Het geld van Claes
'Ik heb geen frank gekregen van Dassault of Agusta', verklaarde Claes aan raadsheer Fischer. "In die tijd, toen er nog geen wetgeving bestond inzake de financiering van politieke partijen en nog geen verbod op giften van bedrijven aan politieke partijen, gebeurde het wel eens dat ik enveloppen ontving met fondsen bestemd voor de SP. Ik gaf ze, in de jaren 1988-'89, aan nationaal partijsecretaris Carla Galle met de vraag om een bepaald percentage te krijgen voor mijn federatie of voor mijn persoonlijke verkiezingscampagne. Het aantal enveloppen dat ik kreeg, was zeer beperkt."
In tegenstelling tot de bewering van Claes dat hij in 1988-'89 alle giften van bedrijven die hij ontving doorgaf aan de SP-nationaal, werden tijdens het gerechtelijke onderzoek talrijke onverklaarbare stortingen in cash ontdekt. Het geld, telkens van onbekende herkomst, kwam terecht op privé-rekeningen van Claes en op de rekeningen van de SP-Limburg en aanverwante organisaties. Aangezien die betalingen niet bestemd waren voor de vzw Aktie en Informatie, de nationale vzw die in 1987 door de SP speciaal werd opgericht om bedrijfsgiften in ontvangst te nemen en die als enige fiscale attesten kon afleveren, gaat het mogelijk om 'zwarte' giften van personen of bedrijven die niet wensten geïdentificeerd te worden als donateur en dus ook geen fiscaal attest nodig hadden. In totaal ontdekte het gerecht tussen 1988 en 1994 niet minder dan 60 miljoen frank. Hieronder volgt de volledige lijst:
* storting van 1.044.086 frank op een BBL-rekening van vzw Poliklinieken De Voorzorg (op 18 januari 1988),
* storting van 2.500.000 frank op een BBL-rekening van de SP-Limburg (op 19 januari 1988),
* storting door Suzanne Meynen, de echtgenote van Claes, van 200.000 frank op een privé-rekening bij de BBL van Claes (op 19 januari 1988),
* storting door Meynen van 100.000 frank op een privé-rekening bij de BBL van Claes (op 19 januari 1988),
* storting door Meynen van 390.000 frank op een privé-rekening bij de BBL van Claes (op 29 februari 1988),
* storting van 1.000.000 frank op een BBL-rekening van de SP-Limburg (op 23 augustus 1988),
* storting van 1.200.000 frank op een BBL-rekening van de SP-Limburg (op 8 september 1988),
* storting door Meynen van 1.500.000 frank op een privé-rekening bij de BBL van Claes (op 15 december 1988),
* storting van 600.000 frank op een BBL-rekening van de SP-Limburg (op 22 december 1988),
* storting door Meynen van 100.000 frank op een privé-rekening bij de BBL van Claes (op 28 februari 1989),
* storting door Meynen van 200.000 frank op een privé-rekening bij de BBL van Claes (op 12 april 1989),
* storting door Meynen van 200.000 frank op een privé-rekening bij de BBL van Claes (op 13 april 1989),
* storting van 2.000.000 frank op een Codep-rekening van de SP-Limburg (op 13 april 1989),
* overschrijving van 5.000.000 frank op een BBL-rekening van de vzw Poliklinieken De Voorzorg (op 25 april 1989),
* storting van 2.500.000 frank op een Codep-rekening van het SP-Strijdfonds Hasselt - Sint-Truiden (op 27 april 1989),
* overschrijving van 2.000.000 frank op een BBL-rekening van de SP-Limburg (op 3 mei 1989),
* storting door Meynen van 190.000 frank op een privé-rekening bij de BBL van Claes (op 13 juli 1989),
* storting door Meynen van 1.000.000 frank op een privé-rekening bij de BBL van Claes (op 1 september 1989),
* storting door Meynen van 50.000 frank op een privé-rekening bij de BBL van Claes (op 28 september 1989),
* storting van 1.000.000 frank op een BBL-rekening van de SP-Limburg (op 7 november 1989),
* storting door Meynen van 500.000 frank op een privé-rekening bij de BBL van Claes (op 21 mei 1989).
Alleen al voor de jaren 1988 en 1989 gaat het in totaal om ruim 24 miljoen. Ook in de daaropvolgende jaren bleef de geldstroom richting Claes doorgaan. Tussen 1990 en 1994 registreerde het gerecht nog eens in totaal bijna 36 miljoen aan onverklaarbare inkomsten:
* storting door Meynen van 500.000 frank op een privé-rekening bij de BBL van Claes (op 3 september 1990),
* storting door Meynen van 3.130.000 frank op een privé-rekening bij de BBL van Claes (op 9 januari 1992) - volgens Claes was dit het geheime spaarpotje dat zijn echtgenote buiten zijn medeweten in de loop der jaren had aangelegd,
* storting door Meynen van 565.000 frank op een privé-rekening bij de BBL van Claes (op 13 november 1992),
* betaling van 20.000.000 frank aan de vzw Germinal Uitbreiding (op 19 november 1992),
* storting door Meynen van 200.000 frank op een privé-rekening van Claes (op 1 december 1993),
* betaling van 10.000.000 frank aan de vzw Germinal Uitbreiding (op 2 februari 1994),
* overschrijving van 1.365.428 frank ten gunste van de SP-federatie Hasselt - Sint-Truiden (op 23 november 1994).
Begin deze week onthulde het VRT-radionieuws de storting van 20 miljoen op de rekening van vzw Germinal Uitbreiding van 19 november 1992, een rekening waarop Claes een volmacht had. Uit bovenstaande lijst blijkt dat Germinal Uitbreiding een tweede betaling ontving van 10 miljoen op 2 februari 1994. De SP-Limburg ontkende eerder deze week ten stelligste "ooit giften ontvangen te hebben van derden", bestempelde het VRT-bericht als "onrechtmatige verdachtmakingen" en beweerde dat Germinal Uitbreiding "een vzw is die volledig losstaat van de SP, maar afhangt van de socialistische mutualiteit De Voorzorg".
Paul Butenaerts, gewezen secretaris, huidig voorzitter van de SP-federatie Limburg en jarenlang de rechterhand van Claes, werd over deze mysterieuze betalingen ondervraagd op 26 september 1996. "Ik maak deel uit van de raad van bestuur van Germinal Uitbreiding", verklaarde Butenaerts, "maar ik heb geen enkele volmacht op de rekeningen van deze vzw." Hij had geen verklaring voor de stortingen van 20 en 10 miljoen. "De voorzitter van deze vzw is Guy Moens, die SP-senator is en provinciaal secretaris van het socialistische ziekenfonds De Voorzorg", voegde Butenaerts hieraan toe. Hij verklaarde dat Germinal Uitbreiding de huiseigenaar is van het gebouw waarin de zetel van de SP-federatie Limburg gevestigd is. Op hetzelfde adres, Guffenslaan 108 in Hasselt, bevinden zich eveneens het Studiecentrum Willy Claes en de lokale afdeling van CSC Vormingswerk.
Gerechtelijk expert Deblinde ontdekte ook een storting door Electrabel van 1 miljoen frank op de rekening van de vzw Proseli. Die vzw werd opgericht door de Limburgse SP-federatie op vraag van SP-nationaal in functie van de parlementsverkiezingen van 24 november 1991. Paul Butenaerts verklaarde daarover aan het gerecht: "Deze overschrijving van Electrabel moet overeenkomen met een gift van Bodson ten voordele van Claes. Dit bedrag werd gebruikt om de kosten van de verkiezingscampagne van de Limburgse federatie te dekken." Een pikante uitspraak, in het licht van de pogingen van minister Claes om in 1989 een investering van de Italiaanse holding SIV in Glaverbel-dochter Splintex te laten opnemen in het door de Belgische regering goedgekeurde compensatiepakket van Agusta. Philippe Bodson, de toenmalige topmanager van Glaverbel en huidige topman van Tractebel-Electrabel, had daarop bij minister Claes aangedrongen.
De boekhouding van het Studiecentrum Willy Claes in Hasselt, een andere vzw in de invloedssfeer van Claes, bleek helaas vernietigd te zijn, althans die van de jaren vóór 1993. Maar, zo wist Butenaerts, die ook directeur is van dit studiecentrum, "in de periode 1987 tot 1993 kreeg de federatie Limburg slechts zeer weinig rechtstreekse giften van bedrijven. Deze giften gingen naar de vzw die speciaal hiervoor werd opgericht op nationaal niveau, met het oog op het afleveren van fiscale attesten aan de donateurs. (...) Ik kan u niet antwoorden op de vraag hoe Claes zijn verkiezingscampagnes financierde. Als u me zegt dat Claes aan u heeft verklaard dat hij giften van bedrijven kreeg, dan neem ik hiervan akte, maar ik ben hiervan niet op de hoogte. Alles wat ik weet is dat Claes me gezegd heeft dat, als hij de mogelijkheid had om een gift te krijgen, hij vroeg dat deze betaald zou worden aan de nationale partij. Soms stortte hij zelf het bedrag door aan de nationale partij, omdat hij vond dat het ging om een gift voor de partij in haar geheel en niet voor de Limburgse federatie, wat logisch was gezien zijn hoedanigheid van minister."
Net zoals in het geval van de 3 miljoen frank in de boekhouding van SP-federatie Leuven van Louis Tobback, is justitie er blijkbaar ook niet in geslaagd duidelijkheid te verschaffen over de herkomst en de besteding van deze Limburgse stortingen. Het blijft dus vooralsnog onbekend waar al dit geld vandaan komt en waartoe het heeft gediend. Dat is in de gegeven omstandigheden een voor Willy Claes weinig comfortabele situatie.
(Foto Patrick De Spiegelaere)