De kalkoen(Meleagris gallopavo) Algemeen ... - Buurtweiden

<strong>De</strong> <strong>kalkoen</strong> (<strong>Meleagris</strong> <strong>gallopavo</strong>)<br />

<strong>Algemeen</strong><br />

Kalkoenen zijn grote siervogels. Ze kunnen wel 120 centimeter hoog worden en hun vleugels<br />

hebben een spanwijdte (lengte van de uitgestrekte vleugels van punt tot punt) van 140<br />

centimeter. Een volwassen <strong>kalkoen</strong> kan tien kilo wegen.<br />

Verschillende varianten<br />

<strong>De</strong> <strong>kalkoen</strong> heeft een aantal ondersoorten en kent meer dan twintig verschillende rassen.<br />

Voorbeelden van rassen zijn de Duitse blauwe, de Ronquières <strong>kalkoen</strong> en de Sologne<br />

<strong>kalkoen</strong>. Zij verschillen vooral van elkaar in kleur. In het oog springende uiterlijke kenmerken<br />

van <strong>kalkoen</strong>en zijn hun kale kop en keel- en neuslellen.<br />

Natuurlijk gedrag<br />

Kalkoenen komen van oorsprong uit Noord- en Midden Amerika. Ze leven daar voornamelijk<br />

in bosrijke gebieden. Als huisdier komen ze over de hele wereld voor.<br />

> Kalkoenen zijn loopvogels en blijven het grootste deel van de dag op de grond. Als een<br />

<strong>kalkoen</strong> gaat slapen, gaat hij meestal in een boom zitten. Sommige gefokte rassen kunnen<br />

dat nauwelijks nog, omdat ze te zwaar zijn.<br />

> Kalkoenen leven in kleine groepjes van een haan en twee of drie hennen en enkele<br />

jongen.<br />

> Kalkoenen communiceren vooral door middel van geluiden. Het bekendste geluid is wel<br />

het klokkende geluid dat de mannetjes maken om vrouwtjes aan te trekken.<br />

> Kalkoenen zijn niet bang! Ze zullen eerder naar je toe komen dan van je weglopen.<br />

Aanvallende <strong>kalkoen</strong><br />

Als een <strong>kalkoen</strong> mensen als zijn soortgenoten gaat zien, bestaat de kans dat hij de baas<br />

probeert te worden over 'zijn' mensen. Hij zal ook buitenstaanders (bezoekers) uit zijn<br />

domein willen verjagen. Dit geldt vooral voor een haan. Die zal dan aanvallen met zijn poten,<br />

door tegen mensen op te vliegen en door te pikken. Dit gedrag zien we soms bij <strong>kalkoen</strong>en<br />

die te weinig contact met soortgenoten hebben. Een <strong>kalkoen</strong> kan een mens verwonden.

---

Als kinderen aangevallen worden door een volwassen haan, zul je actie moeten ondernemen<br />

dat dat niet meer kan gebeuren.<br />

Huisvesting<br />

Kalkoenen worden vaak buiten gehouden want het zijn vrij geharde vogels. Vochtig slecht<br />

gedraineerd land is zeer slecht, droge grond is goed.<br />

Een droog schuurtje of ander gebouwtje is geschikt.<br />

Kalkoenen zijn winterhard en gebruiken niet zomaar een nachthok. Toch is een nachthok<br />

zinvol omdat in dit hok de voerbakken droog staan. Door in dit nachthok zitstokken te<br />

plaatsen kan men de dieren wellicht overhalen daar ook de nacht door te brengen.<br />

Een hok voor deze dieren heeft flinke afmetingen. Als de voorkant van dit hok open<br />

gelaten wordt, moet deze opening gericht worden naar het zuidoosten. Op deze manier<br />

wordt inregenen voorkomen en waait de koude oostenwind in de winter ook niet naar binnen.<br />

Volière<br />

Als het niet mogelijk is om de <strong>kalkoen</strong>en op een groot terrein te houden, kunt u ook een<br />

volière maken. <strong>De</strong>ze moet voor twee <strong>kalkoen</strong>en ongeveer zestien vierkante meter groot zijn.<br />

Ook in een volière is een nachthok voor de <strong>kalkoen</strong>en aan te raden. Als bodembedekking in<br />

het nachthok kunt u bijvoorbeeld stro of houtkrullen gebruiken. Kalkoenen nemen graag een<br />

zandbad, zorg er dus voor dat er zand aanwezig is in hun verblijf.<br />

Kalkoenen kunnen het best in groepen gehuisvest worden, maar ze moeten dan wel<br />

voldoende ruimte hebben. <strong>De</strong> beste groepssamenstelling is een haan met 2 of 3 hennen.<br />

Verzorging en hanteren<br />

Kortwieken is het afknippen van een aantal slagpennen van de vleugels, zodat de <strong>kalkoen</strong><br />

niet (goed) meer kan vliegen. Wanneer u ervoor kiest om uw <strong>kalkoen</strong>en te (laten) kortwieken,<br />

moet dit jaarlijks herhaald worden. Als een <strong>kalkoen</strong> namelijk in de rui is, groeien de<br />

afgeknipte veren weer aan.<br />

Kalkoenen zijn geen knuffeldieren en houden er niet van om vastgehouden te worden. Soms<br />

is het toch nodig om een <strong>kalkoen</strong> op te pakken. Sla dan vanaf achteren beide armen om het<br />

lichaam van de <strong>kalkoen</strong> heen. Zorg ervoor dat u ook de vleugels vast heeft, dan kun u de<br />

<strong>kalkoen</strong> van de grond tillen. <strong>De</strong> poten van een <strong>kalkoen</strong> zijn kwetsbaar, dus wees daar<br />

voorzichtig mee.<br />

Voeding<br />

Van nature zijn <strong>kalkoen</strong>en omnivoor, dat betekent dat ze niet alleen plantaardig, maar ook<br />

dierlijk voedsel, voornamelijk insecten, eten. In gevangenschap kunt u een <strong>kalkoen</strong> voeren<br />

met speciaal <strong>kalkoen</strong>voer, meestal in korrelvorm. Kalkoenenvoer bevat een hoger<br />

eiwitgehalte dan standaard siervogelvoer. Naast deze <strong>kalkoen</strong>korrel kunt u een <strong>kalkoen</strong> altijd<br />

bijvoeren met groenvoer, zoals kool. Voor jonge <strong>kalkoen</strong>en is er speciaal opfokvoer. Als ze<br />

18 weken oud zijn, kunnen jonge <strong>kalkoen</strong>en met de oudere dieren mee-eten. Naast<br />

<strong>kalkoen</strong>voer, hebben <strong>kalkoen</strong>en maagkiezel nodig. Dit zijn kleine steentjes die ze opeten. In<br />

de maag zorgen die voor een betere vertering van het voedsel. Kalkoenen zijn zware vogels.<br />

Zorg voor extra stevige voerbakken die niet makkelijk omgestoten worden.<br />

Kalkoenen moeten altijd de beschikking hebben over voldoende, vers drinkwater.<br />

Geslachtsrijp<br />

Kalkoenen zijn na ongeveer tien maanden geslachtsrijp. Een haan trekt hennen aan door<br />

klokgeluiden te maken en zijn staartveren omhoog te zetten in waaiervorm. Een haan paart<br />

meestal met meerdere hennen en zorgt daarna niet voor de eieren of de kuikens.<br />

Broeden en uitkomen van de eieren<br />

Een hen met kuikens is prachtig. Wil men deze natuurlijke weg bewandelen dan worden de

---

eieren niet geraapt. Als het goed is legt de hen er elke dag een ei bij. Zodra de hen broeds<br />

wordt stopt de leg van eieren en blijft de hen op het nest zitten.<br />

Het lijkt allemaal erg eenvoudig, maar het wil ook nog wel eens verkeerd aflopen.<br />

Soms wil de hen niet broeds worden of wordt pas laat in het voorjaar broeds.<br />

Bovendien is niet elke broedse hen een goede moeder. Sommige kloeken stoppen voortijdig<br />

met broeden en niet elke kloek gaat goed met de kuikens om zodat er nog wel eens een<br />

kuiken sneuvelt.<br />

Dus de “te zetten hen” moet goed broeds zijn en haar nest moet op rustig plekje gemaakt<br />

zijn waar geen andere dieren bij kunnen komen. Markeer de broedeieren met potlood. Een<br />

broedse hen kan ook ziek worden en dan gaat het broedsel ook verloren. Als de kloek niet<br />

volledig vrij is van luizen, mijten en vlooien, wordt ze onrustig en verlaat vaak het nest.<br />

Het is wel nodig dat de kloek dagelijks even van het nest komt om te eten, drinken en te<br />

ontlasten. Als het wel lukt, is het een prachtig gezicht en een leuke belevenis.<br />

Kalkoenen broeden zelf prima en verzorgen de kuikens ook goed. <strong>De</strong> broedduur bij<br />

<strong>kalkoen</strong>en bedraagt rond de 28 dagen.<br />

<strong>De</strong> kuikens komen al na 24 uur van het nest af en eten dan zelf. Het duurt ongeveer twee<br />

weken voordat ze een beetje kunnen vliegen. <strong>De</strong> jonge <strong>kalkoen</strong>en blijven vier tot tien<br />

maanden bij hun moeder.<br />

Hanen zijn over het algemeen kleurrijker dan hennen, ze zijn ook een stuk groter en hebben<br />

felgekleurde keellellen. Kalkoenen worden in gevangenschap gemiddeld twaalf jaar oud.<br />

Ziekten en erfelijke aandoeningen<br />

Veel voorkomende aandoeningen bij <strong>kalkoen</strong>en zijn worminfecties, huidmaden en<br />

hartproblemen. Een zieke <strong>kalkoen</strong> vertoont lusteloos gedrag, zondert zich af van de groep en<br />

stopt met eten. Een groep <strong>kalkoen</strong>en zal dieren met afwijkend gedrag pikken. Daarom is het<br />

zaak een zieke <strong>kalkoen</strong> apart te zetten. Raadpleeg bij twijfel uw dierenarts.<br />

Bijzonderheden<br />

Het klokkende geluid dat de haan maakt is tot een afstand van anderhalve kilometer te<br />

horen. Houd er rekening mee dat de mogelijkheid bestaat dat uw buren niet gecharmeerd<br />

zijn van dit geluid.<br />

Kalkoenen kunnen erg goed zien en horen.<br />

Bron: licg.nl, kleindierplaza.nl