswaardige problemen", zegt een buurtbewoonster. "Er wonen hier wel veel kinderrijke gezinnen, maar die merken er weinig of niets van."

Nog een geluk dat het regiohuis van Kind en Gezin enkele jaren geleden naar een andere locatie verhuisde, want anders was het nu gehuisvest onder een bordeel. Wat rondlopen in de wijk leert nog iets anders. Op enkele meters van Tina en Leyla vandaan, op het gelijkvloers van blok 6, heeft de cvba Tongershuis zijn maatschappelijke zetel. Gedelegeerd bestuurder Guy Clerinx zit hier dagelijks achter zijn bureau.

Maar u was ongetwijfeld niét op de hoogte van wat er in appartement 55 gebeurt?

Guy Clerinx: "Nee, dit overvalt mij, moet ik u zeggen. Staat er werkelijk zo'n advertentie in De Belleman? Dat ga ik dan toch eens onderzoeken."

Kent u Jean K.?

"Uiteraard, ik ken ál onze huurders. Dat is ook mijn taak. Ik ben wel eens bij mijnheer K. aan huis geweest om te praten over zijn huurachterstallen, en toen zat daar inderdaad een Afrikaanse jongedame, maar ik ken de man niet persoonlijk. Het is een oudere man die sinds een jaar of zes bij ons huurt."

Hoe gaat het met uw BMW?

"Begint u wéér over mijn BMW? Die zaak is vier jaar geleden afgesloten. Ik héb geen dienstwagen meer van Tongershuis."

Nee, u liet het leasingcontract overhevelen naar de Kredietmaatschappij, waarvan u namens de cvba Tongershuis bestuurder bent.

"Ik zeg u toch duidelijk dat ik géén dienstwagen heb bij Tongershuis?"

Ja, maar via die constructie bleef alles bij het oude.

"Ik heb géén dienstwagen bij Tongershuis, mijnheer. En verder wil ik geen commentaar meer kwijt."

Maandag vond op het kabinet van Vlaams minister van Huisvesting Jaak Gabriëls (VLD) een 'verzoeningsvergadering' plaats met een delegatie van de Vereniging van Vlaams Huisvestingsmaatschappijen (VVH). Die had op 2 mei in een persmededeling laten weten alle overleg met Gabriëls op te schorten "ingevolge de ongenuanceerde uitspraken van minister Gabriëls in de pers". Die had toelichting gegeven bij zijn besluit om een reeks dossiers van de cel Interne Audit (Vlaamse regering) over het maken aan het parket. Volgens de VVH betrof het hier "oude dossiers", die al eerder door justitie zouden zijn onderzocht en "waarvan de aantijgingen vaak ongegrond werden verklaard". Andere zaken, zoals de BMW van Clerinx, heet het, zijn jaren geleden al "rechtgezet".

Kritiek op het "uit de gracht halen van oude koeien" kwam er ook van Vlaams CD&V-parlementslid Carl Decaluwé, die op 7 mei het ontslag eiste van Gabriëls, en van het nieuwe management dat hij bij de VHM posteerde ter vervanging van drie in opspraak gekomen topambtenaren. "De sfeer in de sector is verzuurd", aldus Decaluwé. "Vorige week nog heeft de VVH alle overleg met de minister opgeschort. Dat is toch veelzeggend?"

Even kijken wie dat eigenlijk is, die zo gevreesde VVH. De samenstelling van de 28-koppige raad van bestuur verscheen op 21 juni 2001 in het Belgisch Staatsblad. Een van hen is Guy Clerinkx. Een van de andere bestuursleden is Léonard Quintelier, de man van de gewestplannenfraude die eind jaren tachtig aan een veroordeling kon ontsnappen doordat de toenmalige CVP hem liet coöpteren als senator. Quintelier is voorzitter van de shm Veilig Wonen in Aalst, waar de directie ook al kickt op BMW's en visakaarten, en de directeur zelf zijn intrek nam in een 'sociale woning' van de hogere prijsklasse. Veilig Wonen is de shm die jarenlang gelden voor sociale huisvesting aanwendde voor het huren van business seats bij voetbalclub Eendracht Aalst. Met de meeste overige bestuursleden bij de VVH heeft Clerinkx nog wat anders gemeen: hij dankte zijn aanstelling destijds aan de lokale CD&V. Een ander eminent lid van de VVH is Willy Stevens, big boss bij de Kantonnale Bouwmaatschappij in Beringen, waar de cel Interne Audit op corruptie stootte, onder meer bij de bouw van een luxueus appartementen- en winkelcomplex in de binnenstad, waar kaderleden van de shm zelf hun intrek namen.

Als het aan minister Gabriëls ligt, moet er binnen afzienbare tijd een einde komen aan dit soort misbruiken. Het gerucht circuleert al een tijd binnen de VVH en het blijkt te kloppen. Begin dit jaar gaf Gabriëls aan de Vlaamse topambtenaar Hugo Beersmans (van de Vlaamse Administratie Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumenten) de opdracht om een studie te verrichten naar de haalbaarheid van een grootschalige fusie-operatie onder de 117 shm's. Blijkens de studie-opdracht moet Beersmans een actieplan klaarstomen om er van die 117 nog exact dertig over te houden.

"Er bestaat een soort loge van ACW-kopstukken in de sociale huisvesting", zegt een insider. "Het is die loge die nu op alle fronten tegelijk de strijd aanbindt, zogezegd tegen het feit dat Gabriëls op valse gronden 'de sector in opspraak brengt'. In werkelijkheid draait het allemaal om die fusie. Alle studies wijzen uit dat concentratie de efficiëntie ten goede komt. Een Vlaamse database zou het ook veel simpeler maken om voor de toewijzing van sociale woningen elke vorm van beïnvloeding te bannen en enkel nog objectieve criteria te laten spelen. Je zou ook geen 117 directies en tientallen directeurs met BMW's, waanzinnige lonen en onkostennota's meer nodig hebben en je zou je kunnen concentreren op de essentie: huizen bouwen, verhuren en verkopen in een tempo dat toelaat de wachtlijsten weg te werken. De ACW-loge is echter zeer gehecht aan haar monopolie. En blijkbaar liever dat dan wat te ondernemen tegen de misbruiken."

Wie naar rato van 50 euro een "sociale" beurt wil van Tina of Leyla, zal vanaf nu wellicht een andere weg moeten zien te vinden dan het in De Belleman vermelde Mobistar-nummer. Sinds ons bezoek aan Jean K., donderdagavond, is er alleen nog een piepje te horen.

De twee Nigeriaanse vrouwen ontvangen 'vanaf 50 euro' in de flat in de Paspoelwijk. Enkele meters daar vandaan heeft Guy Clerinx van de huisvestingsmaatschappij Tongershuis zijn bureel. In tegenstelling tot de buurtbewoners heeft hij echter niets gemerkt: 'Dit overvalt mij. Staat er werkelijk zo'n advertentie in De Belleman?'