Dat bijna de helft van de arbeidsgeschikte sociale huurders niet werkt, is al langer een doorn in het oog van Vlaams minister van Wonen Matthias Diependaele (N-VA). Van de Vlaamse regering heeft hij nu groen licht gekregen om enkele verstrengingen door te voeren, die sociale huurders moeten stimuleren om een job te zoeken. Zo zal een kandidaat-huurder vanaf 1 januari 2025 voorrang krijgen voor een sociale woning als hij of zij werkt.

Volgens Diependaele ontmoedigt het huidige systeem mensen om werk te zoeken, omdat hun huurprijs sterk kan stijgen als hun inkomsten omhoog gaan. Door werkende kandidaten een “voorkeursbehandeling” te geven, hoopt de minister dat potentiële sociale huurders zelf op zoek zullen gaan naar werk.

Doorstroompremie

De Vlaamse regering wil daarnaast werkende huurders belonen via een doorstroompremie, die kan oplopen tot 2.500 euro netto. Sociale huurders krijgen die op hun rekening gestort als ze de switch maken van de sociale naar de private huurmarkt. Diependaele maakt tegelijk ook komaf met de ‘levenslange’ sociale huurcontracten. Vanaf 2025 zal iedere woning voor maximaal negen jaar gehuurd kunnen worden. Wie te veel verdient, dreigt na negen jaar zijn sociale woning te verliezen.

LEES OOK. Regels voor sociale huurders worden strenger: dit verandert er

“Meest kwetsbaren vallen uit de boot”

Het Vlaams Huurdersplatform (VHP) keurt de bijkomende maatregelen in de sociale huur af. “Door extra voorwaarden te koppelen aan een sociale huurwoning vallen de meest kwetsbaren uit de boot”, klinkt het.

“Dit is de omgekeerde wereld”, reageert Joy Verstichele op de maatregelen, die volgens hem worden aangekondigd zonder overleg met vertegenwoordigers van sociale huurders. Sociale woningen moeten volgens de VHP-coördinator een oplossing zijn om rust te vinden en je leven opnieuw vorm te geven. “Zonder duurzame woonoplossing kunnen kwetsbare mensen geen stappen vooruit zetten.”

Verstichele merkt op dat als werkende mensen voorrang krijgen, anderen niet in aanmerking zullen komen voor een woning. Ze zijn dan aangewezen op de private huurmarkt, waar het volgens de VHP-coördinator een grote ramp is om iets betaalbaars en kwaliteitsvols te vinden.

Vorig jaar stonden er meer dan 176.000 kandidaat-huurders op de wachtlijst voor een sociale woning. “In plaats van extra voorwaarden op te leggen en het leven van sociale huurders moeilijker te maken, moeten er meer sociale woningen bijkomen”, stelt Verstichele. “Er zijn de afgelopen jaren amper sociale woningen bijgekomen. Minister Diependaele is de sociale huur volledig aan het uitkleden.”

Volgens Verstichele zal de druk op de private huurmarkt afnemen met meer sociale huurwoningen. “De woningen van slechte kwaliteit zouden ook moeilijker verhuurd raken”, aldus de VHP-coördinator. “Door een gebrek aan sociale woningen is het onderste deel van de huurmarkt nu te duur.”