Het zoveelste sp.a-schandaal in Hasselt: wie is de wegens corruptie gearresteerde Tony Coonen?

Tony Coonen, topman van De Voorzorg Limburg, blijft voorlopig in de cel. De Hasselaar wordt ervan verdacht de spilfiguur te zijn in een financieel omvangrijke corruptiezaak waarbij de top van De Voorzorg – de Limburgse tak van de socialistische ziekenfondsen – geld achterover drukte met de hulp van een bevriend vastgoedbureau.

Panden van De Voorzorg werden, volgens het dossier, tegen een (te) hoge prijs gekocht, waarna het verschil uiteindelijk terugvloeide naar onder meer Coonen. Ook vier anderen werden woensdag voor de onderzoeksrechter geleid en blijven aangehouden.

On the record wordt er op het hoofdkwartier van de sp.a weinig woorden vuilgemaakt aan de affaire. Dit is een zaak van De Voorzorg, niet van de partij, klinkt het. “De Voorzorg Limburg staat ten dienste van iedereen die ziek wordt en nood heeft aan toegankelijke en betaalbare zorg. Als blijkt dat bepaalde mensen de wet hebben overtreden, dan moeten ze streng worden gestraft.”

Coonen mag dan wel geen sp.a-mandataris zijn, hij heeft bij de Limburgse socialisten wel degelijk politiek gewicht in de schaal te werpen. Elders zwaaide de vakbond de plak binnen de socialistische beweging, maar in Limburg is De Voorzorg het centrum van het socialistische universum. Coonen was een zwaargewicht in de provinciale geleding – “een staat in een staat”, zo omschrijft een goed ingelichte sp.a’er de afdeling.

Rol en invloed

Een ronkende naam is Tony Coonen evenwel niet. Hij is een man die in de coulissen blijft. In Limburg kent iedereen iedereen, maar Coonen is niet iemand die te pas en te onpas opduikt wanneer de politiek elkaar treft. Toch vallen zijn rol en invloed binnen de Limburgse en Hasseltse sp.a niet te onderschatten. Zo bepaalde hij mee wie er op de kieslijsten voor de provincie stond, en op welke plaats. Niet toevallig doken steevast figuren uit De Voorzorg op degelijke plaatsen op. Eens verkozen, werden zij de ogen en oren van het ziekenfonds in het stadsbestuur.

Toen het politieke lot van ex-burgemeester Hilde Claes bezegeld werd, was Coonen – nota bene de ex van Claes – een van de drie socialisten die de hakbijl in handen hadden. De anderen: Paul Butenaers, de man die Steve Stevaert lanceerde, en de op dat moment erg invloedrijke Lommelse burgemeester Peter Vanvelthoven.

Dat zegt veel over hoe belangrijk Coonen is. “Het is heel simpel: als je mee beslist wanneer de burgemeesterssjerp op tafel ligt, als je mee bepaalt welke koers er gevaren wordt na het vertrek van Hilde Claes, dan ben je echt wel betrokken bij de partijwerking”, zegt een bron met eerstehandskennis van de politiek in de stad.

Volgens diezelfde persoon werden er al wel eerder vragen gesteld bij bepaalde vastgoedtransacties rond De Voorzorg, onder meer bij de verkoop van een vakantiepark aan de kust dat in handen was van het ziekenfonds. “Veel mensen keken daarvan op en vroegen zich weleens af wat daar aan de hand was. Maar dat het deze proportie zou kunnen aannemen, ik denk niet dat iemand dat vermoedde. Als het allemaal klopt, dan zijn zijn verkiezingspamfletten over verantwoord ondernemen natuurlijk wel een grote karikatuur.”

Of voor Coonen nog dezelfde rol van betekenis weggelegd was bij sp.a is dan weer twijfelachtig. De provinciale geledingen zijn opgedoekt onder de nieuwe voorzitter Conner Rousseau, precies om komaf te maken met die baronieën.

Zoveelste opdoffer

Voor de Hasseltse socialisten is het schandaal rond Coonen niettemin de zoveelste opdoffer op rij. Meer dan twee decennia gold Hasselt als een rode burcht. Stevaert had in 1994 gedaan wat niemand voor mogelijk hield: de CVP uit het gemeentehuis jagen. Toen Stevaert gouverneur werd, nam Herman Reynders over. Daarna kwam Hilde Claes, in alle opzichten de politieke dochter van Stevaert.

Maar met het tijdperk-Claes kwam een roemloos einde aan de socialistische hegemonie in de stad. Haar bestuursperiode werd geteisterd door schandalen. De top van de politiezone HAZODI, waarvan Claes ambtshalve aan het hoofd stond, werd beschuldigd van zelfverrijking. Het politiek krediet van de burgemeester was helemaal op nadat een opdracht voor campagnedrukwerk werd toegewezen aan de partner van haar kabinetschef. Een flagrant geval van belangenvermenging, oordeelde Audit Vlaanderen.

Niet alleen via Coonen duikt Hilde Claes, zij het zijdelings, op in het dossier rond De Voorzorg. Ook de broer van Claes werd dinsdag na een huiszoeking ondervraagd in de zaak – hij mocht daarna weer beschikken. Opvallend, maar wellicht veeleer toevallig. Hij behoort allesbehalve tot de movers en shakers in Hasselt. “Dat is niet direct de meest gewiekste persoon. Zoals we hier zeggen: dat is niet iemand die veel letters gevreten heeft”, zegt een politieke bron.

Dat de familie-Claes genoemd wordt, is dan wel weer een symbool van de invloedssfeer van De Voorzorg. “De Voorzorg heeft een eigen optiekzaak, en die broer van Hilde Claes is een optometrist. Waar moet zo iemand heen? De socialisten zorgen voor elkaar, dus het is geen toeval dat iemand van de familie-Claes daar de job kreeg.”