Chiro en KSA in Sint-Gillis - draft003 IS

CHIRO EN KSA IN SINT-GILLIS

Luc Michiels

Luc Mannaert

Jo Van den Bossche

Ivan Van Hese

Marleen Verhelst

---

Chiro en KSA in Sint-Gillis

© Heemkring M. Bovyn, Sint-Gillis-bij-Dendermonde, 2022, eigen beheer.

ISBN: xxxx xxx xx

V.U. Abbeloos Dirk, Korte Dijkstraat 71, 9200 Dendermonde

info@heemkringsintgillis.be – www.heemkringsintgillis.be

“Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen

in een automatisch gegevensbestand of openbaar gemaakt worden, op welke wijze ook,

zonder de uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van de auteurs.”

---

---

Woordje van de voorzitter.

Iedereen die interesse heeft in de geschiedenis van onze gemeente kan er niet om

heen: de jeugdbewegingen hebben een bijzonder grote rol gespeeld in de groei van

de gemeente en de identiteit van haar gemeenschap.

Dit boek staat stil bij de verbondenheid tussen de leden, hun organisatie, leiders en

leidsters, bivakken …

Hoe de jeugdige leden bezig zijn met de mooie en waardevolle vorming van hun

sociale netwerk, zelfontplooiing en waardenervaring.

Velen spelen nu nog een niet te onderschatten rol in onze gemeenschap.

De auteurs geven in dit lijvige werk een geschiedenis van onze jeugdbewegingen

weer.

Zij hebben geen moeite gespaard om zich door de duizenden foto’s te werken.

Er werden tientallen interviews afgenomen en honderden opzoekingen gedaan.

Een degelijke redactie en een knappe lay-out maken van dit boek zoveel meer dan

een brochure.

Dit werk is onmisbaar in uw bibliotheek of op uw salontafel. De geschiedenis zal herleven,

herinneringen zullen tevoorschijn springen en u zal vertellen over de schone

jonge tijd.

Meer dan duizend maal dank aan de auteurs van dit titanenwerk, het is een kwalitatieve

parel geworden.

Veel leesplezier en jeugdig enthousiasme,

Dirk Abbeloos

Voorzitter Heemkring Sint-Gillis.

Logo01 Logo01 Logo01 Logo01

4

---

Ter verantwoording.

De jeugdbewegingen KSA, Chiromeisjes en Chirojongens van Sint-Gillis centrum en

van de Boonwijk kunnen bogen op een serieus stuk geschiedenis. Het impact dat

deze jeugdverenigingen op het sociale leven in onze gemeente gehad hebben en

nog hebben, is niet te onderschatten.

De jeugdbewegingen die in de tentoonstelling en in dit bijhorend boek belicht worden

omvatten qua ledental ruim 90% van de jeugdbewegingen in onze gemeente.

Qua activiteiten halen ze dit percentage ongetwijfeld ook.

Ongeveer 850 leiders en leidsters hebben gedurende al die jaren vele duizenden

kinderen van onze gemeente een fantastische tijd bezorgd. Het is dan ook niet meer

dan normaal dat in de reeks van tentoonstellingen die onze heemkring sedert 2011

organiseert, hier een afzonderlijke tentoonstelling aan gewijd wordt.

Een jeugdbeweging is een ledenvereniging, zij bestaat omwille van haar leden.

Haar doel is het opvoeden van jonge mensen door spel en engagement.

De leden van de jeugdbeweging bestaan grofweg uit 3 leeftijdscategorieën: kleine

kinderen, iets oudere kinderen en bijna volwassenen, die elk om een verschillende

reden naar hun jeugdbeweging gaan.

Kleine kinderen gaan graag naar de jeugdbeweging, want daar zijn hun vriendjes,

daar kunnen ze spelen van het begin tot het einde en de leiders en leidsters staat

100% voor hen klaar.

De grotere kinderen vinden in de jeugdbeweging iets dat nergens anders te vinden

is, ze leren in groepsverband te werken en ontdekken het belang van kameraadschap

en van geëngageerde jongvolwassenen die hen leiding geven in hun weg en

zoektocht naar volwassenheid.

De bijna volwassenen gaan naar hun jeugdbeweging omdat ze zich daar thuis voelen,

waar ze hun vrienden hebben, zich kunnen ontplooien en waar ze in veilige

omstandigheden het functioneren van de volwassenheid ontdekken.

Het zijn de leidsters en leiders die dit alles realiseren. Zij zijn de kern van de jeugdbeweging,

zonder hen bestaat de jeugdbeweging niet.

Deze tentoonstelling belicht de groepen in hun werking en hun evolutie, maar zij belicht

vooral de leidsters en leiders die door hun inzet alles mogelijk hebben gemaakt.

Deze tentoonstelling is daardoor niet alleen een heemkundig overzicht van dit deel

van het verleden van onze gemeente, het is tevens en wellicht vooral een ode aan

de jeugdleider en jeugdleidster.

De jeugdleiding zet zich belangeloos en onvoorwaardelijk in, meestal voor heel wat

jaren van hun jeugd. Wie jeugdleider wordt en dit enkele jaren blijft, die blijft dat

voor altijd.

5

---

Indien je hiervoor uit het juiste hout gesneden bent, dan kruipt het in je bloed en het

gaat er nooit meer uit. Dat zullen alle oud-leiders en -leidsters zeker onderschrijven.

Als we even kijken hoe het de meeste oud-leiders en -leidsters vergaan is in hun latere

leven, dan vinden we er heel veel terug in leidinggevende en zorgende functies,

in het onderwijs, de sociale sector, het bedrijfsleven en de politiek,

In het sociale weefsel van de gemeenschap, daar vind je hen terug. Waarom? Omdat

het in hun bloed zit en ze het in hun jeugd spontaan geoefend hebben.

Ter voorbereiding van deze tentoonstelling heb ik met vele oud-leidsters en leiders

gesproken.

Geen enkele had spijt van de geleverde inzet en tijd van zoveel jaren terug, integendeel,

van bij het moment dat ik het doel van mijn contact duidelijk had gemaakt

waren zij allen direct enthousiast.

De jeugdbeweging is complementair aan het gezin en aan de school. Het gezin is de

heimat, het warme nest. Daar is het kind thuis, krijgt het al wat het nodig heeft en

groeit het op. In principe zou dit moeten volstaan om elk kind te laten ontwikkelen

tot iemand die op eigen benen in het leven kan staan. Maar zo werkt het niet in onze

moderne maatschappij, de ouders kunnen niet zorgen voor schoolse kennis, dus

gaat het kind naar school en ontvangt er kennis.

In de jeugdbeweging ontvangt een kind via goed georganiseerd spel en ontspanning

de waarden kameraadschap, groepsverbondenheid, zelfontplooiing en waardering

voor anderen. Sociaal engagement krijgt het ten volle aangeboden wat de

jongere klaar maakt om zijn plaats in de maatschappij te vinden. Zeer dikwijls ontstaan

in de jeugdbeweging vriendschappen voor het leven.

Alle verenigingen hebben ups en downs, ook jeugdbewegingen ontsnappen daar

niet aan. Zij zijn tevens onderhevig aan de tijdsgeest.

Als we de levensloop van die verenigingen overschouwen hebben ze allen stormachtige

hoogtepunten gekend waarbij het ledenaantal tot meer dan 200 steeg. Fenomenaal!

Ook hebben ze allen dieptepunten gekend waarbij Chirogroep Boemerang en Chiro

Boonwijk zelfs een fusie dienden aan te gaan om te kunnen overleven. Maar dat is

niet erg, ze staan er nog. Wie zich niet aanpast, verdwijnt. Welnu, deze jeugdbewegingen

hebben zich op elk punt aangepast. Dat is hun levenskracht.

De jeugdbewegingen Chiro en KSA zijn Vlaamsgezind, wat onder de dreigende dictatuur

van politiek correct bijna niet meer mag gezegd worden. Vlaanderen is zowat

de enige regio in de wereld waar men soms niet meer luidop mag zeggen dat men

fier is op wat men is.

Uitte men het Vlaams-zijn tot de jaren ’60 misschien iets te veel, nu is de slinger

doorgeslagen naar de andere kant. Maar de nationale leidingen van Chirojeugd

6

---

Vlaanderen en KSA benadrukken vandaag nog steeds uitdrukkelijk hun Vlaams karakter.

Sta ik volledig achter maar zou ik het wel schrijven?

Leidsters en leiders van jeugdbewegingen zijn onbaatzuchtig ingesteld.

Zij zijn dankbaar dat anderen onbaatzuchtig voor hen hebben gezorgd in hun kinder-

en jeugdjaren. Nu doen ze hetzelfde voor de generatie na hun.

Leiders willen zich dag na dag inzetten voor ‘hun’ kinderen om hen ontspanning,

plezier en waarden mee te geven, zoals ze die zelf hebben ontvangen.

Luc Michiels,

juni 2022.

Aan het opstellen van de lijsten van leiders en leidsters die meegebouwd hebben aan deze vier

fantastische jeugdbewegingen hebben we heel veel zorg besteed.

Onze excuses mocht er ongewild ergens een foutje ingeslopen zijn.

7

---

---

INHOUDSOPGAVE

Deel 1 – Chiro Meisjes ...............................................

p10

Chiro Sint Lutgardis (1953 – 1968)

Chiro KREALE (1968 tot heden)

Deel 2 – Chiro Jongens ..............................................

p56

Chirogroep Sint-Paulus (1954 – 1968)

Chiro Boemerang (1968 – 1999)

Het Bloemencorso

De muziekkapel – Drumband Kreaboem

Deel 3 – Chiro in de Boonwijk ................................... p114

Chiro Onze-Lieve-Vrouw Boonwijk - Meisjes (1961 – 1968)

Chiro Onze-Lieve-Vrouw Boonwijk – Jongens (1961 – 1968)

Chiro Bome (1979 – 1986) en Chiro Bojo (1979 – 1985)

Chiro Bome-Bojo (1993 – 2000)

Chiro Bobo (2000 – heden)

Deel 4 - KSA ................................................................ p148

KSA Sint-Arnaut (1923 – heden)

---

---

CHIRO MEISJES

Deel 1

Chiro Sint Lutgardis (1953 – 1968)

CHIRO KREALE (1968 tot heden)

---

CHIRO SINT LUTGARDIS (1953 – 1968)

Marleen Verhelst en Luc Michiels

De meisjeschirogroep Sint-Lutgardis in Sint-Gillis vindt haar oorsprong bij de aanstelling

van E.H. Octaaf Van Hauwermeiren als jonge onderpastoor (1947-1965) in

Sint-Gillis. Hij trof er bij zijn aan-stelling een bloeiende Zondagsschool aan met 125

tot 150 meisjes. Deze was eerder bedoeld als nascholing voor kinderen die op 11-jarige

leeftijd hun Plechtige Communie deden.

Tijdens de Zondagsschool, die in de lokalen van de ‘Aangenomen Vrije Meisjesschool’

(later: H.-Hartschool nu HeHa-school) in de Otterstraat plaatsvond, kregen de meisjes

elke zondagnamiddag zang- en godsdienstonderricht en leerden ze toneeltjes

aan voor het jaarlijkse Kerstfeest.

Vóór de komst van E.H. Van Hauwermeiren was het onderpastoor E.H. Jozef Oste

(1941-1947) die er samen met de zusters de grote bezielers van waren. Van Hauwermeiren

vond dat elke zondag de meisjes van klas tot

klas catechismus geven overbodig en achterhaald was

en zocht naar andere mogelijkheden om de jeugd in

het weekend bezig te houden.

Onder impuls van juffrouw Margriet Vermeir, lerares

van het zesde leerjaar en van de oudere meisjes Florida

De Wolf en Andrea Broothaerts werden de catechismuslessen

vervangen door spelnamiddagen, knutselronden

en zangstonden.

Het maandblad ‘Licht’ voor Chiroleidsters van

12

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Chiro-Nationaal, de parochiale jeugdbeweging bij uitstek, diende als bron van inspiratie.

Er werd dan ook prompt een abonnement genomen.

Aanvankelijk vroeg de leiding geen lidgeld. Het gebruik van de klaslokalen, speelplaatsen,

verwarming en licht was immers gratis.

Juffrouw Margriet Vermeir kreeg de medewerking van Hilda Keirens, Julienne De

Schepper, Celestine Hermans, Liliane De Decker en Lutgarde Van Damme. De inbreng

van de schooldirectrice zuster Benigna bij het ontstaan van de Chirogroep kan

hierbij moeilijk overschat worden.

Pas in 1953 sloot de leiding de groep aan bij Chiro-Nationaal, dit op aandringen

van het Verbond Oost-Vlaanderen. Zoniet weigerde het Verbond nog langer het

leidsterblad ‘Licht’ te bezorgen. Bovendien diende de leiding deel te nemen aan

vormingsinitiatieven van Chiro-Nationaal.

Ook allerlei kampen, vormings- en gewestdagen die respectievelijk plaatsvonden

in Heibrand in Westmalle, Ten Berg in Merelbeke, Eeklo en Sint-Niklaas moesten de

leidsters te volgen.

Het Verbond legde nog bijkomende eisen op zoals het indienen van ledenlijsten,

opvragen van lidgeld, afsluiten van een verzekering en het dragen van het uniform.

Het leidstersuniform, en ook dat van de oudste leden, de aspirant-leidsters, bestond

toen uit een donkerblauwe rok met opgestikte zakken, een lederen riem met een

metalen sluiting met Chiro-embleem, een lichtblauw hemdbloes, een gele das, een

donkerblauw hoofddeksel met metalen Chiro-embleem en tot slot witte sportkousen

en bruine schoenen. Voor de leidsters kwam er nog een witte leidsterskoord bij

die voorzien was van een langwerpige fluit.

De hoofddeksels werden in Sint-Gillis gemaakt door hoedenmaakster mevr. D’Hondt

uit de Burgemeester Potiaulaan. Voor de jongere leden werd de rok en hemdbloes

vervangen door een lichtblauw kleed.

Chiro meisjes 13

---

Celestine Hermans, bijgestaan door zuster Edmonda, vervaardigde de uniformen

zodat uiteindelijk alle formaliteiten voldaan waren en de meisjeschiro Sint-Lutgardis

van start kon gaan.

Augusta Meyers was de eerste hoofdleidster.

5 leidsters en een 50-tal kinderen uit de beginperiode. Augusta Meyers staat links.

Dit is wellicht een van de oudste foto’s van de Chirogroep.

De groep telde aanvankelijk 123 leden. Hij was onderverdeeld

in de afdelingen: sterretjes (7-9j) (38), zonnekinderen (9-11j)

(34), zonnemeisjes (11-13j) (28) en kristimeisjes (13-16j) (23).

Later veranderde de naam zonnemeisjes in zonnekinderen en

werd ook de afdeling kroonmeisjes aan de groep toegevoegd.

Onderpastoor Octaaf

Van Hauwermeiren

(1918-1999)

oprichter en proost

tot 1965.

Elke afdeling bestond uit vendels die elk 8 à 12 leden telden,

aangevoerd door een vendelleidster en een hulpvendelleidster.

Het criterium voor de keuze van deze hulpjes van de afdelingsleidster

werd bepaald door leiderstalent, “chirogezindheid”

en inzet.

14

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Zonnekinderen met proost Van Hauwermeiren op de achtergrond.

Een vendel van de zonnekinderen.

Elk vendel had een eigen naam (Madeliefjes, Gentianen,…), een eigen kreet (Madeliefjes,

klein…maar dapper), een eigen pennoen (klein vaandel).

Van elk vendel werd een vendelkaart bijgehouden tijdens het jaar en het bivak waarop

punten werden gegeven voor stijl, orde, tucht, spel, enz. Het winnende vendel

verwierf de erewimpel.

Het confectie-atelier Cleemput vervaardigde gratis alle vaandels en pennoenen.

De wekelijkse werking bestond uit een leidsterkring waar de geplande spelprogramma’s

voor de volgende zondag werden voorgelegd, nieuwe liederen werden aangeleerd

en het wachtwoord werd toegelicht. De proost sprak zijn geestelijk woordje.

Nadien volgde de kernvergadering met de vendelleidsters en de hulpvendelleidster

die de werking planden en soms prevelde de proost nog een gebedje. Van elke vergadering

vereiste men een verslag.

Elke zondagnamiddag verzamelde de voltallige groep om 14u. op de speelplaats

van de Meisjesschool in de Otterstraat. Een fluitsignaal kondigde het begin van de

activiteiten aan. Iedereen diende zich op te stellen in een vierkantsformatie. Aan het

hoofd stond de leiding en meestal

was ook de proost aanwezig.

Elke vendelleidster meldde het

vendel aan en riep de kreet van

het vendel en kreeg antwoord

van de vendelleden.

De geplande activiteiten werden

meegedeeld, de proost sprak een

welkomstwoord en dan volgde

de groet aan de vlag en zong

men het Christus-Koningslied.

Openingsformatie in 1962.

Chiro meisjes 15

---

Ca. 1955. Al zingend in de Van Langenhovestraat.

Optocht bij de inhuldiging van pastoor Van Impe in de Boonwijk in 1957.

De 4 leidsters: Victorine Buydts, Camilla Huylebroeck, Marie-Jeanne Wesemael, Marie-Madeleine

Hermans.

16

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Tijdens de zangstonde, voornamelijk begeleid door Lutgarde Meyers, zongen de

kinderen zowel nieuwe als oudere Chiroliederen, Vlaamse volksliederen en leerde

men ook kinder- en zelfs kleuter- liedjes aan.

Enkele malen per jaar ging de hele groep naar de kerk voor het zondagse lof en

de vespers, met alle vlaggen voorop en de pennoenen in de hand, marcherend en

zingend. Er werd steevast te laat gekomen tot grote ergernis van de bijna 80-jarige

pastoor Hector Ponet (1876-1977).

De school van het klooster was de habitat van de Chirogroep. De leiding mocht

beschikken over vier klaslokalen, de zeer grote speelplaats en enkele plaatsen waar

men het materiaal kon opbergen.

Spelen was de hoofdactiviteit van de groep. Elke afdeling voerde het geplande spelprogramma

uit en soms begaven ze zich in de straten van de gemeente. Ook de

Kalendijk op de rand van de nabijgelegen stad Dendermonde was een geliefkoosde

plaats. Tijdens de winterperiode kon men gebruik maken van de verwarmde klaslokalen

voor binnenspelen. Als bij het verlaten van de lokalen de orde niet hersteld

was (banken werden verplaatst, borden volgeschreven, vensters opengezet …) zorgde

zuster Edmonda er steeds voor dat de leerkrachten ’s maandags geen klachten

hadden.

De namiddag werd afgesloten rond 17u. met een slotformatie , de avondvlaggegroet

en het lied: ‘Daal nu bij het zinken …’

Tijdens het eerste werkjaar 1953-1954 werd het vaandel gewijd, organiseerde men

de voorbereiding op de belofteaflegging en ging men in het tweede werkjaar van

start met een 8-koppige leiding met Augusta Meyers, Liliane De Decker, Christiane

De Gucht, Magda Cleemput, Maria Moens, Albertine Hermans, Lutgarde Meyers en

Victorine Buydts. In het Gildenhuis had de eerste ouderavond plaats.

De groep was definitief gelanceerd.

In het werkjaar 1959-1960 verlieten de leidsters Rita Buysse en Daniëlle Verhelst de

groep en stichtten een nieuwe groep in Baasrode Briel op vraag van E.H. Emiel Verhelst

pastoor aldaar.

Het hoogtepunt van het Chirowerkjaar is zonder twijfel het bivak. Het eerste

greep plaats in Wespelaar bij Leuven in 1952; het duurde amper drie dagen. Het

bivak in Zoersel sloot het eerste volledige werkjaar 1953-1954 af. Het derde bivak

was terug in Zoersel en vervolgens kwamen Schoten en Louise-Marie (Markedaal)

aan de beurt.

Dit was het begin van een reeks waarbij de teller vandaag op 72 fantastische bivakken

staat.

Chiro meisjes 17

---

BIVAKPLAATSEN

1952 Wespelaar

1953 Zoersel

1954 Zoersel

1955 Schoten

1956 Louise-Marie

1957 Kasterlee

1958 Laforêt

1959 Laforêt

1960 Brugge-St.-Andries

1960 Ötz - Tirol voor Aspi’s

1961 Bracht

1962 Ötz - Tirol

1963 Houthalen

1964 Opglabbeek

1965 Genk

1966 Kalmthout

1967 Houthalen

1968 Peer

1969 Stal-Koersel

1970 Vencimont

1971 Pondrôme

1972 Kaulille

1973 Franière

1974 Opglabbeek

1975 Mol

1976 Houthalen

1977 Beverst

1978 Bree

1979 Dilsen

1980 Rotem

1981 Westouter

1982 Retikhove

1983 Schönberg

1984 Sint-Andries Brugge

1985 Meeuwen

1986 Poppel

1987 Doomkerke

1988 Franière

1989 Opglabbeek

1990 Opoeteren

1991 Zichem

1992 Lichtaert

1993 Koersel

1994 Zuttendaal

1995 Meerhout

1996 Mol

1997 Houthalen-Helchteren

1998 Heusden-Zolder

1999 Aarschot

2000 Boekt

2001 Olen

2002 Rotselaar

2003 Les Vignes (Z-Frankrijk)

2004 Boekt

2005 Opoeteren

2006 St.-Huibrechts Lille - Pelt

2007 Sint-Truiden

2008 Wespelaar

2009 Virton

2010 Meerhout

2011 Verrebroek

2012 Nieuwpoort

2013 Zottegem

2014 Ruislede

2015 Heusden-Zolder

2016 Geel

2017 Dronten - NL

2018 Bocholt

2019 Kortrijk - Heule

2020 Mol

2021 Opoeteren

2022 Olen

18

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Ca. 1958 op bivak.

Boven: Godelieve Meyers, Emmy Van Hove, Marie-Louise Van Hove, Yvonne De Gucht.

Midden: Magda Van Nuffel, Maria Michem, Agnes Gabriëls, Godelieve Buysse, Rita Thienpondt

Onder: Edda Buys, Francine De Corte en Ghislaine Philips.

1959 De hudo op kamp in Laforêt.

Lydia Verstrepen, Frieda Brandt, Lutgard Meyers, Hilde D’Hooghe, Rosette Huylebroeck.

Chiro meisjes 19

---

Om de kosten te drukken dienden de kinderen tot rond 1960 zelf koffie, suiker, soep

en toespijs mee te brengen. Zuster Edmonda (Monda) bakte ter plaatse het brood.

Elke deelnemer diende te betalen om mee op kamp te gaan, doch dit was onvoldoende.

Al het spelmateriaal, ballen, gezelschapspelen en liederenbundels werden

aangekocht met de opbrengst van de jaarlijkse toneelopvoeringen. Deze vonden

plaats in het nabijgelegen Gildenhuis en hadden telkens veel bijval. Opvoeringen

zoals ‘Het lelijke jonge eendje’, ‘De fluwelen melodie’, ‘Beertje Boelala’ en ‘Kabouters in

de stad’ van Yvonne Waegemans (Vlaamse jeugdschrijfster geboren te Lokeren 1909

en overleden te Wilrijk in 1991) waren steeds een groot succes.

De dagindeling van het bivak was als volgt. Bekendmaking van het wachtwoord van

de dag, ontbijt, omkleden, slaapplaats opruimen, diensten, voormiddagspel, middagmaal,

platte rust, namiddagspel, avondmaal in uniform, slotformatie, avondvlaggegroet,

neerlaten van de groepsbanier en het avondgebed.

Bij aankomst op de kampplaats worden de meegebrachte grote stoffen zakken gevuld

met stro van een plaatselijke boer. Dit werd dan de slaapmatras.

De kookploeg bestond elk jaar uit Danny Cooreman en de zussen Emmy en Eliane

Van Hove. Na hen kwamen de kookies aan de beurt.

Momenteel gaat de groep elk jaar met ongeveer 150 leden op bivak. Enkel degenen

die in het afgelopen jaar minstens 15 maal naar de zondagactiviteit gekomen zijn

mogen mee op bivak, een maatregel die zeer motiverend werkt.

Om de jaarlijkse bivakken en allerlei materiaal te financieren werden menige activiteiten

georganiseerd waaronder de jaarlijkse wafelenbak. De leden haalden de

bestellingen op waarbij ze van deur tot deur gingen. Op een zondag werd op verschillende

plaatsen in de gemeente wafels gebakken en de leden brachten de bestellingen

aan huis. De organisatie hiervan was een hele klus, vooral het maken van

de grote hoeveelheden deeg liep niet altijd van een leien dakje.

Later werd de wafelenbak vervangen door een mosselsouper die vele jaren succes

kende.

Per 15 kinderen was een gediplomeerde leidster of een jeugdanimator vereist. Hiervoor

waren goed georganiseerde cursussen van het gewest en het verbond beschikbaar:

een initiatiecursus van 3 dagen en scholingsbivakken van 5 dagen. Na het vervullen

van een aantal stage-uren bekwam men na één jaar het brevet van animator.

Dat vele leidsters de inspanning opbrachten om die cursussen te volgen heeft er

ongetwijfeld toe bijgedragen dat de groep in heel zijn bestaan steeds succesvol was.

20

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Het ‘Brevet van Monitrice’ uit 1965 van leidster Maria Van Belle.

Geregeld werden andere activiteiten georganiseerd zoals in juli 1957-58 een door

het bisdom georganiseerde bedevaart naar Lourdes.

In mei van het werkjaar 1963-1964 vond het Belijdenisfeest Top 64 plaats in het Antwerpse

Bosuil stadion in Deurne. Ook deze Chirogroep was massaal op het appel.

De groep maakte deel uit van een totaal van 60.000-tal leden die een topspektakel

bijwoonden, dat getekend was met feilloze blauwe en bruine uniformen, honderden

groepsbanieren, trompetgeschal en tromgeroffel, liederen en dans …

Nog in 1964 nam de groep deel aan het groots opgezet dorpsspel ‘Eén tegen allen’

waarin burgemeester Hendrickx het opnam tegen de jeugd van Sint-Gillis. Uiteraard

won de jeugd dit dorpsspel.

Om leiding te geven op het gemeentelijk vakantiepatronaat Vakantiezorg waren er

steeds studerende Chiroleidsters beschikbaar die zich 6 weken inzetten om de vele

kinderen een aangename vakantie te bezorgen.

Dit was een bijna exclusieve aangelegenheid van de Chiro. Zowel Chiroleidsters als

Chiroleiders die studeerden stonden in voor deze gemeentelijke activiteit. Met hun

rijke ervaring namen zij een aantal jonge leiders en leidsters die niet in een jeugdbeweging

waren op sleeptouw. De hoofdleider en hoofdleidster kwamen bijna steeds

uit een Chirogroep.

Chiro meisjes 21

---

Deze vakantieactiviteit werd tevens aangegrepen om een aantal kinderen te motiveren

om lid te worden van de Chiro.

Tijdens de periode van het bivak gingen die leidsters uiteraard mee op kamp, en dan

sprongen de Chiroleiders in. Met wat verschuivingen in de afdelingen lukte dat wel.

Beide onderpastoors van de parochie waren proost van de Chiromeisjes, respectievelijk

van de Chirojongens. Omdat de proost steeds meeging op bivak en ze liefst

niet samen op de parochie zouden afwezig zijn, gingen de Chiroleidsters en de

Chiroleiders nooit tegelijkertijd op bivak.

Toen proost Van Hauwermeiren in 1965 overgeplaatst werd, kwam Gilbert Verhaeghen

(1934-2014) in zijn plaats als nieuwe onderpastoor en meteen als proost van

de Chiromeisjes.

Leidsters en aspiranten op het bivak in Bracht (Oostkantons) in juli 1961.

Boven: Godelieve Van Nuffel, Lutgard Meyers, Mariette Maes, Francine De Corte,

Godelieve Meyers.

Midden: Godelieve Bussé, Frieda Brandt.

Onder: Emmy Van Hove, Rosette Huylebroeck, Marie-Jeanne Wesemael, Anna Janssens,

Hilde Dhooghe, Josée Van Steen.

22

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

1956 of 1957

Staand: Rita Buysse, Lucie De Coster, ? , Edda Buysse, Frieda Brandt, Godelieve Van Nuffel,

Anne-Marie D’Hooghe, Godelieve De Petter, Godelieve Meyers.

Midden: Gertrude De Wit.

Onder: Jozefa De Vos, Irène De Gucht, … Duque, 2x ? , Mariette Maes, 2x ? , Hilde D’Hooghe,

? , José Van Steen.

Ca. 1960 Leidsters: Lutgard Meyers, ? , Frieda Brandt.

We herkennen Maria Moortgat, José Dierickx, Rita Verbeeck,

Nicole Van Peteghem, Jenny De Hauwere, Godelieve De Ridder,

Monique De Hauwere, Magda De Kinder, Marianne Duerinck,

Marcella De Meersman, Irma De Geyter, Marleen Goossens en

Hilde Brandt.

Chiro meisjes 23

---

1962 Feestvergadering van de leidsters in het klooster in de Otterstraat.

Marie-Jeanne Wesemael, ? , Godelieve Van Nuffel, Emmy Van Hove, Christiane Coorman?,

Godelieve Meyers, Ludgard Meyers, Zuster Edmonda.

1964 Emmy Van Hove, Anita Van Hoeymissen, Leona Van den Broeck ,Francine De Corte,

Marie-Louise Van Hove, Nicole Maes, Maria Van Belle, Rita Scrivens.

24

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Genk 1965.

Boven: Anneke Van den Abbeele, Jenny De Hauwere, Anita Van Hoeymissen,

Anne-Marie Vervrangen.

Midden: Rita Scrivens, Maria Van Belle, Irma De Geyter, Hilde Brandt.

Onder: Rita Verbeeck en Marianne Duerinck.

Chiro meisjes 25

---

Genk 1965

Boven: Maria Van Belle, Rita Scrivens, Maria Moortgat,… Waegeman , Rita Sevens, Rachel Dierickx,

Godelieve De Ridder, Edwine Raes,

Midden: Anita Van Hoeymissen, Godelieve Van Belle, Marleen Goossens, Marianne Duerinck,

Maria De Geyter, Anne-Marie Vervrangen.

Onder: Danny Peeters, Jenny De Hauwere, Liliane Cornelis, … De Visscher.

Voor vertrek naar bivak

Kalmthout 1966.

Boven: Mylène De Sadeleer,

Jenny De Sadeleer,

Rita De Wilde,

Marleen Haentjes.

Onder: Greta Haentjes,

Marijke Vande Putte,

Marleen Sens, An De Wilde,

Sonia Vercauteren.

26

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Kalmthout 1966.

Houthalen 1967 –

Erepodium van de dag.

Marijke Vande Putte,

zonnekind

Mit Thienpondt, aspirant

Godelieve Van Nuffel,

leidster.

Anne-Marie Vervrangen,

kristiemeisje.

Hildegarde Van Overstraeten,

kroonmeisje.

Chiro meisjes 27

---

CHIRO KREALE

Sint-Gillis-Dendermonde, 1968-tot heden

In 1968 drong Chiro Nationaal er op aan om een modernere naam te kiezen. Het

werd CHIRO KREALE (Kreatief Leven). De groep telde toen 164 leden en had nog

steeds E.H. Gilbert Verhaeghen als proost.

Toen in 1969 de ‘zaak Verhaeghen’ losbarstte die de gemeente in twee ‘kampen’

splitste kozen de Chiromeisjes uiteraard partij voor hun proost, waardoor er spanning

ontstond met sommige religieuzen van het klooster op wiens school de groep

gevestigd was.

De religieuze gemeenschap bleef de Chirogroep gedogen en tot de verhuis naar

Jeugd zonder Dak in de Torrestraat mochten de Chiromeisjes hun onderkomen met

2 klaslokalen in de zusterschool verder gebruiken. Toch hield de Chirogroep in die

tijd een aantal activiteiten gewoon “op straat” omdat zij zich in het klooster niet helemaal

meer thuis voelden.

Een actieve groep bestaande uit leiding, oud- leiding en sympathisanten ging over

tot de oprichting van vzw Jeugd Zonder Dak. Er werden allerlei activiteiten op touw

gezet met als doel het verwerven van het boerenhof van de familie Duerinck in de

Torrestraat 35. Lente-en Herfstfeesten en papierslagen brachten gemiddeld 100.000

Bfr. op.

Talrijke vrijwilligers stonden in

voor de renovatie van de schuur

van de hoeve zodat deze in 1972

de thuishaven vormde voor

Chiro Kreale en KSA Sint-Arnout.

Begin 1973 werd ‘De Schuur’

plechtig ingehuldigd. KSA

Sint-Arnout en Chiro Kreale hadden

een onderkomen dat echter

aan de krappe kant was voor de

twee jeugdbewegingen.

In die tijd werd er ook veel samengewerkt

met KSA Sint Arnout. De twee jeugdgroepen zaten op dezelfde terreinen

en deelden zelfs hetzelfde lokaal. Maar de mannen van Jeugd Zonder Dak

zagen snel in dat al dat jeugdig geweld nood had aan extra lokalen. Met opbrengst

van de Vemmekensspoeling kocht men in Zele in 1977 voormalige klaslokalen van

een school aan. Deze moesten eigenhandig afgebroken worden en opnieuw opgebouwd

op de weide in de Torrestraat.

28

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

1968. Met de trein naar het bivak in Peer.

1969 Bivak in Stal-Koersel.

Chiro meisjes 29

---

Vertrek naar Bivak te Mol in 1975.

We herkennen Bie Michem, Veerle Robberecht,

Els Michem, Annemie De Smet, Marianne Merckx,

Annemie De Wolf, Martine Luypaert, Hilde De Wilde,

Marita De Smet, Karla De Gols, Christel Van Beveren,

Hilde Buys, Lut Mellaerts, An Coppens en

An Van Cauwenberghe.

Vaders, KSA-leiders en Chiroleidsters

staken de handen uit

de mouwen. Zo ontstond een

nieuw lokaal voor Chiro Kreale

met de nogal oneerbiedige

naam: ‘de barakken’.

Omdat de Chirogroep maar

bleef groeien en door de nood

aan bijkomende lokalen werd

door Jeugd zonder Dak in

2012 gestart met de bouw van

een bijkomend lokaal voor de

Chiromeisjes dat zij in 2013 in

gebruik konden nemen.

Weinig Chirogroepen zijn zo

goed behuisd als Chiro Kreale.

Bovendien beschikken ze naast

hun lokalen over een zeer

groot speelplein. De activiteiten

hebben ’s zondags plaats

tussen 14u en 19u. De leiding

komt ’s zaterdags bijeen om de

activiteiten voor te bereiden.

Nadat Gilbert Verhaeghen Sint-Gillis had verlaten is Frans Wuytack in 1970 mee gegaan

als proost, en ook éénmaal Marc Ockerman, proost van KSA Merchtem, maar

verder bleef de groep zonder proost. Pas de laatste jaren werkt de groep met volwassenbegeleiders

wat een goede formule blijkt te zijn.

Zoals in de meeste Chirogroepen gebeurde de plechtige belofteaflegging van de

nieuwe leidsters steeds op het bivak, maar na de perikelen met de Verhaeghenkwestie

is deze gewoonte verloren gegaan en leggen de nieuwe leidsters geen gelofte

meer af.

In 1972 kende Chiro Kreale een dipje. Niet wat het ledenaantal betrof, maar vooral

de opvolging van de leidingploeg was een probleem! Er was een serieus conflict

gerezen tussen de leiding en de aspiranten waardoor een grote groep aspi’s het niet

zag zitten om in de leiding te stappen en de Chirogroep verliet.

Enkel Hildegarde Van Overstraeten kon men overhalen om in de voetsporen van

Rita Scrivens te treden. Ze kreeg de moeilijke taak om als hoofdleidster met slechts

5 tiptiens een leidingsploeg te vormen. Gelukkig waren Marie-Christine De Bleser,

Marijke Vande Putte, Lut Verheyden en Lut Mellaerts gedreven Chiromeisjes en sloegen

zij als 16-jarige tiptiens de “fase” aspirant over en werden rechtstreeks leidster,

30

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

ook al waren zij eigenlijk nog te jong. Het werd een moeilijk Chirojaar, niemand van

de leidsters kon zich permitteren om ook maar één zondag afwezig te zijn en het

ledental zakte gedurende enkele jaren met een dertigtal.

Toch werd het een uitstekend jaar met als kers op de taart een geslaagd bivak in

Franière, mede dankzij de kookploeg bestaande uit Danny Cooreman en de zussen

Emmy en Eliane Van Hove. Ook moeder en vader Vande Putte waren van de partij.

Op hun eigen bescheiden manier waren zij een enorme steun voor de prille leidingsploeg.

Na dit bivak werd de ploeg versterkt met een groep enthousiaste Tiptiens en nam

Marijke Vande Putte de fakkel van Hildegarde over.

En de Chirowagen was weer vertrokken.

De problemen van de turbulente tijd eind jaren ’60 - begin jaren ’70 deinden na een

tijdje uit.

Voor wie vooruit wilde was dit geen dagelijks onderwerp meer en zo trad een nieuwe

generatie leidsters aan die opnieuw toenadering zocht met de Chirojongens van

Boemerang. Met een gemeenschappelijke activiteit lukte dit tot tweemaal toe, maar

enkele omstandigheden stonden een beetje in de weg.

Wel werden er midden de jaren ’90 Chiromeisjes opgenomen in de drumband van

de Chirojongens wat tot op heden goed blijkt te werken.

Het ledenaantal bleef maar groeien, aangemoedigd door de wekelijkse activiteiten

op de terreinen van Jeugd zonder Dak en jaarlijks een fantastisch bivak. In ‘74 ging

het bivak door in Opglabbeek, in ‘75 in Mol met onze interim proost ‘Marc Ockerman’

uit Merchtem, in ‘76 in Houthalen, in ‘77 in Beverst met reus Polliet.

Telkens kende het bivak hoogtepunten: het fameuze nachtspel en het kampvuur.

Oude tradities zoals een dagelijkse zangstonde en volksdansen werden weer in het

leven geroepen.

Op elk bivak was er wel een verkleedpartij. Oud-leidster Victorine Buydts vertelde

dat de Chiromeisjes elk bivak twee grote koffers met verkleedkledij meenamen die

telkens goed gebruikt werden. Een verkleedpartij is immers een must op elk bivak.

De groep ging ook mee met haar tijd. In ‘77 trokken de aspi’s onder leiding van Lut

Mellaerts en Marijke Vande Putte voor de eerste keer op tweedaagse met de fiets

naar Duitsland. De kookies waren er eerst niet gerust in maar na een geslaagde eerste

tweedaagse werd deze activiteit een nieuwe traditie binnen Chiro Kreale.

Vanaf ca. 1970 gingen de tiptiens op tweedaagse voettocht, tot grote onrust bij de

kookies.

In 1978 nam Lut Mellaerts de fakkel over van Marijke.

Chiro meisjes 31

---

Oud-leidster Ruth Scrivens over haar ervaring:

“Nadat in 1991 enkele leidsters de Chiro vaarwel hadden gezegd werd

ons gevraagd of we de leidingsploeg wilden versterken. Met z’n vijven

gingen we akkoord en al snel vormden we een (h)echte leidingploeg

waar we op zondag de kinderen de leukste namiddag van de week

bezorgden.

Niet alleen op zondag waren we actief binnen de Chiro, op vrijdagavond

startte ons weekend met de wekelijkse vergadering (de staf). Bij

Kreale lag werken en plezier maken dicht bij elkaar.

Ieder jaar stonden er heel wat activiteiten op de kalender. Dat was nodig

om onze kas te spijzen voor het jaarlijkse kamp. Een vaste waarde

in Sint-Gillis was onze wafelenbak, de mosselsouper werd enorm gesmaakt

en voor de jeugd was een fuif in Zenith de max.

De jaarlijkse Vemmekensspoeling rond 15 augustus was een evenement

waar we naar uitkeken en waar iedereen zijn steentje bijdroeg.

Op een bepaald moment hebben we al deze activiteiten in één weekend

gegoten en ons jaarlijks feestweekend was geboren.

Begin augustus was het zover. Toen vertrokken we met een 100-tal

kinderen op kamp. Het hoogtepunt van het jaar. Iedere dag met z’n

allen er voor zorgen dat we de tijd van ons leven hadden en dat de

kinderen mooie verhalen mee naar huis konden nemen. Samen zingen,

volksdansen met elkaar, showavonden organiseren, tweedaagse voor

de oudsten, bosspel voor jong en oud, dagtocht voor iedereen, …”

In 1993 vierde men het dertigjarig bestaan van de groep. De feesten hadden zo’n

succes dat men er vanaf 1995 een jaarlijkse activiteit van maakte, het Kreale Feestweekend.

In 2004 werd dan het vijftigjarig bestaan gevierd.

Na de zomer van 1975 wijzigde de nationale Chiroleiding het uniform, maar de leiding

van Kreale kon het voorgestelde ontwerp niet smaken en wenste zich niet aan

te passen aan de richtlijnen van Chirojeugd Vlaanderen. Door de toestand in de parochie

was de mentaliteit van de groep zo veranderd dat deze zich niet meer goed

voelde in het grote Chiro-geheel. Ze voelden zich als de Chiro van Jeugd zonder Dak

, wilden wel Chiro zijn maar dan anders.

Toen op de startdag van het gewest Aymon het nieuwe uniform voorgesteld werd,

waren de leidsters van Kreale zo teleurgesteld dat er geen shorts mogelijk waren

dat zij balorig hun eigen keuze maakten. Dit manifesteerde zich onder meer in een

nieuw uniform naar eigen creatie: het blauwe kleed werd vervangen door een jeansbroek

en een T-shirt met Kiekeboe erop.

Elke afdeling kreeg eigen gekleurde sjaaltjes: bruin voor de speelclub, groen voor de

kwiks, rood voor de tippers, blauw voor de tiptiens en oranje voor de aspi’s. Marijke

32

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Vande Putte en Lut Mellaerts vervaardigden de sjaals voor de verschillende afdelingen.

In 1984 werd de draad met het gewest Aymon terug opgenomen en schakelde de

groep over op het ‘officiële’ uniform.

Tegenwoordig bestaat het uniform uit een beige Chirorok of -short, een rode

Chiroshirt, een blauw hemd en/of blauwe trui, blauwe kousen en een sjaaltje met

het kleur van de afdeling.

Deze kleuren zijn

Ribbels 1ste – 2de leerjaar ?

Speelclub 3de – 4de leerjaar Rood

Kwiks 5de – 6de leerjaar ?

Tippers 1ste – 2de middelbaar Rood

Tiptiens 3de – 4de middelbaar Blauw

Aspi’s 5de – 6de middelbaar ?

De kleuren van de leidsterskoorden waren vrij, elke afdeling koos een kler.

De tendens is dat men niet meer over een uniform spreekt maar over ‘Chirokleren’.

Lotte Beckers, Lut Mellaerts en Lies Beckers in verschillende uniformen bij ’40 jaar Chiro’ in 1994.

Chiro meisjes 33

---

De kookies gedurende de voorbije 69 jaar waren Danny Cooreman, Eliane Van Hove,

Emmy Van Hove, Gonda De Gols en Dirk De Hert, Lut Mellaerts en Pol Beckers, Bie

Michem en Kris De Wolf, Ingeborg Hanskens, Eva Mannaert, Annemarie Eeckhout,

Ruth Scrivens, Nele De Nert, Cindy Moens, Kristin Meskens en Lien Baert.

Toen de kookies Danny Cooreman, Eliane en Emmy Van Hove 30 jaar ‘dienst’ hadden

werden ze op bivak verrast door een massa oud-leidsters die hen in de bloemetjes

kwamen zetten. Er waren ook enkele vrachtwagens van Transport Macharis meegekomen

die gebruikt werden als slaapplaats voor die oud-leidsters. Deze drie kookies

hebben het uiteindelijk veertig jaar volgehouden. Ongetwijfeld een record.

In 1967 waren de oud-leidsters al eens gevierd maar in 2003 startte Bie Michem

met een echt oud-leidstersweekend dat tweejaarlijks plaatsvindt tijdens het laatste

weekend van oktober. Telkens iemand stopt als leidster in de Chirogroep wordt zij

uitgenodigd om deel te nemen. Nog steeds nemen een groot aantal oud-leidsters

deel aan dat weekend.

Het oud-leidstersweekend van 2021.

Boven: Ruth Scrivens, Ingeborg Hanskens, Cindy Moens, Els Michem, Lotte Beckers, Nele Van Hove,

Martine Beeckman, Karla De Gols,

2de rij: Ilse Stevens, Nele De Nert, Anneke Vander Steen, Sarah Van Kerckhove, Els Verhaevert,

Lies Beckers, Ruth De Hert, Nele Decrock, Nele Seghers, Carine Van Damme, Nele De Leeuw,

Katleen De Gols, Annelies Eeckhoudt, Bie Michem

3de rij: Sofie Van Kerckhove, Merel De Smet,

Onder: Gonda De Gols, Sofie De Nert, Veerle De Smet, Kristin Meskens, An Verheyden,

Marleen Vande Putte.

Liggend: Lien Baert.

34

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Houthalen 1976. Romanie Ost, Greta(?) Haentjes, Mylène De Saedeleer, Marijke Vande Putte,

leidster Rita De Vos, Erna De Wilde, Marleen Haentjes, Jenny De Saedeleer, Ghisèle De Bruyn,

Sonja Vercauteren, Lut Mellaerts, leidster Emmy Van Hove.

Bree 1978

Chiro meisjes 35

---

Transport Macharis stond vele jaren in voor vervoer van alle materialen naar de bivakplaats

en terug en doet dit nog steeds.

Om kosten te sparen was er elk jaar een combinatie met het bivak van de KSA. Als

men met het materiaal van de KSA opreed naar hun bivakplaats, kwam het materiaal

van de Chiromeisjes met dezelfde vrachtwagen terug.

Gonda De Gols beschrijft haar ervaring als kookie:

Tien jaar kookie op kamp.

Februari 1997: een paar Chiroleidsters komen ons vragen mee te gaan

om voor hen te koken op kamp. Onze voorgangers , Emmy en Eliane

Van Hove en Annie Cooreman, moeten stoppen na 32 jaar om gezondheidsredenen.

Lut Mellaerts en Paul Beckers zegden al ‘ja’ op dezelfde

vraag. Als leerkracht zijn Lut en Paul uiteraard vrij in augustus maar

voor Dirk en mezelf ligt het anders: in februari liggen de vakanties al

vast. Wij zijn echter blij en vereerd met het vertrouwen dat de Chiroleidsters

in ons stellen en slagen er uiteindelijk in onze bazen te overtuigen

van het feit dat wij de komende jaren de eerste tien dagen van augustus

niet kunnen komen werken!

Augustus 1997: op naar Houthalen-Helchteren met volgeladen wagens

, een menuplanning en een grote dosis goed humeur . Eerste avondmaal:

boterhammen met verse soep, dat zal de komende tien jaar een

vast nummer worden.

Er zijn echter een aantal ‘kleinigheden’ waaraan we niet gedacht hadden,

bijvoorbeeld dat een ketel patatjes voor 100 personen niet even

snel klaar is als de patatjes thuis! Vóór het eerste middagmaal op kamp

hebben de meisjes zo’n twintig minuten extra moeten staan zingen met

hongerige magen.

Nieuwe bezems vegen goed dus hadden we redelijk wat plannen om

nieuwe items op het menu te zetten. Het koud buffet dat we met ons

vieren verzorgden kon niet groot genoeg zijn. Gevolg: dat eerste jaar

waren de dagen van ’s morgens voor het ontbijt tot ’s avonds laat met

verschillende ‘vijfde maaltijden’ voor de leiding overvol gevuld. De blinkende

snoeten van grote en kleine Chirogrieten maken het echter de

moeite meer dan waard!

Een aantal uitspraken van de kleinsten zullen ons altijd bijblijven :

“mmm, lekker” bij het kijken naar een emmer rauwe aardappelen of

“kookie, wat is dat?” als de rijst opgediend werd.

36

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Enkele kleintjes hebben de eerste avonden op kamp vaak last van heimwee-buikpijn.

Een tiental minuutjes op de schoot bij een kookie met een

bodempje cola waar ze moeten in roeren vooraleer te drinken kan dan

wonderen doen! Kookies doen meer dan enkel voor het eten zorgen :

ze worden soms ingeschakeld als hulpje bij grote spelen, als chauffeur

naar bvb het ziekenhuis (gelukkig niet veel en nooit ernstig tijdens onze

10 jaar), en zelfs – in uitzonderlijke gevallen – als klankbord en raadgever

van de leidingploeg.

Verschillende kampplaatsen werden aangedaan (soms met een prachtige

keuken, soms zonder keuken), leidingploegen volgden elkaar op

maar we zorgden steeds voor lekker eten en genoten ook van de rustmomenten

met een fietstochtje of een snel etentje als de meisjes op

dagtocht waren.

We maakten ’s avonds ook steeds werk van ons grote zwarte kookboek

waar we niet enkel het menu in opnamen maar ook telkens een evaluatie

schreven .

Want soms doen zich rare dingen voor tijdens zo’n kamp: door verschillende

toevalligheden hadden we een jaar dat we zodanig veel kip meehadden

dat we naast vol-au-vent, kipsla en kip met rijst en currysaus

ook nog de plaatselijke voetbalclub konden trakteren op een gebakken

kippenboutje!

Speciale herinneringen hebben we uiteraard aan het jaar dat we kampeerden

aan de Tarn. Nog spectaculairder door de bosbranden die ons

een paar dagen zorgen baarden maar waar we uiteindelijk geen hinder

van ondervonden.

De jaarlijkse musicalopvoering, de speciale avonden, nachtspelen en

kampvuren, enz.

Zoveel mooie momenten!

Na 7 jaar samen stopten Lut en Paul en begon de kookcarrière van Kris

De Wolf, Bie Michem, Patrick Peleman en Annemarie Eeckhoudt .

Dirk had zich van bij het begin voorgenomen om zijn rol als kookie op

te geven na zijn vijftigste verjaardag en dus gaven we na het kamp van

2007 de fakkel (en het grote zwarte boek) definitief door.

Gonda De Hert-De Gols.

Chiro meisjes 37

---

Chirojeugd Vlaanderen heeft een massa attributen waarmee men ook buiten de

zondagen aan iedereen kan tonen dat men bij de Chiro is, zelfs in tijden van corona.

De Chiromeisjes van Kreale maken er volop gebruik van. Een kleine greep uit de vele

mogelijkheden:

38

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

De laatste jaren wordt de groep steeds geleid door een duo van groepsleidsters. Het

werken met zo een tandem biedt heel wat voordelen.

Actueel loopt de groep als een hogesnelheidstrein, Kreale is met meer dan 200 ingeschreven

leden, met een zeer groot en gemotiveerd leidsterskorps en met een zeer

actieve en stevige werking een van de sterkste Chirogroepen van Vlaanderen. Dat

kan men elke zondag en elk bivak vaststellen.

De 279 leidsters die zich al die jaren voor de kinderen ingezet hebben zijn:

‘GL’ = groepsleidster

Augusta Meyers 1950 - 1955 GL

Liliane De Decker 1953 - 1955

Christiane de Gucht 1954 - 1955

Magda Cleemput 1950 - 1958

Maria Moens 1950 - 1956 GL

Albertine Hermans 1953 - 1957

Lutgarde Meyers 1954 - 1957

Victorine Buydts 1954 - 1960

Rita Buysse 1955 - 1958

Marie-Jeanne Maetens 1955 - 1956

Roza Verhelst 1955 - 1956

Maria Michem 1955 - 1956

Godelieve Meyers 1955 - 1957 GL

Nelly Callens 1955 - 1956

Lucie De Coster 1956 - 1958 GL

Josepha Moens 1956 - 1958 GL

Godelieve Tackaert 1957 - 1959

Lydia Buslot 1957 - 1959

Maria De Cock 1957 - 1958

Danielle Verhelst 1957 - 1960

Maria Janssens 1957 - 1958

Marie-Jeanne Cleemput 1957 - 1962

Godelieve De Gucht 1957 - 1959

Madeleine Hermans 1957 - 1958

Marie-Thérèse Van Ackoleyen 1957 - 1959

Marie-Jeanne Wesemael 1958 - 1962

Francine De Corte 1959 - 1964

Magda Van Nuffel 1959 - 1960

Emilienne Van Hove Emmy 1959 - 1963

Marie-Louise Van Hove 1959 - 1963 GL

Rosette Huylebroeck 1960 - 1962

Maria Brandt 1960 - 1961

Chiro meisjes 39

---

Godelieve Duquet 1960 - 1962

Anna Janssens 1960 - 1964

Hilde D’Hooghe 1960 - 1961

Josée Van Steen 1960 - 1962

Frieda Brandt 1961 - 1964

Mariette Maes 1961 - 1965

Leona Van den Broeck 1962 - 1964

Lieve Van Nuffel 1962 - 1970 GL

Maria Van Belle 1963 - 1967

Rita Scrivens 1963 - 1972 GL

Godelieve De Kinder 1964 - 1968

Agnes Boel 1964 - 1967

Lienne Reyckaert 1964 - 1966

Rita De Vos 1964 - 1968

Magda De Visscher 1964 - 1965

Nicole Maes 1964 - 1971

Rita De Petter 1965 - 1967

Patricia Scrivens 1965 - 1970

Hilde Moonen 1967 - 1968

Maria Van den Broeck 1967 - 1968

Maria Thienpondt 1967 - 1971

Marie-Madeleine Vermeir 1967 - 1971

Frieda Daelemans 1968 - 1972

Godelieve Van Belle 1968 - 1969

Marie-Anne Duerinck 1969 - 1970

Beatrijs Coppens 1970 - 1971

José Dierickx 1970 - 1973

Leona Scrivens 1970 - 1971

Denise Marckx 1970 - 1971

Hildegarde Van Overstraeten 1971 - 1974 GL

Rita De Pauw 1971 - 1973

Lieve Daelemans 1971 - 1973

Marijke Van Impe 1971 - 1973

Marie-Jeanne Van Damme 1971 - 1973

Rita Peeters 1971 - 1973

Agnes De Groote 1971 - 1972

Myriam Hautekeete 1971 - 1973

Catharina Robberecht 1971 - 1973

Martine De Bruyn 1972 - 1973

Gisèle De Bruyn 1972 - 1973

Marie-Christine De Bleser 1972 - 1974

Marijke Van de Putte 1973 - 1978 GL

40

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Lutgard Mellaerts 1973 - 1978 GL

Lutgard Verheyden 1973 - 1978 GL

Hilde Verheyden 1973 - 1976

Maggy De Geest 1974 - 1979

Erna Van Ackoleyen 1974 - 1977

An Aerts 1974 - 1975

Hilde Buys 1975 - 1979

Christel De Wolf 1975 - 1976

Ann Verheyden 1975 - 1983 GL

Gonda De Gols 1976 - 1980

Martine Maeckelberghe 1976 - 1977

Anouk Vercauteren 1976 - 1977

Ann Van Impe 1976 - 1977

Ria Van den Bossche 1977 - 1978

Marleen Van de Putte 1977 - 1983

Leona Van Nuffel 1977 - 1981

Annemie De Ridder 1977 - 1978

Marine Beeckman 1977 - 1979

Annemie Van Leemput 1978 - 1980

Griet Steendam 1978 - 1980

Marianne Macharis 1978 - 1979

Leen Hautekeete 1979 - 1980

Magda Veldeman 1979 - 1980

Karin Van Damme 1979 - 1980

Karin Van den Bossche 1979 - 1981

Hilde Merckx 1979 - 1985 GL

Veerle De Bleser 1979 - 1980

Ria Muyshondt 1979 - 1981

Gerda Verheyden 1979 - 1983

Bibiane Van Beveren 1979 - 1980

Marianne Merckx 1980 - 1983

Marleen De Smet 1980 - 1981

Karla De Gols 1980 - 1984

Christ’l Van Beveren 1980 - 1982

Marita De Smet 1980 - 1984

Myriam Mathys 1980 - 1982

Annemie De Wolf 1982 - 1987

Martine Buydts 1982 - 1983

Mireille Segers 1982 - 1984

Ann Verhelst 1982 - 1987

Kathleen Holbrecht 1982 - 1984

Christine De Geest 1982 - 1985

Chiro meisjes 41

---

Els Michem 1982 - 1990

Kathleen De Gols 1984 - 1987

Hilde Beraert 1985 - 1986

Ann Cooreman 1985 - 1993 GL

Myriam Perdaens 1985 - 1986

Christel Verhas 1986 - 1988

Bie Michem 1985 - 1991 GL

Kristin Meskens 1986 - 1992

Hilde Everaert 1986 - 1990

Christine Willems 1986 - 1992

Veerle De Smet 1986 - 1992

Elke De Proft 1988 - 1993

Sarah Segers 1988 - 1992

Ilse De Lannoy 1988 - 1994

Annelies Eeckhaut 1988 - 1993

Sara Huylebroek 1988 - 1990

Ilse Sens 1989 - 1997

Peggy Verhasselt 1990 - 1994

Cindy Moens 1991 - 1998 GL

Ingeborg Hanskens 1991 - 1998

Greet De Jagher 1991 - 1998

An Van den Steen 1991 - 1997

Katrijn Bogman 1991 - 1992

Greetje Van Conickxlo 1991 - 1992

Ruth Scrivens 1991 - 1996 GL

Sofie De Nert 1993 - 1998

Isabelle Joos 1993 - 1994

Nele Goemaere 1993 - 1999 GL

Ann De Feyter 1993 - 1996

Ilse Stevens 1994 - 1998

Renke De Bauw 1994 - 1998

Lien Baert 1994 - 1999

Eva Mannaert 1996 - 1998

Riet Nijs 1996 - 1997

Fati Ben Anous 1996 - 1997

Tinneke De Feyter 1996 - 1998

Ilse Uytendaele 1996 - 1997

Nele De Nert 1996 - 1999

Katrien Goemaere 1997 - 2000

Tinneken De Block 1997 - 2002 GL

Soraya Francavilla 1997 - 1999

Gilke Velleman 1998 - 2000

42

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Ellen De Block 1998 - 2004

Renke De Bauw 1998 - 1999

Tina Van den Abbeele 1999 - 2004

Els Verhavert 1999 - 2005

Nele De Leeuw 1999 - 2005

Elke Van Damme 1999 - 2005 GL

Nathalie Van den Bogaerde 1999 - 2005

Sarah De Cock 1999 - 2004

Ellen Van Acker 2000 - 2002

Sofie Van Kerckhove 2000 - 2005

Clemence Kwitonda 2000 - 2001

Sarah Van Kerckhove 2000 - 2004

Tina Hanskens 2000 - 2002

Linda Pieters 2002 - 2004

Lies Beckers 2002 - 2006

Gijske De Smet 2002 - 2006

Stefanie Falat 2002 - 2005

Lynn Van Dievoort 2002 - 2006

Sarah De Hert 2002 - 2006 GL

Ilse De Waele 2002 - 2005

Katoo Dierickx 2002 - 2006

Nele Decrock 2004 - 2008

Sien Van Ackoleyen 2004 - 2008

Lotte Beckers 2004 - 2007

Ruth De Hert 2004 - 2008

Nele Van Hove 2004 - 2008

Merel De Smet 2005 - 2007

Nel Seghers 2005 - 2007

Katrien Cleemput 2005 - 2008

Laura De Hert 2005 - 2010 GL

Mieke Meskens 2005 - 2009

Ruth Cleemput 2005 - 2009

Julie Huylebroeck 2005 - 2006

Tine Luyten 2006 - 2010 GL

Zoë Van den Brande 2006 - 2007

Aude Reynaerts 2006 - 2009

Nienke Van der Slock 2006 - 2010

Alicia Van Hove 2006 - 2010

Mo Franken 2005 - 2010

Marie Pien 2006 - 2010

Luca Putteman 2006 - 2009

Kris De Wolf 2007 - 2010

Chiro meisjes 43

---

Patrick Peleman 2007 - 2010

Annemarie Eeckhout 2007 - 2010

Kirsten De Clerck 2008 - 2010

Stefanie De Jonghe 2008 - 2010

Sabrina Pieters 2008 - 2010

Valerie Bertin 2008 - 2010

Jana Cassiman 2008 - 2013 GL

Katrien Cassiman 2008 - 2010

Katrien De Smet 2008 - 2010

Sarah De Leeuw 2008 - 2010

Heleen Michem 2010 - 2014

Karen Vande Putte 2010 - 2013

Liesl Macharis 2010 - 2014

Marieke Peleman 2010 - 2014

Sylvia Pieters 2010 - 2013

Amelie Albrecht 2010 - 2012

Annelien De Ridder 2010 - 2012

Liesbeth De Smedt 2010 - 2015

Lore De Wolf 2010 - 2012

Aimée Dusenge 2010 - 2013

Johrie Sacré 2010 - 2015

Joke Van Brempt 2010 - 2012

Blixa Van De Voorde 2010 - 2018

Yelte Verbrugghen 2010 - 2018

Els Vande Putte 2012 - 2015

Boo-Yaa Van De Voorde 2012 - 2017

Amber De Brandt 2012 - 2015

Aline De Vidts 2013 - 2016

Nikki De Leeuw 2013 - 2019

Jill Vertongen 2013 - 2015

Joke Sonjeau 2013 - 2017

Fieke Peleman 2013 - 2017

Emma Moens 2013 - 2016

Charlotte De Vidts 2013 - 2017

Elien Van Haesendonck 2013 - 2017

Amber Spriet 2014 - 2017

Caroline Roels 2014 - 2017

Nele De Brandt 2014 - 2018

Pauline Moens 2014 - 2017

Femke Osselaer 2014 - 2018

Charlotte Nuyttens 2015 - 2017

Marthe De Wolf 2015 - 2019

44

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Boppem Van De Voorde 2016 - 2018

Febe Baele 2016 - 2018

Ellen Van Haesendonck 2016 - heden

Paulien Van Den Broeck 2016 - 2018

Dimke Baessens 2017 - heden

Emma De Wolf 2017 - heden GL

Faline De Bronett 2017 - heden

Kato Vrijders 2017 - heden

Lena Yang 2017 - heden

Lisa Gaillaert 2017 - heden

Marie Van Der Wilt 2017 - heden

Nel Coppens 2017 - heden

Nette Annaert 2017 - 2019

Silke De Moor 2017 - heden GL

Yanouk Claessens 2017 - heden GL

Amy Heyvaert 2017 - heden

Joke Jacobs 2017 - heden

Sharonne Anné 2017 - heden

Stien Versele 2017 - heden

Stan Buys 2017 - 2020

Mit Abbeloos 2019 - heden

Emma Schoepen 2019 - heden

Lanka Mannaert 2019 - heden GL

Febe Verbrugghen 2019 - heden

Lize Van der Wilt 2019 - heden

Erinn Heyvaert 2019 - heden

Nel Buys 2020 - heden

Chinouk Callaert 2020 - heden

Esther De Jaeger 2020 - heden

Axelle Boon 2021 - heden

Kaat Coppens 2021 - heden

Morgane De Coninck 2021 - heden

Kyenta Goeman 2021 - heden

Femke Lefevere 2021 - heden

Yana Peleman 2021 - heden

Elle Tierens 2021 - heden

Silke Van Cauteren 2021 - heden

Chiro meisjes 45

---

Verkleedpartij in Etikhove

Louise-Marie 1982.

Boven: Christine De Geest,

Annemie De Wolf, Annemie

De Smet, Hilde Everaert.

Onder: Bie Michem, Hilde

Merckx.

1985 Meeuwen. Taarten voor Danny,

Emmy en Eliane. De kookploeg die

er 25 bivakken heeft opzitten. De

verlekkerde kijkers zijn

Tinneke Verhofstadt,

Anneke Bogman, Inge Cleemput,

Maaike Dierickx,

Christine Willems,

An-Katrien Cooreman en

Renke De Bauw.

De kookies in Schönberg 1983

46

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

1992 Lichtaart.

Kerstfeestje van de Kwiks in 1992.

1993 Beringen – Koersel.

? , Joke Baessens, Soetkin Cantrijn, ? ,

Tinneke Van Akoleyen, Sien Van Akoleyen.

1995 Meerhout

De Tiptiens in Opoeteren, 1990. Greet De Jaegher, Gilke Eeckhaut, Nele Goemaere,

Ingeborg Hanskens, Bie Michem, Ruth Scrivens, Cindy Moens, Anneke Vande Steen.

Gehurkt: Kristin Meskens.

Chiro meisjes 47

---

1995 Meerhout

Boven: Eva Mannaert,

Katrien Goemare, Ilse Sens,

Nele De Hert, Greet De Jaegher, ? ,

Soraya Francavilla, Katrien Philips.

Onder: Nele Mannaert, Ilse Uyttendaele,

Sofie Heyvaert,

Tinneke De Feyter en

Tinneke De Block.

1995 Meerhout

De kleinsten zetten de

kookies in de bloemetjes.

1996 Mol-Wezel Voor het vertrek op kamp.

Boven: Ilse Stevens, Ruth Scrivens, Anneke Vander Steen, Lien Baert, Sofie De Nert,

Greet De Jaegher.

Onder: Fati Ben-Azouz , Nele Goemaere, Renke De Bauw, Ingeborg Hanskens, Cindy Moens

en Ilse Sens.

48

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Nieuwjaarsfeestje voor de leiding in 1997.

Katrien Goemare, Nele Goemare, Eva Mannaert, Tinneke De Feyter, Nele De Nert, Renke De Bauw,

An vander Steen, Sofie De Nert, Greet De Jaegher, Cindy Moens, Ilse Sens, Ingeborg Hanskens,

Lien Baert, Ilse Stevens.

De kookies Lut, Gonda, Dirk en Pol in Houthalen-Helchteren 1997.

Op de achtergrond: Ingeborg Hanskens, Tinneke De Feyter, Ilse Stevens, Ilse Sens.

Greet De Jaegher, Soraya Francavilla, Tinneke De Block, Ilse Uyttendaele.

Chiro meisjes 49

---

2003 Les Vignes (Frankrijk)

Wij herkennen Tinne Luyten, Lotte Beckers, Nele Van Hove, Ruth De Hert, Laura De Hert,

Liv Verleyen, Nel Seghers, Els Verhaevert, Ellen De Block en Elke Van Damme.

50

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

1998 Heusden-Zolder

Boven: Nele Goemaere, Ingeborg

Hanskens, Soraya Francavilla, Ilse

Stevens, Renke De Bauw.

Midden: Sofie De Nert, Lien Baert.

Onder: Ginneken De Feyter, Nele

De Nert, Tinneke De Block,

Ilse Uyttendaele, Cindy Moens.

Viering van het 50-jarig bestaan

in 2004.

Chiro meisjes 51

---

2014 Ruislede

De kookploeg

Annemarie Eeckhout, Bie Michem,

Kris De Wolf.

En de stagiairs.

Lien Baert, Kristin Meskens,

Ingeborg Hanskens

2013, kamp in Zottegem. In deze zotte leidstersbende is geen lijn te krijgen. We herkennen:

Blixa Van de Voorde, Sylvia Pieters, Johrie Sacré, Liesl Macharis, Heleen Michem,

Yelte Verbruggen, Amber De Brandt, Marieke Peleman, Jana Cassiman, Sylvia Pieters,

Boo-Yaa Van de Voorde, Kirsten De Clerck, Karen Vande Putte, Elsje Vande Putte,

Aimée Dusenge, Liesbeth De Smet.

52

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Pannenkoeken à volonté op het ‘Bubbelkap’ te

Mol in 2020

Afkoeling in Mol, 2020.

Hechte vriendschap Opoeteren 2021.

Verkleedpartij Opoeteren 2021.

Chiro meisjes 53

---

Olen 2001

Sarah De Cock, Nathalie Van Bogaert, Sofie Van Kerckhove, Tinneke De Block,

Sarah Van Kerckhove, Elke Van Damme, Ellen Van Acker, Nele De Leeuw, Tina Hanskens,

Els Verhavert, Tina Van den Abbeele.

54

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Bronnen:

Gonda De Gols, Silke De Moor, Nicole Maes, Lut Mellaerts, Bie Michem ?,

Kristin Meskens, Lut Mellaerts, Rita Scrivens, An Verheyden.

Stroobants Aimé, Jeugd in Beweging, Dendermonde, 2004.

Brochure 50 Jaar samen onderweg, z.d.

Ledenfiches van Chirojeugd Vlaanderen.

De foto’s werden ter beschikking gesteld door Frieda Brandt, Victorine Buyts, Jana Cassiman,

Tinneke De Block, Laura De Hert, Sarah De Hert, Nicole Maes, Marian Meert,

Lut Mellaerts, Luc Michiels, Bie Michem, Maria Van Belle, Rita Scrivens, Anneke Van

den Steen, Hildegarde Van Overstraeten, Marleen Verhelst en Ann Verheyden.

Chiro meisjes 55

---

---

CHIRO JONGENS

Deel 2

Chirogroep Sint-Paulus (1954 – 1968)

Chiro Boemerang (1968 – 1999)

Het Bloemencorso

De muziekkapel – Drumband Kreaboem

---

CHIROGROEP SINT-PAULUS

Luc Michiels

Het startsein

Chirojeugd Vlaanderen is gegroeid uit het Verbond der Vlaamse Patronaten dat in

1928 werd opgericht. Kort na de Tweede Wereldoorlog vroeg Chiro-Nationaal aan

de nationale leiding van KSA, die toen vooral actief was in de middelbare scholen,

om in de parochies ervaren leiders te leveren om een Chiro-werking te kunnen opstarten

[1] .

Ook in Sint-Gillis is dit gebeurd. De stichter en proost, onderpastoor André Van Coppenolle

heeft toen de KSA-leiders Paul De Decker, Robert De Winter en Willy Meert

overtuigd om de overstap naar Chiro te maken.

Chirojeugd is steeds een typische parochiale jeugdbeweging geweest terwijl KSA

zich toen hoofdzakelijk richtte tot de studerende jeugd en (V)KAJ tot werkende jongeren.

In mei 1954 werd André Van Coppenolle (1925-2002) benoemd tot onderpastoor in

Sint-Gillis. Op zijn vorige parochie Sinaai was hij vijf jaar proost van een Chiro-jongensgroep

Sint Jan Bergmans geweest zodat hij snel kon werken vanuit zijn ervaring.

gmail.com

Reeds op 15 september 1954 startte hij met 2 afdelingen, de Burchtknapen (10-12

jaar) en de Knapen (12-14 jaar). Via de preekstoel, het parochieblad en een proost

die overal de Chiro promootte en door mond-aan-mondreclame steeg het ledenaantal

zeer snel.

In 1956 breidde men de groep uit met de Kerels, de afdeling voor de 14- tot 16-jarigen.

Die afdeling kwam er automatisch omdat de Knapen doorgroeiden. Met de

afdeling voor de Aspiranten (16-18 jaar) werd pas

in 1960 gestart. De Jongknapen (8-10 jaar) vervolledigden

in 1961 de beweging en waren ook van

bij het begin een succes.

E.H. Fleurbaey, priester-leraar in het Heilige

Maagdcollege van Dendermonde kwam als gewestproost

van de Chiro regelmatig de werking

ondersteunen.

’s Zondags mocht de groep de speelplaats van de

jongensschool in de Otterstraat gebruiken en enkele

klaslokalen bij regenweer, maar dat was op

termijn niet houdbaar, een eigen stek is immers

onontbeerlijk voor een gezonde jeugdbeweging.

1 Vijftig jaar zondag p. 49

58

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Een eigen onderkomen

Toen op een informatieavond op 3 oktober 1957 de immer bezielende nationale

leider Ward Van Roy in het Gildenhuis de ouders informeerde met als thema “Wat

is Chiro” en wanneer hij daarbij op de noodzaak voor een eigen huisvesting wees,

sloeg de vonk over. Nog dezelfde avond richtten een aantal enthousiaste ouders

een oudercomité op. Achiel De Bruycker, Gerard De Decker, Lucien De Geyter, Remy

Hendrickx, Jeanne Hendrickx–Schollaert, Robert Michiels, Maurice Moortgat, Willy

Senepart, Alfons Van Belle en Frans Van Hove besloten nog dezelfde avond om

Chirohemen te bouwen. Er was geen geld maar wel groot enthousiasme. Robert

Michiels trok als voorzitter de kar en met het sterk gemotiveerde oudercomité moest

het doel gerealiseerd worden op één jaar tijd, tegen 3 oktober 1958.

De volgende weken werden plannen gesmeed. VZW Parochiale Werken gaf de (ongeschreven)

toestemming om het gebouw op te richten op de grond tussen het

Gildenhuis en de Sint-Jozefschool. De volgende drie maand werden alle inwoners

van Sint-Gillis ’s avonds van deur tot deur door het oudercomité geïnformeerd en

verzocht hun duit in het zakje te doen.

Er werd prijs bij aannemers gevraagd, maar die schommelde tussen 300.000 en

400.000 fr. wat veel te hoog was. Men rekende de prijs van het materiaal uit, wat

neerkwam op 80.000 fr.

Aannemer Albert Joos, die bereid was de ruwbouw in daguur en tegen een zeer lage

prijs te zetten, wou niet starten zonder een plan. Robert Michiels is dan bij architect

Emmanuel Hiel een gratis ontwerp gaan bepleiten, en hij kreeg het nog ook. Een

bouwvergunning werd nooit aangevraagd [2] .

2 Dit was ook niet verplicht voor 1962.

Het bouwplan van architect Emmanuel Hiel.

Chiro jongens 59

---

Het oudercomité had voldoende relaties om een aantal stielmannen tegen gunstige

voorwaarden tot zelfs gratis dit prachtige initiatief te laten steunen. Maurice De

Cock, Octaaf De Corte, Edmond Daelemans, Gustaaf Bosteels, Jean Roels, Phil Meskens

en René Van Damme hebben de vrijwilligers vakkundig ondersteund.

De winterse rondgang in de gemeente voor fondsen had 120.000 frank opgebracht,

het project kon doorgaan. In de lente van 1958 heeft het oudercomité de funderingen

zelf uitgegraven en opgemetseld, iedereen

werkte gratis, enkel de materialen werden betaald.

De noodzakelijke pinten werden aangeboden door

sympathisanten en de cafégangers van het Gildenhuis

die kwamen kijken hoe de werken opschoten.

De daaropvolgende zomer werd de ruwbouw gezet

en kwam het dak er op. De realisatie zou nog

een jaar meer in beslag nemen maar men zag het

vooruit gaan en de moed bleef erin.

Om fondsen binnen te halen stond opnieuw het

oudercomité paraat. Achiel De Bruycker viel snel

af, Willy Senepart is gebleven tot de hemen gerealiseerd

waren doch de overige zeven leden vormden

een hechte band en zijn als oudercomité de

Chirojongens blijven steunen tot ca. 1967.

In de herfst van 1958 heeft datzelfde oudercomité

de eerste Breughelfeesten georganiseerd in de

vorm van een soort Vlaamse Kermis. Dit was meteen

een schot in de

Affiche uit 1960.

roos.

Deze feesten werden georganiseerd in samenwerking met alle katholieke jeugdbewegingen

van Sint-Gillis, Chirojongens, Chiromeisjes, KSA, KAJ en VKAJ die allen

deelden in de winst. De feesten hadden plaats in het Gildenhuis en op de hovingen,

in de Chirohemen en op de koer van de jongensschool. Heel veel parochianen kwamen

naar het Gildenhuiscomplex afgezakt om via vertier hun duit in het zakje te

doen.

De winter van ’58 – ’59 werd terug besteed aan succesvolle bedeltochten zodat men

in 1959 de lokalen kon afwerken. Voor het pleisterwerk werd een echte “plekker”

aangesproken en de vrijwilligers hielpen.

De brouwerij De Block werd aangezocht om te sponsoren en die kwam met maar

liefst 10.000 frank voor de pinnen. De brouwersfamilie Van Assche werd door Robert

Michiels en Willy Senepart op een avond apart bezocht. Later heeft Robert gemeld

dat het een zeer vruchtbare avond was en dat hij beloofd had nooit te zeggen hoeveel

geld de familie Van Assche bijgedragen had, maar het was de moeite!

60

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

1957 De Chirohemen in opbouw. Foto rechts: Robert Michiels (met zwarte pull in de verte),

Gerard De Decker (met lange stofjas), en uiterst rechts Hubert Van Hove.

De stukadoors.

Staand: Alfons Van Belle, Gerard De Decker, Robert Michiels en beroepsstukadoor Maurice De Cock

Onder: Gilbert Moortgat, Gustaaf Van Damme, Robert De Winter, Paul De Decker.

Chiro jongens 61

---

Leider Jules Hendrickx met toekomstige leiders Jean-Pierre Delva, Philemon De Plecker,

Pierre Cleemput en Jozef Brandt.

Smid Remi Hendrickx maakte het smeedwerk van de buitendeur en het opschrift

‘ChIRO’, weliswaar met een kleine schrijffout, met een kleine “h”, maar niemand nam

daar aanstoot aan. Maurice Moortgat zorgde voor de elektrische installatie. De binnendeuren,

kasten en 100 stevige stoeltjes kwamen van de schoonbroer van Robert,

Paul Pieters–Verheven-Berghmans uit Sint-Genesius-Rode. Telkens diende enkel het

materiaal betaald te worden.

Oude kachels werden ergens op de kop getikt en de kolen mocht men ‘lenen’ uit de

kolenbakken van het Gildenhuis. Elektriciteit werd aangesloten op de teller van “De

Waag” (het Kinderheil).

Aansluiting op waterleiding of riolering is er nooit geweest, ook daarvoor was het

Gildenhuis goed.

In de inkomhal werd een gedenkplaat geplaatst

“De inwoners van St.-Gillis aan de Chiro-jongens

3 oct. 1958”. De lokalen werden echter pas een

jaar later ingehuldigd door pastoor Ponnet op

zaterdag 5 september 1959 [3] . Twintig jaar later

zal Robert Michiels aan de toenmalige leiders

zeggen “Zorg dat je die gedenkplaat nooit kwijtraakt,

want dat is jullie eigendomsbewijs, er is

3 Denderland, 5 september 1959.

62

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

immers niets geschreven!” [4] . Nog veertig jaar later is zijn zoon de gedenkplaat gaan

recupereren voor de Heemkring nadat deze verzeild was in het Chirolokaal in de

Boonwijk na de fusie van Chirogroep Boemerang met Chiro Bome-Bojo en de daaropvolgende

ontmanteling van de hemen achter het Gildenhuis.

Tijdens de bouw vatte men het plan op om de hemen ook open te stellen voor andere

jeugdbewegingen, maar daar is nooit een beslissing in genomen.

Bij de inhuldiging van de hemen zette Robert Michiels, voorzitter van het oudercomité,

in zijn speech dit punt van verwarring recht. “… De gebouwen zullen niet uitsluitend

aan de Chirojeugd voorbehouden zijn. Andere organisaties zullen er in de mate

van het mogelijke kunnen gebruik van maken, doch de Chirojeugd heeft natuurlijk de

voorrang. Dit gebouw moet een symbool worden van de vriendschapsbanden tussen

alle kristelijke organisaties.” [5]

Maar later is gebleken dat gedurende 41 jaar enkel de Chirojongens gebruik gemaakt

hebben van het Chiroheem.

In 1964 stond de groep met 149 ingeschreven leden op zijn top. Toen was er ook een

groot en zeer stevig aspirantencorps, maar geen afzonderlijk lokaal voor die afdeling.

Parochiale Werken stelde dan de kleedkamer van de grote zaal van het Gildenhuis

ter beschikking, dat de aspiranten naar eigen smaak konden inrichten. Omdat

de KSA op dat ogenblik dakloos was werd dit lokaal in 1969 aan hen toegewezen.

In 1969 begon de KSA tevens met het toebouwen van de ruimte boven de tussenzaal

van het Gildenhuis, doch als gevolg van de parochiale problemen rond onderpastoor

Verhaeghen trok de KSA uit het Gildenhuis weg en bleef de bovenbouw onafgewerkt.

Met de winst van de eerste Fiftien-Parochiefeesten en door de inzet van

Chiro-hoofdleider Marc Mariën, kon men eind 1972 het onafgewerkte lokaal op de

verdieping overdekken en verder afwerken. Daar de KSA ondertussen een stek gevonden

had bij Jeugd zonder Dak in de Torrestraat maakten de Chirojongens verder

gebruik van dit lokaal.

4 Medegedeeld door toenmalig leider Jef Van Geertruyen.

5 Denderland, 12/9/1959.

Chiro jongens 63

---

Het bouwplan van architect Emmanuel Hiel.

Bonheiden 1956 , Bovenaan:

Jeanne Schollaert, Gustaaf Buydts,

Alfred Vd Abbeele,

Willy Meert, Eric Van Roy,

Marcel Lasuy en Maria Bellon.

2de rij: Ouders van André Van

Coppenolle, Gerard De Decker,

proost André Van Coppenolle.

Vooraan een troep uitgelaten

Chirojongens met o.m.

Arthur Maes, Marcel Janssens,

Freddy Michiels, Luc Cooreman,

Hugo Van Akoleyen,

Bert Cooreman.

64

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

CHIROGROEP BOEMERANG

Van bij de start maakte de groep gebruik van de

standaard-uniformen van Chiro Nationaal. Een

bruin hemd met gele das, korte velours-broek en

bottinnen met lange kousen en overkousen. Bovendien

had iedereen een standaard speeluniform

met groene polo, turnbroek en turn- of “basketsletsen”.

Vanaf 1967 kwam er vanuit Chiro-Nationaal een

vernieuwingsgolf die begon met een naamsverandering

van de afdelingen. De jongknapen werden

speelvogels, de burchtknapen werden rakkers en

de knapen werden toppers. De kerels en de aspi’s

(afkorting van aspirant-leider) behielden hun

naam.

Een jaar later werd gevraagd een nieuwe naam

voor de groep te kiezen, de heiligennamen waren

ouderwets en dienden vervangen te worden.

Daar is tijdens heel wat leiderskringen over vergaderd en na een bijzondere vergadering

op 17 september 1968 kreeg uiteindelijk de naam Chiro Boemerang algemene

goedkeuring. Als je een boemerang wegsmijt komt die steeds terug.

Het Bivak in Hachy (1975) was het laatste

met de oude uniformen, waarna de

nieuwe beige uniformen werden ingevoerd;

een licht beige hemd en donker

beige broek. Bottinnen waren hierbij

toegelaten maar niet meer vereist. De

ouders kregen een brochure om hen

over de ‘Chiro – nieuwe stijl’ te informeren.

Bij de leiders was er bezorgdheid over

de kostprijs bij de omschakeling van

uniform voor minder begoede gezinnen

en gezinnen met meerdere kinderen.

Als antwoord hierop hebben

Yvonne en Marie-Thérèse Van Akoleyen

veel uniformen voor de groep gemaakt.

De kentekens van de Chirojeugd.

Chiro jongens 65

---

De Vierkantsformatie werd in 1978 verlaten en omgevormd tot een cirkelvorm die

geen formatie meer was maar een meer spontane opening. De aanpassing van de

emblemen volgde.

Vanaf 1989 werden de uniformen vervangen door een donker blauw hemd en licht

beige broek, die vandaag nog gedragen worden.

1957 – Beringen-Mijnen.

Boven: Jozef Janssens, Arsène Sens , Jan Mannaert, ? , Hubert De Boeck, ? , Jozef Van Belle.

Onder: Gilbert Moortgat, Frans Mellaerts, Willy Janssens, Jozef Cooreman, Jules Hendrickx.

1957 – Beringen-Mijnen.

Pierre De Cock,

Hugo De Meersman,

Gilbert Van Nuffel, Luc Michiels,

Jean-Pierre Ravijts,

Paul Van Belle.

66

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

1969, de zaak Verhaeghen.

In 1969 bastte in sint-Gillis de zaak Verhaeghen los die de parochianen in twee partijen

verdeelde, waardoor in heel wat verenigingen wrijvingen ontstonden tussen

voor- en tegenstanders.

Ook binnen het leiderscorps van de Chirojongens is er lichte onenigheid geweest

in verband met de zaak Verhaeghen, maar tijdens een bijzondere leiderskring op

zaterdag 7 juni 1969 slaagden de leiders er op een volwassen wijze in de eenheid

te bewaren. Nadat de groep zich in die zaak neutraal opstelde hebben slechts twee

leiders de groep verlaten. Deze neutrale houding, geïnspireerd door het welzijn van

de groep en de kinderen, werd in de parochie door één “partij” hoegenaamd niet

naar waarde geschat. Doordat een aantal ouders hun kinderen er liever buiten hielden

zakte het ledenaantal wel van 130 naar 75. De leiders slikten dit verlies door en

werkten dapper verder waardoor de groep zich enkel jaren later flink had hersteld.

Nadat onderpastoor Van Coppenolle in november 1970 de parochie verliet was de

groep enige tijd zonder proost. De kwestie Verhaeghen had het er niet simpel op

gemaakt, maar de groep hield goed stand en de leiders waren volwassen genoeg

om zelf alles degelijk te regelen.

Op 3 maart 1971 kwam Alfons De Kinder als nieuwe onderpastoor naar de parochie

en pastoor De Brouwer wees hem automatisch toe als proost van de Chirojongens.

Het was echter een tijd van contestatie. Bij de eerste vergadering van de leiderskring

die De Kinder bijwoonde, stelde hij onmiddellijk dat hij de groepskas zou beheren.

Dit leidde even onmiddellijk tot een conflict met de leiders die hun onafhankelijkheid

al goed gewoon waren, de leider die de kas beheerde weigerde die af te staan

Gemengde muziekkapel Chiro - KSA fanfare op de speelplaats van de HeHa-school.

Chiro jongens 67

---

en de andere leiders steunden hem “en bloc”. Onderpastoor De Kinder had het begrepen

en verliet zwijgend de leiderskring. Hierna had hij geen contact meer met de

Chiroleiders met als gevolg dat de groep een hele tijd verder werkte zonder proost,

wat geen probleem vormde.

Toen na enkele jaren de Verhaeghenkwestie uitgevlakt was en onder de jeugd geen

onderwerp tot meningsverschil meer vormde werden er weer contacten gelegd

tussen de Chirojongens enerzijds en Chiromeisjes en KSA anderzijds. Zo bracht de

KSA-leider Luc Cornelis Chirojongens en KSA samen in een gemeenschappelijke

spelnamiddag en startte volwassenbegeleider Rudi De Feyter in 1991 een samenwerking

met de Chiromeisjes van Kreale.

Ter gelegenheid van Christus Koningviering speelde een gemengde muziekkapel

Chiro-KSA fanfare.

Reeds eind 1971 zetten de Toppersleiders in het kader van de opkomende trend tot

co-educatie een geslaagde gezamenlijke knutselnamiddag met de Tippers van Chiro

Kreale op touw, maar het bleef bij dit ene initiatief.

1960 aan de Chirohemen.

Boven: Paul De Decker, Julien Hendrickx, Freddy Sens, Jozef Van Belle, E.H. Fleurbaey

(gewestproost), Robert De Visscher, Hubert Van Hove, Gilbert Moortgat, Omer Van Damme,

Freddy De Boodt, Marcel Janssens, Willy Janssens , Arsène Sens, Nobert Huau, Marcel Lassuy,

Werner Van Driessche, Jacques Verhelst.

Onder: Bert Cooreman, Eddy De Graeve, Freddy Michiels, Lucien Cooreman,

Freddy De Block, Jozef Brandt, Robert Van Hove.

68

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

De werking gedurende het jaar.

Elke zondag werd er reeds vanaf 13u. geravot rond het Chiroheem en om 14u. stipt

begon de eigenlijke werking. Tot ca. 1978 gebeurde dit met een vierkantsformatie

met een nogal formeel opzet. De afdelingen waren onderverdeeld in vendels met

een vendelleider en een voorman. Deze laatste droeg een banier. Alle afdelingen

hadden afdelingsvlaggen, groen voor de Burchtknapen/rakkers, rood voor de knapen/toppers

en blauw voor de kerels.

Op zaterdagnamiddag was er meestal een kernvergadering, dan kwamen de leiders

van een afdeling bijeen met de vendelleiders en voormannen om de activiteit

van de volgende zondag te bespreken, wat zeer motiverend werkte en waardoor

de zondagsactiviteiten meestal vlekkeloos verliepen. Op woensdagnamiddag was

er ‘kerelsronde’ waarbij de activiteiten van de volgende zondag besproken werden.

Doordat meer en meer leiders verder studeerden begonnen er vanaf 1980 problemen

te komen in de examenperiodes. Als antwoord hierop begon men met de ‘examenchiro’.

Tijdens de examenperiode kwamen dan ’s zondags tussen 18 en 20u.

de kerels, aspi’s en leiders bijeen in het Chiroheem voor een informele babbel als

ontspanning. Ideaal voor de sociale contacten!

De vier broers en een zus, Freddy, Hubert, Marie,

Arsène en Leo Sens.

Jaarlijks was er een wervingsactie,

maar meestal was dat niet nodig,

broers en zussen, vrienden en

vriendinnen leidden elkaar zowat

automatisch naar de Chiro, zoals

nu nog dikwijls.

Als er in een gezin zowel jongens

als meisjes waren, was het heel

normaal dat broers en zussen

naar de respectievelijke Chirogroepen

gingen.

Wanneer werving nodig was gebeurde

dit met informatieacties

‘van deur tot deur’, kinderen uit

appartementsgebouwen uitnodigen om naar de Chiro te komen, het organiseren

van dorpsspelen in de vorm van een open-spelnamiddag waar ook niet-leden konden

aan deelnemen, en dergelijke. Zo zette men eens één richting van de Potiaulaan

af om een dorpsspel te organiseren. Ook het kerkplein was dikwijls toneel van een

dorpsspel. Bij een ander bijzonder dorpsspel in 1967, samen met Kreale, schakelde

men zelfs de moto van onderpastoor Verhaeghen in om snel berichten van de ene

groep naar de andere te kunnen overbrengen.

Chiro jongens 69

---

Tot in de jaren ’70 werd de leiderskring steeds op zaterdagavond gehouden, nadien

verhuisde die naar de vrijdagavond zodat de leiders op zaterdag konden uitgaan.

Die leiderskring begon meestal als een serieuze aangelegenheid waarin de

zondag-programma’s, het bivak, de feesten, de toekomstige leiders en enkele problemen

besproken werden maar eindigde meestal in een plezant gezellig samenzijn

waarbij niet op een pint werd gekeken.

Nadat onderpastoor De Kinder zich op Lutterzele concentreerde om daar een eigen

parochie de starten en Walter Verhofstede in augustus 1969 als nieuwe onderpastoor

in het centrum kwam, werd hij door de leiding aanvaard als nieuwe proost.

Gedurende 23 jaar heeft hij die taak naar best vermogen vervuld. De Chiroleiders

betoonden hem respect, wat hij miste bij een deel van de bevolking.

Toen hij in 1992 de parochie verliet viel de groep definitief zonder proost. Chirojeugd

Vlaanderen had al een tijdje de mogelijkheid van volwassenbegeleiders ingevoerd.

Rudi De Feyter en Hans Mariën hebben deze functie een aantal jaren met succes

uitgeoefend. De taak van een volwassenbegeleider

is in hoofdzaak

gewoonweg aanwezig zijn, zodat

de ouders gerustgesteld zijn

en de leiders een aanspreekpunt

hadden voor het geval er zich ernstige

problemen voordoen, wat

zeer zelden het geval was.

Thomas Van der Beken, Marc Volckaert

en volwassenbegeleider Rudi De Feyter.

De aspiranten konden als voorbereiding

op hun taak als leider

cursussen volgen die gegeven

werden tijdens het paasverlof in

het Instituut Glorieux in Oostakker

en in Ronse. Intensieve leiderscursussen

werden gegeven in het prachtige Chirodomein Heidebrand in Westmalle en

scholingsbivakken van het verbond Oost-Vlaanderen waren er in het voormalige

Chirodomein in Sint-Martens-Latem. Na de splitsing van het verbond Oost-Vlaanderen

gaf het gewest Aymon inleidingscursussen tijdens scholingsbivakken in het

Chirohuis Heidepark in Waasmunster.

Bij het verbond Reinaert werden scholingscursussen gevolgd.

Had de groep een geschikt heem, een eigen speelplein heeft ze al die jaren wel

gemist. De speelplaats van de jongensschool in de Otterstraat was ’s zondags gelukkig

voor de Chiro voorbehouden. Elke zondag was er een afdeling die er beslag

op legde en die speelplaats werd zeer intens gebruikt, daar zijn ook heel wat ruiten

gesneuveld. Directeur Uyttersprot zaagde en keek telkens zuur, maar in de grond

70

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

begreep hij het wel.

Het Kajottersplein achter het Gildenhuis, het Marchantplein, “den Dop” in de Vijfde

Januaristraat, Bastion VIII, het Collegeplein in de Boonwijk, het klein en groot stadspark

waar dikwijls “pottekestamp” gespeeld werd tot het donker was, de zavelputten

aan de Nieuwe Dender, dat waren de plaatsen waar de afdelingen naar toe trokken

om te gaan ravotten. In volle zomer gingen de oudsten al eens zwemmen aan het

fort van de Langestraat. Op de leiderskring werd vooraf goed afgesproken welke

groep waar naartoe ging.

Maar vooral het Kalendijkske met zijn zavelgrond, de bergen en de twee bunkers

waren tot de bouw van het zwembad Olympos het uitverkoren speelterrein.

Op de lunet van de Kalendijk, waar nu het zwembad Olympos staat, hebben de Chirojongens tot

in 1970 onvergetelijke spelnamiddagen beleefd.

Top ’64 was een samenkomst van 60.000 leden van alle

Chirogroepen uit Vlaanderen op het nationaal Chirofeest

in het Bosuilstadion in Antwerpen. Ook de groep van

Sint-Gillis nam deel met niet minder dan drie autobussen.

Vanaf 1977 ontstond er enige concurrentie tussen de

Chirojongens en KSA. De oorzaak lag in het feit dat Chiromeisjes

en KSA samen hun thuis hadden op de terreinen

en lokalen van Jeugd zonder Dak in de Torrestraat. Als de

meisjes uit een gezin bij de Chirogroep aangesloten waren

was het normaal dat hun broers naar de KSA gingen. Dat

heeft de Chirojongens heel wat leden gekost.

In 1984 bestond de Chiro 30 jaar! Oud-groepsleider Piet Buyse nam samen met

Christel De Kinder, Hans De Munter, Luc Meremans, Dirk Roels en Ann Van Cauter

het initiatief om een uitgebreide brochure samen te stellen en succesvolle tweedaagse

feesten in te richten. Daarbij organiseerde men in de meimaand een fototen-

Chiro jongens 71

---

toonstelling over de Chiro in het Gildenhuis, kwam Incar een wervelende show geven

en was er een fietsrally en een eetmaal, dit laatste om de kas te spijzen natuurlijk.

Net zoals elke vereniging had ook de Chiro permanent geld te kort.

Tussendoor werd er regelmatig wafelenbak gehouden. In 1960 werd er zelfs met

WC-papier van deur tot deur geleurd om het bivak te bekostigen.

Om de kas van de groep van de nodige gelden te voorzien, waren steevast de klassieke

middelen voorhanden, een wafelenbak, een bal met een vedette om volk te

lokken en vooral jaarlijkse toneelopvoeringen tijdens de wintermaanden. In de beginjaren

verzorgde meestal Toneelgroep Frans Poos of Het Nieuw Nederlands Toneel

de voorstellingen die altijd voor een volle zaal in het Gildenhuis zorgden. Later

verzorgde de Dendermondse groep “Willen is kunnen” de toneelopvoeringen.

De inhuldiging van de hemen in 1959 was tevens de start van de groots opgezette

Breughelfeesten die plaats vonden in het volledige Gildenhuiscomplex. De winst

werd verdeeld onder alle jeugdbewegingen die deelnamen. Dit bleek een succesvolle

formule tot in 1969 de kwestie Verhaeghen losbarstte waardoor de Breughelfeesten

wegkwijnden als gevolg van de verdeeldheid in de parochie.

Na ruggespraak met de jeugdbewegingen die hun stek in en rond het Gildenhuis

hadden werden de teloorgegane Breughelfeesten op 6/7/1972 hervormd tot de

Fiftien-Parochiefeesten [6] die vanaf de start met tweedaagse activiteiten, de zaterdagavond

met een grote vedette op de affiche en de zondag met middagmaal en

kleinkunstavond, steeds een massa volk trokken.

Later nam de Chirogroep de Fiftienfeesten over en vormden deze met groot succes

om tot Boemerangfeesten.

Chirogroep Sint-Paulus, nadien Boemerang, is van de start in 1954 tot midden de

jaren ‘80 altijd een heel sterke groep geweest. Als er in een gemeente in het gewest

Aymon een nieuwe Chirogroep opgericht werd, of een bestaande diende dringend

steun te krijgen, dan kwam de gewestleiding meestal bij onze Chirogroep aankloppen.

Zo heeft deze Chirogroep de Chiroleiders van Appels, de Boonwijk (2 maal), Dendermonde-centrum,

Dendermonde-Keur, Lebbeke-Minnestraat en Wieze met maanden

begeleiding geholpen met hun opstart, eerst in Sint-Gillis, nadien op hun locatie

tijdens hun leiderskringen en ’s zondags met hun leden.

Hans Mariën ondersteunde in 1990 zelfs de Chirogroep van Dendermonde-Keur

als volwassen-begeleider. Na enige tijd is die groep echter gestopt en is de leiding

overgestapt naar Chirogroep Boemerang.

6 De naam was een woordspeling op de 15de Breughelfeesten die anders zouden plaats

gehad hebben.

72

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

1958, foto genomen op de speelplaats van de

Sint-Jozefschool.

Boven: Norbert Huau, Jozef Janssens, ? ,

Arsène Sens, Marcel Lasuy, Willy Meert.

Onder: Bert Cooreman, ? , Freddy Sens,

Jozef Brandt, Omer Van Damme, Marcel

Janssens, Jacques Verhelst, Robert Van Hove,

Luc Cooreman, Jozef Van Belle.

1960, op weg naar het bivak in Balen-Nete.

Vooraan Dirk Michiels als Mascotte.

1ste rij: Frans Saeys, Paul De Kinder en

Norbert Van Sitchel.

2de rij: Marc Michiels, ? en Wim Goossens.

3de rij rechts: Gerard Philips.

Op trektocht met kaart en kompas.

Guido Moonen, Werner Van Driessche,

Eddy De Graeve,

Freddy Michiels, leider Jozef De Man,

Philemon De Plecker, Anthur Schaillie.

1961, Zoerle-Parwijs.

Chiro jongens 73

---

Het Bivak, de parel aan de kroon.

Het jaarlijks bivak is het summum van de Chirowerking, daar werd steevast naar toe

geleefd.

Na de keuze van een bivakplaats volgde meestal in het Paasverlof de bivakverkenning

door de leiders. Net voor het eigenlijke bivak gingen de aspiranten met de fiets

2 à 3 dagen vooruit om de voorwacht te doen. Het terrein in orde maken als het niet

OK was, de tenten rechtzetten en afwatering graven, enz. Ook al was het werken

geblazen, het was voor die mannen steeds een goddelijke tijd.

De kerels gingen ook met de fiets naar de bivakplaats, de anderen volgden met de

bus of de trein. De oudsten sliepen in tenten, de kleinsten in vaste gebouwen. Tot

1960 sliep iedereen op strozakken. Het stro werd bij een plaatselijke boer gekocht,

de zakken moest iedereen van thuis zelf meebrengen. Nadien gebruikte men luchtmatrassen

om nog later op kunststofmatrassen te slapen die op de bivakplaats ter

beschikking waren.

Het materiaal werd in de eerste jaren steevast

vervoerd met een camionette van de

gemeente Sint-Gillis. Later hebben de

firma’s van Etienne Maes, Willy Cornelis,

Michiels (uit Appels) en Temmerman de

groep geholpen, meestal gebeurde dit

gratis of werd enkel de brandstof aangerekend.

Met de jaren werd ervaring opgebouwd

en werd de logistiek steeds beter. Jarenlang

werd beroep gedaan op het gewaardeerde

gratis vervoer door “den Buydts”

uit de Korte Dijkstraat, nadien stelde de

gemeente terug enkele camionetten met

chauffeur ter beschikking die soms wel

Jef De Man en Dirk Michiels in 1960.

tweemaal moesten rijden. De volledige

muziekkapel ging immers ook mee wat

niet zo eenvoudig was. Dit was een stilzwijgende overeenkomst met eerste schepen

Pier Verhelst. De Chirogroep leverde in het groot verlof leiders voor “zijn” vakantiepatronaat

en als de Chiro iets nodig had dan leverde hij dat via de gemeente. Na de

fusie van de gemeente Sint-Gillis met Dendermonde was dat natuurlijk afgelopen.

Wel gaf de stad via de Stedelijke Jeugdraad verder de onontbeerlijke subsidies voor

de werking tijdens het jaar en voor het bivak.

Vanaf de eerste helft van de jaren ’70 trokken de aspi’s vanop de kampplaats met de

fiets voor een vierdaagse naar steden zoals Trier, Aken, Maastricht enz.

74

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

De kookmoeders hebben recht op eeuwige dankbaarheid. Steeds werden er brave

maar vooral vlijtige zielen gevonden die bereid waren gedurende het bivak het beste

van zichzelf te geven. Voor dag en dauw opstaan, koffie en massa’s boterhammen

klaarmaken, direct nadien starten met de voorbereiding van het middageten, het

vieruurtje en het avondeten.

’s Avonds een beetje nababbelen, vroeg gaan slapen om ’s anderdaags terug vroeg

op te staan. En dat tien dagen aan een stuk.

Al wie hen gekend heeft zal hun namen niet vergeten; Maria Van de Abbeele–Bellon,

Elisabeth Hanskens–Bogaert, Jeanne Hendrickx–Schollaert, Anne Lasuy–Ysebaert,

Christiane Hermans, Paula Brusselmans, Liliane De Decker, Eliane Van Hove, hilde

Boeykens, Pauline Roels-Leenknecht, Albertine De Block-Vlassenroot, Aline Pieters

en Robert Michiels, Clothilde Peleman en Richard Delva, Madeleine Van de Putte-Berte,

Yvonne Van den Bonne–Van Akoleyen, Monique De Hauwere, Rosalie Van

Praet-Philips, Luc Mannaert, Margot Van Dort, Dolf Bieseman, Louise Mariën, Irène

Delcart, Cecile De Clercq-Janssens, Alice Bieseman–De Potter, Els Meyers, Lut Secelle,

Fré De Loose, Arlette Baele-Van Nieuwenhove, Roland Baele, Rita Uyttersprot en

Fabienne Abrams.

In de lijst staan enkele koppels, de mannen hielpen dan wel waar ze konden maar de

kookmoeders leverden toch steeds het leeuwendeel van het werk.

Meestal op de derde dag van het bivak was ‘schuif’ een vast item op het menu.

Omdat nogal wat kinderen last hadden van constipatie was rabarberconfituur op

de boterhammen en rabarber als groente ’s middags een heilzaam middel om het

probleem op te lossen.

Vanaf 1967 (Neerpelt) werkte men met een diepvries die gebedeld was bij de ijsroomfabriek

Ola. Zoals steeds kwam het vlees rechtstreeks van het slachthuis van

‘Pier’ Verhelst en werd het daar in porties gesneden, verpakt en nat in de diepvries

gelegd. Bij aankomst op de bivakplaats diende men alles letterlijk met hamer en

beitel van elkaar te scheiden.

Later waren er standaard diepvriezers ter

beschikking op de bivakplaatsen.

In de periode van Yvonne Van Akoleyen

als kookmoeder werden het hele jaar

door groenten aangekocht wanneer deze

goedkoop waren, en dan thuis klaargemaakt

en ingevroren.

Al tijdens het leidingsweekend als kampverkenning

stond het zoeken van een bakker

op het programma. Iemand die dagelijks

honderd broden kon komen leveren

gedurende de periode van het kamp.

1956. Anne Lasuy–Ysebaert, Elisabeth Hanskens-Bogaert

en Jeanne Hendrickx-Schollaert.

Chiro jongens 75

---

1961, een bloemetje voor de

bivakmoeders.

Jeanne Hendrickx-Schollaert,

Christiane Hermans,

Paula Brusselmans en

Elisabeth Hanskens-Bogaert.

1964 Bel bij Geel

Valpeline 1965 Eliane Van Hove en Hilde Boeykens.

76

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Kalmthout 1966. Jeanne Hendrickx-Schollaert,

Elisabeth Hanskens-Bogaert en Proost André

Van Coppenolle.

Neerpelt 1967. Robert Michiels, Aline Pieters,

Clothilde Peleman en Richard Delva.

Kasterlee 192 Yvonne Van Akoleyen,

Pauline Leenknecht en Albertine Vlassenroot.

Essen, 1973. Monique De Hauwere,

Yvonne Van Akoleyen en Rosalie Philips.

Dworp 1984.

Chiro jongens 77

---

Hachy 1975. Margot Van Dort en

Monique De Hauwere.

Pauline Roel-Leenknecht.

Ronse 1994 Rita Uyttersprot en

Fabienne Abrams.

Opoeteren 1995.

Eenentwintig rakkers luisteren gefascineerd naar hun leider, die nu een andere figuur geworden is

en hen meeneemt naar een sprookjeswereld. Essen, 1973.

78

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Zo’n bivak is eigenlijk een microwereld. Voor de kinderen bestaat thuis zo goed als

niet meer, heel hun dagindeling wordt bepaald door het programma dat de leiders

opgesteld hebben en dat is één groot feest van de eerste dag tot de laatste.

Per afdeling zijn er minimum 2 leiders, maar liefst meer. Een bivakleider of een volwassen

begeleider is geen must maar wel heel nuttig.

Op bivak leggen de nieuwe leiders plechtig hun belofte af en hernieuwden de andere

leiders hun belofte.

De groep is tweemaal op bivak geweest samen met de VKAJ van Sint-Gillis en in

1969 (Bevel) éénmaal met de Chirojongens van Wieze. Nadat zij de leiders van de

nieuwe groep uit Wieze opgeleid hadden kregen deze de ervaring van een bivak er

gratis bij.

Tijdens het bivak werden dikwijls speciale activiteiten georganiseerd, daguitstappen

zoals naar het Evoluon, 24-urentocht voor de kerels en droppings. In 1966

(Kalmthout) gingen de aspiranten 4 dagen in Doel logeren en hadden ze een tocht

door het Verdronken land van Saeftinge waarbij ze door de vloed verrast werden

en in ondergoed met de kleren boven hun hoofd terug moesten. In 1970 (Kaulille)

werden de toppers zelfs vergast op het militair domein van Kleine Brogel. De luchtmacht

organiseerde speciaal voor hen een show met starfighters terwijl zij plat naast

de startbaan mochten liggen.

Tijdens het bivak in Dworp (1984) konden de kerels van uit Halle tot aan het hellend

vlak van Ronquières varen op een binnenschip, dank zij een sluiswachter die een

bereidwillige schipper gevonden had.

Jozef Maes, Kris Cooreman, Wim Keppens, Hans Marien,

Willy Cassiman, Dirk Van den Bossche, Mark Van der Beken en

Kurt Van den Bossche vanop de rug gezien..

Chiro jongens 79

---

De ontlening van bivakmateriaal in de jaren ’60 – ’70, afkomstig van de NDJ, de

Nationale Dienst voor de Jeugd in Brussel, vormde een bijzondere problematiek

voor de leiders. Tenten, veldbedden, kookketels enz. konden daar gratis uitgeleend

worden en dienden proper

gekuist teruggebracht te

worden. Maar … bij het terugbrengen

oordeelden de

verantwoordelijken steevast

dat ze niet proper genoeg

waren. Ze verkochten dan

(duur) staalwol om ze ter

plekke nog beter te kuisen.

Met een envelopje met inhoud

waren ze echter onmiddellijk

proper genoeg!

Veel groepen hebben eigen

potten en pannen gekocht

1964, Bel bij Geel. De leiders Jef Brandt, Jef Van Belle,

om van die miserie vanaf te

Philemon De Plecker en Hugo Van Akoleyen hebben voor de zijn.

knapen een veldslag bedacht. We herkennen o.m. Adolf De Man, Een bivak organiseren voor

Marcel De Man, Henri De Ridder, Martin De Bruyn, Yves Delva, zo’n honderd deelnemers

Wim Goossens, Pierre Rodrigues, Luc Mannaert, Guido Moens,

is geen simpele zaak. In de

Jozef Daelemans, Pieter Delmartino, André Vermeir, Paul Halet,

Kris Aerts.

beginperiode van de groep

dienden de ouders zelf in

eten te voorzien en dit enkele dagen voor het bivak binnen te brengen. Dit gebeurde

op basis van een lijst die de kinderen meegekregen hadden. Zo stond op het lijstje

dat de ouders kregen onder meer: 1 kg suiker in klontjes, 1 kg geraffineerd suiker, 1

kg bloem, 2,5 kg aardappelen, koffie, WC-papier, macaroni, enz. enz.

Verder diende elk jongen zijn eigen boter en confituur mee te brengen samen met

een metalen plat en diep bord, bestek, een “kroes” (drinkbeker) en een “pulle” (een

ijzeren drankfles) die, gevuld met koffie en melk, meegenomen werd voor tijdens

de trektochten.

Aardappelen mochten de oudsten gratis gaan rooien op het veld van boer Jean Boel

in de Torrestraat. Vlees, brood en groenten werden op de bivakplaats aangekocht.

De financiën voor het bivak was ook een steeds terugkerend probleem.

De inkomsten kwamen van de deelnemers, materiële hulp en subsidie van de gemeente

en van het NWK, het Nationaal Werk voor Kinderwelzijn, dat door iedereen

“Tante Nonneke” genoemd werd. Gedurende het bivak werd er bijna dagelijks op

gehamerd dat alles tiptop in orde moest zijn voor het geval die ‘gevreesde’ Tante

Nonneke zou komen. Meestal kwam ze rond de derde laatste dag, bleek geen nonneke

te zijn maar een sociale werkster, steeds moest ze ergens een kleine opmerking

80

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

maken, maar nooit heeft de groep haar subsidie gemist.

Er werd ook rekening gehouden met het probleem dat enkele minderbegoede ouders

soms de kampkosten niet of niet volledig konden betalen. Daar werd steevast

op maat een mouw aan gepast en nooit raakte dit bekend. Hierover zwijgen was

voor elke leider een plicht die bij mijn weten nooit geschonden werd.

De leiders dienden in principe geen kampgeld te betalen. Maar toen na het bivak in

Opglabbeek in 1980 het tekort even groot bleek als de som van wat alle leiders niet

betaald hadden, hebben de leiders besloten voor dat bivak en in de toekomst hun

deel ook te betalen.

Een van de taken van de aspi’s was een bivakkrantje in elkaar steken waarin het

dagelijkse kampgebeuren luchtig verslagen werd. Iemand sleurde wel altijd een typmachine

mee en de proost leverde stencils en papier. Pas in de jaren ’80 werd er een

kopiemachientje meegenomen. Bivakkrantjes hadden een heel vluchtig bestaan, het

waren echte eendagsvliegen die de dag nadien al in de papiermand lagen. Slecht

enkele exemplaren hebben de tand des tijds overleefd, ze liggen op de tentoonstelling

uitgestald.

Elk bivak werd de laatste avond traditioneel afgesloten met het onmisbare kampvuur

dat niemand onberoerd liet. Eens terug in Sint-Gillis was er een slotformatie

waarbij de kookmoeders in de bloemetjes werden gezet en alle deelnemers een

bivakaandenken kregen.

1961, Zoerle-Parwijs. Drie broers Michiels

hebben op dezelfde dag de erepenoen.

Luc bij de Knapen, Freddy bij de Kerels en

Marc bij de Burchtknapen.

Proost André Van Coppenolle, ca. 1963.

Chiro jongens 81

---

De Bivakplaatsen

1956 Bonheiden

1957 Beringen-Mijnen

1958 Kasterlee

1959 Geel - Bel

1960 Balen - Nete

1961 Zoerle - Parwijs

1962 Witgoor - Dessel

1963 Mol - De Maat

1964 Geel - Bel

1965 Mechelen a/d Maas &

Valpeline

1966 Kalmthout

1967 Neerpelt

1968 Mechelen a/d Maas

1969 Bevel + Chiro-Wieze

1970 Kaulille

1971 Zolder

1972 Kasterlee

1973 Essen

1974 Mol

1975 Hachy

1976 Hechtel

1977 Recht

1978 Poupehan

1979 Genk

1980 Opglabbeek

1981 Achel

1982 Westouter

1983 Montenau

1984 Dworp

1985 Ronse

1986 Ronse

1987 Alfersteg

1988 Poppel

1989 Bocholt

1990 Westouter

1991 Barveaux

1992 As (Genk)

1993 Zammel

1994 Ronse

1995 Opoeteren

1996 Opglabbeek

1964, Bel bij Geel. Belofte-aflegging van

leider Guido Moonen

met groepsleider Philemon De Plecker en

proost André Van Coppenolle.

82

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

De Burchtknapen aan de kerk ca. 1964.

Staand: Philemon De Plecker, Hendrik De Plecker , Hugo De Meersman, Jef Daelemans,

Hugo Van Akoleyen, Paul Halet, Hubert Van Hove, Hugo Boel, Jozef Brandt, Louis De Prins,

Gerard De Geyter, Henri De Ridder.

Gehurkt: Jozef Van Belle, Marcel De Man, Guido Moens, Marc Michiels, Pierre Rodrigues,

Luc De Wolf en Pierre Peersman.

1965. Met kerels en Aspi’s op bergtocht in Ollemont-Valpelline (Italië).

Staand: Guido Moonen, Hubert Van Hove, Ronny Persoons, Hugo De Meersman, Luc Peleman,

Jef Thienpondt, Gerard Philips, Philemon De Plecker, Roger Coppens, Luc Michiels,

André De Kinder,

Wim Goossens, Raymond Dierickx, Gilbert. Van Nuffel, Frans Van den Broeck.

Vooraan: 2 kookmoeders, de berggids Etore Bionaz, Frans Saeys, ? , Johan Aerts, Patrick Persoons,

André Vermeir, Norbert Van Stichel.

Chiro jongens 83

---

1966 Het tentenkamp op Kalmthout-Heide.

1966, met de trein naar Kalmthout-Heide.

Leiders Jozef De Geyter en Fred Michiels houden de jongens bezig met zingen.

84

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Toppers in speluniform bij de Chirohemen in 1967. Staand: Luc Michiels, René Philips, Freddy

Moens, Willy De Kinder, Paul De Block, ? , Luc Van Nuffel, Wim Aerts, Willy De Vriendt, Kris Aerts

en een leider-stagiair uit de Chirogroep van Lebbeke-Minnestraat.

Midden: ? en Marc Maeckelbergh

Gehurkt: … Raes, Luc Baert, ? , … Verleyen, ? , Arthur Vermeir.

1971, De Speelclub in Zolder.

Leiders Willy De Kinder en Luc Mannaert.

Boven: ? , Paul Van Akoleyen , … Van der Straeten, … Geeraert, Robby Cornelis,

Hubert Van den Bonne, Rudy Keppens, Dirk Van Biesen.

Onder: … Loret, ? , Francis Teck, Ludo Meskens, Walter Meskens, ? , Hubert Van Akoleyen,

Luc Geeraert.

Chiro jongens 85

---

1972, Kasterlee. Stefaan De Bleser, Alfons De Cock, Jos Mannaert, Frans De Block, Dirk Michiels,

Hugo Van Stichel, Marc De Clerck, Peter Vande Putte en Walter De Munter.

Het leiderskorps in 1972, Kasterlee. Guido Vervrangen, Chris Bijnens, Luc De Kinder,.

Walter De Munter, Artuur Vermeir, Luc Mannaert, Luc Van den Bossche, Paul Halet,.

Jan Van Weyenbergh, Paul De Block en Luc Michiels.

86

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Toppers in 1972, Kasterlee.

Staand: Luc Michiels, Raf Cauwels, ? , Jan Van Weyenberg, Koen D’ Hondt, Antoon Mannaert,

Gustaaf Van Baeveghem, Paul Halet, Jozef Van Geertruyen, Jan Everaert, Leo Dierickx, Jos Van

Akoleyen, Paul De Block.

Onder: Guy Cauwels, Pierre De Waegeneer, Dirk Cassiman, Pieter Vermeir, Luc Van Acker, Luc De

Clerck, Hans De Munter en Bruno Van Beveren.

Kasterlee 1972

Boven: Willy Cassiman, Dirk Ost, Arthur Vermeir, Luc Van den Bossche, Chris Bijnens , François

Delcart.

Midden: Dirk Bieseman, Frans Cassiman, Roger Teck.

Onder: Dany Loret, Patrick De Cock, Peter Verhelst, Paul Van Akoleyen.

Chiro jongens 87

---

Schoten 1984. Proost, kookmoeders en leiding.

Staand: Hugo Van Damme, Walter Verhofstede, Adolf Bieseman, Monique De Hauwere,

Frans De Block, Yvonne Van Akoleyen, Pauline Leenknecht, Arthuur Vermeir, Rosalie Philips,

Herman Van Geertruyen, ? , Luc Mannaert.

Midden: Paul de Block en Margot Van Dort.

Zittend: Luc Meremans, Hugo Van Stichel, Marc Mariën, Peter Vande Putte, Marc Declerck,

Jozef Van Geertuyen, Stefaan De Bleser.

Het kampvuur in Achel, 1981.

De emmers met bluswater staan

klaar.

88

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Hachy 1975

Boven: Marc Mariën, Dirk Bieseman, Frederick De Maere, Marc De Clerck, Rudy Keppens,

Willy Cassiman, Dirk Van Bossche, Jozef Van Geertruyen.

Onder: Eddy Mannaert, Luc Geeraert, Dirk Roels, Hubert Van den Bonne, Hubert Van Akoleyen.

Boven: Proost Walter Verhofstede, Robby Cornelis, Mark De Velder, Kurt Van den Bossche,

Michel Oosterlinck, Jozef Maes, Willy Cassiman.

Onder: 2x ? (het zijn geen Chirojongens), Michel Vinck, Gino …, Peter De Velder.

1985-1986. Plaats niet bekend.

Chiro jongens 89

---

Dat kan allen maar in de Chiro. Rik Geeraert ca. 1989.

Chiroleiders kunnen ook kunstzinnige foto’s maken.

Boven: Wim Keppens, Geert de Corte, Hans Marien en Piet Buyse.

Onder: Patrick Vermeulen, Kurt Van den Bossche en Wim Geeraert.

90

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Ronse 1994

Chiro jongens 91

---

HET BLOEMENCORSO

Deelname aan de ‘Bloemenstoet’ was vele jaren een vast punt op de agenda.

Oud-leider en smid Jules Hendrickx zorgde steevast dat het onderstel van een oude

vrachtwagen voldoende in orde was om de eindmeet te halen, ook al viel de wagen

eens honderd meter na de eindmeet in panne.

Familieleden en oudere Chiromeisjes kwamen de “bloemen steken” waardoor er

steeds genoeg jongens waren om te helpen. Bijna de hele nacht werkten de meesten

door, en steeds was de wagen pas op de valreep klaar.

Het maken van de bloemenwagen was een doe-activiteit waarbij het samenhorigheidsgevoel

sterk naar voor kwam. De muziekkapel begeleidde steeds de bloemenwagen.

Titel

Ontworpen door

1961 Soo de oude songen, soo piepen de jonge Frans Klauwaert & Pierre Cleemput

1962 De Chiro Chirogroep Sint-Paulus

1963 Tijl Uilenspiegel Gerard De Geyter

1964 Het Leven Gerard De Geyter

1966 Een wereld van onszelf Chirogroep Sint-Paulus

1967 Vrede Vervrangen Guido

1968 Sing a Song Gerard De Geyter

1969 Zachte Jeugd Guido Vervrangen

1970 Hongarije Guido Vervrangen

1971 Kinderfantasie Guido Vervrangen

1972 ‘n 19de eeuwse party Luc De Kinder

1973 Lange Wapper Luc De Kinder

1976 De Steenbok A. Beckers

1977 De klokkengieter Guido Vervrangen

1978 Vakantiepret op en om het water Chirogroep Boemerang

92

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

1961 Soo de oude songen, soo piepen de jonge.

1962 De Chiro.

Chiro jongens 93

---

1963 Tijl Uilenspiegel.

1964 Het leven.

94

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

1966 Een wereld van onszelf.

1967 Vrede.

Chiro jongens 95

---

1968, Sing an Song.

1967 Vrede.

96

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

1970 Hongarije

1972 ‘n 19de eeuwse party.

Chiro jongens 97

---

1976 De Steenbok.

1977 De klokkengieter.

98

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

1978 Vakantiepret op en om het water.

Chiro jongens 99

---

DE MUZIEKKAPEL – DRUMBAND KREABOEM

Toen proost van Coppenolle en leider Hubert van Hove op de Meivaart van 1960 in

Grembergen een muziekkapel in actie zagen kregen ze zin om de Chiro van Sint-Gillis

ook met een muziekkapel uit te rusten. Het eerste instrumentarium was eerder

beperkt : enkele landsknechten en een paar klaroenen die op raad van meester Pieters,

dirigent van ’t Katholiek Muziek, bij de firma Van Engelen in Lier werden aangekocht.

De toonaard van de klaroenen was echter te hoog waardoor zij niet gemakkelijk

te bespelen waren.

Op termijn breidde de kapel uit tot 30 à 40 muzikanten. Chiro Nationaal zorgde voor

de eerste partituren.

Na enkele maanden waren de eerste optredens een feit zoals bij Rerum Novarum,

het Bloemencorso van 1961 van Sint-Gillis en de Sterrentochten. Zes jaar na de start,

moest men echter een geschikte vervanger zoeken om de muziekkapel te leiden.

Omdat dit geen sinecure was, bleef de muziekkapel een tijdje op non-actief.

Gerard De Geyter nam de draad weer op en liet de leiding na een tijd over aan Guido

Moonen. Met Marc Ryckaert kreeg men in 1971 een muzikaal geschoolde vervanger.

De toenmalige leiding kocht meteen een set nieuw materieel aan zoals nieuwe

klaroenen, jachthoorns, roffeltrommels en cimbalen. Tweemaal nam de groep deel

aan het jeugdmuziekfestival van Brasschaat, telkens met groot succes. Een eervolle

vermelding en een tweede plaats vereeuwigd met een zilveren medaille op het internationaal

Jeugd- en muziekfestival te Brasschaat zijn gekoesterde stukken.

Hierna lag de muziekkapel echter opnieuw voor een hele tijd stil door het gebrek

aan een muziekkapelleider.

De jaren tachtig bezorgden een tweede glorieperiode. Op de jeugdfestivals van

Borsbeek en Schoten won de muziekkapel meer dan eens goud. De jaarlijkse middeleeuwse

Reuzenommegang Katuit in Dendermonde, carnavalsoptochten, het

bloemencorso, het is maar een greep uit de optredens die de muziekkapel opluisterde

en dat niet alleen binnen de grenzen van Dendermonde.

Midden de jaren negentig verjongde de muziekkapel grondig. De samenwerking

met Chiromeisjes Kreale maakte de vereniging gemengd (Kreaboem, een samentrekking

van Chiromeisjes Kreale en Chirojongens Boemerang). De fusie van Chiro

Boemerang met Chiro Bome-Bojo in 1999 zorgde ervoor dat “ons muziek” dé muziekkapel

werd van de Chirogroepen uit Sint-Gillis-bij-Dendermonde.

Dirk Van den Bossche, alias “den Dissen” , deed de muziekkapel herleven. De blazers

waren opzij geschoven. Voortaan bestonden ze uit een combinatie van slagwerk en

het geluid van marching bells, die een periode inluidden van veel frissere muziekstukken

en eigentijdse melodieën. De muziekkapel kon zich een drumband noemen:

een gewaagd, maar duidelijk geslaagd concept. Heel wat oud-leiders en -leidsters

100

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

kregen opnieuw zin om de stokken op te nemen. Alle instrumenten hadden terug

een persoon gevonden die hen wilde bespelen op de meest professionele manier.

Ze konden dan ook zeggen dat het muziek weer op een hoog niveau stond, net

zoals vroeger.

Zo is de drumband aanbeland in het nieuwe millennium. Optredens zowel in binnen-

als buitenland en zelfs een TV-optreden bevestigden dat ze op de goede weg

waren. Bijzonder waren ook de ‘Night of the drums’, de optredens voor ouders en

sympathisanten.

Merkwaardig waren ook ‘De Vlaggetjes’, een aantal Chiromeisjes die met hun blauwe

uniformen en hun lange gekleurde vlagjes bijkomend een mooi visueel aspect

toevoegden.

Begin 2006 ging “den Dissen” als bandleider met pensioen. Terwijl een opvolger gezocht

werd, namen Tijl Van Der Schueren en Veerle Van Oudenhove de leiding over.

Een jaar later nam Koen De Boeck de fakkel over. Hij leerde de muzikanten nieuwe

nummers aan, liet ze andere figuren inoefenen en schaafde aan de “sound” van Kreaboem.

In december 2011 nam hij afscheid, maar drumbandleider ben je niet voor

even, dat ben je voor je hele leven. Van maart 2013 tot in 2017 leidde hij opnieuw

Kreaboem met enthousiasme en gedrevenheid.

Toen vond Koen dat het hoogtijd was om de fakkel definitief door te geven aan

een volwaardige jeugdige opvolger. Deze werd gevonden in de persoon van Mattis

Verstraeten. Anno 2022 is Kreaboem onder zijn leiding nog steeds een groep jonge

Chiro jongens 101

---

succesvolle enthousiastelingen.

Nog steeds houdt de gemengde groep zijn repetities in en rond het Gildenhuis.

De muziekkapel en de drumband zijn op heel veel plaatsen en bij allerlei gelegenheden

gaan optreden, zowel om naar buiten te komen als om geld bijeen te krijgen

om hun onkosten te dekken en om regelmatig nieuwe instrumenten te kunnen aankopen,

zonder afhankelijk te zijn van de kas van de Chirogroep zelf.

De muziekkapel en Kreaboem stonden onder de leiding van:

Hubert Van Hove 1960 – 1966

Gerard De Geyter 1968 – 1969

Guido Moonen 1970 – 1971

Marc Rijckaert 1971 – 1974

Jef Van Geertruyen 1977 – 1981 en 1982 – 1987

Geert Van der Straeten 1987 – 1989

Dirk Van den Bossche 1989 – 2006

Tijl Van Der Schueren en 2006 – 2007

Veerle Van Oudenhove 2006 – 2007

Koen De Boeck 2007 - 2017

Mattis Verstraeten

2017 - heden

Koen De Boeck met de drumband.

102

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

1970

De fusie met Chiro BoMe-BoJo.

Na het bivak te Barveaux in 1991 lag Chirogroep Boemerang op apegapen met een

kas met een negatief resultaat van 30.000 frank. Zelfs de drank van het vorige bivak

diende nog betaald te worden.

Er restten nog slechts 4 leiders, de gebroeders Volckaert en Heyndrickx. Deze vroegen

Rudi De Feyter om volwassenbegeleider te worden en brachten hem in contact

met Rudy Poppe die dit al een tijdje deed voor de Chirojongens

van Moerzeke en hem wegwijs maakte.

Rudi De Feyter heeft toen door zijn inzet de groep gered en

op vijf jaar tijd de kas terug gezond gemaakt met een jaarlijkse

wafelenbak.

Chirogroep Boemerang had nog voldoende leiders maar het

aantal leden zakte jaar na jaar tot 25 in 1999 waardoor de

groep niet meer levenskrachtig was. Chirogroep Bome-Bojo

uit de Boonwijk had het tegenovergestelde probleem, zij hadden

voldoende leden maar de gemengde groep had een tekort

aan leiders en leidsters. Bome-Bojo zocht in 1999 contact met

Boemerang en na een geslaagde experimentele gezamenlijke

spelnamiddag besloten beide groepen om naar een fusie te streven die in 2000 gerealiseerd

werd. De nieuwe naam werd BoBo (Boonwijk-Boemerang).

Een van de problemen waarom de fusie vertraging opliep was het gemengd op

bivak gaan waar niet alle ouders zo maar direct voor te vinden waren. Uiteindelijk

hebben zij wel ingestemd.

Chiro jongens 103

---

Repetitie op de koer van de Sint-Jozefschool.

De Muziekkapel in 1984.

Eerst werden de activiteiten per leeftijd gesplitst: de jongsten bleven in de Boonwijk,

de oudsten trokken naar de hemen aan het Gildenhuis. Momenteel is alle activiteit

van de groep geconcentreerd aan het Chirolokaal in de Boonwijk. De Chirohemen

aan het Gildenhuis staan er nog wel maar zijn door Parochiale Werken in erfpacht

gegeven aan een aannemer.

104

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

De structuur van de groep was nog niet optimaal. Buiten de speelwerking moest alles

van nul herbeginnen met een veel te jonge leiding. Er was geen kookploeg meer,

die werd in samenwerking met de ouders van David De Kinder uit de grond gestampt

op een paar weken tijd. Oud-leider Dirk Van de Bossche ging mee op kamp

in de Ardennen als manusje van alles, ’s morgens in de kookploeg, in de namiddag

bij de leiding. De groepsleider was Filip Binon. Na het kamp werd Dirk volwassenbegeleider

gedurende een drietal jaar.

Invloed in de gemeente

Gedurende hun bestaan zijn de Chirojongens altijd actief geweest in het sociale leven

van de gemeente. Jaarlijks namen zij deel aan de Sterretocht, Broederlijk delen,

de bedeltochten voor Oost-Priesterhulp (de Spekpater), 11.11.11-acties, het organiseren

van startdagen op het kerkplein en van open dorpsspelen, enz.

In de gemeentelijke en later de stedelijke jeugdraad hadden ze steeds hun inbreng,

zo hebben ze jaren geijverd voor een groen speelveld voor de jeugd, dat er spijtig

genoeg nooit gekomen is.

Het leiden van het vakantiepatronaat Vakantiezorg was een bijna exclusieve aangelegenheid

van de Chiro, zowel Chiroleidsters als Chiroleiders die studeerden stonden

in voor deze gemeentelijke activiteit. Met hun rijke ervaring namen zij een aantal

jonge leiders en leidsters die niet in een jeugdbeweging waren op sleeptouw. De

hoofdleider en hoofdleidster kwamen bijna steeds uit de Chirobeweging.

De drumband Kreaboem.

Chiro jongens 105

---

Bij het ontstaan van Jeugdclub Zenith in 1968 was de rol van de Chirojongens prominent.

Het waren vooral oud- en actieve Chiroleiders met Geert De Geyter als inspirator, en

aangevuld met enkele KSA-leiders, die de drijvende krachten waren bij het ontstaan

en de vorming van deze bloeiende jeugdclub. Pas nadat de werking van de jeugdclub

goed begon te lopen heeft men een degelijk bestuur gevormd dat de feitelijke

vereniging omvormde tot een VZW.

Ook met muziekkapel/drumband en in het Bloemencorso was de Chiro zeer zichtbaar.

De invloed rijkt echter verder, na hun Chiro-carrière gingen de oud-leiders heel

spontaan een engagement aan in sociale, politieke en culturele verenigingen van

de gemeente met een blijvende inpakt.

106

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Lijst leiders:

‘GL’ = groepsleidster

Eugeen Cleemput 1954 - 1957 GL

Paul De Decker 1954 - 1965 GL

Marcel Meert 1954 - 1955

Willy Meert 1954 - 1959

André Van den Abbeele 1954 - 1955 GL

Alfred Van de Abbeele 1954 - 1957

Wilfried Van den Abbeele 1954 - 1955

Robert De Winter 1955 - 1959

Marcel Lasuy 1955 - 1960 GL

Eric Van Roy 1955 - 1957

Gustaaf Buyts 1955 - 1957

Jozef De Man 1956 - 1963 GL

Willy Cornelis 1957 - 1958

Julien Hendrickx 1958 - 1963 GL

Willy Janssens 1958 - 1964

Gilbert Moorgat 1958 - 1964

Richard Van Ranst 1958 - 1959

Jozef Cooreman 1959 - 1960

Jozef Van Belle 1959 - 1967

Arseen Sens 1960 - 1962

Freddy Sens 1960 - 1962

Hubert Van Hove 1960 - 1966

Jacques Verhelst 1960 - 1963

Pierre Cleemput 1961 - 1962

Jozef Brandt 1962 - 1968

Geert De Munter 1962 - 1965

Philemon De Plecker 1962 - 1966 GL

Patrick Persoons 1962 - 1966

August Pieters 1962 - 1964

Gerard De Geyter 1962 - 1968 GL

Marcel Janssens 1963 - 1964

Freddy Michiels 1963 - 1968

Robert Van Hove 1963 - 1965

Jozef De Geyter 1964 - 1967

Jean-Pierre Delva 1965 - 1967

Guido Moonen 1964 - 1968 GL

Hugo Van Akoleyen 1964 - 1968

Hugo De Meersman 1965 - 1968

Frans De Meersman 1966 - 1967

Chiro jongens 107

---

Leo Dierick 1966 - 1968

Luc Michiels 1966 - 1973

Raymond Dierickx 1966 - 1970

Marc Rijckaert 1966 - 1969

Frans Saeys 1967 - 1969

Paul Van Belle 1967 - 1969

Frans Van den Broeck 1967 - 1970 GL

Yves Delva 1968 - 1970

Luc Mannaert 1968 - 1973 GL

Gerard Roels 1968 - 1971

Norbert Van Stichel 1968 - 1969

Guido Vervrangen 1968 - 1972 GL

Jozef Daelemans 1969 - 1971

Wim Goossens 1969 - 1972

Paul Halet 1969 - 1973

André Schaillie 1969 - 1971

Adolf Bieseman 1970 - 1976

Willy De Kinder 1970 - 1974

Walter De Munter 1970 - 1973

Arthur Vermeir 1970 - 1975 GL

Luc Van den Bossche 1971 - 1975

Chris Bijnens 1972 - 1975 GL

Paul De Block 1972 - 1976 GL

Luc De Kinder 1972 - 1974

Wilfried De Munter 1972 - 1973

Jan Van Weyenbergh 1972 - 1975

Erik De Smedt 1973 - 1974

Herman Van Geertruyen 1973 - 1978

Frans De Block 1974 - 1979 GL

Marc De Clercq 1974 - 1978 GL

Jos Mannaert 1974 - 1978

Marc Mariën 1974 - 1978 GL

Hugo Van Damme 1974 - 1975

Peter Van de Putte 1974 - 1977

Stephan De Bleser 1975 - 1979

Alfons De Cock 1975 - 1978

Luc Meremans 1975 - 1980 GL

Luc Van Acker 1975 - 1978

Jozef Van Geertruyen 1975 - 1980

Hugo Van Stichel 1975 - 1977

Raf Cauwels 1976 - 1978

Jos Van Akeleyen 1976 - 1978

108

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Piet Buyse 1977 - 1983 GL

Guy Cauwels 1977 - 1978

Luc De Clercq 1977 - 1978

Hans De Munter 1977 - 1982

Alex De smedt 1977 - 1978

Antoon Mannaert 1977 - 1978

Bruno Van Beveren 1977 - 1980

Patrick De Cock 1978 - 1981

Dirk temmerman 1978 - 1979

Paul Van Akoleyen 1978 - 1979

Michel Vrije 1978 - 1979

Dirk Bieseman 1979 - 1982

Frans Cassiman 1979 - 1980

Rudy Keppens 1979 - 1980

Roger Teck 1979 - 1982

Patrick Tondeur 1979 - 1980

Jozef Van Akoleyen 1979 - 1980

Willy Cassiman 1980 - 1986 GL

Jean Everaert 1980 - 1982

Luc Geeraert 1980 - 1982

Dirk Roels 1980 - 1982

Hans staelens 1980 - 1982

Hubert Van den Bonne 1980 - 1982

Dirk Van den Bossche 1980 - 1984 GL

Geert De Corte 1981 - 1984

Wim Geeraert 1982 - 1984

Wim Keppens 1982 - 1987 GL

Hans Marien 1982 - 1989

Francis Teck 1982 - 1984

Patrick Vermeulen 1982 - 1983

Kris Cooreman 1983 - 1985

Walter Duerinck 1983 - 1984

Jozef Maes 1983 - 1987

Marc Van der Beken 1983 - 1990 GL

Kurt Van den Bossche 1983 - 1986

Jurgen Van Steen 1984 - 1985

Marc De Velder 1984 - 1990 GL

Michel Oosterlinck 1985 - 1990 GL

Peter De Velder 1985 - 1986

Jozef Maes 1985 - 1990

Robby Cornelis 1985 - 1988

Rik Geeraert 1986 - 1990

Chiro jongens 109

---

Bart De Wit 1987 - 1988

Koen Peleman 1987 - 1990

Wim Berghmans 1987 - 1990

Paul Mertens 1987 - 1990

Stefaan Van der Beken 1987 - 1990

Werner Sacré 1987 - 1988

Claus Heyvaerts 1987 - 1988

Dennis Heyvinck 1987 - 1988

Luc Selleslag 1988 - 1990

Eddy Volkaert 1989 - 1996 GL

Johan Verhelst 1989 - 1992

Jurgen Van Driessche 1989 - 1992

Dirk Buyl 1989 - 1990

Danny Verhelst 1989 - 1990

Stefaan Hendrickx 1989 - 1994

Geert Van Biezen 1989 - 1990

Filip Hendrickx 1991 - 1998 GL

Marc Volckaert 1991 - 1995

Wim Jacobs 1991 - 1992

Gunter De Ridder 1991 - 1992

Christophe Baele 1992 - 1996

David De Kinder 1992 - 1998

Olivier De Bock 1993 - 1997

Dominique Van Malder 1993 - 1996

Rudy De Feyter 1993 - 1996 VB

Thomas Van der Beken 1993 - 1999

Davy Sterck 1995 - 1996

Robby Sterck 1996 - 1999

Stefaan Rasschaert 1996 - 1997

Yves Verschraegen 1996 - 1997

Davy Van Malder 1996 - 1999

Jurgen de Haeck 1996 - 1999

David Van Damme 1996 - 1998

Hans Van der Poten 1996 - 1997

Steven Goeman 1997 - 1999

110

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Op het Jeugdfestival in Schoten, 1984.

Chiro jongens 111

---

Bronnen:

Onuitgegeven bronnen:

Ledenfiches van Chirojeugd Vlaanderen

Plan van het Chiroheem: Erfgoedcel van het Land van Dendermonde, Collectie Emmanuel

Hiel.

Mondelinge bronnen:

Kris Bynens, Frans De Block, Koen De Boeck, Marc De Clercq, Paul De Decker, Rudi

De Feyter,

Hans Mariën, Wim Keppens, Luc Mannaert, Luc Meremans, Dirk Van den Bossche,

Marc Van der Beken, Thomas Van der Beken, Hubert Van Hove.

De foto’s in de tentoonstelling zijn bezorgd door: Chris Bijnens, Piet Cleemput, Paul

De Decker,

Rudi De Feyter, Geert De Geyter, Geert De Munter, Marcel Lasuy, Luc Mannaert, Marc

Mariën,

Dirk Michiels, Freddy Michiels, Luc Michiels, Luc Selleslagh, Frankie Van Beveren,

Alfred Van den Abbeele, Dirk Van den Bossche, Kurt Van den Bossche.

Uitleningen : Chris Bijnens, Frans De Block, Freddy Michiels, Luc Michiels, Luc Selleslagh,

Dirk Van den Bossche en Chirojeugd Vlaanderen.

Uitgegeven bronnen:

Buyse Piet e.a., 30 jaar Chiro in Sint-Gillis, Dendermonde, 1984.

Chirojeugd Vlaanderen, Vijftig jaar zondag, Antwerpen, 1984.

De Brouwer Jozef, Dendermonde – Sint-Gillis Buiten, 75 jaar parochie, 70 jaar kerk,

Dendermonde, 1977.

Denderland, 30 november 1957, 5 september 1959, 12 september 1959.

Stroobants Aimé, Jeugd in beweging, Dendermonde, 2004.

Stroobants Aimé, Dendermonde op de notenbalk, Dendermonde, 2002.

112

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Chiro jongens 113

---

---

CHIRO IN DE BOONWIJK

Deel 3

Chiro Onze-Lieve-Vrouw Boonwijk - Meisjes (1961 - 1968)

Chiro Onze-Lieve-Vrouw Boonwijk - Jongens (1961 - 1968)

Chiro Bome (1979 – 1986) en Chiro Bojo (1979 - 1985)

Chiro Bome-Bojo (1993 - 2000)

Chiro Bobo (2000 - heden)

---

CHIRO IN DE BOONWIJK

Luc Michiels

Begin 1961 nam pastoor René Van Impe het initiatief om in de toen nog relatief dunbevolkte

Boonwijk een Chirowerking te starten. Bij de families De Petter sprak hij de

zussen Lutgard, Marie-Thérèse, hun nicht Martina

en Lydia Heyvaert aan om leidster te willen zijn. Vervolgens

vroeg hij de iets oudere Godelieve Bussé en

haar zus Annette, beiden Chiromeisjes in Sint-Gillis,

om de leidstersploeg te versterken met Godelieve

Bussé als groepsleidster.

De kersverse leiding bij het ontvangen

van de leidsterskoord na de belofte.

Martina De Petter, Lutgarde De Petter,

Godelieve en Annette Bussé

en Sonja Hebbelinck.

Eerst gingen de leidsters een paar maanden naar de

Chiromeisjes van Sint-Gillis centrum om daar te leren

wat Chirowerking was en hoe ze dienden te werken.

Godelieve Meyers was daar hun begeleidster en

heeft hen ook nog in de Boonwijk komen helpen.

Vervolgens hebben ze met succes een aantal ouders

warm gemaakt voor het initiatief zodat de groep

snel groeide en degelijk van start kon gaan.

De groep bestond uit Zonnekinderen (10-12j.),

Kroonmeisjes (12-14j.) en Kristimeisjes (14 -16j.),

samen een totaal van ongeveer 35 meisjes en vergaderde

in een grote barak in de tuin van café Ons

Huis in de Gasthuisstraat, uitgebaat door het echtpaar

Geeraert, de schoonouders van

Medard Verhelst.

De groep beschikte vrij snel over uniformen

en vlaggen. Later sloot Francine Van

den Bossche nog aan als zesde leidster.

De leidsters bekwaamden zich verder via

door het gewest Dendermonde georganiseerde

opleidingen.

Het eerste jaar ging de groep niet op bivak

maar hielden zij kampvuur aan het

buitenverblijf van de uitzavelaar aan de

Dender. De volgende jaren ging men vier

maal op bivak, naar Sint-Michiels-Brugge,

Aalter, Louise-Marie (Maarkedal) en

Sankt-Vith. Samen met de Chirogroep uit

De jonge groep bij de ingang van de kapel

van het rusthuis/klooster van de Boonwijk.

116

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

De zussen Annette en Godelieve Bussé, de zussen Marie-Thérèse en Lutgarde De Petter

en Sonja Hebbelinck.

het centrum zijn ze ook nog naar Tirol getrokken.

Na Godelieve Bussé werd Frieda De Petter groepsleidster.

Midden 1963 kwam de eerder elitaire pastoor Pieter De Vos op parochiaal vlak

de dienst uitmaken in de Boonwijk, wat een groot verschil uitmaakte met de volkse

werkwijze van pastoor Van Impe.

Ergens op een bivak.

De Vos was wel officieel

proost maar ondersteunde

de leiding van de groep

niet daadwerkelijk, waardoor

de groep na een

tijdje begon te slabakken.

Interne wrijvingen tussen

de groepsleidster en de

andere leidsters geraakten

daardoor ook niet opgelost

waardoor leidsters begonnen

af te haken.

Bij gebrek aan steun en

leidsters stopte de meisjesgroep

in 1968.

Chiro in de Boonwijk 117

---

LIJST VAN LEIDSTERS:

Godelieve Bussé

Annette Bussé

Lutgard De Petter

Marie-Thérèse De Petter

Francine Van den Bossche

Martina De Petter

Lydia Heyvaert

Sonja Hebbelinck

Frieda de Petter

Marie-Jeanne Van Hove

Frieda De Petter

Godelieve De Petter

Greta De Petter

Chiro Onze-Lieve-Vrouw Boonwijk - Jongens (1961 – 1968)

Toen pastoor Van Impe vaststelde dat de werking van de Chiromeisjes vlot liep startte

hij in het najaar van 1961 ook met een jongensgroep. Hij vroeg Omer Van Hiel,

aspirant-leider bij Chirogroep Sint-Paulus van het centrum, om zijn schouders er

onder te zetten. E.H. Fleurbaey, priester-leraar in het Heilige Maagdcollege van Dendermonde

en gewestproost van de Chiro heeft de prille leidersploeg ondersteund

en begeleid. Op een cursus van het verbond stoomde men Omer klaar om in enkele

weken zijn brevet van monitor te halen en vervolgens promoveerde men hem

prompt tot groepsleider.

Snel vormde men een leidersploeg met Etienne Van den Bossche, Julien De Petter,

Freddy De Vilder, Freddy Van Praet en Luc De Baets waarmee de groep van start

ging. De leiders waren allen slechts 16 jaar. De Chirogroep van het centrum ving

hen een aantal weken ’s zondags op om in de praktijk te leren hoe de activiteiten

verliepen.

Pastoor Van Impe zorgde ervoor dat er snel uniformen en vlaggen beschikbaar waren.

De 21-jarige student Fons Van der Poten, een ervaren oud-KSA-leider uit Sint-Gillis,

vroeg men in 1962 om de groep te komen structureren en hij werd nadien dan ook

snel groepsleider.

De Chirogroep kon eerst gebruik maken van het buitenverblijf van de uitzavelaar aan

het Oud-Klooster en mocht nadien de eerste verdieping van het huis naast café Ons

Huis (het Parochiehuis) in de Gasthuisstraat gebruiken.

De groep is nooit op kamp geweest tot pastoor De Vos in de Boonwijk kwam. Nog

in 1963, het jaar van zijn aanstelling, was er in Lokeren een minikamp tijdens een

verlengd weekend. Het eerste volwaardige bivak ging door in Aalter op het domein

Nobelstede. In 1965 was het oefenterrein van de para’s in Marche-Les-Dames aan de

beurt en in 1966 kon men letterlijk en figuurlijk de tenten opslaan in Oostende op de

terreinen van het Militair Hospitaal.

Pastoor De Vos had het als oud-aalmoezenier bij de paracommando’s duidelijk eerder

voor scouting, maar hij wist dat scouting in de landelijke en volkse Boonwijk niet

118

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Achter de tafel: Etienne Van den Bossche, ? , Luc De Baets, Julien De Petter

Voor de tafel: Ben Waterschoot, ? , ? , William Van Hove, ?, Renaat Roels.

zou aanslaan. Hij is er dan ook nooit aan begonnen.

Feit is dat hij de Chirojongens niet daadwerkelijk ondersteunde, net zo min als de

Chiromeisjes.

We herkennen

De leidsters Lydia Heyvaert,

Godelieve De Petter, Greta De Petter.

De leider is Freddy De Vilder

verder de jongens Ben Waterschoot, François Florkin,

Marc Van den Berghe, Georges Huyck,

André De Munck.

De foto is genomen in het meisjesheem.

Chiro in de Boonwijk 119

---

Een spel samen met Chirogroep Sint-Paulus

ter gelegenheid van Kristus-Koningviering.

Etienne Van den Bossche, Omer Van Hiel

(groepsleider)

en Marc Michiels.

De jongen links is Guido Bieseman.

Toneelopvoering

120

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Vanaf het jaar na zijn aanstelling begon het ledenaantal te dalen. Door interne spanningen

verlieten een aantal leiders de groep, er waren geen aspirant-leiders waarna

men de Burchtknapen, de jongste afdeling (10-12j.), opdoekte. Het ledenaantal

daalde gestaag, en door het ontbreken van vers bloed aan de basis en bij de leiding

diende de groep in 1968 te stoppen.

Gedurende het 8-jarig bestaan schommelde het ledenaantal tussen 20 en 30.

Lijst van Leiders:

‘GL’ = groepsleidster

Omer Van Hiel 1961 - 1966 GL

Etienne Van den Bossche 1961 - 1966

Jul De Petter (Julien) 1961 - 1968 GL

Freddy De Vilder 1961 - 1963

Freddy Van Praet 1961 - 1962

Luc De Baets 1961 - 1966

Alfons Van der Poten 1962 - 1966 GL

August Pieters 1964 - 1966

Roger Cool 1965 - 1968

Jean Van den Bossche 1966 - 1968

Georges Huyck 1966 - 1968

Pierre Van Haudt 1966 - 1968

De knapen in Marche-les-Dames.

Chiro in de Boonwijk 121

---

Chiro BoMe (1979 – 1986) en Chiro BoJo (1979 – 1985)

Gedurende 11 jaar was er geen Chirowerking meer in de Boonwijk en ondertussen

nam de bevolking flink in aantal toe. In 1979 kwamen een aantal ouders samen, allen

oud-leiders van verschillende jeugdbewegingen, tot de slotsom dat er in de Boonwijk

eigenlijk geen activiteiten voor de jeugd waren. Onder impuls van het oudercomité

van de Gemeentelijke basisschool groeide bij mensen zoals Walter De Batselier,

Roger De Smedt, Leo Janssens, Freddy Michiels en August Pieters het voorstel om in

de Boonwijk terug met een Chirowerking te starten.

Freddy Michiels en Luc Van den Bossche, inwoners van de Boonwijk, zocht men als

ervaren oud-Chiroleiders van Chirogroep Boemerang aan om de kersverse leiders

het eerste jaar de Chirogeest en de werking bij te brengen.

Lut Mellaerts, oud-groepsleidster van Chiro Kreale, die pas een maand gehuwd was,

vond men bereid om hetzelfde te doen voor de Chiromeisjes. Zij heeft dit een jaar

met veel geestdrift gedaan en toen de goed draaiende groep overgedragen aan

Annick Michiels als nieuwe groepsleidster.

De startersploeg in 1979.

Staand: Rik Vermeir, Ann Meskens, Dirk Vlaeminck, Carine Verhelst, Luc Van Hove, Lut Mellaerts,

Annick Michiels, Marc Van Weyenbergh, Marian Meert en Gina Verhelst.

Gehurkt: Erik Muysewinckel, Johan Van den Abbeele en Eddy Van Brempt

122

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Als benaming kozen de groepen Chiro BoMe (Boonwijk Meisjes) en Chiro BoJo

(Boonwijk Jongens).

Freddy Michiels heeft de groep in gang getrokken.

De meisjes- en jongens-Chirogroepen van Sint-Gillis-centrum waren onmiddellijk

bereid om de leidsters en leiders ’s zondags praktijkervaring aan te bieden in hun

groep. Dit heeft echter maar enkele weken geduurd, waarna de kersverse leiders en

leidsters direct startten met hun nieuwe groepen in de Boonwijk.

De leiders en leidsters volgden wel opleidingen van het Gewest Aymon in Lebbeke

en van het verbond Reinaert in het Chirohuis Heidepark in Waasmunster.

De eerste zondag waarop de twee groepen met hun activiteiten startten maakten

de leiders en leidsters in de zondagsmis goed reclame voor de nieuwe groep, en het

resultaat bleef niet uit.

De jongensgroep kon van bij het begin rekenen op 9 enthousiaste leiders en 51

kinderen, verdeeld over 4 leeftijdscategorieën, Speelclub, Rakkers, Toppers en Kerels.

Enkel de aspiranten ontbraken wat logisch was vermits enkele leiders maar 16 à 17

oud jaar waren.

De meisjesgroep volgde met 8 even enthousiaste leidsters en 48 kinderen, ook verdeeld

over 4 leeftijdscategorieën, Speelclub, Kwiks, Tippers en Tiptiens, en ook zonder

aspiranten.

Ook bij minder aangenaam weer maken de leiders het gezellig Bivak Grandhan 1980.

Chiro in de Boonwijk 123

---

Typisch voor jongens! Bivak Koersel 1982.

Ochtendformatie Bivak Grandhan 1980.

De ‘officiële’ startdag had plaats op 13 januari 1980 in de Boonwijkschool, nadien

volgde een optocht door de Boonwijk samen met de volledige Chirogroep Boemerang

die met hun muziekkapel gekomen waren om de nieuwe groep te steunen. Een

zeer geslaagde verkoop van een horloge per opbod bracht heel wat geld op voor

de nieuwe groep.

124

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Het eerste jaar groeide het gezamenlijk ledenaantal snel aan tot 116, wat de twee

groepen een vliegende start bezorgde. Op de eerstvolgende startdag van het gewest

Aymon merkte men BoMe en BoJo op als de grootste (gezamenlijke) groep.

In augustus 1980 trokken ze met 106 leden op een vijfdaags bivak in Grandhan dat

weliswaar zeer rudimentair was. Het logies was in stallen maar iedereen vond het

fantastisch. Bome en Bojo waren goed gelanceerd! De volgende bivakken vonden

plaats in behoorlijk uitgeruste bivakplaatsen met vaste lokalen met tenten die men

leende van het NDJ, de Nationale Dienst voor de Jeugd.

Ook al waren de meisjes- en jongensgroepen afzonderlijk aangesloten bij Chirojeugd

Vlaanderen en waren de zondagse activiteiten in principe gescheiden, toch

werkten ze nauw samen en hadden ze een vrij groot aantal gemeenschappelijke

activiteiten waardoor ze dikwijls een gemengde groep vormden. Grote spelactiviteiten

en acties om de kas te spijzen zoals een Chirobal, papier- en taartenslag waren

steeds gemeenschappelijk. Ook het jaarlijkse bivak organiseerde men als een gezamenlijke

activiteit terwijl de jongens en de meisjes hoofdzakelijk apart speelden.

De eerste drie jaar hadden de twee groepen geen eigen lokaal maar konden zij voor

hun activiteiten op zondag beschikken over de lokalen van de gemeentelijke lagere

school in de Boonwijk. Als speelterreinen konden ze gebruik maken van gronden van

de fabriek Desso, de speelkoer van de gemeenteschool en het Wastijnepark.

Het sprookjeshuis Bivak Koersel 1982.

Chiro in de Boonwijk 125

---

Een heel speenvarken op de BBQ Bivak Wuustwezel 1983.

Ook al waren de groepen aangesloten bij Chirojeugd Vlaanderen, toch maakten

ze geen gebruik van de uniformen zoals voorgeschreven door Chirojeugd Vlaanderen.

Men koos voor een eigen ontwerp met een blauw vestje voor de meisjes

en een bruin vestje voor de jongens. Dit breidde men later uit tot een volwaardig

uniform waarbij de jongens een gewone korte broek droegen met een bruin hemd

terwijl de meisjes een short droegen met een blauw hemd. Men maakte zelf T-shirts

met het embleem van Chiro Bojo en Bome erop.

Wellicht was die ‘eigenheid’ geïnspireerd uit financiële

noodwendigheid om de ouders niet te

veel op kosten te jagen.

Bij de beroepsherscholing die in Sint-Gillis gevestigd

was vervaardigden de stagiairs veel uniformen

bij wijze van oefening.

Iedere afdeling had sjaals volgens eigen kleur.

Geel voor de Speelclub, groen voor de Rakwi’s,

rood voor de Titi’s, blauw voor de Keti’s en

oranje voor de Aspi’s.

De namen van de afdelingen weerspiegelden

de eigenheid van de groep.

Bivak Velzeke in 1984.

Om te zorgen dat zoveel mogelijk kinderen

126

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

meegingen op bivak voerde de leiding het ‘bivaksparen’ in. De winsten van het jaarlijkse

Chirobal en andere activiteiten hielpen het financiële plaatje van het bivak en

de werking gedurende het jaar rond te maken.

Vanaf 1982 kon men van

de NMBS voor enige tijd

en voor een symbolisch

bedrag een ruim huis aan

de Paardentrap huren

dat Chiroblok als bijnaam

kreeg waarmee de jongens

én de meisjes een

onderkomen hadden.

Nadien kon de meisjesgroep

voor de zondagactiviteiten

beschikken over

de parochiezaal van de

Leidersvergadering als de kinderen slapen.

Boonwijk en kregen de

leidsters een lokaaltje in de kelder van de kerk toegewezen. In principe hielden de

leiders en de leidsters hun leiderskringen gescheiden, op woensdag voor de meisjes

en op vrijdagavond voor de jongens, maar soms vonden op zondag in dat lokaaltje

in de kelder gezamenlijke leiderskringen plaats evenals tijdens het bivak.

In ruil voor het gebruik van die lokalen dienden de leidsters en leiders elk jaar te

helpen tijdens de Palingfeesten van de parochie.

Kookmoeder Godelieve De Rop Bivak Wuustwezel 1983.

Chiro in de Boonwijk 127

---

De kookouders staan paraat! Bivak Velzeke 1984

Op het bivak Grandhan in 1980 had de sprekende en lichtgevende robot Milkie

superveel succes, zodanig zelfs dat de koeien kwamen luisteren. Nadien volgde het

bivak in Dworp in 1981 waar men een echt indianenkamp bouwde. Dat van Koersel

in 1982 stond volledig in het teken van sprookjes en dat in Wuustwezel in 1983 was

aan de ridders gewijd.

Boerkens was het thema van het bivak van Velzeke in 1984 en dit van Haut-Bellin

(Luxemburg) in 1985 stond in het teken van heksen.

Tijdens de bivakken ondernam men grote voettochten, een dagtocht voor de Rakkers

en voor de Tito’s zelfs een tweedaagse waarbij ze sliepen in een parochiezaal of

een klooster. Eens zijn de Keti’s zelfs al rolschaatsend op tweedaagse gegaan.

Aannemer De Cock verzorgde de eerste jaren gratis het transport van en naar de

bivakplaats, nadien stelde de stad Dendermonde een vrachtwagen ter beschikking.

Vanaf 1981 had de groep een eigen tijdschrift Bome-joke dat ze als ‘een explosief

periodiek verschijnsel’ omschreven.

De groep had ook een eigen Chirolied dat de kinderen duchtig meegezongen.

En kent gij de Chiro

of kent gij ze niet

wel luister dan even

want dit is ons lied.

128

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Refrein: Leve de chi, leve de ro , leve de Chirojeugd, bome bojo

De bo komt van Boonwijk

want daar wonen wij

de me en de jo wel

die voegden w’er bij.

Bome voor de meisjes

En dit is het liedje

of wist gij dat niet

van Bome-Bojo

Bojo voor de jongens

voor lol en plezier

‘t is tof, vindt ge niet ? joepie voor de Chiro !

In 1983-’84 had de jongensgroep nog 10 leiders en 48 leden. Het daarop volgend

jaar hebben deze 10 leiders allemaal ontslag genomen en waren er 5 nieuwe doch

onervaren leiders aangetreden. Het ledenaantal daalde tot 28, de groep was niet

meer levenskrachtig. BoJo stopte na 6 werkjaren in 1985, BoMe volgde het jaar daarop.

Toenmalig hoofdleider Luc Selleslagh maakte de overstap naar Chirogroep Boemerang

waar hij nog twee jaar de Kerels zou leiden.

Ook al dienden beide groepen te stoppen, toch leefden ze voort in de herinnering

van de vele Chiromeisjes en Chirojongens die ze een gelukkige tijd geboden hebben.

Zingen bij het kampvuur Bivak Velzeke 1984.

Chiro in de Boonwijk 129

---

Bivakvader Fred Michiels toont op de kaart aan Hilde Van Rossem en Claire Michiels hoe ze moeten

stappen.

De kookouders waren Annie Pieters en Fred Michiels, Godelieve De Rop, Mieke Mannaert,

Annemie Van Leemput, Dirk Van Acoleyen, Emiel Herssens, Jan Van Hove, Nadine

De Vriendt, Jo De Landtsheer en Martine De Boeck.

De proost was Jan Verhofstadt.

Proost Jan Verhofstadt

130

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Lijst van Leiders BoMe:

‘GL’ = groepsleidster

Lijst van Leiders BoJo:

‘GL’ = groepsleidster

Lut Mellaerts 1979 - 1980 GL

Marianne Meert 1979 - 1983

Annick Michiels 1979 - 1983 GL

Mireille Smekens 1979 - 1981

Ann Van Brempt 1979 - 1982

Carine Verhelst 1979 - 1982 GL

Nadine De Vriendt 1979 - 1981

Gina Verhelst 1979 - 1982

Christine Moens 1980 - 1983

Ann Peirlinckx 1981 - 1984 GL

Françoise Snel 1981 - 1983

Lieve De Ridder 1981 - 1983

Lieve Meyers 1981 - 1984 GL

Hilde Defour 1981 - 1982

Hilde Van Rossem 1982 - 1984 GL

Claire Michiels 1982 - 1983

Sabine Rogiers 1982 - 1984

Fanny Van der Veken 1983 - 1985 GL

Annick Mathys 1983 - 1984

Karine Schoof 1984 - 1985

Ella Meuleman 1984 - 1985

Ann Beirnaert 1984 - 1986

José Van Rossem 1985 - 1986

Ann Van Moorter 1985 - 1986

Els Geeraert 1985 - 1986

Luk Van den Bossche 1979 - 1980 GL

Johny Moens 1979 - 1983

Erik Muysewinkel 1979 - 1982

Johan Van den Abbeele 1979 - 1980

Jan Van Hove 1979 - 1981

Luc Van Hove 1979 - 1983 GL

Rik Vermeir 1979 - 1984

Dirk Vlaeminck 1979 - 1982

Eddy Van Brempt 1979 - 1983

Dany Loret 1980 - 1981

Peter Meyers 1980 - 1984 GL

Chiro in de Boonwijk 131

---

Marc Van Weyenberg 1980 - 1982

Bart Ruyssinck 1981 - 1984

Geert Loret 1981 - 1983

Geert Van Hove 1981 - 1983 GL

Michael Bontinck 1982 - 1984

Pierre Pieters 1982 - 1983

Geert Vlaeminck 1982 - 1984

Marc Mathys 1982 - 1984

Guido D’hooghe 1983 - 1984

Gunnom ? De Boeck 1983 - 1984

Chris Van den Abbeele 1983 - 1984

Frank Van Schoor 1984 - 1985

Patrick Ringoot 1984 - 1985

Dany Merckx 1984 - 1985

Wim De Lathouwer 1984 - 1985

Luc Selleslagh 1984 - 1985 GL

Via spel je eigen ontdekken. Velzeke 1984.

132

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Lieve Meyers, An Peirlinck, Hilde Van Rossem, Annick Matthijs, Fanny Van der Vreken en

Sabine Rogiers.

Chiro Bome-Bojo (1993 – 2000)

In 1993 nam men opnieuw een initiatief om een Chirogroep op te starten. Marleen

de Cock, Ali Cakin en Tom van den Breen verzorgden huiswerkbegeleiding in

Buurthuis De Wastijne onder impuls van Joris Blondeel van Opbouwwerk AWD en

Jean-Pierre De Bock van Integratiecentrum Marhaba.

Binnen deze werking groeide het idee om voor de kinderen in de buurt een jeugdwerking

op te starten.

In het buurthuis De Wastijne kwamen een aantal jongeren elke vrijdagavond bijeen

om de koppen bij elkaar te steken. Met de steun van de Dendermondse Jeugdraad

kwam het idee van de grond waarbij een aantal oudgedienden zoals Carine Verhelst,

Peter en Lieve Meyers, Hilde Van Rossem, Bart Ruyssinck en Eddy Van Brempt het

initiatief steunden. De gemengde Chirogroep kreeg Bome-Bojo als naam.

Op 3 januari 1994 kon Chirojeugd Vlaanderen de groep met 5 leiders, 1 leidster

en forfaitair 10 meisjes en 10 jongens inschrijven. De start was moeilijk wegens

het geringe aantal leden en het ontbreken van een geschikt lokaal. Het gemengd

karakter was wellicht een rem voor een aantal ouders om hun kinderen naar deze

jeugdbeweging te sturen terwijl andere ouders dit juist toejuichten. In maart 1994

Chiro in de Boonwijk 133

---

kon de gemengde Chirogroep Bome-Bojo met 63 leden definitief van start gaan. In

de zomer van dat jaar gingen de Tito’s en Keti’s voor de eerste keer voor vijf dagen

op kamp naar As.

Het was gelukt!

Vanuit het besef dat de aanschaf van een uniform financieel zwaar kon wegen, droeg

aanvankelijk enkel de leiding de typische blauwe schort voor de leidsters en de al

even typische bruine short met ritssluiting aan de zakken én bijhorend lichtbruin

hemd voor de leiders.

Bemerk het Bome-Bojo-embleem op de hemden van Anneke De Brandten Annick Van Ighem.

Vrij snel ontwierp de leiding echter een opvallend T-shirt (ontwerp van Klara Binon)

in fuchsiakleur met daarop in waikikigroen de verbasterde slogan: “Chiro BOME

BOJO: wij weten waarom!” Deze outfit maakte meteen duidelijk dat Bome-Bojo een

geheel aparte groep was binnen de Dendermondse Chirowerking en ver daarbuiten.

134

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

De kinderen waren zich goed bewust wat Bojo en Bome betekenden.

Op tweedaagse tocht tijdens het bivak in Dworp in 1981, ze hebben hun slaapzak mee.

Chiro in de Boonwijk 135

---

Deel van het plan “Bouwen van een Jeugdbewegingslokaal” uit 1997.

Vanuit Chirojeugd Vlaanderen vroeg men zelfs de jonge leiding om op Krinkel 1995

een getuigenis te geven over de succesrijke start van een nieuwe gemengde groep

in een multiculturele context.

De groep mocht gebruik maken van de turnzaal van de Gemeentelijke Basisschool

en van een zijlokaaltje van de parochiezaal Boonwijt.

Dank zij het jeugdwerkbeleidsplan van de stad Dendermonde dat voorzag in subsidiëring

van huisvesting voor jeugdgroeperingen bekwam de Chirogroep 400.000

frank subsidie voor het bouwen van een eigen lokaal.

Door het bouwen van de 5 verdiepingen tellende appartementsblokken was er in

die jaren een grote immigratie in de Boonwijk. De Chirogroep speelde daarop in en

organiseerde ouderavonden voor migranten om informatie te verspreiden onder

deze bevolkingsgroep en hen warm te maken voor de jeugdwerking.

Dit had duidelijk succes want de groep telde na een tijd een groot aantal kinderen

van migranten onder haar leden. De volwassen begeleiding was van bij het begin

tot het einde in handen van Johan Kempkes en de penningmeester was al die tijd

Nico Heirbaut.

136

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

In 1996 nam groepsleider Filip Hendrickx, groepsleider van Chiro Boemerang, het

groots opgezet initiatief om een spelnamiddag te organiseren onder de naam

“Hoogvlieger” en dit voor alle jeugdbewegingen van Sint-Gillis. Chirogroepen Bome-Bojo,

Boemerang en Kreale namen deel samen met KSA-groep Sint-Arnout.

Meer dan 200 jongeren beleefden een fantastische zondag op het kerkplein van

Sint-Gillis. Het doel van dit geslaagde evenement was om alle jeugdbewegingen

meer naar elkaar te laten toegroeien.

In september 1997 begon men met de bouw van een nieuw lokaal waarvoor Parochiale

Werken grond achter de parochiezaal ter beschikking stelde. De leiding organiseerde

papierslagen, truffelverkopen en feestweekends. De opbrengst hiervan,

verhoogd met de 400.000 frank stadssubsidie, maakte het project levensvatbaar.

Proost Robert Cieters die vanaf 1986 pastoor in de Boonwijk was, kon op zondag 16

november 1997 de eerste steen leggen en betaalde de kostprijs van de funderingen.

Bome

Bojo

Chiro in de Boonwijk 137

---

Met veel geloof in het belang van deze nieuwe werking bracht hij op geregelde

tijdstippen een bezoek aan de wekelijkse leiderskringen en zorgde hij telkens voor

een christelijk geïnspireerde boodschap in “Het Konijn”, een ledentijdschrift dat viermaal

per jaar verscheen. Hij maakte er een gewoonte van om Chiro Bome-Bojo elk

jaar een bezoek te brengen op kamp en maakte dan tijd voor een bezinning met de

ganse groep. Nadien trakteerde hij de leden op ijsjes en de leiding op een fles porto,

een traditie die proost Paul De Craene later steeds in ere hield.

De bouw van het lokaal was een mooi samenwerkingsverband tussen de leidersploeg,

ouders en plaatselijke sympathisanten. André Binon tekende de plannen en

een goedwillige architect heeft ze ‘gehandtekend’. Tijdens de constructie bracht

men enkele praktische correcties aan en plaatste me drie branddeuren wat de veiligheid

verhoogde.

Marc Ancaer groef de funderingen uit en bij het gieten van het plateau is de leidersploeg

een hele nacht wakker gebleven om het beton zo glad mogelijk te schuren

in de hoop geen vloer te moeten leggen, maar dit bleek achteraf ijdele hoop. Eddy

Philips en zoon Wim coördineerden geheel vrijwillig het metselwerk. De leiding hielp

met mortel maken en stenen aandragen. De loodgieterij was in handen van Louis

Van den Breen en Etienne Lauwaert.

Uit het afgebroken BAC-kantoor van Sint-Gillis recupereerde men de kogelvrije ramen.

Piet Hanskens heeft die vervolgens vakkundig opnieuw ingelijst.

Bart Ruyssinck stond in voor de elektriciteitswerken. Leider Benedikt Vercammen

volgde een opleiding in het leggen van tegels en paste zijn kunnen toe bij het leggen

van een goedkope vloer, hierbij geholpen door de onvermoeibare broers Andy

en Davy Geeraert.

De leiding voerde het voegwerk en de afwatering van het dak uit in verschillende

stadia.

In het najaar van 1988 betrok men het lokaal dat links naast de kerk gelegen is. Het

omvat een ruim lokaal van 36m², twee kleinere lokalen waarvan en één voorzien is

met een goed uitgeruste keuken, verder een inkom en een sanitair deel met twee

toiletten en een doucheruimte.

De bivakken waren:

1994 As

1995 Mol

1996 Langdorp

1997 Avelgem

1998 Lommel

1999 Oudenaarde

138

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Lijst van Leiding:

Marleen De Cock 1993 - 1996

Steve De Middelaer 1993 - 1994

Joost Meyers 1993 - 2000

Nico Heirbaut 1993 - 1999

Tom Van den Breen 1993 - 1999

Ali Cakin 1993 - 1994

Johan Lauwaert 1994 - 1998

Kurt Cool 1994 - 2000

Ann Peleman 1994 - 1996

Anja Van Gijseghem 1994 - 1997

Benedikt Vercammen 1994 - 1999

Filip Binon 1994 - 2000

Robby Wuytack 1994 - 1997

Genoveva Ravijts 1994 - 1998

Johan Kempkens 1994 - 1997

Mireille Minnebo 1995 - 1999

Sara Saelens 1995 - 1998

Mieke Van Biesen 1995 - 2000

Gunter Vermeren 1996 - 1999

Karen De Cock 1997 - 1999

Sven De Smedt 1997 - 1999

Maya Wauters 1997 - 1998

Ilse De Rijbel 1998 - 1999

Winny Kerckhofs 1999 - 2000

Filip Hendrickx 1999 - 2000

Katrien Van der Schueren 1999 - 2000

David Brouillard 1999 - 2000

Thomas Van der Beken 1999 - 2000

David De Kinder 1999 - 2000

Chiro in de Boonwijk 139

---

Chiro BoBo (2000 – heden), de fusie met Chiro Boemerang.

In 1999 waren er enkele problemen waardoor een groot aantal leiders en leidsters

de groep verlieten zodat de groep nog slechts 4 leiders en 40 leden telde, en de

trend was dalend. Bovendien had men een tekort aan lokalen.

Chirogroep Boemerang in het centrum worstelde met het omgekeerd probleem,

daar telde de groep voldoende leiders maar te weinig leden en hadden zij vier ruime

lokalen. Filip Binon van Bome-Bojo en Thomas Van der Vreken van Boemerang hebben

dan de koppen bij elkaar gestoken wat leidde tot een samenwerkingsakkoord.

Toen de samenwerking met Chirogroep Boemerang startte fungeerde oud-leider

Dirk Van de Bossche van Chirogroep Boemerang een tijd lang als volwassenbegeleider.

In juli 2000 vertrok Chirogroep Bobo op bivak. Ook al telde de fusieroep op dat

ogenblik slechts 8 leiders, 3 leidsters en 26 jongens en 3 meisjes als leden, de fusie

was geslaagd en de groep kon groeien, wat nadien ook gebeurd is.

De samenwerking verliep vlot zodat men in 2001 kon overgaan tot een fusie van

beide Chirogroepen onder de naam Chiro Bobo (Boonwijk-Boemerang). De leden

kwamen bijeen in de Boonwijk maar de Chirolokalen achter het Gildenhuis bleven in

gebruik voor de oudste groepen. Momenteel is alle activiteit van de groep geconcentreerd

aan het Chirolokaal in de Boonwijk.

De ondertussen traditionele Boemerangfeesten, die onontbeerlijk waren om de zondagsactiviteiten

en vooral om het jaarlijks bivak te kunnen financieren, doopte men

succesvol om tot Bobo-feesten.

Sedert 2011 heeft de groep ook een “T.P.”, de Technische Ploeg op kamp, de materiaal-verantwoordelijke

die ook instaat voor het nemen van foto’s.

Uit bezorgdheid om de ouders die minder bemiddeld waren maakte de leiding zelf

T-shirts met het embleem van Chiro Bobo.

Nadat de Chiro in de Boonwijk drie maal opgestart is en éénmaal fusioneerde, is de

groep vandaag zeker levenskrachtig genoeg zodat haar voortbestaan verzekerd is.

De gekende kookouders gedurende al die jaren waren Annie Pieters en Fred Michiels,

Steven Goeman, Jolien De Smedt, Lieve Meyers en Bart Ruyssinck, Sara Saelens,

Dirk Van Den Bossche, Carla Van Schoor, Werner Van Eetvelde, Els Verstappen,

Filip Hendrickx, Sara De Clippeleir, Ann Van Limbergen, Joost Meyers, Lina Van Driessche,

Luc Selleslagh, Thomas Van der Vreken, Katrien de Backer, Patrik Lauwaert,

Davy Geeraert, Tinneke Van Acoleyen, Andy Geeraert, Wendy Vande Bergh, Sam Van

Acoleyen, Sandra Geeraert, Sigurt Vermeulen, Sally Barbé, Fanny Vermorgen en Jeroen

Van Hoof.

De gekende volwassenbegeleiders waren Bart Ruyssinck, Filip De Neve, Lina Van

140

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Driessche, Jolien De Smet, Davy Geeraert en Emmely Goedertier.

De technisch verantwoordelijken waren Patrik Lauwaert, Leen Meyers, Jeroen

Versaen, Aster Van den Bossche, Jolien Peersman, Denté Vanden Brande, Sandra

Geeraert, Sigurt Vermeulen, Inneke Mattens, Boppem Van de Voorde.

2004 Wuustwezel.

Terug van het kamp in Gerouville in 2006.

Chiro in de Boonwijk 141

---

Lijst van de Leiding:

Steven Goeman 2000 - 2002

Katrien Van der Schueren 2000 - 2004

Wendy Warrot 2000 - 2001

Davy Brouillard 2000 - 2002

Veerle Van Oudenhove 2000 - 2004

Joris Verhelst 2000 - 2001

David De Kinder 2000 - 2001

Kim Van den Eede 2000 - 2001

Filip Hendrickx 2000 - 2001

Nicky Vermeulen 2001 - 2002

Davy Van Malder 2001 - 2006

Winny Kerckhofs 2001 - 2002

Dirk Van den Bossche 2001 - 2004

Stijn De Loose 2003 - 2004

Patrick Lauwaert 2003 - 2004

Tineke Van Akoleyen 2003 - 2009

Marco Vercauteren 2003 - 2009

Davy Geeraert 2003 - 2011

Jasper Dierick 2003 - 2006

Maarten Taminau 2003 - 2006

Maarten Van Malder 2004 - 2005

Annelies Van Akoleyen 2004 - 2006

Ben Wyckhuys 2004 - 2005

Sven Van Hout 2005 - 2008

Paul Vercauteren 2005 - 2009

Sophie Cleemput 2005 - 2009

Jordy Erpels 2005 - 2006

Linard Van den Bossche 2005 - 2006

Andy Geeraert 2005 - 2009

Zoetkin Mues 2006 - 2007

Wendy Vande Bergh 2006 - 2008

Sam Van Akoleyen 2006 - 2010

Djef Abbeloos 2007 - 2009

Saartje Ruyssinck 2007 - 2011

Renzy Saerens 2007 - 2010

Brecht Mues 2008 - 2010

Aster Van den Bossche 2008 - 2014

Jolien Peersman 2008 - 2011

Jonas Van Akoleyen 2008 - 2010

Violette Van De Vondel 2008 - 2009

Pieter-Jan De Bruyne 2008 - 2011

142

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Jolien De Smet 2008 - 2014

Babette Van Landeghem 2008 - 2010

Bart Ruyssinck 2009 - 2010

Filip De Neve 2009 - 2012

Zander Macharis 2009 - 2010

Anne D’Hollander 2009 - 2011

Jan Keppens 2009 - 2010

Simon Ruyssinck 2009 - 2011

Lies Meyers 2010 - 2011

Leen Meyers 2010 - 2013

Jeroen Versaen 2010 - 2013

Lotte Van Der Stappe 2011 - 2013

Kevin Bosman 2011 - 2013

Aaron Stalmans 2013 - 2016

Ailien Pieters 2013 - 2018

Ruben Walraevens 2013 - 2015

Denté Vanden Brande 2013 - 2014

Mattis Verstraeten 2013 - tot heden

Emmely Goedertier 2014 - 2017

Jonas De Kerpel 2014 - 2015

Sandrino De Kimpe 2014 - 2018

Kjenta Staljannsens 2014 - 2017

Robin Goedertier 2016 - tot heden

Gwendoline De Kimpe 2016 - 2019

Kiona Simons 2016 - 2019

Larisa Hannes 2016 - 2017

Tommy Sanic 2016 - tot heden

Melissa Asselman 2016 - 2017

Kiara Van Vaerenbergh 2016 - 2018

Kwinten De Grauwe 2016 - 2018

Daphne Loquet 2017 - 2018

Lore De Grauwe 2017 - 2019

Amber Van Keer 2017 - 2018

Bjorgen Van Vaerenbergh 2018 - 2020

Senne Moens 2018 - 2020

Febe Baele 2018 - tot heden

Femke De Mets 2018 - tot heden

Yarne Smet 2019 - 2020

Janne Selleslagh 2020 - tot heden

Kinzly De Wolf 2020 - tot heden

Silke Defour 2020 - 2021

Zoe De Wolf 2020 - tot heden

Phebe Stuer 2021 - tot heden

Quinten De Peet 2021 - tot heden

Chiro in de Boonwijk 143

---

De kinderen waren zich goed bewust wat Bojo en Bome betekenden.

Op tweedaagse tocht tijdens het bivak in Dworp in 1981, ze hebben hun slaapzak mee.

144

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

2010 Afscheidnemende leiding.

Sam Van Ackoleyen, Maarten Van Malderen, Jonas Van Ackoleyen, Jan Keppens, Pieter-Jan De

Bruyne, Brecht Mues, Filip De Neef en Renzy Saerens.

Kookouders op het bivak in 2012.

An Kindermans en Luc Selleslagh, Bart Ruyssinck en Lieve Meyers, Filip Hendrickx en

Sara De Clippeleir.

Chiro in de Boonwijk 145

---

Lijst van de bivakken en het thema:

2000 Schoppen

2001 Assebroek

2002 Ronse feestdagen

2003 Wespelaar

2004 Dessel piraten

2005 Mol Wezel de oneindige wc rol

2006 Gérouville teletijdsmachine

2007 Brugge Grease

2008 Grobbendonk Robin Hood

2009 Bree Samson en Gert

2010 Ham Asterix en Obelix

2011 Meerle FC de Kampioenen

2012 Houthalen-Helchteren Shrek

2013 Avelgem Hercules

2014 Mol-Wezel Peter Pan

2015 Itegem Avatar

2016 Bocholt Lion King

2017 Branst Big Hero 6

2018 Herselt Presidenten

2019 Pelt Feestdagen

2020 Aarschot Middeleeuwen

2021 Retie Inside Out

2022 Kortrijk Aladdin

Bronnen:

Godelieve Bussé, Walter De Batselier, Lutgard en Marie-Thérèse De Petter, Roger

De Smedt, Robin Goedertier, Lydia Heyvaert, Patrik Lauwaert, Lieve Meyers, Joost

Meyers, Lut Mellaerts, Freddy Michiels, Eddy Van Brempt, Etienne Van den Bossche,

Luc Van den Bossche, Omer Van Hiel, Carine Verhelst, Gina Verhelst, Rik Vermeir,

Mattis Verstraeten.

Stroobants Aimé, Jeugd in Beweging, Dendermonde, 2004.

Ledenfiches van Chirojeugd Vlaanderen.

De foto’s zijn ter beschikking gesteld door Roger Cool, Frieda De Petter, Godelieve

Bussé, Marian Meert, Bart Ruyssinck, Luc Selleslagh, Luc Van den Bossche, Mattis

Verstraeten, Ben Waterschoot.

146

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Chiro in de Boonwijk 147

---

---

KSA

Deel 4

KSA Sint-Arnaut (1923 – heden)

---

KSA SINT-ARNOUT - KATHOLIEKE STUDENTEN ACTIE

Jo Van den Bossche en Ivan Van Hese

Duiding

De Katholieke Studenten Actie, ingekort

tot KSA is een jeugdbeweging met een

Katholieke en Vlaamse signatuur.

KSA staat voor speels en vormend bezig

zijn, zingen, sporten, knutselen, kamperen,

… met vriendschap als rode draad.

Door intensief ploegwerk nemen jongens

de leiding, nemen verantwoordelijkheid

op en leren rekening te houden

met elkaar.

Voorgeschiedenis

In het toenmalige Heilige-Maagdcollege in Dendermonde groeide een Vlaamse Studentenbeweging.

Dit fenomeen was reeds ontstaan in de jaren ’70 van de 19de

eeuw!

Priester-leraars in de colleges wilden, ondanks de verfransing van het taalregime in

de scholen, de studenten een Vlaamsgezinde instelling bijbrengen. Zo creëerden zij

een voedingsbodem voor de opgang van een katholieke Vlaamsgezinde jeugdbeweging.

Zij waren immers van oordeel dat door het behoud van de Vlaamse taal,

godsdienst en zeden kon worden opgetornd tegen de rationalistische en ongodsdienstige

invloed die de verfransing met zich mee bracht.

Dit gedachtengoed was oorspronkelijk ontstaan in het Klein Seminarie in Roeselare

waar Guido Gezelle leraar was. Zijn leerlingen gaven de boodschap “Wees Vlaming

die God Vlaming schiep” door aan volgende generaties. Hieruit ontstonden

de “Blauwvoeterij” met als belangrijkste woordvoerder Albrecht Rodenbach en het

driemaandelijks studententijdschrift “De Vlaamsche Vlagge”.

In de zomer van 1877 werd, mede onder zijn leiding, een overkoepelende Vlaamse

studentenbond opgericht. Deze louter West-Vlaamse organisatie hield slechts twee

jaar stand. In 1890 werd vanuit de gilden en kringen, ontstaan aan de Leuvense universiteit,

het Katholiek Vlaams Studentenverbond opgericht. Door de tegenkanting

van de bisschoppelijke overheid kon de overkoepelende nationale werking niet lang

standhouden. De uitbreiding van de studentenbeweging was echter niet meer te

stuiten zodat de gouwbonden in 1903, ditmaal succesvol, hun krachten bundelden

in het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond (A.K.V.S.). In het decennium

voor de Eerste Wereldoorlog kende de studentenbeweging een grote bloei. Vor-

150

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

ming werd een belangrijk programmapunt en

geleidelijk aan ook de taalstrijd.

De eerste Vlaamsgezinde studentenbeweging

in het H.- Maagdcollege te Dendermonde was

vermoedelijk de Vlaamse Bond, in 1892 opgericht

door Lodewijk Dosfel, hoewel reeds veel

eerder de invloed van de Vlaamse Beweging

in het college was doorgedrongen. Niet alleen

was Lodewijk Dosfel de stichter en eerste

hoofdman van het eerste Dendermondse studentengild,

hij zou ook voor de latere studentengeneraties

, door zijn voordrachten en publicaties,

de grote bezieler en inspirator blijven

van de Vlaamse jeugdbeweging in het gewest

Dendermonde.

De college-overheid liet de Vlaamse Beweging

Lode Dosfel (Collectie AMVC-Letterenhuis) oogluikend toe en gaf de leerlingen zelfs de

toestemming op 11 juli Vlaamse liederen te

zingen en (in afwijking van het “signum”, het destijds geldend taalregime) om Nederlands

te spreken! Tegen het einde van de 19de eeuw was het H.- Maagdcollege

van Dendermonde één van de actiefste inzenders van bijdragen voor het studententijdschrift

“De Vlaamsche Vlagge”. Tijdens de Eerste Wereldoorlog waren het Maurits

De Meyer en Wies Moens (geboren in Sint-Gillis in 1898) die via de Hamse studentenbond

“Met woord en daad”, de vlam van de Vlaamse Beweging brandend hielden.

De schok van de Eerste Wereldoorlog en de daarop volgende veroordeling van het

activisme, verdeelde de Vlamingen in anti-Vlaamse Belgische patriotten en anti-Belgische

Vlaamse nationalisten. In december 1918 riep de A.K.V.S.-leiding op tot het

verderzetten van de traditie van de Katholieke Vlaamse studentenbeweging. In augustus

1920 kwam in Dendermonde de Katholieke Vlaamse Studentenbond “Hoger

Op” tot stand.

In 1922 werd de Dendermondse gewestbond opgericht, bestaande uit de studentengilden

van Dendermonde, Hamme, Zele, Buggenhout en Lebbeke. In 1922 was

er nog geen sprake van een Studentenbond in Sint-Gillis. Wellicht werd kort nadien,

in het verlengde van de werking in het H.-Maagdcollege te Dendermonde ook in

Sint-Gillis een afdeling van A.K.V.S. opgericht.

Ontstaan

Er bestaan geen geschriften of documenten waarin de juiste stichtingsdatum is terug

te vinden. Sommige bronnen spreken van 1923 andere van 1924.

Wij vermoeden dat de stichters van de Sint-Gillisse Studentenbond aanvankelijk lid

waren van de Katholieke Vlaamse Sint-Jan-Berchmansbond (Dendermonde), een

“vakantiebond” die in de schoot van het H.-Maagdcollege was ontstaan en die in

1921 aansloot bij het A.K.V.S.

KSA 151

---

In 2018 vierde KSA Sint-Arnout zijn 95-jarig bestaan, ervan uitgaande dat de stichting

in 1923 heeft plaatsgehad. Hiermee is KSA wellicht de oudste vereniging in onze

deelgemeente. In Sint-Gillis-Dendermonde werd op initiatief van E. H. Hendrik Van

Caeter, priester-leraar in het H.-Maagdcollege te Dendermonde (1919-1930) de studentenbond

“Door Bede en Werk” opgericht, mogelijk als afdeling van A.K.V.S. dat

toen een uitgesproken Vlaamse koers vaarde.

Historiek

1923/1924

Stichting door E. H. Hendrik Van Caeter van de Sint-Gillisse studentenbond “Door

Bede en Werk”. De leden van de studentenbond waren toen allemaal humaniorastudenten

aan het H.-Maagdcollege.

1928

In de loop van dat jaar werd in Dendermonde een scoutsgroep opgericht. Deze

jeugdbeweging rekruteerde eveneens onder de humaniorastudenten van het

H.-Maagdcollege, niet alleen in Dendermonde maar ook in Sint-Gillis. Voor KSA-ers

was dit echter een uitheemse en on-Vlaamse, van over het water overgewaaide, bedoening.

Zij noemden zich “Baden Powell Belgian Boy Scouts”

Kampjaar: 1983 Kampthema: Asterix en Obelix Kampplaats: Eksel

Boven: Gerd Moonen, Kris Van Nuffel, Paul Baessens, Luc Van Dievoort, Wim Moonen.

Midden: Rik Steendam, Kris De wolf, Luc Macharis, Jan Merckx.

Onder: Raf Heirwegh, Guido Willems, Gert Van den Steen, Mark Michem, Paul Vandeputte.

152

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Kampjaar: 1986 Kampplaats: Tohogne Kampthema: Reis rond de Wereld Groepsfoto Knapen

Sven Moens, Geert Verhas, Stefan Verhas, Dirk Van den Steen, ? , Kris De Wolf, Filip Joos,

Christopher De Prins, Sidartha De Rijck.

1929

Het was het uitgesproken Vlaams karakter dat volgens de bisschoppen niet meer

door de beugel kon. De Katholieke studentenbonden werden op bisschoppelijk bevel

ontbonden en verplicht aan te sluiten bij

het J.V.K.A. (Jeugdverbond voor Katholieke

Actie).

1930

Op 4 mei van dit jaar werd de gewestbond

Dendermonde van het JVKA opgericht. Op

die stichtingsvergadering in Lebbeke waren

ook leden van Sint-Gillis aanwezig, naast

bonden van Dendermonde, Lebbeke, Hamme,

Zele en Buggenhout.

Tijdens de jaren ’30 gingen de bijeenkomsten

met diverse activiteiten door in de “zusterkesschool”

in de Otterstraat. Occasioneel

werd samengekomen in de Katholieke Kring

op de huidige Sint-Gillislaan (dixit Marcel

Duerinck ° 1920, lid van KSA in de dertiger

jaren).

Links: Marcel Duerinck, gouwleider.

KSA 153

---

1935

In navolging van de Dendermondse Sint-Jan Berchmansbond werd dat jaar te

Sint-Gillis de studentenbond (JVKA) “Door Bede en Werk” omgevormd tot KSA Sint

Arnoldus.

1948

Na de tweede wereldoorlog zorgden beschuldigingen over het Vlaamse karakter

van de groep voor een terugval van het ledenaantal. Het was Marcel Reygaerts die

de vereniging in de late jaren veertig en begin de jaren vijftig terug op de kaart zette.

Onder zijn impuls werden veel initiatieven genomen die de werking deden heropleven.

Verschillende bondsleiders volgden hem nadien op zoals verder in het artikel

chronologisch wordt aangegeven.

1950

In 1950 volgde André Van den Abbeele de vorige bondsleider M. Reygaerts op en

werd er reeds een kamp georganiseerd in het buitenland (Sint-Jansteen-Nl). Er was

een bondsproost mee op kamp maar ook Leo Van Hese, toen nog priester in opleiding

in het seminarie van Gent, ging mee. Hij werd later, in 1956, tot priester gewijd.

De KSA beschikte al over een beperkte fanfare (4 trommels en 2 klaroenen) en die

gingen natuurlijk mee.

Bij gebrek aan de nodige bondslokalen werd er vooral in de natuur vergaderd; op

de Kalendijk te Dendermonde (waar nu het zwembad staat), in het bosje van de

Winningstraat en ook al eens op het voetbalplein van FC Boonwijk. Hier werden af

en toe matchen gespeeld tegen andere KSA-ploegen of plaatselijke straatploegen.

1954

In 1954 werd het jeugdbewegingslandschap in Sint-Gillis grondig gewijzigd. Na WO

II wordt in steeds meer gemeenten een nieuwe jeugdbeweging, nl Chiro, opgericht.

Onder impuls van vooral de toenmalige onderpastoor Van Coppenolle werd ook

in Sint-Gillis de Chiro opgericht. Om de nieuwe jeugdbeweging te omkaderen met

ervaren leiders werden deze gezocht in KSA-middens. KSA-leiders werden, met de

tussenkomst van eerder vermelde onderpastoor, aangezocht om over te stappen

naar Chiro. Vaak werden ook de ouders verzocht om hun zoon aan te manen om zich

bij Chiro aan te sluiten. Het spreekt voor zich dat deze wending een zware aderlating

tot gevolg had voor KSA. Voortaan waren er twee jeugdbewegingen die in dezelfde

vijver moesten vissen.

Deze gebeurtenissen hebben ertoe geleid dat de relatie tussen de twee jeugdbewegingen

weinig vriendschappelijk was. Het was pas half de jaren ’60 dat er een dooi

kwam in de gespannen relatie.

154

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

1956

Kamp in Bonheiden.

Op een gouwdag in Gent was het gewest Denderstreek aanwezig en mocht de fanfare

van KSA Sint-Arnout de spits afbijten. De KSA beschikte reeds over 2 trommels,

2 landsknechten en 4 klaroenen.

De fanfare gaf natuurlijk ook regelmatig present op diverse festiviteiten op de gemeente,

op gewestdagen, bij huwelijken, enz…

1957

Rodenbachjaar (Herdenking geboortedag van Albrecht Rodenbach).

Jeugdbewegingen zonder jeugdheem, dat kon en mocht niet blijven duren. In de

tweede helft van de jaren ’50 werd gezocht naar sponsors die ons konden helpen.

Er was uitzicht op een oplossing in de Otterstraat naast het Gildenhuis. Aanvankelijk

deed men de belofte dat naast de Chiro-jongens ook de andere verenigingen

die gebouwen zouden mogen gebruiken. Dat bleek achteraf wel een misrekening.

Nochtans hadden ook de ouders van de KSA-ers dit project financieel ondersteund.

1958

In het groot verlof werd er een KSA-Lourdesbedevaart georganiseerd door het gewest

“Denderland”. Ook KSA Sint-Arnoldus Sint-Gillis nam er met een grote afvaardiging

aan deel, met Ivan Van Hese als bondsleider.

In dat jaar werd ook een gestencild ledenblad uitgegeven : “’t En Zal”. Buiten een

voorwoord van de bondsleider en de bondsproost was het eerder een ludiek blad

met verslagen van activiteiten en prettige anekdotes. Alles diende door de leiders

zelf te gebeuren, schrijven van de artikels, verluchten met tekeningen, het afdrukken

op een stencilmachine van één of ander familielid en tenslotte het aan de man

brengen. Het bondsblad was een kort leven beschoren. Er verschenen slechts twee

nummers.

KSA vond een onderkomen in een betonkot achteraan een onbebouwd terrein in de

Spoorwegstraat. Het was nauwelijks 6m X 4m, maar we konden er toch verzamelen

alvorens de natuur in te trekken.

1959

Kamp in Laforet (aan de Semois). We namen onze intrek in een grote leegstaande

woning in het centrum van het dorp. Kampleider Ivan Van Hese.

De gouw Oost-Vlaanderen organiseerde in dit jaar een Rodenbachjaar

Eind de jaren ’50, begin de jaren ’60 organiseerde KSA een jaarlijkse toneelvoorstelling

in het Gildenhuis. Hiervoor werd beroep gedaan op “Het reizend Volkstheater”,

een toneelgezelschap van een zeer hoog niveau.

KSA 155

---

1960

In 1960 werd door gouw Oost-Vlaanderen een KSA-Romebedevaart georganiseerd

(25 juli-7 augustus). Ivan Van Hese, gewestleider van de regio Denderstreek, nam

met KSA Sint-Arnout deel aan dit evenement. Er waren tevens bezoeken aan Verona,

Padua, Venetië, Firenze en Assisi. In Rome werd vier dagen verbleven en in Castel

Gandolfo was een audiëntie gepland met de legendarische paus Joannes XXIII. Het

was die paus die ernstige pogingen ondernam om enige verandering te brengen in

de stroeve structuren van de Katholieke Kerk met het hoopgevend “Tweede Vaticaans

Concilie”. Op de terugreis werden nog Sienna, Pisa en Milaan bezocht.

Bondskamp in Bracht (Burg Reuland). Kampleider Roger De Proft, kampproost E. H.

Van Hauwermeiren. Kampkoks van dienst waren Frans Moens en Ivan Van Hese.

1963

In dat jaar werd deelgenomen aan een kamp van een Duitse zustervereniging in

Wewelsburg (nabij Paderborn). De reis ging per trein. Het jaar nadien (1964) was

het de Duitse vereniging die samen met KSA Sint-Arnout deelnam aan het kamp in

Maredsous.

1961-1965

De jaarlijkse kampen gingen door in Lichtaart (1961), Laforet (1962), Opglabeek

(1963), Maredsous (1964), Witgoor-Dessel (1965), en Olloy-sur-Viroin (1966).

De oude KSA-vlag had haar strijd gestreden. Men vroeg aan de vroegere bondsleider,

Ivan Van Hese, rond 1965 om een nieuwe bondsvlag te ontwerpen. Het werd

een echte piratenvlag.

1966

In 1966 kwamen voor het eerst twee meisjes in de leiding van KSA Sint-Arnout:

Annie Brandt en Lieve De Petter. Het kamp ging dat jaar door in Achel (Limburg). E.

H. Gilbert Verhaeghen was kampproost, ook E. H. Marcel Verhelst was van de partij.

Half de jaren ’60 verbeterde de relatie tussen KSA en Chiro. Onder impuls van leiders

uit beide verenigingen werden regelmatig gemeenschappelijke activiteiten georganiseerd.

Uiteindelijk zou deze vorm van samenwerking uitmonden in de stichting

van de jeugdclub Zenith in 1969.

156

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

KSA Jongknapen

Onderste: Walter De Smet, Dirk Ravijts, Geert De Smet, Chris Michem, ? Kris Van Damme,

De Lattre, ? , ? , Hans Van Impe.

Midden: Jozef Michem, ? , ? , Erik Van Impe, Jan Van Den Bossche.

Boven: Jo Van Den Bossche, Mark Cornelis.

1967

De KSA-fanfare werd nieuw leven ingeblazen. Na verloop van tijd telde de fanfare

wel 40 leden. De fanfare nam uiteindelijk zo’n uitbreiding dat men af en toe instrumenten

moest lenen bij de KSA-afdeling Buggenhout en van het H.-Maagdcollege.

Jo Van Den Bossche was bondsleider en nam zo ook de leiding van de fanfare op

zich samen met Rik De Petter en Gilbert Van Houdt. Er werd duchtig gerepeteerd en

men nam deel aan diverse activiteiten zoals de bloemenstoet in Sint-Gillis, carnavalen

andere optochten, de Oktoberfeesten in Wieze, bij huwelijken, enz…

De KSA hield het tot midden de jaren ’60 uit in hun betonkot in de Spoorwegstraat

en verhuisden toen naar een leegstaand pand op de Potiaulaan, eigendom van de

groothandel in suikerwaren Frans De Proft (de “Mumbol”). Men kon er gebruik maken

van de aanpalende speelplaats van de gewezen gemeenteschool waar toen de

secundaire afdeling gevestigd was van het H. Maagdcollege.

1969

In 1969 moest de KSA de woning op de Potiaulaan verlaten en kreeg een tijdelijk

onderkomen in een leegstaand café op de hoek van de Sint-Gillislaan en de Weggevoerdenstraat

(aanpalend aan het oud gemeentehuis en nadien afgebroken). De

KSA 157

---

exodus ging verder en KSA kreeg een onderkomen in de (vroegere) kleedkamer van

het Gildenhuis (oppervlakte 3 op 4m !) Het jaarlijks kamp had plaats in Mechelenaan-de-Maas,

deels in tenten deels in een heem.

1969 was in vele opzichten een bijzonder jaar. Uit de contestatie rond onderpastoor

Verhaeghen die met grote vastberadenheid en moed werd gevoerd groeide een

nooit geziene en bijna legendarische samenhorigheid. Het bouwcomité van KSA dat

reeds enige tijd bestond en het oudercomité van de Chiromeisjes dat net was opgericht

besloten de beide jeugdbewegingen moreel en financieel te steunen. Vermits

deze jeugdbewegingen over geen rechtspersoonlijkheid beschikten was een vzw

de aangewezen vorm om gronden en lokalen in eigendom te verwerven, gelden in

te zamelen en te beheren, feestelijkheden te organiseren en andere initiatieven te

nemen.

Op 12 november 1969 werd op de 1ste verdieping van de Koning Albertstraat 20

te Sint-Gillis, eigendom van Emiel Van Den Bossche en gehuurd door Ivan Van Hese

de vzw Jeugd zonder Dak symbolisch boven de doopvont gehouden en ondertekend

door 15 aanwezige stichters. De statuten verschenen in het Staatsblad van

4 december ’69. Om de nodige gelden te verzamelen volgden de Lentefeesten en

de Herfstfeesten elkaar op, jaren aan een stuk. De eerste 10 jaar bestond het dage-

We herkennen: Jan Merckx, Nest Willems, Patrick Baessens, Fons Dedeyn, Gerd Moonen,

Patrick Ruys, Peter Desmedt, Dries Desmedt, Dirk De Hert, Kris De Wolf, Marc Brems, Hans

Michiels, Edwin Eeckhoudt, Kris Van Den Broeck, Mark Van Uytfanghe, Erwin Jacobs, Jo Van Den

bossche, Freddy Vercammen, Luc Van Dievoort, Willy De Smet, Daniel Duquet, Guido Willems,

Daniel De Velder, Louis Merckx, Guy Solomé, Marc Van Dievoort, Glenn Willems, Gert Van den

Steen, Wouter Michem, Kris Van Damme, Willem Willems, Mark Bertin.

158

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

lijks bestuur uit Albert Brandt (Voorzitter), Ivan Van Hese (Ondervoorzitter), André

Duquet (secretaris) en Honoré Robberecht (Penningmeester). Nadien werd Cyriel

Michem voorzitter met dezelfde ploeg.

1970

Op 1-2 en 3 mei 1970 noteerde JzD op één van die feesten een nettowinst van

220.279 BFr. De voornaamste bron van inkomsten voor de vzw was het inzamelen

van oud papier dat op een professionele manier werd verwerkt met een hydraulische

pers en hijskraan. Op 8 jaar tijd werd er om en bij de 1 miljoen kg oud papier verzameld.

Jo Van Den Bossche, bondsleider van 1968 tot 1972 mobiliseerde, bijgestaan

door tientallen vrijwilligers, de KSA voor dit gigantisch werk.

Het jaarlijks kamp had dat jaar plaats in een boerderij in Franière bij Laurent en Rita,

twee uitgeweken Vlamingen. Er werden banden gesmeed door Nest De Petter en

Herman Michem die later zouden resulteren in een eerste “Vaderkamp” in Franière

(1973). Dit Vaderkamp is een traditie geworden en kwam in 2020 aan zijn 47ste editie

toe…ware het niet dat Corona daar een stokje voor stak. Men voelt hier de sterke

band tussen jeugdbeweging (KSA Sint-Arnout), de oud-leiders van de KSA, de ouders

van de jeugdbeweging en Jeugd zonder Dak.

Filip Cassiman, Glen Willems, Klaas De Smet, Mathias Van Gucht, Dries De Smedt, Jan Baude,

Niels Cassiman, Wouter Michem, Nicolas Van Ranst

KSA 159

---

1971

Op 13 februari 1971 was het zover. Jeugd zonder Dak had op een relatief korte termijn

de nodige fondsen verzameld en koopt in de Torrestraat 35 de erven Duerinck,

een hoeve met een schuur en stallingen op een terrein van 4.341 m2. Voor de aankoop

stak de vzw zich voor 1.350.000 BFr. in de schuld.

Het kamp had plaats in Vencimont in een oude watermolen.

1972

JzD begon onmiddellijk met de verbouwings- en restauratiewerken van de aangekochte

eigendom. De woning werd gerenoveerd tot Jeugdlokaal voor KSA Sint-Arnout.

De schuur werd omgevormd tot een ontmoetingsruimte waar ook de jeugdbewegingen

gebruik konden van maken. Het jaarlijks kamp had plaats in Opoeteren,

in de kleedkamers van een voetbalploeg.

1973

Eerste “vaderkamp” in Franière. Het KSA-kamp had plaats in Laloux in een oude

pastorie.

1974

In dat jaar werd er aardig wat gefeest. Op 1 februari vierde KSA Sint-Arnout zijn

vijftigjarig bestaan met een veelzijdig programma (tentoonstelling, receptie, jubileumbal,

kleinkunstavond, …) Het bondskamp had plaats in Opglabbeek.

160

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Viering 70 jaar KSA

Maarten Cobbaut, Ivan Haelvoet, Johan Van Der Stricht, David Huylebroeck,

Jonay Herrera y Steendam, Filip Joos (+), Timothy Vermeir, Geert Verhas, Yves Uyttersprot,

Lillo Buyle en Kris Merckx.

1975-1979

De bondskampen in het groot verlof bleven natuurlijk verder gaan. In de tweede

helft van de jaren zeventig kwam men achtereenvolgens terecht in Olloy-sur-Viroin

(1975) in een tentenkamp, in Wijchmaal (1976) in een oude boerderij, in Gruitrode

(1977), in Durler (1978) en in Kasterlee (1979).

In 1977 werd op initiatief van twee oud-KSA-ers, Rik De Petter en Jo Van Den Bossche,

op de terreinen van JZD de Vemmekensspoeling georganiseerd. Vemmekensspoeling

is sindsdien niet meer weg te denken uit de Sint-Gillisse evenementenkalender.

De opbrengsten van deze feesten worden integraal besteed aan de financiering van

de vaste kosten en de renovatie- en verfraaiingswerken van terreinen en lokalen.

1980-1984

In de jaren tachtig telde de vereniging opnieuw tussen de 100 en 125 leden.

In deze periode werden kampen georganiseerd in Dilsen (1980), Durler (1981), Berchem

(1982), Eksel (1983) en Poix St.-Hubert (1984).

KSA 161

---

KSA-kamp Dilsen 1980.

Geert Verhas,Danny De Rokker,Frank Hanskens, Gerrit Laureys,Steven Van Wesebeeck,

Dirk Coppieters,Joeri Wauters,Dieter Verhofstadt.

1985-1988

In 1985 trad de KSA-fanfare Sint-Arnout op in Brussel ter gelegenheid van “Grandioos”,

een feestelijke activiteit van de BGJG (Bond van Grote en Jonge Gezinnen) met

een taptoe op de Grote Markt. Ook reus “Polliet” van Jeugd zonder Dak was van de

partij.

Het jaarlijks kamp in het groot verlof werd georganiseerd in Retie. De volgende jaren

hadden de kampen plaats in Tohogne(1986), Mirwart (1987), Lille (1988). In de late

jaren tachtig was er een kleine terugval in het aantal leden van 100 naar 80.

1989

In de plaatselijke afdeling van de KSA weet men van vieren en men bracht dat jaar

het 65-jarig bestaan in herinnering met aangepaste activiteiten. Het voorbije kamp

in Schoonbeek inspireerde de leiding tot een kleurrijke Muppetshow die een volle

zaal trok.

162

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

1990

KSA Sint-Arnout nam het initiatief voor “Trapsgewijs”, een fietstweedaagse voor

14-plussers van KSA, Chiromeisjes, VVKSJ en KSJ uit het gewest Dendermonde. Het

eerste jaar vertrok men met 70 deelnemers, in1995 reeds 95 en in 1997 waren er

reeds meer dan 300 deelnemers. Men ging in die fietstrip op zoek naar een plaats X,

een gemeente die niet op voorhand werd bekend gemaakt.

Het jaarlijks kamp vond plaats in Moulin du Ruy.

Sedert 1990 organiseerde KSA een “steakdag” in maart of april. Dit initiatief kende

een groot succes met telkens meer dan 200 eters. De opbrengst kwam ten goede

aan de jaarwerking.

1991

In 1991 nam KSA voor het eerst deel aan de Bloemencorso met een “bebloemde”

personenwagen. Voor het traditionele kamp in het groot verlof trok men naar Noire

Fontaine.

1992

Voor het kamp werd dit jaar de gemeente Opitter uitgekozen.

KSA 163

---

1992 Oppiter-Bree Kampthema: Indianen

164

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

1993

De zeventigste verjaardag van de plaatselijke KSA werd niet vergeten. Er werd een

uitgebreid feestprogramma uitgewerkt met een tentoonstelling, receptie, toneelvoorstelling,

zang en dans, en op zondag een plechtige eucharistieviering in de

Schuur opgedragen door de gouwproost. Voor het kamp ging het dit jaar richting

Mol.

1994-1995

De kampen hadden plaats in Oostham (1994) en Durler (1995). De kampen werden

telkens opgebouwd rond een welbepaald thema (stripfiguren, zwervers, ridders,…)

1996

Aan de fietstweedaagse “Trapsgewijs” in september namen een twintigtal jeugdverenigingen

uit de hele regio deel. Er werd niet meegedeeld welke eindbestemming er

was uitgezocht en met welke tochttechnieken en opdrachten men zou geconfronteerd

worden. Met slaapzak en luchtmatras trok men op pad voor een avontuurlijke

tweedaagse. Men trachtte telkens te overnachten bij de plaatselijke bevolking. In die

jaren bedroeg het aantal deelnemers meer dan 400. Bij de organisatie kreeg KSA

hulp van een groot aantal oud-leiders.

1997-1999

De kampen hadden plaats in Ferrières (1997) met als thema ‘Vampieren’, Koersel

(1998) met als thema ‘Lucky Luck’, Bolderberg (1999) met als thema ‘Simpsons’.

2000

Dat jaar vierde JzD zijn dertigjarig bestaan met een tentoonstelling waarin het verleden

op een boeiende manier werd voorgesteld aangevuld met een paar festiviteiten.

Het KSA-kamp had plaats in Vresse-sur-Semois met als thema ‘Plop’.

2001-2003

De jaarlijkse kampen hadden plaats in Montenau (2001) met als thema ‘Asterix’, Achterbos

(2002) met als thema ‘Muppets’ en in Kaulille (2003) met als thema ‘Piraten’.

Het vervoer gebeurde steeds per bus, de oudsten vertrokken de dag voordien per

fiets. De firma Macharis zorgde voor het vervoer van het materiaal en voorraad. De

oplegger bleef ter plaatse en deed dienst als leidingkot.

2004

In dat jaar vierde KSA zijn tachtigste verjaardag met een overzichtstentoonstelling.

Tot de jaarlijkse activiteiten behoort nog steeds het traditionele “Sterzingen” waarbij

een groep oud-leiders vergezeld van een door een tractor getrokken kerststal door

de straten van Sint-Gillis trekt. De opbrengsten gaan niet meer naar de missies maar

naar lokale goede doelen. Naast het gewone leven in de jeugdbeweging worden

KSA 165

---

door diverse instanties nog een hele reeks andere activiteiten gepland voor de leden

en voor oud-leden. KSA Nationaal zorgt voor de organisatie van “Joepi”, een grote

driedaagse trektocht voor jong-hernieuwers en voor de “Stuntdag en – Stuntnacht”

waaraan alle jeugdverenigingen van heel Vlaanderen -in uniform- mogen deelnemen.

Het gewest brengt de groepen samen voor de projecten “Kikkering” en “Gamel”.

Men leert de knapen de knepen van het kamperen (tenten opslaan, sjorren,

vlotten maken,…) en van de woudloperskeuken (het eigen potje koken). De KSA

zorgt ook voor een jaarlijkse “blauwbloezenfuif” in de Zenith of in het Gildenhuis.

Het jaarlijks kamp ging dat jaar door in Neeroeteren met als thema ‘Leger’.

kamp Neeroeteren 2004 thema: in het leger.

2005-2009

De jaarlijkse grote activiteiten tijdens deze jaren in het begin van deze 21ste eeuw

zijn o.a. een “Bier op een rij fuif”, een streekbierenavond + diashow en het eetfestijn

okt/nov, Sint Maartenfeest, …

Andere activiteiten zijn de kleine kampen voor de aparte geledingen (leeuwkes,

jongknapen, knapen,...)

De jaarlijkse kampen hadden plaats in Beho (2005) met als thema ‘Boerderij’,

Sint-Maartens-Voeren (2006) met als thema ‘Urbanus’, Durler (2007) met als thema

‘Schotland’, Ronse (2008) met als thema ‘Disco’ en Dilsen-Stokkem (2009) met als

thema ‘Horror’.

166

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Bloemencorso 1992

Kris Merckx, Sven Moens, Ivan Haelvoet, Geert Verhas, Filip Joos, Jeroen Van Haudt, ? , Lillo Buyle,

Bartel Goemaere, Bart De Roover

2010-2017

KSA heeft terug aangeknoopt met een oude traditie, namelijk de papierslag.

2010 kamp in Geel , 2011 kamp in Sint-Niklaas, 2012 kamp in Meeuwen-Gruitrode,

2013 kamp in Mol, 2014 kamp in Kruibeke , 2015 kamp in Hechtel-Eksel, 2016 kamp

in Opglabbeek, 2017 kamp in Wilsele.

2018

In 2018 werd het 95-jarig bestaan gevierd van KSA Sint-Arnout met een uitgebreid

programma. Op vrijdagavond een academische zitting met oud-leden-weerzien en

een receptie, op zaterdag een jeugdfuif in een grote tent op het terrein en op zondag

een vader/zoon spelnamiddag.

Het jaarlijks kamp had plaats in Brasschaat.

2019-2022

Het probleem van tekort aan leiding is van de baan. Ook het ledenaantal gaat weer

gestadig omhoog.

De jaarlijkse kampen hebben plaats in Brasschaat (2019), Ravels (2020), Herk-de-

Stad (2021) , Scherpenheuvel-Zichem (Okselaar) (2022).

KSA 167

---

Leeftijdsgroepen

In elke KSA-afdeling zijn de leden ingedeeld in leeftijdsgroepen met activiteiten aangepast

aan hun leeftijd (leeftijdsgerichte werking). De plaatselijke afdelingen hebben

een zekere vrijheid in het bepalen van het aantal leeftijdsgroepen.

In de beginjaren waren het enkel humaniorastudenten uit het college die lid waren

van de jeugdbeweging.

Zij waren onderverdeeld in “knapen”, lager middelbaar en “kerels”, hoger middelbaar.

Later kwamen daar de hoogstudenten en seminaristen bij. Die werden “ridders”

genoemd.

Later werden ook leerlingen uit de lagere school (4de, 5de en 6de leerjaar) toegelaten.

Zij werden “jongknapen” genoemd.

Vanaf de jaren ’50 zagen de leeftijdsgroepen er als volgt uit:

• jongknapen (6-7-8-9 jaar)

• knapen (10-11-12 jaar)

• jong-hernieuwers ( 13-14-15 jaar)

• hernieuwers (17-18 en ouder)

Vanaf de jaren ’70 gelden volgende leeftijdsgroepen:

• kabouters/leeuwkes (1ste, 2de en 3de leerjaar)

• jongknapen (4de, 5de en 6de leerjaar)

• knapen (1ste en 2de middelbaar)

• jong-hernieuwers (3de en 4de middelbaar)

• hernieuwers en leiding (5de en 6de middelbaar en ouder)

Werking door de jaren heen…

In de beginperiode (1923- …)was het lidmaatschap van de studentenbond “Door

Bede en Werk” beperkt tot studenten van de middelbare afdelingen van het

H.-Maagdcollege.

De werking bestond uit “speelvergaderingen”, daguitstappen, wandelingen, speurtochten

maar ook flamingantisch geïnspireerde spreekbeurten, afgewisseld met

zang, voordracht en muziek. Eucharistievieringen en een gezamenlijke communie

waren vaste onderdelen van het programma.

In de loop der jaren breidde de werking zich uit naar hoogstudenten en seminaristen.

De studentenbond was samengesteld uit drie geledingen: de Knapen (lager

middelbaar), Kerels (hoger middelbaar) en Ridders (hoogstudenten en seminaristen).

KSA Jong-Vlaanderen, zoals de beweging vanaf 1935 werd genoemd, beschouwde

zich toen als de enige erfgenaam van de Katholieke Vlaamse Studentenbeweging

en benadrukte sterk de opvoedkundige rol van de jeugdbeweging. De Sint-Gillisse

studentenbond “Door Bede en Werk” werd omgevormd tot KSA Sint Arnoldus. Vanaf

1935 werd geijverd voor de opname van de nieuwe jeugdbewegingsmethoden in

de KSA.

168

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Van boven naar onder:

Rik Steendam, Luc Van Dievoort,

Raf Heirwegh , Guido Willems,

Stefaan Verhas, Jo Van Ranst,

Jan Merckx, Luk Macharis,

Patrick Peleman, Kris De Wolf,

Kris Van Nuffel, Mark Michem,

Gert Moonen, Pol Vandeputte.

KSA piramide:

Poix-St-Hubert, 1984

Kampthema: Verkiezingen

De nieuwe stijl (spel en openluchtleven

onder strakke tucht) werd

beproefd bij de jongste studenten

uit de humaniora. Weldra lagen de

accenten op sport, spel, kampleven

en uitstappen.

In 1937 verscheen “Ons Knapenboek”

en later ook het liederenboek

“Wij zingen een nieuw lied” (Ignace

De Sutter).

Een exemplaar van dit Knapenboek

geeft ons een duidelijk inzicht in

de toenmalige ideeen en werking

van KSA Jong-Vlaanderen. De publicatie

behandelt in enkele hoofdstukken

de Jongvlaamse Symbolen,

de Jongvlaamse organisatie en manieren,

het Jongvlaamse Leven, de

Jongvlaamse Kerels, de Jongvlaamse

Vaardigheden en de Jongvlaamse

Plechtigheden en Aanstellingen.

Het Knapenboek verschafte ook informatie

over de “rangen” (knaap,

schildknaap, kerel, ridder) en graden,

de wekelijkse of veertiendaagse

vendelronde. Onderdelen: gebed

en vertelling, zingen, vendelboek

en vaardigheden, spel, de betekenis

van fluittekens, het leren orienteren

en schatten, spoorzoeken, seinen,

knopen, EHBO en natuurkennis.

De lokale bondsleiding bestond uit een bondsproost, een bondsleider en enkele

“gidsen” die samen de staf vormden.

Tijdens WO II werd de start gegeven voor de “Interdiocesane Federatie KSA

Jong-Vlaanderen”. In deze federatie werd de omschakeling gemaakt van K.A.-beweging

naar een echte jeugdbeweging. De “Katholieke Actie” moest het afleggen

tegen de uitbouw van een jeugdbeweging. KSA werkte in oorlogstijd verder maar

zorgde ervoor de grote manifestaties te mijden. Uniform en optochten waren verboden

zodat de jeugdbeweging “binnenskamers” verder deed. Omdat de nood aan

ontspanning groter was dan ooit groeide het ledenaantal en kreeg men steeds meer

leerlingen uit het lager onderwijs, waarvoor men “voorknapenvendels” (jongknapen)

KSA 169

---

ging vormen.

In 1942 werd de KSA-liederenbundel “Singhet ende weset vro” uitgebracht. De KSA

evolueerde tot een modelorganisatie op het vlak van jeugdbewegingsactiviteiten en

leunde opnieuw dichter aan bij de vlaamsgezindheid van de studentenbeweging.

Jeugdbewegingsactiviteiten werden steeds meer in het programma opgenomen:

kampspelen, volksdansen, kaart- en kompastechnieken, liederen, vendelzwaaien,

trektochten, muziek, sport en spel. Leiders werden ertoe opgeleid om dit in de praktijk

te brengen.

Toch kon KSA Sint-Arnout niet volledig ontsnappen aan een diepe crisis die veroorzaakt

werd door de specifieke naoorlogse omstandigheden. Na de oorlog was het

immers niet meer vanzelfsprekend om voor zijn vlaamsgezindheid uit te komen.

Vlaamsgezindheid werd als een gevaarlijke overtuiging beschouwd en de linkse pers

bestempelde de KSA als een toevluchtsoord voor “zwarte verraders”!

Op het einde van de jaren ’40 kende KSA Sint Arnoldus een crisisperiode.

Onder impuls van Marcel Reygaerts werden begin de jaren ’50 veel initiatieven genomen

die de werking van KSA Sint Arnoldus deden heropleven.

Vanaf 1950 (Sint-Jansteen, NL) kenden de jaarlijkse kampen een groot succes.

De KSA-basiskeure van 1957 legde de KSA-methode voor de komende jaren vast.

In de loop van de jaren ’50 kon KSA Sint-Arnoldus voor zijn werking in de Spoorwegstraat

beschikken over een weide en een heem opgetrokken uit betonnen platen.

Toen in 1958-1959 in Sint-Gillis sponsors werden gezocht voor de bouw van een

nieuw jeugdheem achter het Gildenhuis deed men aanvankelijk de belofte dat dit

heem door alle jeugdverenigingen zou mogen gebruikt worden. Ook sympathisanten

en ouders van KSA-ers hebben dit initiatief toen financieel ondersteund maar na

verloop van tijd bleek dat enkel de Chiro er permanent terecht kon. De KSA hield

het tot in het midden van de jaren zestig uit in hun betonnen kot en verhuisden

toen naar een leegstaand pand op de Potiaulaan, eigendom van de familie De Proft

(groothandel in suikerwaren) en gelegen vlakbij de speelplaats van de gewezen gemeenteschool

die toen onderdak bood (1965-1975) aan de plaatselijke secundaire

afdeling van het H.-Maagdcollege. Van deze speelplaats mocht men tot in het begin

van de jaren zeventig gebruik maken voor de wekelijkse activiteiten. Tegen het einde

van de jaren zestig diende men de woning op de Potiaulaan te verlaten en zat KSA

Sint Arnout zonder heem. Men ging op zoek naar een oplossing en kreeg de beschikking

over een gewezen kleedkamer(tje) in het Gildenhuis.

In 1960 kwam een nationale structuur tot stand. De jaren ’60 betekenden ook voor

KSA een evolutie in de richting van een sterke maatschappijgerichte beweging. Toch

bleef KSA in de zestiger jaren vooral een jeugdbeweging waar speelse initiatieven

de toon aangeven.

170

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Nog in 1960 wijzigde de naam van KSA Sint Arnoldus naar Sint Arnout!

De vereniging beleefde in deze periode een bloeiperiode. Het ledenaantal schommelde

tussen 100 en 120. De leden waren onderverdeeld in de leeftijdsgroepen van

kabouters, jongknapen, knapen, jonghernieuwers en hernieuwers, elk onder leiding

van een banleider en verdeeld in vendels met een vendelleider aan het hoofd. De

wekelijkse vergaderingen hadden plaats op zondagnamiddag.

Vergaderingen werden geopend met een openingsformatie:

Na een fluitsignaal van de bondsleider stelden de vendels zich op en

werden de vendelkreten geroepen. “Opstellen in vierkantsformatie!”

Zo’n openingsformatie verliep in die jaren nogal formeel met een inspectie

van de uniformen, liederen en toespraken. Met “Kerels der

Noordzee”, het KSA-lied, werd de formatie geopend. Volgden nog een

lied ter ere van de paus “Viva Giovanni Trevigesimo padre nostro e

papa…” en het lied van de jongknapen “Hier zijn wij de kleinsten van de

knapen die de toekomst zijn van volk en land…” De formatie eindigde

met de Vlaamse Leeuw. “Ter plaatse rust, geef acht! Verbreek het gelid.”

Nadien volgden de diverse activiteiten per leeftijdsgroep.

Buiten de gewone werking op zondagnamiddag waren er ook geregeld speciale

activiteiten. Met Christus Koning trokken alle jeugdbewegingen in groep, al zingend

naar de kerk voor een gezamenlijke eucharistieviering. Nadien volgde er gedurende

enkele jaren nog een optocht door de straten van Sint-Gillis en een spelnamiddag.

Sint Maarten bracht geschenkjes voor de kleinsten en een humorvolle aanpak van de

ouderen. Met Kerstmis was er een feestje en met Driekoningen organiseerde de KSA

een traditionele stoet met een kemel, drie koningen, de fanfare en de hele groep. In

soms ijskoude omstandigheden trok deze bonte stoet door de straten van Sint-Gillis

terwijl men geld ophaalde voor de missies.

De leiding nam geregeld deel aan vormingsweekenden (met als einddoel het behalen

van het brevet van monitor) en aan gouwdagen en gewestdagen. Met jonghernieuwers

organiseerde men vormingsdagen tijdens de paasvakantie. Het hoogtepunt

van het jaar vormde het tiendaagse kamp tijdens de grote vakantie. Het

vervoer gebeurde per bus en ook wel per fiets voor de oudsten. Het materiaal werd

vooraf met een vrachtwagen van de gemeente ter plaatse gebracht. De kookploeg

bestond uit een drietal hernieuwers die er op hun gasvuren het beste van maakten.

De jongsten sliepen in een heem terwijl de oudere groepen in tenten sliepen. Deze

tentenkampen groeiden in de ogen van de deelnemers uit tot heroïsche momenten

die ogenblikkelijk weer tot leven komen bij het uitspreken van bestemmingen als

Bracht (Burg Reuland) in 1960, Lichtaart (1961, op strozakken in een leegstaande

kippenkwekerij), Laforet (1962), enz.

KSA 171

---

Rik Steendam, Eddy Merckx, Luk Van Dievoort, Gert Van Den Steen, Kris De Wolf, Peter Moens,

Jan Merckx, Guido Willems.

Dagelijks vroeg uit de veren, (in stilte) aankleden en per vendel naar de H. Mis

(Bracht). Na het ontbijt de openingsformatie volgens het vaste stramien en met de

onvermijdelijke “Schoon klaart de dag…” Nadien ging men over tot de activiteiten

van de dag. Het vendel van dienst was belast met patattenjassen en andere keukentaken.

’s Avonds waren er vertel- en zangstonden rond een kampvuur. De dag

eindigde met “O Heer d’ avond is neergekomen…”

Bij het afsluitende kampvuur voerde elke groep enkele sketches op. Hierbij werd

vaak op geen inspanning gezien en was de leiding soms vele dagen bezig met het

voorbereiden van bepaalde onderwerpen waarvoor men zijn inspiratie zocht in stripverhalen,

TV-programma’s e.d. Ooit werd zelfs een heuse teletijdmachine met flitsende

lampjes in mekaar geknutseld.

KSA werkte in die jaren mee aan de parochiale feesten (de Breugelfeesten).De fiere

KSA-fanfare stapte mee op in de Bloemencorso. Er werden toneelopvoeringen

en ouderavonden georganiseerd en vooral de memorabele jaarlijkse papierslagen

waarbij met behulp van stootkarren soms hele zolders en loodsen vol oud papier en

tijdschriften naar een centraal punt werden gebracht.

Er werden, samen met de andere jeugdbewegingen, fuiven georganiseerd die in

172

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

1969 zouden uitmonden in de stichting van de jeugdclub Zenith. Heel wat oud KSAers

behoorden tot de stichters.

In de tweede helft van de jaren ’60 groeide ook in KSA het verlangen naar meer

maatschappelijk engagement. Het was in deze periode dat in Sint-Gillis de contestatie

rond onderpastoor Verhaeghen plaatshad. Het bouwcomité van KSA stichtte

samen met het oudercomité van de Chiromeisjes en enkele leden van het “Actiecomité

Verhaeghen” de vzw Jeugd zonder Dak. Met de aankoop van “het Hof van

Pollietekes” in de Torrestraat in 1971 was voor KSA het lokaalprobleem definitief van

de baan. Met de hulp van de ouders werden de lokalen gerenoveerd en werd in de

loop der jaren bijgebouwd. Dit gaf KSA Sint Arnout een geweldige boost.

Begin de jaren ‘70 werden ter vervanging van

Annie Brandt en Lieve De Petter twee nieuwe

leidsters aangetrokken, nl. Odette Peeters en

Rita De Wilde die de jongste groep, de kabouters

(later de leeuwkes) onder hun hoede

namen. KSA bleef echter steeds een “jongensvereniging”.

Vanaf 1972 ging KSA van start met een nieuw

gestencild ledenblad “Den Babbeleir” met

daarin de berichten, programma’s, verslagen,

enz. Gedurende vele jaren kon men uitkijken

naar de publicatie van dit “bondsblad”.

Op 1 februari 1974 vierde KSA Sint Arnout zijn

vijftigjarig bestaan met een receptie, een tentoonstelling

en een gezellig samenzijn in “De

Schuur” aan de Torrestraat. De tentoonstelling

Lode Dosfel (Collectie AMVC-Letterenhuis) trachtte een beeld te schetsen van 50 jaar KSA.

Op 2 februari werden de feesten besloten met

een jubileumbal. Later op het jaar voorzag men een gewestfeest (7 april) op het

Kerkplein onder het motto “KSA van nu gebouwd op gisteren”, een autorally (1 mei),

een kleinkunstavond (19 juli), een “vaderkamp” voor oud-KSA-ers en vaders (19-22

juli), een t-dansant in Zenith (15 september) en een slotfeest op 26 oktober.

In de jaren ’80 telde de vereniging opnieuw tussen de 100 en 125 leden, verdeeld

over de leeuwkes (5-8 j), de jongknapen (8-12j), de knapen (12-14j), de jong-hernieuwers

(14-16j) en de hernieuwers (16-18j). Via allerlei cursussen en weekends

werd de leiding gevormd om het leidersbrevet te behalen. De leiders droegen toen

opnieuw een uniform, bestaande uit een blauw hemd, een koord in de kleur van

de leeftijdsgroep, een oranje das en grijze short. De jongste groepen droegen een

T-shirt met St. Arnout-logo, een oranje das en een sweater.

KSA 173

---

Nadat men in de lokale scholen in begin september aan ledenwerving had gedaan

gingen de normale activiteiten op zondagnamiddag opnieuw van start. In november

vierde men het feest van Sint Maarten. Rond Pasen ging men op leidersweekend

naar de toekomstige kampplaats. Men verdeelde er de taken, stelde een programma

op en koos het kampthema. Om nog wat inkomsten voor het kamp te verwerven

was er in de loop van april of mei in de Schuur een eetfestijn met steak of spaghetti.

De hele maand juli ging naar de voorbereiding van het kamp en het maken van

allerlei noodzakelijke attributen en decorstukken die dan met de vrachtwagen ter

plaatse werden gebracht.

Het jaarlijks kamp heeft plaats van 1 tot 11 augustus. Het vervoer gebeurde per

bus en/of trein. De firma Macharis zorgde voor het vervoer van het materiaal en

liet de oplegger ter plaatse staan zodat men deze ruimte ook als speelruimte kon

gebruiken. De oudste groepen reden vaak per fiets naar de kampplaats. De jongsten

sliepen in gebouwen doch vanaf de knapen verkoos men in tenten te slapen. KSA

bezat een tweetal seniortenten. De rest werd gehuurd bij het BJV (toen het NDJ).

De kampen waren telkens opgebouwd rond een bepaald thema zoals stripfiguren,

zwervers, ridders, verkiezingen, Alfred Judocus Kwak, Muppet-show, enz.

Na het kamp hielp KSA St.-Arnout mee tijdens de Vemmekensspoeling van vzw

Jeugd zonder Dak die de financiering van de energie- en waterfactuur en verzekeringen

op zich nam en zorgde voor het noodzakelijke onderhoud van de lokalen.

Onder hen zijn er veel oud-leden met wie men een sterke band blijft behouden.

Deze oud-leiding is ook actief in de “animatieploeg” van JzD. Zij hebben een eigen

minivoetbalploeg en organiseren “Trapsgewijs”, begonnen als een tweedaagse

fietsrally met enkele tientallen jongeren is dit inmiddels uitgegroeid tot een activiteit

die bekendheid heeft bij alle jeugdbewegingen uit de regio met enkele honderden

deelnemers.

De AA-ballen organiseren zelf kampen (weekends in het binnenland), tweejaarlijkse

city-trips, “toerkerijn”, een enorm succesvolle friet mé stoofvlees en niet te vergeten

het Sterzingen met Driekoningen.

Tegen het einde van de jaren ’80 liep de belangstelling voor jeugdbeweging wat

terug. In september 1989 vierde men 65 jaar KSA St.-Arnout. Het voorbije kamp in

Schoonbeek-Beverst inspireerde de leiding tot een kleurrijke Muppet-show, die men

bracht voor een overvolle zaal.

Op 12 tot 14 november 1993 volgde dan de viering van het 70-jarig bestaan van

KSA. Dit werd gevierd met een tentoonstelling, een ouderavond met toneel, dans

en muziek (vrijdag), professionele kinderanimatie in een feesttent (zaterdag) en met

een verjaardagsfuif (zondag). Zondag waren alle leden en oud-leden aanwezig op

de plechtige eucharistie viering in de Schuur waar de KSA-gouwproost een nieuwe

vlag mocht inwijden.

174

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

In het jaar 1999 vierde de vzw Jeugd zonder Dak zijn dertigste verjaardag met een

tentoonstelling waarin zowel het verleden als de toekomst op een boeiende manier

werden voorgesteld. In 2004, het jaar waarin KSA St.-Arnout zijn tachtigjarig bestaan

vierde, telt de vereniging een vijftigtal leden. Dit eerder lage ledenaantal wordt niet

als een tekort aangevoeld omdat het resulteert in een grotere samenhorigheid die

zich laat voelen door een zeer gering aantal afwezigheden op de activiteiten.

Naast het gewone leven in de jeugdbeweging worden er door diverse instanties nog

een hele reeks andere activiteiten georganiseerd voor leden en oud-leden van KSA

St.-Arnout. KSA-Nationaal zorgt voor de organisatie “Joepie” (een grote driedaagse

trektocht) en voor een “Stuntdag en Stuntnacht” waaraan alle jeugdbewegingen van

heel Vlaanderen (in uniform) mogen deelnemen. Het Gewest brengt de groepen samen

voor allerlei activiteiten via de projecten “Kikkering” en “Gamel”. Via dit laatste

initiatief leert men alle knapen van Oost-Vlaanderen de knepen van het kamperen

(tenten, sjorren, vlotten maken) en van de woudloperskeuken (het eigen potje koken).

KSA St.-Arnout organiseert jaarlijks een “blauwbloezenfuif” in Zenith of het

Gildenhuis.

Opvallend voor KSA St.-Arnout is de ongelooflijk actieve oud-leiding die als vrienden

aan mekaar hangt en veel tijd investeert in het instandhouden van deze vriendschapsbanden.

Sinds 1974 wordt jaarlijks een “vaderkamp” georganiseerd. Oud-leden, oud-leiding

en vaders trekken er in juni enkele dagen (vrijdag tot woensdag) op uit met een

reeks vaste kampactiviteiten op het programma. Een gelijkaardig initiatief maar dan

enkel voorbehouden voor oud-leiding (oud en jong) vormt het tweejaarlijks oud-leiderskamp

(aa-ballen-kamp) dat in september/oktober plaatsvindt.

Afwisselend met dit oud-leiderskamp organiseert men om de twee jaar ook het traditionele

“Sterzingen” waarbij men in een door een tractor getrokken kerststal doorheen

de straten van Sint-Gillis trekt. De opbrengsten gaan nu echter niet meer naar

de missies maar naar enkele lokale goede doelen.

In 2019 was het opnieuw aan JzD om feest te vieren. Dat jaar werd de contestatie

rond onderpastoor Verhaeghen en de stichting van de vereniging, 50 jaar eerder,

herdacht met een academische zitting gevolgd door receptie en omkaderd met projectie

van foto’s en filmpjes uit de rijk gevulde geschiedenis van de vereniging. In

een brochure “50 jaar samen onderweg” wordt in een eerste deel een beeld gegeven

van wat er zich 50 jaar geleden heeft afgespeeld en welke acties er werden ondernomen

door het toenmalig Actiecomité. In een tweede deel wordt de geschiedenis

beschreven van de vzw JzD en worden de talloze activiteiten beschreven die er georganiseerd

werden en van de vele infrastructuurwerken die de vzw heeft gerealiseerd.

KSA Sint-Arnout kent sinds enkele jaren opnieuw een gestadige opgang. Het ledenaantal

steeg en de leidersploeg kon worden uitgebreid. Ook nu nog in 2022 zorgt

deze jeugdbeweging ervoor dat onze kinderen en jongeren telkens opnieuw een

KSA 175

---

topnamiddag meemaken, een topkamp beleven, … aan allerhande toffe activiteiten

kunnen deelnemen.

Kinderen en jongeren kunnen zich met leeftijdsgenoten op een ongedwongen manier

uiten. KSA-ers gaan spelenderwijs het avontuur tegemoet. Een jeugdbeweging

is misschien wel één der belangrijkste bouwstenen van onze maatschappij. In KSA

worden mensen gevormd die later, als volwassene, verantwoordelijkheid zullen opnemen.

Het werk van leiders is onbetaalbaar maar de beloning voor hun werk is

van onschatbare waarde. Het leren omgaan met mensen, verantwoordelijkheid leren

nemen, leiding geven en in team werken en zoveel meer. En wellicht nog het belangrijkste:

in KSA worden vriendschappen gesmeed die voor de rest van het leven

worden meegedragen.

2023/2024 wordt beslist opnieuw een enorm feestjaar voor KSA Sint-Arnout. Het is

weinig verenigingen gegeven hun 100-jarig bestaan te mogen vieren.

De KSA-Fanfare

Onze fanfare verdient beslist een apart hoofdstukje in de geschiedschrijving van KSA

Sint-Arnout.

Voor zo ver we weten werden eind de jaren ’40 de eerste instrumenten aangekocht.

Zeer beperkt. Er is sprake van 4 trommels (wellicht 2 landsknechten en 2 trommels)

en 2 klaroenen. De instrumenten waren mee op kamp in Sint-Jansteen (Nl) in 1950.

Op de gouwdag in Gent in 1956 ging KSA Sint-Arnout voorop met zijn fanfare die

toen bestond uit 2 trommels, 2 landsknechten en 4 klaroenen. Uiteraard nam de

KSA-fanfare ook regelmatig deel aan allerhande festiviteiten op de eigen gemeente,

op gewestdagen, huwelijken, enz… Tijdens de jaren ’60 breidde de fanfare stelselmatig

uit. Er werden landsknechten en trommels aangekocht en ook het aantal

klaroenen werd uitgebreid.

Na verloop van tijd telde de fanfare wel meer dan 40 leden. Er moesten regelmatig

instrumenten worden geleend bij de KSA-afdeling in Buggenhout en van het

H.-Maagdcollege. Regelmatige optredens o.a. in de Bloemenstoet en de carnaval in

Sint-Gillis en in Wieze tijdens de Oktoberfeesten brachten geld in het laatje.

In de periode 1965-1990 vormde de KSA-fanfare een belangrijk onderdeel van de

werking en van de ledenwerving. De fanfare stond in die periode onder de leiding

van Jo Van Den Bossche en later olv Marc Cornelis, Geert De Smet, Guido Willems en

anderen. In zijn beste tijd telde de fanfare een vijftigtal leden en beschikte men over

een keur aan slag- en blaasinstrumenten (met naast de traditionele instrumenten

ook een grote trom, cymbalen, 4 jachthoorns, 4 bazuinen, bastrompet, … ).

Eén van de hoogtepunten in het bestaan van de fanfare was een optreden op de

Grote Markt in Brussel in 1985 ter gelegenheid van “Grandioos” een grote festiviteit

van de Bond van Grote en Jonge Gezinnen.

176

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Op het einde van de jaren ’80 begon de belangstelling bij de jongere generatie te

tanen en in het begin van de jaren ’90 werd de activiteit stopgezet.

De versterkte KSA-fanfare. We herkennen: Jo Van Ranst, Rik Steendam, (rug) Marc Cornelis,

Pol Vandeputte, Jan Van Den Bossche, Kris Van Nuffel, Pol Baessens.

Nog een “wistjedatje”

De heilige “Arnulf van Tiegem” of Sint

Arnoldus werd geboren in 1040 in Tiegem

(een deelgemeente van Anzegem in

West-Vlaanderen), de Sint Arnolduskerk in

Tiegem stamt uit de 12de eeuw. De kerk

bezit een relikwie van Sint Arnout. Arnout

wilde priester worden maar zijn grootvader,

Arnulf van Oudenaarde, bewerkstelligde

dat hij ridder werd in dienst van de

Graaf van Vlaanderen. In 1070 trad hij in

het klooster van Soissons en leefde er als

kluizenaar. Omstreeks 1083 werd hij door

paus Gregorius VII naar Vlaanderen gestuurd

om vrede te stichten. Hij ontmoette

de Vlaamse graaf Robrecht de Fries te

Rijsel. Deze had conflicten met de adel

omdat hij de opkomende steden steunde,

KSA 177

---

en Arnoldus maakte een rondreis door Vlaanderen om de vrede te herstellen. Niet

veel later, in 1087, moest hij opnieuw een vredesmissie ondernemen maar daarbij

stierf hij in Oudenburg.

Sint Arnout is dus een heilige met authentieke Vlaamse roots.

Sint Arnoldus (Sint Arnout) is patroon van de bierbrouwers en herbergiers omdat hij

in tijden van besmettelijke ziekten (van Covid-19 was nog geen sprake) de mensen

aangeraden zou hebben om bier te drinken in plaats van besmet water. Hij wordt als

bisschop afgebeeld en heeft als attributen soms een biervat of -kruik aan de voeten

en draagt hij een “roervork”, een instrument dat bij het bierbrouwen wordt gebruikt.

De plaatselijke KSA-afdeling, die zijn naam draagt, heeft gedurende haar bijna

100-jarig bestaan haar patroonheilige alleszins veel eer aangedaan.

Proosten

E. H. Van Caeter (1923-1928), E. H. Arthur De Weirdt (1928-1941),

E. H. Jozef Oste (1941-1947), E. H. Leo Van Hese (kampproost 1950),

E. H. Octaaf Van Hauwermeiren (1947-1965), E. H. Gilbert Verhaeghen (1965-1969)

Bondsleiders

Marcel Reygaerts (1948-1952)

André Van Den Abbeele (1953-1955 ?)

Hugo Van Hese (1953-1955 ?)

Hendrik Marivoet (1955-1957)

Ivan Van Hese (1958-1961)

Roger De Proft (1962-1963)

Erik Hertog (1963-1965 ?)

Leo Janssens (1965-1966)

Rik Janssens (1966-1967)

Jozef Van Den Bossche (1967-1971)

Rik De Petter (1971-1972)

Dirk Van Geirt (1972-1974)

Luc Cornelis (1974-1977)

Walter De Ridder (1977-1980)

Yves De Smedt (1980-1982)

Wim Moonen (1983-1984)

Gerd Moonen (1984-1985)

Luc Van Dievoort (1985-1986)

Kris De Wolf (1986-1987)

Gerd Van Beveren (1987-1988)

Geert Verhas (1990-1993)

Sven Van Hove (1993-1998 ?)

Ivan Haelvoet (1998-2000)

Geert Verhas, verbondsleider 1990-1993

178

Chiro en KSA in Sint-Gillis

---

Jan De Mey (2000-2003)

Lode Vertongen (2003-2004)

Filip Van De Voorde (2004-2007)

Dries De Smedt (2007-2010)

Mattias Vanguchte (2010-2012)

Brindal Van de Voorde (2012-2015)

Chayen Van de Voorde (2015-2017)

Jelte Baessens (2017-2021)

Jakob Behiels & Jasper Van Belle (2021-heden)

Bronvermelding:

Wij zijn de heer Aimé Stroobants dankbaar voor de toelating om informatie te

putten uit zijn werk “Jeugd in beweging. De Dendermondse jeugdbewegingen”.

KSA 179

---