Variabele waterjuffer

Bij de Variabele waterjuffer (Coenagrion pulchellum) kan de hoeveelheid zwart op het achterlijf sterk variƫren. Dat is ook de reden waarom deze waterjuffer de naam Variabele waterjuffer heeft gekregen. De Variabele waterjuffer kun je in heel Nederland tegenkomen bij stilstaand en voedselrijk water met voldoende waterplanten.

Variabele waterjuffer (Coenagrion pulchellum) mannetje en vrouwtje

Variabele waterjuffer mannetje en vrouwtje

Variabele waterjuffer (Coenagrion pulchellum) mannetje en vrouwtje

Variabele waterjuffer mannetje en vrouwtje

Mannetje

Mannetjes van de Variabele waterjuffer zijn het beste te herkennen aan de onderbroken schouderstreep, die de vorm van een uitroepteken heeft. De hoeveelheid zwart op het achterlijf varieert sterk.

Herkenning Variabele waterjuffer mannetje:

  • Kleur: blauw (jonge mannetjes zijn roze)
  • Borststuk: schouderstreep meestal onderbroken (uitroepteken) en smaller dan de direct daaronder liggende zwarte schoudernaadstreep
    (de Azuurwaterjuffer heeft een volledige schouderstreep)
    (de schouderstreep van de Watersnuffel is breder dan de zwarte schoudernaadstreep)
  • Achterlijf:
    • segment 2: zwarte Y-vormige figuur
      (lijkt enigszins op de U-figuur bij de Azuurwaterjuffer)
    • segment 3 t/m 6: hoeveelheid zwart is variabel (20% – 90% zwart), van opzij bekeken zijn er lange zijspitsen te zien (segment 5 heeft altijd meer zwart dan segment 3 en 4)
    • segment 7: bijna volledig zwart
    • segment 8: blauw
    • segment 9: deels blauw
Variabele waterjuffer mannetje

Variabele waterjuffer mannetje

Een ander mannetje dat veel meer zwart op het achterlijf heeft.

Variabele waterjuffer (Coenagrion pulchellum) mannetje

Variabele waterjuffer mannetje

Variabele waterjuffer mannetje

Variabele waterjuffer mannetje

Jonge mannetjes zijn eerst roze en kleuren daarna blauw.

Variabele waterjuffer (Coenagrion pulchellum) mannetje

Variabele waterjuffer jong mannetje

Vrouwtje

De hoeveelheid zwart op het achterlijf van de vrouwtjes van de Variabele waterjuffer varieert sterk. Hierdoor lijken vrouwtjes van de Variabele waterjuffer soms erg op andere waterjuffers. Vooral aan de vorm van het halsschild (met twee sterke inhammen) kan de Variabele waterjuffer dan herkend worden.

Herkenning Variabele waterjuffer vrouwtje:

  • Kleur: blauw (jonge vrouwtjes zijn roze)
  • Borststuk: blauw, groenig of rozig
  • Halsschild: drielobbig met twee flinke inhammen (lijkt op een omgekeerde letter W)
    (het halsschild van de Azuurwaterjuffer heeft de vorm van een accolade)
  • Achterlijf:
    • segment 1: blauw
    • segment 2: zwarte figuur in de vorm van een ingesnoerde bokaal
    • segment 3 t/m 7 (lichte vorm): variabele hoeveelheid zwart met lichte delen die blauw, groen, geelbruin of rozig zijn. Het zwart is voorzien van zijspitsen.
    • segment 3 t/m 7 (donkere vorm): vrijwel helemaal zwart, er zijn geen zijspitsen
    • segment 8: blauw met een zwart figuurtje met een variabele vorm
    • segment 9 en 10: bovenkant zwart, onderkant blauw
Variabele waterjuffer (Coenagrion pulchellum) vrouwtje

Variabele waterjuffer vrouwtje

Een vrouwtje waarbij de lichte delen blauw, groen en geelbruin zijn.

Variabele waterjuffer (Coenagrion pulchellum) vrouwtje

Variabele waterjuffer vrouwtje

Variabele waterjuffer (Coenagrion pulchellum) jong vrouwtje

Variabele waterjuffer jong vrouwtje

Er is ook een donkere vorm van de Variabele waterjuffer. Bij deze vrouwtjes is het achterlijf grotendeels zwart. Op het 8e segment is nog wel wat blauw te zien met een zwart figuurtje.

Variabele waterjuffer (Coenagrion pulchellum) vrouwtje

Variabele waterjuffer vrouwtje

Informatie Variabele waterjuffer

Latijnse naam: Coenagrion pulchellum
Familie: waterjuffers (Coenagrionidae)
Onderfamilie: Coenagrioninae

Zeldzaamheid: algemeen
Lengte: 34 – 38 mm
Waar te vinden: heel Nederland
Vliegtijd: april t/m augustus
Overwinteren: 1 of 2 keer
Uitsluipen: april t/m juni (piek in mei)

Engelse naam: Variable Bluet, Variable Damselfly
Duitse naam: Fledermaus-Azurjungfer
Franse naam: Agrion joli

Meer libellen

Bekijk ook andere libellen uit de Juffers familie.

Vuurjuffer (Pyrrhosoma nymphula) mannetje

Vuurjuffer mannetje

Mannetjes van de Vuurjuffer zijn grotendeels rood. De laatste vier segmenten hebben zwarte vlakken.

Zeldzaamheid: algemeen
Latijnse naam: Pyrrhosoma nymphula
Familie: waterjuffers (Coenagrionidae)
Onderfamilie: Ceonagrioninae

Watersnuffel (Enallagma cyathigerum) mannetje

Watersnuffel mannetje

Mannetjes van de Watersnuffel zijn blauw met zwart en zijn te herkennen aan de brede schouderstreep.

Zeldzaamheid: algemeen
Latijnse naam: Enallagma cyathigerum
Familie: waterjuffers (Coenagrionidae)
Onderfamilie: Ceonagrioninae